Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia, 28 stycznia 2013 r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy, II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Grażyna Kobus

po rozpoznaniu w dniu 28 stycznia 2013 r. w Świdnicy

na posiedzeniu niejawnym

zażalenia wnioskodawczyni J. Z. (1)

na postanowienie Sądu Rejonowego w Ząbkowicach Śląskich

z dnia 3 grudnia 2012 r., sygn. akt I Ns 552/12

oddalające jej wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie pełnomocnika z urzędu

w sprawie przy udziale J. Z. (2)

o zniesienie współwłasności

postanawia:

I zmienić zaskarżone postanowienie w ten sposób, że zwolnić

wnioskodawczynię od kosztów sądowych ponad kwotę 500 zł

oraz ustanowić dla wnioskodawczyni adwokata z urzędu,

którego wyznaczy Okręgowa Rada Adwokacka w W.;

II oddalić wniosek w pozostałej części.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w Ząbkowicach Śląskich oddalił wniosek wnioskodawczyni o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie o zniesienie współwłasności oraz o ustanowienie dla niej adwokata z urzędu w osobie adwokat B. K., gdyż uznał, że wnioskodawczyni, która uzyskuje stały dochód z emerytury w kwocie 1200 zł miesięcznie i posiada oszczędności w kwocie 2000 zł, przy uwzględnieniu wskazanych przez nią wydatków na utrzymanie mieszkania, leczenia i wyżywienie, jest w stanie ponieść koszty sądowe w przedmiotowej sprawie w całości. Strona zaś ubiegająca się o zwolnienie od kosztów sądowych winna najpierw poczynić oszczędności w swych wydatkach, gdyż wydatki związane z prowadzeniem postępowania nie są gorszymi od innych i nie ustępują im pierwszeństwa. Nie zachodzi też obawa przedawnienia jej roszczenia, gdyż roszczenie o zniesienie

-2-

współwłasności nie ulega przedawnieniu. Oddalając wniosek wnioskodawczyni o ustanowienie adwokata z urzędu uznał Sąd Rejonowy, że udział profesjonalnego adwokata w przedmiotowej sprawie ( przynajmniej na razie ) nie jest konieczny. Ustanowienia dla wnioskodawczyni pełnomocnika zawodowego z urzędu nie uzasadnia ani charakter, ani stopień skomplikowania sprawy, ani przede wszystkim dotychczasowy sposób działania wnioskodawczyni i przedstawiania przez nią swojego stanowiska, który wskazuje, że potrafi ona samodzielnie precyzować swoje żądania i dokładnie je uzasadniać. Z tego zaś należy wnioskować, że nie jest ona osobą nieporadną i posiada wiedzę o podstawowych instytucjach prawnych w zakresie wystarczającym na potrzeby tej sprawy.

W zażaleniu, domagając się zmiany zaskarżonego postanowienia i uwzględnienia obu wniosków, wnioskodawczyni podniosła, że wbrew stanowisku Sądu Rejonowego nie jest w stanie z otrzymywanej emerytury zgromadzić stosownej kwoty na poniesienie kosztów sądowych, gdyż po opłaceniu niezbędnych kosztów utrzymania, z emerytury nie pozostają jej już żadne środki. Ponosi przy tym wydatki na gaz, telefon i internet, mimo że nie posiada faktur świadczących o ponoszonych wydatkach z tego tytułu. W sprawie o sygn. akt I C 548/12 nie została w ogóle zwolniona od kosztów sądowych, a opłata należna w tej sprawie i w sprawie niniejszej, to prawie jej półtoramiesięczne dochody. Pozwy, które złożyła, są konieczne dla obrony jej praw, gdyż jej pasierb nie chce rozliczyć się ze spadku po jej mężu i ich złożenie było ostatecznością. Brak zwolnienia od kosztów spowoduje, że będzie zmuszona wycofać pozwy i straci szansę na odzyskanie pieniędzy, które jej się należą.

Odnosząc się z kolei do oddalenia przez Sąd Rejonowy jej wniosku o ustanowienie pełnomocnika z urzędu wnioskodawczyni podniosła, że ma 80 lat i leczy się z powodu skutków poparzenia. Ma problemy ze swobodnym poruszaniu się po mieszkaniu, nie mówiąc już o wychodzeniu na dwór. Jej wiedza prawna jest znikoma, a sam fakt zredagowania pozwu z pomocą córki, której wiedza też nie jest duża, nie świadczy o tym, że zna się na postępowaniu i będzie wiedziała jakie kroki podejmować.

Zażalenie podlega uwzględnieniu w części.

Niewątpliwie należy zgodzić się ze skarżącą, że rozpoznając wnioski wnioskodawczyni nie wziął Sąd Rejonowy pod uwagę wieku wnioskodawczyni, która ukończyła 80 lat oraz faktu, że kilka miesięcy temu uległa poważnemu poparzeniu i wymaga leczenia. Dlatego też argumenty Sądu odnoszące się do możliwości czynienia przez wnioskodawczynię oszczędności w swych wydatkach oraz co do tego, że roszczenie o zniesienie współwłasności nie ulega przedawnieniu nie mogły być uznane za uzasadnione. Wnioskodawczyni otrzymuje emeryturę w wysokości 1200 zł miesięcznie i przy ponoszonych

wydatkach ( również tych na opłaty za gaz, telefon czy internet ) czynione

Sygn. akt II Cz 5/12

-3-

oszczędności nie mogą być znaczne. Dla oceny możliwości uiszczenia przez wnioskodawczynię należnych kosztów sądowych istotny jest zatem jedynie fakt posiadania przez wnioskodawczynię oszczędności w kwocie 2000 zł.

Uwzględniając zatem, że jest to kwota, jak ją określa wnioskodawczyni „na ostatnią godzinę”, można uznać, że z tej kwoty wnioskodawczyni jest w stanie przeznaczyć na koszty sądowe co najwyżej kwotę 500 zł.

Należy również zgodzić się z wnioskodawczynią, że z uwagi na wiek i stan swego zdrowia, można uznać ją za osobę nieporadną, zasługującą na przyznanie jej w rozpoznawanej sprawie profesjonalnego pełnomocnika. Skoro wnioskodawczyni ma trudności z poruszaniem się i nie wychodzi z domu, to oczywistym jest, że nie będzie w stanie uczestniczyć w prowadzonym postępowaniu i udział takiego pełnomocnika w sprawie należy uznać za potrzebny.

Dlatego też, na podstawie art. 386 § 1 kpc w zw. z art. 397 § 2 kpc i art. 13 § 2 kpc Sąd Okręgowy zmienił zaskarżone postanowienie i zwolnił wnioskodawczynię od kosztów sądowych ponad kwotę 500 zł oraz ustanowił dla wnioskodawczyni adwokata z urzędu, zaś z przyczyn wskazanych wyżej dalej idące zażalenie uznał za nieuzasadnione i je oddalił stosownie do treści art. 385 kpc w zw. z art. 397 § 2 kpc i art. 13 § 2 kpc.