V CZ 63/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:18-03-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V CZ 63/12
POSTANOWIENIE
Dnia 13 grudnia 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Marian Kocon (przewodniczący)
SSN Dariusz Dończyk
SSN Bogumiła Ustjanicz (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa S. F.
przeciwko K. F.
o ochronę dóbr osobistych i zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 13 grudnia 2012 r.,
zażalenia powoda na orzeczenie o kosztach, zawarte w pkt. 2 wyroku Sądu
Apelacyjnego
z dnia 7 marca 2012 r.,
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem, zawartym w punkcie 2 wyroku Sądu
Apelacyjnego z dnia 7 marca 2012 r., zasądzona została od powoda na rzecz
pozwanej kwota 2070 zł tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.
Rozstrzygnięcie w przedmiocie tych kosztów oparte zostało na zasadzie
odpowiedzialności za wynik sprawy. Ponadto Sąd Apelacyjny stwierdził, że nie
zachodziły szczególnie uzasadnione wypadki, które mogłyby wskazywać na
nieobciążanie powoda tymi kosztami, stosownie do art. 102 k.p.c.
Powód w zażaleniu zarzucił obrazę art. 102 k.p.c. przez zasądzenie od niego
na rzecz pozwanej kosztów zastępstwa procesowego mimo istnienia okoliczności,
które jednoznacznie wskazują na to, że jego sytuacja materialna nie zezwala na
wykonanie tego orzeczenia. Domagał się zmiany zaskarżonego postanowienia
i nieobciążanie go kosztami procesu za obie instancje.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jest bezzasadne. Przyczyny usprawiedliwiające ubieganie się przez
stronę o zwolnienie od kosztów sądowych nie są wystarczające do zastosowania
wyjątku od zasady podstawowej, określonej w art. 98 § 1 k.p.c., że strona
przegrywająca sprawę zobowiązana jest zwrócić wygrywającemu przeciwnikowi
koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Nieobciążanie
kosztami strony przegrywającej lub zasądzenie od niej tylko części kosztów na
podstawie art. 102 k.p.c. wymaga zaistnienia w sprawie „wypadku szczególnie
uzasadnionego”, niezależnego od podstaw przyznania jej zwolnienia od kosztów
sądowych. Stwierdzenie, czy zachodzi taki wypadek powierzone zostało sądowi,
który ocenia, czy ujawnione w sprawie okoliczności uprawniają do zastosowania
tego przepisu. Ugruntowane zostało w orzecznictwie zapatrywanie, że
kwalifikowanie tych okoliczności do przesłanek z art. 102 k.p.c. ma charakter
dyskrecjonalny, oparty na swobodnym uznaniu sądu, wynikającym z jego
przekonania i w zasadzie nie podlega kontroli instancyjnej, jeśli nie jest rażąco
niesprawiedliwe (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 stycznia 2007 r., V CSK
292/06; postanowienia z dnia 13 grudnia 2007 r., I CZ 110/07; z dnia 27 stycznia
3
2010 r., II CZ 88/09; z dnia 11 lutego 2010 r., I CZ 112/09; z dnia 26 stycznia
2012 r., III CZ 10/12; z dnia 23 maja 2012 r., III CZ 25/12; z dnia 15 marca 2012 r.,
I CZ 10/22, niepubl.). W rozpoznawanej sprawie Sąd Apelacyjny dokonał
wymaganej analizy, której konsekwencją było uznanie, że nie ma podstaw do
odstępstwa od zasady odpowiedzialności za wynik sporu. Podniesione w zażaleniu
argumenty, poza akcentowaniem trudnej sytuacji majątkowej powoda, nie powołują
żadnych okoliczności, które mogłyby przemawiać za tym, że w sprawie miał
miejsce wypadek szczególnie uzasadniony, jak też że obciążenie go kosztami
postępowania apelacyjnego było rażąco niezgodne z zasadami współżycia
społecznego. Kwestia trudności w wykonaniu obowiązku zapłaty zasądzonych
kosztów postępowania nie ma znaczenia dla rozstrzygania o tych kosztach
odpowiednio do wyniku sprawy.
Nie mógł odnieść spodziewanego rezultatu wniosek zażalenia dotyczący
kosztów procesu za pierwszą instancję, skoro orzeczenia w tym względzie nie
zawiera kwestionowane postanowienie, jak też nie było i nie mogło być objęte
zakresem zaskarżenia.
Z powyższych względów pozbawione uzasadnionych podstaw zażalenie
należało oddalić w oparciu o art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.
POSTANOWIENIE
Dnia 13 grudnia 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Marian Kocon (przewodniczący)
SSN Dariusz Dończyk
SSN Bogumiła Ustjanicz (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa S. F.
przeciwko K. F.
o ochronę dóbr osobistych i zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 13 grudnia 2012 r.,
zażalenia powoda na orzeczenie o kosztach, zawarte w pkt. 2 wyroku Sądu
Apelacyjnego
z dnia 7 marca 2012 r.,
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem, zawartym w punkcie 2 wyroku Sądu
Apelacyjnego z dnia 7 marca 2012 r., zasądzona została od powoda na rzecz
pozwanej kwota 2070 zł tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.
Rozstrzygnięcie w przedmiocie tych kosztów oparte zostało na zasadzie
odpowiedzialności za wynik sprawy. Ponadto Sąd Apelacyjny stwierdził, że nie
zachodziły szczególnie uzasadnione wypadki, które mogłyby wskazywać na
nieobciążanie powoda tymi kosztami, stosownie do art. 102 k.p.c.
Powód w zażaleniu zarzucił obrazę art. 102 k.p.c. przez zasądzenie od niego
na rzecz pozwanej kosztów zastępstwa procesowego mimo istnienia okoliczności,
które jednoznacznie wskazują na to, że jego sytuacja materialna nie zezwala na
wykonanie tego orzeczenia. Domagał się zmiany zaskarżonego postanowienia
i nieobciążanie go kosztami procesu za obie instancje.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jest bezzasadne. Przyczyny usprawiedliwiające ubieganie się przez
stronę o zwolnienie od kosztów sądowych nie są wystarczające do zastosowania
wyjątku od zasady podstawowej, określonej w art. 98 § 1 k.p.c., że strona
przegrywająca sprawę zobowiązana jest zwrócić wygrywającemu przeciwnikowi
koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Nieobciążanie
kosztami strony przegrywającej lub zasądzenie od niej tylko części kosztów na
podstawie art. 102 k.p.c. wymaga zaistnienia w sprawie „wypadku szczególnie
uzasadnionego”, niezależnego od podstaw przyznania jej zwolnienia od kosztów
sądowych. Stwierdzenie, czy zachodzi taki wypadek powierzone zostało sądowi,
który ocenia, czy ujawnione w sprawie okoliczności uprawniają do zastosowania
tego przepisu. Ugruntowane zostało w orzecznictwie zapatrywanie, że
kwalifikowanie tych okoliczności do przesłanek z art. 102 k.p.c. ma charakter
dyskrecjonalny, oparty na swobodnym uznaniu sądu, wynikającym z jego
przekonania i w zasadzie nie podlega kontroli instancyjnej, jeśli nie jest rażąco
niesprawiedliwe (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 stycznia 2007 r., V CSK
292/06; postanowienia z dnia 13 grudnia 2007 r., I CZ 110/07; z dnia 27 stycznia
3
2010 r., II CZ 88/09; z dnia 11 lutego 2010 r., I CZ 112/09; z dnia 26 stycznia
2012 r., III CZ 10/12; z dnia 23 maja 2012 r., III CZ 25/12; z dnia 15 marca 2012 r.,
I CZ 10/22, niepubl.). W rozpoznawanej sprawie Sąd Apelacyjny dokonał
wymaganej analizy, której konsekwencją było uznanie, że nie ma podstaw do
odstępstwa od zasady odpowiedzialności za wynik sporu. Podniesione w zażaleniu
argumenty, poza akcentowaniem trudnej sytuacji majątkowej powoda, nie powołują
żadnych okoliczności, które mogłyby przemawiać za tym, że w sprawie miał
miejsce wypadek szczególnie uzasadniony, jak też że obciążenie go kosztami
postępowania apelacyjnego było rażąco niezgodne z zasadami współżycia
społecznego. Kwestia trudności w wykonaniu obowiązku zapłaty zasądzonych
kosztów postępowania nie ma znaczenia dla rozstrzygania o tych kosztach
odpowiednio do wyniku sprawy.
Nie mógł odnieść spodziewanego rezultatu wniosek zażalenia dotyczący
kosztów procesu za pierwszą instancję, skoro orzeczenia w tym względzie nie
zawiera kwestionowane postanowienie, jak też nie było i nie mogło być objęte
zakresem zaskarżenia.
Z powyższych względów pozbawione uzasadnionych podstaw zażalenie
należało oddalić w oparciu o art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.