Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V KK 239/12
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 22 listopada 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Kazimierz Klugiewicz (przewodniczący)
SSN Dariusz Świecki (sprawozdawca)
SSN Włodzimierz Wróbel
Protokolant Anna Kowal
w sprawie P. S.
skazanego za przestępstwo z art. 58 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o
przeciwdziałaniu narkomanii i in.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 k.p.k.
w dniu 22 listopada 2012 r.,
kasacji wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść skazanego
od wyroku Sądu Okręgowego w P.
z dnia 14 czerwca 2011 r.
1. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi
Okręgowemu w P. do ponownego rozpoznania w postępowaniu
odwoławczym,
2. wydatkami postępowania kasacyjnego obciąża Skarb
Państwa.
UZASADNIENIE
Wyrokiem Sądu Rejonowego w C. z dnia 22 marca 2011 r. oskarżony P. S.
uznany został za winnego:
1. ciągu przestępstw z art. 58 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o
przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 64 § 1 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k.
2
popełnionych w sposób opisany w pkt I, IV i V i za ten ciąg przestępstw na
podstawie art. 58 ust. 1 tej ustawy w zw. z art. 91 § 1 k.k. wymierzono mu
karę roku pozbawienia wolności,
2. ciągu przestępstw z art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o
przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. oraz
art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w
zw. z art. 64 § 1 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k. popełnionych w sposób opisany
w punktach II, III, VI i VII i za ten ciąg przestępstw na podstawie art. 59 ust. 1
tej ustawy w zw. z art. 91 § 1 k.k. oraz art. 33 § 2 k.k. wymierzono mu karę
roku i 4 miesięcy pozbawienia wolności oraz 50 stawek dziennych grzywny
po 10 zł.
Na podstawie art. 91 § 2 k.k. w zw. z art. 86 § 1 k.k. wymierzono
oskarżonemu karę łączną 2 lat pozbawienia wolności. Orzeczono także o nawiązce
i przepadku korzyści majątkowej oraz o kosztach postępowania sądowego.
Wyrok ten został zaskarżony w całości przez obrońcę oskarżonego.
Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 14 czerwca 2012 r. utrzymał w mocy
zaskarżony wyrok, uznając apelację za oczywiście bezzasadną.
Kasację od tego wyroku na korzyść skazanego wniósł Prokurator Generalny
zaskarżając go w całości i zarzucił rażące i mające istotny wpływ na treść
orzeczenia naruszenie przepisów prawa karnego procesowego, to jest art. 433 § 1
k.p.k., polegające na nienależytej kontroli odwoławczej i utrzymaniu w mocy
zaskarżonego na korzyść oskarżonego wyroku sądu pierwszej instancji, wydanego
z rażącym i mającym istotny wpływ na treść wyroku naruszeniem art. 366 § 1 k.p.k.
w zw. z art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k. oraz w zw. z art. 413 § 2 pkt 1 k.p.k. przez
zaniechanie wyjaśnienia istotnych okoliczności sprawy związanych z uprzednią
karalnością oskarżonego, co doprowadziło:
- do skazania w pkt 1 za ciąg przestępstw z art. 58 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca
2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 64 § 1 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k.
popełnionych w czerwcu 2009 r., w listopadzie 2009 r., i w listopadzie – grudniu
2009 r. stanowiących element czynu ciągłego z art. 58 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca
2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k. popełnionego w 2009 r.,
za który P. S. został prawomocnie skazany w pkt 1 wyroku Sądu Rejonowego w C.
z dnia 7 września 2010 r., sygn. akt II K …., co stanowi bezwzględną przesłankę
odwoławczą określoną w art. 439 § 1 pkt 8 k.p.k.
3
- do wadliwego określenia granic czasowych przypisanego oskarżonemu w pkt 2
ciągu przestępstw z art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu
narkomanii w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k.
popełnionych w okresie od lipca do sierpnia 2009 r., w sierpniu 2009 r., w okresie
od połowy stycznia do marca 2010 r. oraz w lutym 2010 r., pomimo tego, że w pkt 2
prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego w C. z dnia 7 września 2010 r., sygn. akt
II K …, P.S. został skazany za popełnienie ciągu przestępstw z art. 59 ust. 1 ustawy
z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k.
popełnionych w okresach od listopada 2009 r. do stycznia 2010 r. oraz w okresie od
sierpnia 2009 r. do listopada 2009 r.
W konkluzji skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie
sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w postępowaniu
odwoławczym.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja jest oczywiście zasadna, albowiem przeprowadzona przez Sąd
odwoławczy kontrola zaskarżonego wyroku nastąpiła z rażącym naruszeniem art.
433 § 1 k.p.k., co miało istotny wpływ na treść wydanego wyroku. Zgodnie z tym
przepisem sąd odwoławczy rozpoznaje sprawę w granicach środka odwoławczego.
W rozpoznawanej sprawie, wyrok Sądu pierwszej został zaskarżony w całości na
korzyść oskarżonego. Tym samym powinien podlegać kontroli odwoławczej z
punktu widzenia wszystkich podstaw wskazanych w art. 438 k.p.k. Dotyczyło to
także konieczności zbadania prawidłowości przypisania oskarżonemu przestępstw
z art. 58 ust. 1 i art. 59 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii.
Trzeba jednak zwrócić uwagę, że Sąd Rejonowy wydając w tej sprawie wyrok nie
dysponował aktualnymi danymi o karalności oskarżonego i w związku z tym nie
wiedział, że został on prawomocnie skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w C. z
dnia 7 września 2010 r., sygn. akt II K …, m.in. za dwa ciągi przestępstw z art. 58
ust. 1 i z art. 59 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, w skład których
wchodziły przestępstwa popełnione w podobnych okresach czasu i w warunkach
czynu ciągłego. Tym samym również Sąd Okręgowy przeprowadzając kontrolę
odwoławczą zaskarżonego wyroku nie wiedział o uprzednim skazaniu oskarżonego
za tego samego rodzaju przestępstwa. Jednak ta okoliczność nie oznacza, że nie
doszło do rażącego naruszenia art. 433 § 1 k.p.k., gdyż zarzut kasacyjny, tak jak i
zarzut apelacyjny skierowany jest przeciwko wyrokowi, a nie sądowi, który go
4
wydał. Wyrok Sądu odwoławczego dotknięty jest wskazanym uchybieniem, choć
nie zostało ono „zawinione” przez ten Sąd.
Prawomocne skazanie oskarżonego wyrokiem Sądu Rejonowego w C. z
dnia 7 września 2010 r., sygn. akt II K …, za dwa ciągi przestępstw z art. 58 ust. 1 i
z art. 59 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, przy przyjęciu co do
poszczególnych przestępstw konstrukcji czynu ciągłego, powodowało konieczność
skontrolowania, czy zaskarżony apelacją późniejszy wyrok tego Sądu, skazujący
oskarżonego również za przestępstwa z art. 58 ust. 1 i art. 59 ust. 1 ustawy o
przeciwdziałaniu narkomanii, nie został wydany pomimo istnienia ujemnej
przesłanki procesowej w postaci powagi rzeczy osądzonej (art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k.).
W kasacji zasadnie wskazano, że taka przesłanka w niniejszej sprawie może
zachodzić w stosunku do przestępstw przypisanych w pkt 1 i pkt 2 wyroku Sądu
Rejonowego z dnia 22 marca 2011 r., z tym że co do przestępstw przypisanych w
pkt 2, to nie co do wszystkich czasokres ich popełnienia pokrywa się z czasem
popełnienia przestępstw przypisanych w pkt 2 wyroku Sądu Rejonowego z dnia 7
września 2010 r., sygn. akt II K … .
Z tych też względów zachodzi konieczność uchylenia zaskarżonego wyroku
Sądu Okręgowego i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania w
postępowaniu odwoławczym. W tym postępowaniu Sąd ten powinien uzupełnić
pierwszoinstancyjny przewód sądowy przez dopuszczenie z urzędu i
przeprowadzenie na rozprawie apelacyjnej dowodu z dokumentu w postaci wyroku
Sądu Rejonowego w C. z dnia 7 września 2010 r., sygn. akt II K … (art. 452 § 2
k.p.k.). Następnie w oparciu o ten dowód ponownie należy poddać kontroli
odwoławczej zaskarżony wyrok, także pod kątem zaistnienia ujemnej przesłanki
procesowej w postaci powagi rzeczy osądzonej. Oceniając zakres jej działania w
wypadku uprzedniego skazania za czyn ciągły, Sąd Okręgowy powinien mieć na
względzie poglądy wyrażone w tej kwestii w orzecznictwie Sądu Najwyższego (np.
wyrok SN z 26 lipca 2007 r., IV KK 153/07, Lex nr 310631).
W wypadku stwierdzenia ujemnej przesłanki procesowej lub uznania, że
zachodzi też konieczność dokonania modyfikacji czasokresu zarzucanych
oskarżonemu przestępstw w warunkach czynu ciągłego, Sąd odwoławczy powinien
wydać orzeczenie korygujące uchybienia, jakich dopuścił się Sąd pierwszej
instancji.
Z tych wszystkich względów Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji.
5