Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II KK 11/13
POSTANOWIENIE
Dnia 21 lutego 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Tomasz Grzegorczyk
w sprawie A. Z. C.
skazanej z art. 270 § 1 oraz 284 § 1 kk,
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu
w dniu 21 lutego 2013 r.,
wniosku obrońcy skazanej o wstrzymanie wykonania wyroku
zawartego w kasacji od wyroku Sądu Okręgowego w P.
z dnia 3 sierpnia 2012 r.
utrzymującego w mocy wyrok Sądu Rejonowego w Ż.
z dnia 6 marca 2012 r.,
na podstawie art. 532 § 1 kpk wstrzymuje wykonanie
zaskarżonego orzeczenia.
UZASADNIENIE
W zakończonym prawomocnie postępowaniu doszło do skazania A. Z. C. za
trzy przypisane jej przestępstwa z orzeczeniem kary łącznej 2 lat i 10 miesięcy
pozbawienia wolności, z obowiązkiem naprawienia szkody poprzez zapłatę
pokrzywdzonemu podmiotowi kwoty 198.656,90 zł. W kasacji od tego wyroku, w
której podniesiono zarzuty obrazy art. 433 § 2 i art. 193 § 1 k.p.k., a także art. 270 §
1 k.k., z żądaniem uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do
ponownego rozpoznania w drugiej instancji, zawarto wniosek o wstrzymanie
wykonania orzeczenia podnosząc, że dotkliwość związana z wykonaniem
orzeczonej kary oraz obowiązkiem naprawienia szkody, wywołałaby nieodwracalne
skutki i to w bardzo szerokim zakresie, a oskarżona nie była przy tym nigdy
dotychczas karana. W odpowiedzi na tę kasację prokurator Prokuratury Okręgowej
2
w P. wniósł o uchylenie wskazanego wyroku oraz utrzymanego nim w mocy wyroku
Sądu Rejonowego, z przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania w
pierwszej instancji, ale Sądowi Okręgowemu, wskazując na obrazę w tym
postępowaniu art. 25 § 1 k.p.k., a w konsekwencji zaistnienie uchybienia z art. 439
§ 1 pkt 4 k.p.k. Natomiast oskarżyciel posiłkowy o oddalenie tej skargi i
nieuwzględnienie wniosku o wstrzymanie wykonania orzeczenia.
Rozpoznając wniosek o wstrzymanie wykonania orzeczenia Sąd
Najwyższy zważył, co następuje.
Wstrzymanie wykonania orzeczenia jest zasadne, ale nie z przyczyn
wskazanych przez wnioskodawcę. Zgodnie bowiem z utrwalonym w doktrynie i
orzecznictwie stanowiskiem wniosek w tej materii, powinien być wyraźnie
połączony z wykazaniem wysokiego prawdopodobieństwa zasadności zarzutów
kasacyjnych i w związku z tym nieodwracalnością dolegliwości, jakie poniosłaby
skazana, bez wstrzymywania wykonania tego orzeczenia (zob. np. J. Grajewski,
L.K. Paprzycki, S. Steinborn, Kodeks postępowania karnego. Komentarz,
Zakamycze 2006, t. II, s. 313-315, P. Hofmański, E. Sadzik, K. Zgryzek, Kodeks
postępowania karnego. Komentarz, Warszawa 2004, t. III, s. 194-197 i wskazane
tam orzecznictwo). Temu wymogowi wniosek ów nie sprostał.
Jak jednak wskazano, w odpowiedzi na tę kasację podniesiono kwestię
zaistnienia w tej sprawie naruszenia ujętego w art. 439 § 1 pkt 4 k.p.k. i wystąpienie
obrazy prawa w tej materii rysuje się w tej sprawie jako prawdopodobne. Rzecz
bowiem w tym, że w akcie oskarżenia jednym z zarzucanych oskarżonej
przestępstw był czyn ciągły z art. 284 § 2 w zw. z art. 294 § 1 k.k., z uwagi na
znaczną wartość przedmiotu czynu, określaną na 211.500 zł. Stąd też w skardze tej
prokurator wskazał, jako Sąd właściwy do rozpoznania tej sprawy, Sąd Okręgowy w
P.
Ten jednak, po odbyciu w dniu 22 grudnia 2009 r. posiedzenia, na którym
nota bene podmiot pokrzywdzony wskazał, iż szkoda wyrządzona przez zarzucane
oskarżonej przestępstwo wynosi jedynie 208.130,96 zł (k. 390), stwierdził swą
niewłaściwość i przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Ż.,
przyjmując, iż przewidziana wówczas w art. 115 § 5 w zw. z § 8 k.k., jako wskaźnik
ustalania znacznej wartości przedmiotu czynu, wysokość najniższego
miesięcznego wynagrodzenia z daty czynu, to wielokrotność minimalnego
wynagrodzenia miesięcznego w rozumieniu ustawy o minimalnym wynagrodzeniu
3
za pracę z 2002 r. (Dz.U. Nr 200, poz. 1679 z późn. zm.). To zaś w dacie końcowej
czynu ciągłego z art. 284 § 2 k.k. wynosiło, stosownie do Obwieszczenia Rady
Ministrów z dnia 24 lipca 2008 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia
za pracę w 2009 r. (M.P. Nr 55, poz. 499) – 1.296 zł, co oznaczało – w ocenie tego
Sądu - że znaczną wartością była wówczas kwota przekraczająca 255.200 zł, czyli
wyższa niż wartość przedmiotu zarzucanego oskarżonej przestępstwa. W
rozważaniach swych Sąd Okręgowy nie uwzględnił jednak art. 25 wskazanej wyżej
ustawy, który przyjmował, że ilekroć w przepisach prawa jest mowa o „najniższym
wynagrodzeniu za pracę pracowników z odwołaniem się do odrębnych przepisów
lub do Kodeksu pracy” (a nie o minimalnym wynagrodzeniu za pracę – SN), to
oznacza to kwotę 760 zł, co lokowało niżej pojęcie znacznej wartości mienia
będącego przedmiotem czynu, z uwzględnieniem daty jego popełnienia, gdyż na
kwotę 152.000 zł.
Zaznaczyć jednak należy, że na rozprawie przed Sądem Rejonowym w Ż.,
odczytując akt oskarżenia, prokurator oświadczył, że modyfikuje go, eliminując z
kwalifikacji prawnej omawianego czynu art. 294 § 1 k.k., i usuwa z jego opisu
określenie „tj. mienia znacznej wartości” (k. 454), a i Sąd przypisując oskarżonemu
przestępstwo z art. 284 § 1 k.k., nie zastosował w jego kwalifikacji wskazanego
wyżej przepisu, co zresztą podniósł w swej odpowiedzi na kasację oskarżyciel
posiłkowy (k. 21-23). Trzeba mieć jednak na uwadze, że sama kwalifikacja prawna
czynu nie jest wiążąca dla sądu, a przy kontroli wstępnej aktu oskarżenia, należy
zawsze rozważyć zasadność wskazywanej przez oskarżyciela publicznego
właściwości rzeczowej sądu od strony opisu zarzucanego czynu i wskazanych w
nim okoliczności, w tym wypadku także kwot wynikających z poszczególnych
zachowań zarzucanych oskarżonej, aby nie okazało się następnie w toku
rozpoznawania sprawy, że dany sąd jest rzeczowo niewłaściwy do jej rozpoznania.
Wprawdzie w toku tego postępowania doszło w 2010 r. do zmiany przepisu art. 115
§ 5 k.k. i za mienie znacznej wartości przyjmuje się takie, którego wartość
przekracza 200.000 zł, ale jest to nadal kwota niższa niż wskazywana w akcie
oskarżenia. Należy co prawda uwzględnić, że przy przypisywaniu czynu z art. 284 §
1 k.k. Sądy przyjęły wartość przywłaszczonego mienia niższą niż 200.000 zł, ale
jest to efekt merytorycznego rozpoznania sprawy, co nie powinno rzutować na
kwestię samej właściwości sądu analizowanej od strony zarzutu stawianego w
akcie oskarżenia.
4
Wszystkie te aspekty powinny być zatem poddane wnikliwej kontroli
merytorycznej i analizie Sądu kasacyjnego, ale wskazują one, że nie jest
wykluczone uwzględnienie przedmiotowej kasacji poza granicami podniesionych w
niej zarzutów. W związku z tym, prawdopodobnym jest także, że niewstrzymanie
wykonania zaskarżonego tą kasacją orzeczenia, mogłoby realnie wywołać
dolegliwość, której w tym momencie skazana ponosić jeszcze nie powinna.
Dlatego też orzeczono jak na wstępie.