I CSK 431/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:29-04-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:III CZP 35/12 III CZP 95/70
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt I CSK 431/12
POSTANOWIENIE
Dnia 22 lutego 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
w sprawie z wniosku H. Z.
przy uczestnictwie W. Z.
o podział majątku,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 22 lutego 2013 r.,
na skutek skargi kasacyjnej uczestnika
od postanowienia Sądu Okręgowego w W.
z dnia 17 lutego 2012 r.,
odrzuca skargę kasacyjną.
2
Uzasadnienie
Uczestnik postępowania W. Z. zaskarżył skargą kasacyjną postanowienie
Sądu Okręgowego w W. z dnia 17 lutego 2012 r., oddalające jego apelację od
postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 3 sierpnia 2011 r. wydanego w sprawie o
podział majątku wspólnego. Wspólność między małżonkami ustała w wyniku
rozwodu orzeczonego w 1998 r. Po uzgodnieniu przez byłych małżonków w toku
postępowania pierwszoinstancyjnego sposobu podziału majątku, sporne pozostało
jedynie rozliczenie nakładów uczestnika na majątek wspólny i kwestia rozłożenia
ewentualnej dopłaty dla wnioskodawczyni na raty. Sąd Rejonowy ustalił niesporny
skład majątku wspólnego i równe w nim udziały byłych małżonków. Oddalił wniosek
uczestnika o ustalenie, że został dokonany nakład z majątku wspólnego na majątek
wnioskodawczyni H. Z. w wysokości 10.000 USD, ustalił natomiast, że uczestnik
dokonał nakładu ze swego majątku odrębnego na majątek wspólny w kwocie
16.960 zł. Sąd Rejonowy dokonał podziału majątku wspólnego poprzez przyznanie
spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu oraz środków pieniężnych na
rachunkach bankowych uczestnikowi, a wnioskodawczyni nieruchomości gruntowej
w D. Zasądził ponadto od uczestnika na rzecz wnioskodawczyni kwotę 79.582,72 zł
tytułem dopłaty do wartości jej udziału w majątku wspólnym, płatną w terminie 30
dni od daty uprawomocnienia się postanowienia, z ustawowymi odsetkami w
przypadku uchybienia terminowi jej płatności. Uczestnik w apelacji zakwestionował
jedynie nierozłożenie dopłaty na raty. Sąd odwoławczy podzielił jednak stanowisko
Sądu Rejonowego o niecelowości żądanego przez uczestnika sposobu uiszczenia
dopłaty, zwracając uwagę, że od ponad 4 lat powinien się on liczyć z koniecznością
uiszczenia dopłaty, że rozłożenia dopłaty na wieloletnie raty nie uzasadnia sytuacja
życiowa i materialna uczestnika, a ponadto, że ratalna spłata byłaby równoznaczna
z kredytowaniem go przez byłą żonę mimo, iż to on otrzymał najbardziej
wartościowy składnik majątku wspólnego.
Skargę kasacyjną uczestnik oparł na podstawie naruszenia prawa
materialnego, zarzucając niezastosowanie art. 212 § 3 k.c. w zw. z art. 1035 k.c.
i art. 46 k.r.o. prowadzące do odmowy rozłożenia raty kwoty 79.582,72 zł.
3
W konkluzji wniósł o uchylenie i zmianę zaskarżonego postanowienia
w całości poprzez orzeczenie o rozłożeniu kwoty w wysokości 79.582,72 zł,
zasądzonej na rzecz wnioskodawczyni tytułem dopłaty wartości jej udziału
w majątku wspólnym, na raty na okres 10 lat; ewentualnie o uchylenie w całości
zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania
Sądowi Okręgowemu w W.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W sprawach o podział majątku wspólnego skarga kasacyjna jest
dopuszczalna wówczas, gdy wartość przedmiotu zaskarżenia nie jest niższa
od 150.000 zł (art. 5191
§ 2 k.p.c.). Wprawdzie skarżący oznaczył w skardze
wartość przedmiotu zaskarżenia jako odpowiadającą całej wartości majątku
wspólnego, ustalonej w toku postępowania, jednak zarówno przedmiot, o którym
orzekał Sąd drugiej instancji na skutek apelacji uczestnika, jak też zarzuty i wnioski
skargi kasacyjnej jednoznacznie wskazują, że skarga kasacyjna odnosi się jedynie
do sposobu, w jaki skarżący ma uiścić należną wnioskodawczyni dopłatę.
Jakkolwiek określenie wartości przedmiotu zaskarżenia, który stanowi żądanie
rozłożenia świadczenia na raty, jest trudne do ekonomicznego ujęcia i powinno być
określone przez skarżącego (por. uchwały Sądu Najwyższego z dnia 28 stycznia
1971 r., III CZP 95/70, OSNC 1971/6/96 i z dnia 21 czerwca 2012 r., III CZP 35/12,
Biul. SN 2012/6/10), jednak przyjąć należy, że wartość ta nie może przekraczać
rozmiaru świadczenia, które ma podlegać ratalnej spłacie. W tzw. sprawach
działowych do sądu należy nie tylko ustalenie wartości majątku podlegającego
podziałowi, ale także wartości przedmiotu zaskarżenia kasacyjnego, co oznacza,
że Sąd Najwyższy nie jest związany wartością przedmiotu zaskarżenia podaną
w skardze kasacyjnej, która nie została sprawdzona przez sąd odwoławczy.
W niniejszej sprawie rzeczywista wartość zaskarżenia nie jest wyższa od
79 582,72 zł, co oznacza, że nie sięga granicy, od której możliwe staje się
zaskarżenie postanowienia o podziale majątku wspólnego skargą kasacyjną.
W konsekwencji skarga kasacyjna uczestnika podlega odrzuceniu jako
niedopuszczalna na podstawie art. 3986
§ 3 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.
4
jw
POSTANOWIENIE
Dnia 22 lutego 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
w sprawie z wniosku H. Z.
przy uczestnictwie W. Z.
o podział majątku,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 22 lutego 2013 r.,
na skutek skargi kasacyjnej uczestnika
od postanowienia Sądu Okręgowego w W.
z dnia 17 lutego 2012 r.,
odrzuca skargę kasacyjną.
2
Uzasadnienie
Uczestnik postępowania W. Z. zaskarżył skargą kasacyjną postanowienie
Sądu Okręgowego w W. z dnia 17 lutego 2012 r., oddalające jego apelację od
postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 3 sierpnia 2011 r. wydanego w sprawie o
podział majątku wspólnego. Wspólność między małżonkami ustała w wyniku
rozwodu orzeczonego w 1998 r. Po uzgodnieniu przez byłych małżonków w toku
postępowania pierwszoinstancyjnego sposobu podziału majątku, sporne pozostało
jedynie rozliczenie nakładów uczestnika na majątek wspólny i kwestia rozłożenia
ewentualnej dopłaty dla wnioskodawczyni na raty. Sąd Rejonowy ustalił niesporny
skład majątku wspólnego i równe w nim udziały byłych małżonków. Oddalił wniosek
uczestnika o ustalenie, że został dokonany nakład z majątku wspólnego na majątek
wnioskodawczyni H. Z. w wysokości 10.000 USD, ustalił natomiast, że uczestnik
dokonał nakładu ze swego majątku odrębnego na majątek wspólny w kwocie
16.960 zł. Sąd Rejonowy dokonał podziału majątku wspólnego poprzez przyznanie
spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu oraz środków pieniężnych na
rachunkach bankowych uczestnikowi, a wnioskodawczyni nieruchomości gruntowej
w D. Zasądził ponadto od uczestnika na rzecz wnioskodawczyni kwotę 79.582,72 zł
tytułem dopłaty do wartości jej udziału w majątku wspólnym, płatną w terminie 30
dni od daty uprawomocnienia się postanowienia, z ustawowymi odsetkami w
przypadku uchybienia terminowi jej płatności. Uczestnik w apelacji zakwestionował
jedynie nierozłożenie dopłaty na raty. Sąd odwoławczy podzielił jednak stanowisko
Sądu Rejonowego o niecelowości żądanego przez uczestnika sposobu uiszczenia
dopłaty, zwracając uwagę, że od ponad 4 lat powinien się on liczyć z koniecznością
uiszczenia dopłaty, że rozłożenia dopłaty na wieloletnie raty nie uzasadnia sytuacja
życiowa i materialna uczestnika, a ponadto, że ratalna spłata byłaby równoznaczna
z kredytowaniem go przez byłą żonę mimo, iż to on otrzymał najbardziej
wartościowy składnik majątku wspólnego.
Skargę kasacyjną uczestnik oparł na podstawie naruszenia prawa
materialnego, zarzucając niezastosowanie art. 212 § 3 k.c. w zw. z art. 1035 k.c.
i art. 46 k.r.o. prowadzące do odmowy rozłożenia raty kwoty 79.582,72 zł.
3
W konkluzji wniósł o uchylenie i zmianę zaskarżonego postanowienia
w całości poprzez orzeczenie o rozłożeniu kwoty w wysokości 79.582,72 zł,
zasądzonej na rzecz wnioskodawczyni tytułem dopłaty wartości jej udziału
w majątku wspólnym, na raty na okres 10 lat; ewentualnie o uchylenie w całości
zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania
Sądowi Okręgowemu w W.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W sprawach o podział majątku wspólnego skarga kasacyjna jest
dopuszczalna wówczas, gdy wartość przedmiotu zaskarżenia nie jest niższa
od 150.000 zł (art. 5191
§ 2 k.p.c.). Wprawdzie skarżący oznaczył w skardze
wartość przedmiotu zaskarżenia jako odpowiadającą całej wartości majątku
wspólnego, ustalonej w toku postępowania, jednak zarówno przedmiot, o którym
orzekał Sąd drugiej instancji na skutek apelacji uczestnika, jak też zarzuty i wnioski
skargi kasacyjnej jednoznacznie wskazują, że skarga kasacyjna odnosi się jedynie
do sposobu, w jaki skarżący ma uiścić należną wnioskodawczyni dopłatę.
Jakkolwiek określenie wartości przedmiotu zaskarżenia, który stanowi żądanie
rozłożenia świadczenia na raty, jest trudne do ekonomicznego ujęcia i powinno być
określone przez skarżącego (por. uchwały Sądu Najwyższego z dnia 28 stycznia
1971 r., III CZP 95/70, OSNC 1971/6/96 i z dnia 21 czerwca 2012 r., III CZP 35/12,
Biul. SN 2012/6/10), jednak przyjąć należy, że wartość ta nie może przekraczać
rozmiaru świadczenia, które ma podlegać ratalnej spłacie. W tzw. sprawach
działowych do sądu należy nie tylko ustalenie wartości majątku podlegającego
podziałowi, ale także wartości przedmiotu zaskarżenia kasacyjnego, co oznacza,
że Sąd Najwyższy nie jest związany wartością przedmiotu zaskarżenia podaną
w skardze kasacyjnej, która nie została sprawdzona przez sąd odwoławczy.
W niniejszej sprawie rzeczywista wartość zaskarżenia nie jest wyższa od
79 582,72 zł, co oznacza, że nie sięga granicy, od której możliwe staje się
zaskarżenie postanowienia o podziale majątku wspólnego skargą kasacyjną.
W konsekwencji skarga kasacyjna uczestnika podlega odrzuceniu jako
niedopuszczalna na podstawie art. 3986
§ 3 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.
4
jw