IV CZ 171/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:11-05-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt IV CZ 171/12
POSTANOWIENIE
Dnia 8 lutego 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Katarzyna Tyczka-Rote (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Józef Frąckowiak
SSN Marta Romańska
w sprawie z wniosku M. D.
przy uczestnictwie E. J. D.
o podział majątku wspólnego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 8 lutego 2013 r.,
zażalenia uczestniczki postępowania
na postanowienie Sądu Okręgowego w O.
z dnia 21 września 2012 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
2
Uczestniczka E. D. wniosła zażalenie na postanowienie Sądu Okręgowego
w O. z dnia 21 września 2012 r., odrzucające jej skargę kasacyjną w części
zaskarżającej postanowienie tego Sądu z dnia 26 stycznia 2012 r. ujęte w punkcie
1. W punkcie tym Sąd Okręgowy orzekł o odrzuceniu apelacji uczestniczki w części
zaskarżającej postanowienie Sądu Rejonowego w O. wydane w sprawie o podział
majątku wspólnego, w zakresie rozliczenia nakładów z majątku osobistego
uczestniczki w kwocie 173.806 zł dokonanych na majątek wspólny. W pozostałej
części apelacja uczestniczki została oddalona. Pełnomocnik uczestniczki zaskarżył
postanowienie w całości skargą kasacyjną wniesioną 23 lipca 2012 r. Sąd
Okręgowy uznał, że skarga kasacyjna w części dotyczącej postanowienia o
odrzuceniu apelacji była niedopuszczalna, ponieważ od tego rodzaju
rozstrzygnięcia przysługiwało zażalenie na podstawie art. 3941
§ 2 k.p.c., a nie
skarga kasacyjna. Zażalenie pełnomocnik powinien był wnieść w terminie
tygodniowym od dnia doręczenia odpisu postanowienia z uzasadnieniem, czyli
najpóźniej w dniu 31 maja 2012 r., czego nie uczynił.
Uczestniczka w zażaleniu zarzuciła błędną wykładnię art. 3941
§ 2 k.p.c.
i wniosła o uchylenie w całości zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Jak wynika z treści skargi kasacyjnej, powódka objęła zaskarżeniem nie
tylko orzeczenie o oddaleniu jej apelacji, ale także rozstrzygnięcie odrzucające tę
apelację w części, w której Sąd drugiej instancji uznał, że nie było substratu
zaskarżenia, ponieważ Sąd pierwszej instancji nie orzekał o zgłoszonym przez
uczestniczkę wniosku o rozliczenie jej nakładów na majątek wspólny, poza
pierwotnie wskazaną przez nią kwotą 3 669,60 zł. Odrzucenie apelacji przez sąd
stanowi postanowienie kończące postępowanie w sprawie, jednak nie jest
postanowieniem orzekającym co do jej istoty. Charakteru tego postanowienia nie
zmienia umieszczenie go w jednym orzeczeniu z rozstrzygnięciem o istocie
sprawy, ponieważ decyduje przedmiot konkretnego rozstrzygnięcia. Postanowienie
o odrzuceniu apelacji wydane w sprawie kasacyjnej przez sąd drugiej instancji,
podlega - na podstawie art. 3941
§ 2 k.p.c. - zaskarżeniu zażaleniem.
Nie przysługuje na nie skarga kasacyjna, która stanowi środek zaskarżenia jedynie
dwóch rodzajów postanowień kończących postępowanie - postanowienia
3
o odrzuceniu pozwu i postanowienia o umorzeniu postępowania, odrębnie
wskazanych w art. 5191
§ 1 k.p.c. W konsekwencji skarga kasacyjna w części,
w której uczestniczka zaskarżyła nią postanowienie o odrzuceniu apelacji, słusznie
została odrzucona przez Sąd Okręgowy jako niedopuszczalna (art. 3986
§ § 2 i 3
k.p.c.). Sąd Najwyższy w składzie rozpoznającym sprawę nie podziela poglądu
wyrażonego w postanowieniu tego Sądu z dnia 8 marca 2004 r. (II PZ 8/04, OSNP
2005/1/9), wywodzącego z uchwały połączonych Izb Cywilnej oraz Pracy z dnia
6 marca 1972 r. (III CZP 27/71, OSNC1973/1/1) o konieczności przyjęcia
i rozpoznania według właściwych przepisów nieodpowiedniego środka zaskarżenia,
jeśli jego rodzaj został narzucony stronie niewłaściwą formą w jakiej swoje
orzeczenie ujął sąd. Środki zaskarżenia do Sądu Najwyższego wnoszone są
wyłącznie przez pełnomocników dysponujących specjalistyczną wiedzą prawniczą,
dla których rozróżnienie środków zaskarżenia właściwych dla różnych typów
orzeczeń sądowych nie jest czynnością skomplikowaną. Zwrócić przy tym należy
uwagę, że w rozpatrywanym wypadku nie można mówić o niewłaściwej formie
orzeczenia, skoro zarówno orzeczenie co do istoty sprawy jak i postanowienie tzw.
formalne przybiera identyczną formę postanowienia. Ponadto zamieszczanie
postanowienia o odrzuceniu w części środka zaskarżenia w postanowieniu
rozstrzygającym sprawę co do istoty nie jest praktyką wyjątkową i nie uzasadnia
stosowania wykładni łamiącej zasadę podziału środków zaskarżenia w zależności
od przedmiotu rozstrzygnięcia. Podobne stanowisko Sąd Najwyższy zajął
w postanowieniach z dnia 17 stycznia 2003 r. (I CZ 190/02, nie publ.), z dnia
15 kwietnia 2004 r., ( IV CZ 36/04, nie publ.), czy z dnia 5 lipca 2012 r. (IV CZ
81/12, nie publ.).
db
POSTANOWIENIE
Dnia 8 lutego 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Katarzyna Tyczka-Rote (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Józef Frąckowiak
SSN Marta Romańska
w sprawie z wniosku M. D.
przy uczestnictwie E. J. D.
o podział majątku wspólnego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 8 lutego 2013 r.,
zażalenia uczestniczki postępowania
na postanowienie Sądu Okręgowego w O.
z dnia 21 września 2012 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
2
Uczestniczka E. D. wniosła zażalenie na postanowienie Sądu Okręgowego
w O. z dnia 21 września 2012 r., odrzucające jej skargę kasacyjną w części
zaskarżającej postanowienie tego Sądu z dnia 26 stycznia 2012 r. ujęte w punkcie
1. W punkcie tym Sąd Okręgowy orzekł o odrzuceniu apelacji uczestniczki w części
zaskarżającej postanowienie Sądu Rejonowego w O. wydane w sprawie o podział
majątku wspólnego, w zakresie rozliczenia nakładów z majątku osobistego
uczestniczki w kwocie 173.806 zł dokonanych na majątek wspólny. W pozostałej
części apelacja uczestniczki została oddalona. Pełnomocnik uczestniczki zaskarżył
postanowienie w całości skargą kasacyjną wniesioną 23 lipca 2012 r. Sąd
Okręgowy uznał, że skarga kasacyjna w części dotyczącej postanowienia o
odrzuceniu apelacji była niedopuszczalna, ponieważ od tego rodzaju
rozstrzygnięcia przysługiwało zażalenie na podstawie art. 3941
§ 2 k.p.c., a nie
skarga kasacyjna. Zażalenie pełnomocnik powinien był wnieść w terminie
tygodniowym od dnia doręczenia odpisu postanowienia z uzasadnieniem, czyli
najpóźniej w dniu 31 maja 2012 r., czego nie uczynił.
Uczestniczka w zażaleniu zarzuciła błędną wykładnię art. 3941
§ 2 k.p.c.
i wniosła o uchylenie w całości zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Jak wynika z treści skargi kasacyjnej, powódka objęła zaskarżeniem nie
tylko orzeczenie o oddaleniu jej apelacji, ale także rozstrzygnięcie odrzucające tę
apelację w części, w której Sąd drugiej instancji uznał, że nie było substratu
zaskarżenia, ponieważ Sąd pierwszej instancji nie orzekał o zgłoszonym przez
uczestniczkę wniosku o rozliczenie jej nakładów na majątek wspólny, poza
pierwotnie wskazaną przez nią kwotą 3 669,60 zł. Odrzucenie apelacji przez sąd
stanowi postanowienie kończące postępowanie w sprawie, jednak nie jest
postanowieniem orzekającym co do jej istoty. Charakteru tego postanowienia nie
zmienia umieszczenie go w jednym orzeczeniu z rozstrzygnięciem o istocie
sprawy, ponieważ decyduje przedmiot konkretnego rozstrzygnięcia. Postanowienie
o odrzuceniu apelacji wydane w sprawie kasacyjnej przez sąd drugiej instancji,
podlega - na podstawie art. 3941
§ 2 k.p.c. - zaskarżeniu zażaleniem.
Nie przysługuje na nie skarga kasacyjna, która stanowi środek zaskarżenia jedynie
dwóch rodzajów postanowień kończących postępowanie - postanowienia
3
o odrzuceniu pozwu i postanowienia o umorzeniu postępowania, odrębnie
wskazanych w art. 5191
§ 1 k.p.c. W konsekwencji skarga kasacyjna w części,
w której uczestniczka zaskarżyła nią postanowienie o odrzuceniu apelacji, słusznie
została odrzucona przez Sąd Okręgowy jako niedopuszczalna (art. 3986
§ § 2 i 3
k.p.c.). Sąd Najwyższy w składzie rozpoznającym sprawę nie podziela poglądu
wyrażonego w postanowieniu tego Sądu z dnia 8 marca 2004 r. (II PZ 8/04, OSNP
2005/1/9), wywodzącego z uchwały połączonych Izb Cywilnej oraz Pracy z dnia
6 marca 1972 r. (III CZP 27/71, OSNC1973/1/1) o konieczności przyjęcia
i rozpoznania według właściwych przepisów nieodpowiedniego środka zaskarżenia,
jeśli jego rodzaj został narzucony stronie niewłaściwą formą w jakiej swoje
orzeczenie ujął sąd. Środki zaskarżenia do Sądu Najwyższego wnoszone są
wyłącznie przez pełnomocników dysponujących specjalistyczną wiedzą prawniczą,
dla których rozróżnienie środków zaskarżenia właściwych dla różnych typów
orzeczeń sądowych nie jest czynnością skomplikowaną. Zwrócić przy tym należy
uwagę, że w rozpatrywanym wypadku nie można mówić o niewłaściwej formie
orzeczenia, skoro zarówno orzeczenie co do istoty sprawy jak i postanowienie tzw.
formalne przybiera identyczną formę postanowienia. Ponadto zamieszczanie
postanowienia o odrzuceniu w części środka zaskarżenia w postanowieniu
rozstrzygającym sprawę co do istoty nie jest praktyką wyjątkową i nie uzasadnia
stosowania wykładni łamiącej zasadę podziału środków zaskarżenia w zależności
od przedmiotu rozstrzygnięcia. Podobne stanowisko Sąd Najwyższy zajął
w postanowieniach z dnia 17 stycznia 2003 r. (I CZ 190/02, nie publ.), z dnia
15 kwietnia 2004 r., ( IV CZ 36/04, nie publ.), czy z dnia 5 lipca 2012 r. (IV CZ
81/12, nie publ.).
db