II KK 275/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:27-11-2012
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:V KK 388/11
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II KK 275/12
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 20 listopada 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Józef Szewczyk (przewodniczący)
SSN Rafał Malarski (sprawozdawca)
SSN Dorota Rysińska
Protokolant Anna Janczak
w sprawie Ł. F.
skazanego z art. 286 § 1 k.k. i in.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu
w dniu 20 listopada 2012 r.,
kasacji, wniesionej przez Rzecznika Praw Obywatelskich na korzyść skazanego
od wyroku Sądu Rejonowego
z dnia 3 lutego 2010 r.,
uchyla zaskarżony wyrok w stosunku do Ł. F. i
przekazuje sprawę w tym zakresie Sądowi Rejonowemu
do ponownego rozpoznania.
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy, wyrokiem z 3 lutego 2010 r., uwzględniając wniosek
prokuratora złożony w trybie art. 335 § 1 k.p.k., uznał Ł. F. za winnego tego, że w
okresie od 15 do 16 maja 2008 r. dopuścił się oszustwa kredytowego, „będąc
uprzednio skazany za umyślne przestępstwo podobne w ciągu pięciu lat po odbyciu
za nie kary pozbawienia wolności w wymiarze przekraczającym 6 miesięcy”, to jest
przestępstwa określonego w art. 286 § 1 k.k., art. 297 § 1 k.k. i art. 270 § 1 k.k. w
2
zw. z art. 11 § 2 k.k. i w zw. z art. 64 § 1 k.k., i wymierzył mu za to, na podstawie art.
286 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k., karę roku pozbawienia wolności oraz orzekł, na
podstawie art. 44 § 2 k.k., przepadek przedmiotu. Wyrok ten nie został zaskarżony
przez strony i uprawomocnił się wobec Ł. F. w dniu 10 lutego 2010 r.
Kasację od wymienionego wyżej wyroku złożył w trybie art. 521 § 1 k.p.k. w
całości na korzyść Ł. F. Rzecznik Praw Obywatelskich. Zarzucając rażące i mające
istotny wpływ na treść orzeczenia naruszenie art. 343 § 7 k.p.k. w zw. z art. 335 § 1
k.p.k., polegające na skazaniu Ł. F. bez przeprowadzenia rozprawy i wymierzeniu
mu uzgodnionej kary, mimo że prokuratorski wniosek nie mógł zostać uwzględniony
w zakresie przypisania oskarżonemu działania w warunkach recydywy specjalnej
zwykłej z art. 64 § 1 k.k., wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w stosunku do Ł.
F. i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja z racji swej oczywistej zasadności zasługiwała na uwzględnienie w
całości na posiedzeniu bez udziału stron (art. 535 § 5 k.p.k.).
Jedyną z przesłanek przypisania sprawcy działania w warunkach powrotu do
przestępstwa określonych w art. 64 § 1 k.k. jest odbycie przez niego co najmniej
sześciu miesięcy kary pozbawienia wolności przed popełnieniem kolejnego
przestępstwa.
W żadnej ze spraw – co wynika z ujawnionych dowodów – w których kary
pozbawienia wolności przybrały postać bezwzględną, nie doszło do ich wykonania
w stosunku do Ł. F. przed popełnieniem oszustwa kredytowego, to jest przed 16
maja 2008 r. I tak, karę z wyroku z 1 lipca 2005 r., której zarządzenie wykonania
nastąpiło w dniu 7 lutego 2008 r., odbył od 29 września 2008 r. do 29 maja 2009 r.
(k. 302), karę z wyroku z 26 października 2005 r., której wykonanie zarządzono w
dniu 20 listopada 2007 r., odbył od 29 maja 2009 r. do 29 maja 2011 r. (k. 156),
natomiast kara z wyroku z 13 listopada 2006 r., której wykonanie zarządzono w
dniu 23 kwietnia 2008 r., jest w trakcie wykonywania – od 29 maja 2011 r. do 27
maja 2013 r. (k. 302). Fakt wykonywania wobec Ł. F. kar pozbawienia wolności już
po dokonaniu przestępstwa objętego kwestionowanym wyrokiem potwierdza treść
pisma Dyrektora Zakładu Karnego (k. 304 – 308). Pozostałymi dwoma wyrokami
skazującymi Sądów Rejonowych z 20 września 2007 r. i z 28 lipca 2008 r.
orzeczono wobec Ł. F. kary z zastosowaniem dobrodziejstwa określonego w art. 69
k.k.; do zarządzenia wykonania tych kar nie doszło.
3
Przedstawione dane pozwalają stwierdzić, że Sąd Rejonowy, przez ustalenie,
że Ł. F. dopuścił się przestępstwa w warunkach recydywy specjalnej zwykłej z art.
64 § 1 k.k., mimo że brak było ku temu ustawowych przesłanek, dopuścił się
rażącego i mającego istotny wpływ na treść wyroku naruszenia prawa wskazanego
w kasacji (art. 523 § 1 k.p.k.).
Sąd Rejonowy, redagując opis czynu i ustalając działanie skazanego w
warunkach recydywy specjalnej zwykłej, ograniczył się do przytoczenia fragmentu
ustawowego sformułowania z art. 64 § 1 k.k. Nie było to in concreto
wystarczające .Wolno zasadnie przypuszczać, że gdyby sąd właściwy respektował
przy redagowaniu zaskarżonego wyroku wymóg dokładnego określenia
przypisanego oskarżonemu czynu (art. 413 § 2 pkt 1 k.p.k.), to prawdopodobnie
dostrzegłby wadliwość prokuratorskiej propozycji i uniknąłby wskazanych przez
autora kasacji uchybień.
Skazanie Ł. F. w warunkach powrotu do przestępstwa określonych w art. 64
§ 1 k.k. było rozstrzygnięciem co do winy, a to determinowało rodzaj wydanego
przez Sąd Najwyższy orzeczenia po myśli art. 537 § 2 k.p.k. (zob. wyrok SN z 17
stycznia 2012 r., V KK 388/11, LEX nr 1103640).
Rozpoznając ponownie sprawę, sąd właściwy powinien mieć na względzie
zarysowane wyżej zapatrywania prawne oraz kierunek zaskarżenia (art. 442 § 3 i
443 k.p.k. w zw. z art. 518 k.p.k.).
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 20 listopada 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Józef Szewczyk (przewodniczący)
SSN Rafał Malarski (sprawozdawca)
SSN Dorota Rysińska
Protokolant Anna Janczak
w sprawie Ł. F.
skazanego z art. 286 § 1 k.k. i in.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu
w dniu 20 listopada 2012 r.,
kasacji, wniesionej przez Rzecznika Praw Obywatelskich na korzyść skazanego
od wyroku Sądu Rejonowego
z dnia 3 lutego 2010 r.,
uchyla zaskarżony wyrok w stosunku do Ł. F. i
przekazuje sprawę w tym zakresie Sądowi Rejonowemu
do ponownego rozpoznania.
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy, wyrokiem z 3 lutego 2010 r., uwzględniając wniosek
prokuratora złożony w trybie art. 335 § 1 k.p.k., uznał Ł. F. za winnego tego, że w
okresie od 15 do 16 maja 2008 r. dopuścił się oszustwa kredytowego, „będąc
uprzednio skazany za umyślne przestępstwo podobne w ciągu pięciu lat po odbyciu
za nie kary pozbawienia wolności w wymiarze przekraczającym 6 miesięcy”, to jest
przestępstwa określonego w art. 286 § 1 k.k., art. 297 § 1 k.k. i art. 270 § 1 k.k. w
2
zw. z art. 11 § 2 k.k. i w zw. z art. 64 § 1 k.k., i wymierzył mu za to, na podstawie art.
286 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k., karę roku pozbawienia wolności oraz orzekł, na
podstawie art. 44 § 2 k.k., przepadek przedmiotu. Wyrok ten nie został zaskarżony
przez strony i uprawomocnił się wobec Ł. F. w dniu 10 lutego 2010 r.
Kasację od wymienionego wyżej wyroku złożył w trybie art. 521 § 1 k.p.k. w
całości na korzyść Ł. F. Rzecznik Praw Obywatelskich. Zarzucając rażące i mające
istotny wpływ na treść orzeczenia naruszenie art. 343 § 7 k.p.k. w zw. z art. 335 § 1
k.p.k., polegające na skazaniu Ł. F. bez przeprowadzenia rozprawy i wymierzeniu
mu uzgodnionej kary, mimo że prokuratorski wniosek nie mógł zostać uwzględniony
w zakresie przypisania oskarżonemu działania w warunkach recydywy specjalnej
zwykłej z art. 64 § 1 k.k., wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w stosunku do Ł.
F. i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja z racji swej oczywistej zasadności zasługiwała na uwzględnienie w
całości na posiedzeniu bez udziału stron (art. 535 § 5 k.p.k.).
Jedyną z przesłanek przypisania sprawcy działania w warunkach powrotu do
przestępstwa określonych w art. 64 § 1 k.k. jest odbycie przez niego co najmniej
sześciu miesięcy kary pozbawienia wolności przed popełnieniem kolejnego
przestępstwa.
W żadnej ze spraw – co wynika z ujawnionych dowodów – w których kary
pozbawienia wolności przybrały postać bezwzględną, nie doszło do ich wykonania
w stosunku do Ł. F. przed popełnieniem oszustwa kredytowego, to jest przed 16
maja 2008 r. I tak, karę z wyroku z 1 lipca 2005 r., której zarządzenie wykonania
nastąpiło w dniu 7 lutego 2008 r., odbył od 29 września 2008 r. do 29 maja 2009 r.
(k. 302), karę z wyroku z 26 października 2005 r., której wykonanie zarządzono w
dniu 20 listopada 2007 r., odbył od 29 maja 2009 r. do 29 maja 2011 r. (k. 156),
natomiast kara z wyroku z 13 listopada 2006 r., której wykonanie zarządzono w
dniu 23 kwietnia 2008 r., jest w trakcie wykonywania – od 29 maja 2011 r. do 27
maja 2013 r. (k. 302). Fakt wykonywania wobec Ł. F. kar pozbawienia wolności już
po dokonaniu przestępstwa objętego kwestionowanym wyrokiem potwierdza treść
pisma Dyrektora Zakładu Karnego (k. 304 – 308). Pozostałymi dwoma wyrokami
skazującymi Sądów Rejonowych z 20 września 2007 r. i z 28 lipca 2008 r.
orzeczono wobec Ł. F. kary z zastosowaniem dobrodziejstwa określonego w art. 69
k.k.; do zarządzenia wykonania tych kar nie doszło.
3
Przedstawione dane pozwalają stwierdzić, że Sąd Rejonowy, przez ustalenie,
że Ł. F. dopuścił się przestępstwa w warunkach recydywy specjalnej zwykłej z art.
64 § 1 k.k., mimo że brak było ku temu ustawowych przesłanek, dopuścił się
rażącego i mającego istotny wpływ na treść wyroku naruszenia prawa wskazanego
w kasacji (art. 523 § 1 k.p.k.).
Sąd Rejonowy, redagując opis czynu i ustalając działanie skazanego w
warunkach recydywy specjalnej zwykłej, ograniczył się do przytoczenia fragmentu
ustawowego sformułowania z art. 64 § 1 k.k. Nie było to in concreto
wystarczające .Wolno zasadnie przypuszczać, że gdyby sąd właściwy respektował
przy redagowaniu zaskarżonego wyroku wymóg dokładnego określenia
przypisanego oskarżonemu czynu (art. 413 § 2 pkt 1 k.p.k.), to prawdopodobnie
dostrzegłby wadliwość prokuratorskiej propozycji i uniknąłby wskazanych przez
autora kasacji uchybień.
Skazanie Ł. F. w warunkach powrotu do przestępstwa określonych w art. 64
§ 1 k.k. było rozstrzygnięciem co do winy, a to determinowało rodzaj wydanego
przez Sąd Najwyższy orzeczenia po myśli art. 537 § 2 k.p.k. (zob. wyrok SN z 17
stycznia 2012 r., V KK 388/11, LEX nr 1103640).
Rozpoznając ponownie sprawę, sąd właściwy powinien mieć na względzie
zarysowane wyżej zapatrywania prawne oraz kierunek zaskarżenia (art. 442 § 3 i
443 k.p.k. w zw. z art. 518 k.p.k.).