III CSK 22/13
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:23-05-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III CSK 22/13
POSTANOWIENIE
Dnia 27 lutego 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Anna Kozłowska
w sprawie z powództwa A. J.
przeciwko A. J.
o zapłatę i rentę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 27 lutego 2013 r.,
na skutek skargi kasacyjnej powoda
od wyroku Sądu Apelacyjnego w K.
z dnia 12 kwietnia 2012 r.,
odrzuca skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
2
Powód domagał się zasądzenia od pozwanej kwoty 100.000 zł tytułem
zadośćuczynienia za ból fizyczny i krzywdę jakich doznał na skutek pobicia go
przez pozwaną w dniu 31 maja 2008 r. oraz zasądzenia renty w kwocie po 700 zł,
od dnia 1 czerwca 2008 r. Wyrokiem z dnia 5 maja 2011 r. Sąd Okręgowy zasądził
od pozwanej na rzecz powoda kwotę 5.000 zł tytułem zadośćuczynienia, dalej
idące powództwo oddalił i orzekł o kosztach procesu i o wynagrodzeniu
pełnomocnika powoda z urzędu. Na skutek apelacji powoda, wyrokiem z dnia
12 kwietnia 2012 r. Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że
kwotę 5000 zł podwyższył do kwoty 10.000 zł (punkt 1.a wyroku), zmienił
rozstrzygnięcie o wynagrodzeniu pełnomocnika powoda z urzędu (punkt 1.b
wyroku), w pozostałej części oddalił apelację (punkt 2.) i orzekł o kosztach pomocy
prawnej udzielonej powodowi z urzędu w postępowaniu apelacyjnym (punkt 3.
wyroku).
Wyrok Sądu Apelacyjnego został zaskarżony przez powoda skargą
kasacyjną. Z treści skargi wynika, że wyrok został zaskarżony w części – to jest
w punkcie 1.a. Skarżący zarzuca naruszenie art. 445 § 1 k.c. przez zasądzenie
„rażąco niskiej kwoty” i domaga się zmiany wyroku przez zasądzenie od pozwanej
kwoty 100.000 zł. Jako wartość przedmiotu zaskarżenia wskazano kwotę 98.400 zł.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 398 4
§1 pkt 1 k.p.c. skarga kasacyjna powinna wskazywać
czy wyrok jest zaskarżony w całości, czy w części, a jeśli w części, to obowiązkiem
wnoszącego skargę jest wskazanie części zaskarżonej. Część zaskarżona to ta,
której uchylenia lub uchylenia i odpowiedniej zmiany oczekuje skarżący, zgodnie
ze swoim interesem. Przyjmuje się, że strona ma interes prawny w zaskarżeniu
takiego orzeczenia, które jest niezgodne z jej żądaniem zgłoszonym w procesie.
Cecha zatem orzeczenia w postaci naruszeniu interesu strony postępowania
(gravamen) uzasadnia wniesienie skutecznego środka zaskarżenia a zatem i skargi
kasacyjnej. Nie można wykluczyć, że strona może mieć interes prawny
w zaskarżeniu orzeczenia dla niej korzystnego, wówczas jednak obarcza ją
obowiązek dowiedzenia istnienia tego interesu.
3
Sąd Najwyższy jest związany wskazanym przez stronę zakresem
zaskarżenia. Jeżeli skarżący zaskarżył wyrok w części obejmującej rozstrzygnięcie
dla niego korzystne, ma obowiązek ów interes wykazać. Jeżeli tego nie czyni,
skarga podlega odrzuceniu, nie ma bowiem podstawy do przyjęcia gravamen
skoro, jak wskazano, co do zasady występuje on tylko przy niezgodności
orzeczenia z żądaniem zgłoszonym w procesie (por. postanowienia SN z dnia
27 kwietnia 2005 r. I CK 62/05 i z dnia 10 lutego 2010 r. II PZ 32/09, niepubl. oraz
wyrok z dnia 16 maja 2003 r. I CKN 382/01, niepubl.). W sprawie niniejszej
zaskarżono wyrok sądu odwoławczego w części zasądzającej na rzecz powoda
dalszą kwotę 5000 zł (punkt 1.a wyroku Sądu Apelacyjnego), a zatem
rozstrzygnięcie dla niego korzystne. Brak przedstawienia przyczyn takiego
oznaczenia zakresu zaskarżenia skutkuje odrzuceniem skargi kasacyjnej.
Na podstawie zawartych w skardze sformułowań o rażąco niskiej kwocie
zasądzonego zadośćuczynienia i na podstawie treści reformatoryjnego wniosku
kasacyjnego, o zasądzenie kwoty 100.000 zł, można wnioskować, że zamiarem
skarżącego było zaskarżenie wyroku w części oddalającej apelację (punkt 2.
wyroku). Wnioskowanie takie nie prowadzi jednak do odmiennej oceny co do
niedopuszczalności skargi skoro, jak wskazano, podanym przez stronę zakresem
zaskarżenia Sąd Najwyższy jest związany. Ponadto, obowiązujący przez Sądem
Najwyższym przymus radcowsko – adwokacki, który ma zapewnić większy
profesjonalizm w zachowaniu strony w procesie, zdejmuje z Sądu Najwyższego
obowiązek odczytywania intencji pełnomocników i domniemywania o treści
dokonywanych przez nich czynności procesowych, w sytuacji gdy skarga kasacyjna
została przez ustawodawcę, tak co do formy jak i treści, ukształtowana jako pismo
procesowe wyjątkowo sformalizowane.
Wysoki stopień sformalizowania skargi kasacyjnej powoduje, że jej elementy
konstrukcyjne muszą pozostawać we wzajemnej harmonii przez co należy
rozumieć, że skarżący ma obowiązek odpowiednio do zakresu zaskarżenia
i w zgodności z nim sformułować wniosek o uchylenie lub uchylenie i zmianę
całości lub określonej ściśle części zaskarżonego orzeczenia. Wnioskom
kasacyjnym i zakresowi zaskarżenia powinna też odpowiadać wskazana w skardze
kasacyjnej wartość przedmiotu zaskarżenia. Wymogów tych skarga kasacyjna
4
powoda nie spełnia, co wskazano na wstępie. Skarga kasacyjna, w której zakres
żądanego uchylenia lub uchylenia i zmiany nie odpowiada wskazanemu zakresowi
zaskarżenia ani podanej wartości przedmiotu zaskarżenia również podlega
odrzuceniu (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 12 października 2007 r.,
V CSK 309/07, OSNC-ZD 2008, Nr 3, poz.81).
Z przedstawionych przeto przyczyn Sąd Najwyższy, na podstawie art. 3986
§ 2
k.p.c., orzekł jak w sentencji.
es
POSTANOWIENIE
Dnia 27 lutego 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Anna Kozłowska
w sprawie z powództwa A. J.
przeciwko A. J.
o zapłatę i rentę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 27 lutego 2013 r.,
na skutek skargi kasacyjnej powoda
od wyroku Sądu Apelacyjnego w K.
z dnia 12 kwietnia 2012 r.,
odrzuca skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
2
Powód domagał się zasądzenia od pozwanej kwoty 100.000 zł tytułem
zadośćuczynienia za ból fizyczny i krzywdę jakich doznał na skutek pobicia go
przez pozwaną w dniu 31 maja 2008 r. oraz zasądzenia renty w kwocie po 700 zł,
od dnia 1 czerwca 2008 r. Wyrokiem z dnia 5 maja 2011 r. Sąd Okręgowy zasądził
od pozwanej na rzecz powoda kwotę 5.000 zł tytułem zadośćuczynienia, dalej
idące powództwo oddalił i orzekł o kosztach procesu i o wynagrodzeniu
pełnomocnika powoda z urzędu. Na skutek apelacji powoda, wyrokiem z dnia
12 kwietnia 2012 r. Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że
kwotę 5000 zł podwyższył do kwoty 10.000 zł (punkt 1.a wyroku), zmienił
rozstrzygnięcie o wynagrodzeniu pełnomocnika powoda z urzędu (punkt 1.b
wyroku), w pozostałej części oddalił apelację (punkt 2.) i orzekł o kosztach pomocy
prawnej udzielonej powodowi z urzędu w postępowaniu apelacyjnym (punkt 3.
wyroku).
Wyrok Sądu Apelacyjnego został zaskarżony przez powoda skargą
kasacyjną. Z treści skargi wynika, że wyrok został zaskarżony w części – to jest
w punkcie 1.a. Skarżący zarzuca naruszenie art. 445 § 1 k.c. przez zasądzenie
„rażąco niskiej kwoty” i domaga się zmiany wyroku przez zasądzenie od pozwanej
kwoty 100.000 zł. Jako wartość przedmiotu zaskarżenia wskazano kwotę 98.400 zł.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 398 4
§1 pkt 1 k.p.c. skarga kasacyjna powinna wskazywać
czy wyrok jest zaskarżony w całości, czy w części, a jeśli w części, to obowiązkiem
wnoszącego skargę jest wskazanie części zaskarżonej. Część zaskarżona to ta,
której uchylenia lub uchylenia i odpowiedniej zmiany oczekuje skarżący, zgodnie
ze swoim interesem. Przyjmuje się, że strona ma interes prawny w zaskarżeniu
takiego orzeczenia, które jest niezgodne z jej żądaniem zgłoszonym w procesie.
Cecha zatem orzeczenia w postaci naruszeniu interesu strony postępowania
(gravamen) uzasadnia wniesienie skutecznego środka zaskarżenia a zatem i skargi
kasacyjnej. Nie można wykluczyć, że strona może mieć interes prawny
w zaskarżeniu orzeczenia dla niej korzystnego, wówczas jednak obarcza ją
obowiązek dowiedzenia istnienia tego interesu.
3
Sąd Najwyższy jest związany wskazanym przez stronę zakresem
zaskarżenia. Jeżeli skarżący zaskarżył wyrok w części obejmującej rozstrzygnięcie
dla niego korzystne, ma obowiązek ów interes wykazać. Jeżeli tego nie czyni,
skarga podlega odrzuceniu, nie ma bowiem podstawy do przyjęcia gravamen
skoro, jak wskazano, co do zasady występuje on tylko przy niezgodności
orzeczenia z żądaniem zgłoszonym w procesie (por. postanowienia SN z dnia
27 kwietnia 2005 r. I CK 62/05 i z dnia 10 lutego 2010 r. II PZ 32/09, niepubl. oraz
wyrok z dnia 16 maja 2003 r. I CKN 382/01, niepubl.). W sprawie niniejszej
zaskarżono wyrok sądu odwoławczego w części zasądzającej na rzecz powoda
dalszą kwotę 5000 zł (punkt 1.a wyroku Sądu Apelacyjnego), a zatem
rozstrzygnięcie dla niego korzystne. Brak przedstawienia przyczyn takiego
oznaczenia zakresu zaskarżenia skutkuje odrzuceniem skargi kasacyjnej.
Na podstawie zawartych w skardze sformułowań o rażąco niskiej kwocie
zasądzonego zadośćuczynienia i na podstawie treści reformatoryjnego wniosku
kasacyjnego, o zasądzenie kwoty 100.000 zł, można wnioskować, że zamiarem
skarżącego było zaskarżenie wyroku w części oddalającej apelację (punkt 2.
wyroku). Wnioskowanie takie nie prowadzi jednak do odmiennej oceny co do
niedopuszczalności skargi skoro, jak wskazano, podanym przez stronę zakresem
zaskarżenia Sąd Najwyższy jest związany. Ponadto, obowiązujący przez Sądem
Najwyższym przymus radcowsko – adwokacki, który ma zapewnić większy
profesjonalizm w zachowaniu strony w procesie, zdejmuje z Sądu Najwyższego
obowiązek odczytywania intencji pełnomocników i domniemywania o treści
dokonywanych przez nich czynności procesowych, w sytuacji gdy skarga kasacyjna
została przez ustawodawcę, tak co do formy jak i treści, ukształtowana jako pismo
procesowe wyjątkowo sformalizowane.
Wysoki stopień sformalizowania skargi kasacyjnej powoduje, że jej elementy
konstrukcyjne muszą pozostawać we wzajemnej harmonii przez co należy
rozumieć, że skarżący ma obowiązek odpowiednio do zakresu zaskarżenia
i w zgodności z nim sformułować wniosek o uchylenie lub uchylenie i zmianę
całości lub określonej ściśle części zaskarżonego orzeczenia. Wnioskom
kasacyjnym i zakresowi zaskarżenia powinna też odpowiadać wskazana w skardze
kasacyjnej wartość przedmiotu zaskarżenia. Wymogów tych skarga kasacyjna
4
powoda nie spełnia, co wskazano na wstępie. Skarga kasacyjna, w której zakres
żądanego uchylenia lub uchylenia i zmiany nie odpowiada wskazanemu zakresowi
zaskarżenia ani podanej wartości przedmiotu zaskarżenia również podlega
odrzuceniu (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 12 października 2007 r.,
V CSK 309/07, OSNC-ZD 2008, Nr 3, poz.81).
Z przedstawionych przeto przyczyn Sąd Najwyższy, na podstawie art. 3986
§ 2
k.p.c., orzekł jak w sentencji.
es