Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II KK 23/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 19 lutego 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Krzysztof Cesarz (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Małgorzata Gierszon
SSN Roman Sądej
Protokolant Anna Janczak
w sprawie A. M.
skazanej z art. 284 § 2 kk w zw. z art. 12 kk
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 kpk
w dniu 19 lutego 2013 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego
na korzyść skazanej
od wyroku Sądu Rejonowego w W.
z dnia 20 kwietnia 2011 .
na podstawie art. 537 § 2 kpk i art. 632 pkt 2 kpk uchyla
zaskarżony wyrok i umarza postępowanie o zarzucony
oskarżonej czyn, zaś kosztami procesu obciąża Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy w W. wyrokiem nakazowym z dnia 11 marca 2011 r., który
uprawomocnił się w dniu 19 maja 2011 r. uznał A. M. za winną czynu
wyczerpującego dyspozycję art. 284 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k., polegającego na
tym, że od 8 czerwca 2010 r. do 29 lipca 2010 r. w W. przy ul. D. na Poczcie
2
Polskiej nr …, działając czynem ciągłym, dokonała przywłaszczenia powierzonego
jej mienia w łącznej kwocie 3020,81 zł., poprzez przyjęcie i potwierdzenie
odciskiem imiennie przydzielonego datownika czterech wpłat, a następnie nie
zarachowanie ich na rachunki bankowe zgodnie z danymi zawartymi na dowodach
wpłat, czym działała na szkodę Poczty Polskiej S.A. i na podstawie art. 284 § 2 k.k.
w zw. z art. 58 § 3 k.k. wymierzył oskarżonej karę 10 miesięcy ograniczenia
wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele
społeczne w rozmiarze 20 godzin miesięcznie i podjął inne rozstrzygnięcia.
Następnie wyrokiem nakazowym z dnia 20 kwietnia 2011 r., Sąd ten skazał
A. M. na podstawie art. 284 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k., za to, że działając w
wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w krótkich odstępach czasu:
- w dniu 12 czerwca 2010 r. w W., przy ul. Ś. będąc pracownikiem Poczty
Polskiej, zatrudnionym na stanowisku asystenta, przywłaszczyła powierzone jej
mienie w postaci pieniędzy w kwocie 752,50 zł w ten sposób, że dokonała od
klienta przyjęcia wymienionej kwoty, posługując się imiennym datownikiem i
podpisem, a następnie pobranych pieniędzy nie zaksięgowała w kasie, czym
działała na szkodę spółki - Poczta Polska S.A.,
- w dniu 5 lipca 2010 r. w W., przy ul. D. w Urzędzie Pocztowym W. …,
będąc pracownikiem Poczty Polskiej, zatrudnionym na stanowisku asystenta,
przywłaszczyła powierzone jej mienie w postaci pieniędzy w kwocie 406,28 zł w ten
sposób, że dokonała od klienta przyjęcia wymienionej kwoty, posługując się
imiennym datownikiem i podpisem, a następnie pobranych pieniędzy nie
zaksięgowała w kasie, czym działała na szkodę spółki -Poczta Polska S.A.,
- w dniu 13 lipca 2010 r. w W., przy ul. D. w Urzędzie Pocztowym W., będąc
pracownikiem Poczty Polskiej, zatrudnionym na stanowisku asystenta,
przywłaszczyła powierzone jej mienie w postaci pieniędzy w kwocie 396,53 zł w ten
sposób, że dokonała od klienta przyjęcia wymienionej kwoty, posługując się
imiennym datownikiem i podpisem, a następnie pobranych pieniędzy nie
zaksięgowała w kasie, czym działała na szkodę spółki - Poczta Polska S.A,
a następnie na podstawie art. 284 § 2 k.k. w zw. z art. 58 § 3 k.k. wymierzył
oskarżonej karę 6 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania
nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin
miesięcznie, po czym zobowiązał ją do naprawienia całości szkody w kwocie
1555,31 zł, orzekł o dowodach rzeczowych i kosztach postępowania.
3
Wyrok uprawomocnił się z dniem 28 czerwca 2011 r.
Kasację od całości wyroku na korzyść skazanej złożył Prokurator Generalny,
zarzucając „rażące i mające istotny wpływ na treść wyroku naruszenie przepisów
prawa procesowego, to jest art. 500 § 1 i § 3 k.p.k., polegające na wydaniu wyroku
nakazowego po uprzednim uznaniu, że zebrany w postępowaniu przygotowawczym
materiał dowodowy wskazuje, iż okoliczności czynu i wina oskarżonej nie budzą
wątpliwości, pomimo tego, że okres objęty zarzutem aktu oskarżenia z art. 284 § 2
k.k. w zw. z art. 12 k.k., w powiązaniu z wyjaśnieniami oskarżonej, treścią
zawiadomienia pokrzywdzonej instytucji o popełnieniu przestępstwa i informacją z
Krajowego Rejestru Karnego powinny doprowadzić sąd do powzięcia wątpliwości w
przedmiocie, czy przeciwko A. M. nie toczy się już równoległe postępowanie karne
co do tego samego czynu, a w konsekwencji nie zachodzi negatywna przesłanka
procesowa w art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k. nakazująca obligatoryjne umorzenie
przedmiotowego postępowania, jako później wszczętego”.
Prokurator wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i umorzenie
postępowania karnego przeciwko A. M. na podstawie art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k. w zw. z
art. 537 § 2 k.p.k.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja, wywiedziona na korzyść skazanej jest oczywiście zasadna w
całości i dlatego mogła być uwzględniona na posiedzeniu (art. 535 § 5 k.p.k.).
Rzeczywiście doszło do rażącego naruszenia art. 500 § 3 k.p.k. przez
zaniechanie zbadania, czy występują wskazane w tym przepisie przesłanki do
wydania wyroku nakazowego. Wątpliwości co do możliwości takiego wyrokowania
powinny wzbudzić okoliczności przytoczone w uzasadnieniu skargi, to jest
zawiadomienie Policji przez pokrzywdzonego, figurujące na 1. karcie akt, o
niezarachowaniu przez A. M. kolejnych (podkr. – SN) wpłat, wyjaśnienia
oskarżonej o takich jej zachowaniach już od maja 2010 r. czy orzekanie w niniejszej
sprawie przez ten sam skład Sądu, jak w sprawie X K … . Załączenie akt tej
ostatniej sprawy doprowadziłoby do ujawnienia, że toczy się wcześniej wszczęte
postępowanie co do tego samego czynu tej samej osoby. Bowiem wszystkie
zachowania, objęte zarzutem postawionym w tej sprawie, mieściły się w ramach
czasowych czynu ciągłego ze sprawy X K …, realizowały ten sam z góry powzięty
zamiar i były identyczne. Nie budzi przy tym wątpliwości utrwalone i aprobowane,
również przez obecny składu Sądu Najwyższego, stanowisko, że skazanie za czyn
4
ciągły (art. 12 k.k.) stoi na przeszkodzie ze względu na treść art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k.,
ponownemu postępowaniu o później ujawnione zachowania, będące elementami
tego czynu, które nie były przedmiotem wcześniejszego osądzenia (zob. uchwały: z
dnia 21 listopada 2001 r., I KZP 29/01 – OSNKW 2002, z. 1 - 2, poz. 2, z dnia 15
czerwca 2007 r., I KZP 15/07 – OSNKW 2007, z. 7-8, poz. 55, wyrok z dnia 5
stycznia 2011 r., V KK 64/10 – OSNKW 2011, z. 2, poz. 14).
Dostrzeżenie tej sytuacji procesowej w niniejszej sprawie powinno
skutkować umorzeniem postępowania o zarzucany w niej czyn na podstawie art. 17
§ 1 pkt 7 in fine k.p.k. (Rzeczą prokuratora było niedopuszczenie do
uprawomocnienia się wyroku w sprawie X K … bez objęcia nim zachowań
zarzuconych w niniejszej sprawie).
Skoro postępowanie o ten czyn już się nie toczy, a jednocześnie nie
wystąpiło uchybienie z art. 439 § 1 pkt 8 k.p.k., bo zaskarżony wyrok został wydany
zanim uprawomocnił się wyrok w sprawie X K …, podstawą uchylenia
zaskarżonego wyroku było stwierdzenie zarzuconego w kasacji rażącego
naruszenia art. 500 § 3 k.p.k., mającego oczywisty wpływ na treść wyroku.
Dopiero po uchyleniu wyroku zaistniał stan przewidziany w art. 439 § 1 pkt 8
k.p.k., co rodziło konieczność umorzenia postępowania na podstawie art. 537 § 2
k.p.k.