Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KK 375/12
POSTANOWIENIE
Dnia 28 marca 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
Prezes SN Lech Paprzycki
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 3 kpk
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 28 marca 2013 r.,
sprawy R. B.
skazanego z art. 148 § 1 i inne kk
z powodu kasacji wniesionej przez obrońcę skazanego
od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 18 lipca 2012 r.,
zmieniającego wyrok Sądu Okręgowego
z dnia 27 lutego 2012 r.,
p o s t a n o w i ł
1. oddala kasację obrońcy skazanego R. B. jako oczywiście
bezzasadną;
2. zwalnia skazanego R.B. od ponoszenia kosztów sądowych
postępowania kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny, wyrokiem z dnia 19 lipca 2012 r., zmienił wyrok Sądu
Okręgowego w G. z dnia 27 lutego 2012 r., którym R. B. został skazany za
przestępstwa zakwalifikowane: z art. 178a § 1 kk; art. 148 § 1 kk; art. 163 § 1 pkt 1
kk w zb. z art. 157 § 2 kk w zw. z art. 11 § 2 kk, w ten sposób, że uchylił ten wyrok
w pkt IV i w pkt VII, ustalił, że czynu przypisanego w pkt III oskarżony R. B. dopuścił
się w nocy z 28 na 29 lipca 2010 r., obniżył orzeczoną w pkt II karę pozbawienia
wolności za czyn zakwalifikowany z art. 148 § 1 kk do 15 lat i wymierzył nową karę
łączną 15 lat pozbawienia wolności.
2
Od powyższego wyroku Sądu Apelacyjnego, kasację na korzyść skazanego
R. B. wniósł jego obrońca „co do jednego czynu zakwalifikowanego z art. 148 § 1
kk w całości” i, zarzucając: „Rażące naruszenie prawa, które miało istotny wpływ na
treść orzeczenia, a w szczególności: 1) art. 457 § 3 kpk w zw. z art. 433 § 2 kpk w
zb. z art. 13 ust. 1,2,4,5 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2005 r. w
sprawie sposobu postępowania przy wykonywaniu niektórych uprawnień
policjantów (Dz. U. 2005, Nr 141, poz. 1186), poprzez nierzetelne rozważenie przez
sąd odwoławczy zarzutów zawartych w apelacji, w szczególności tych dotyczących
wadliwości dokumentacji z pobrania od G. P. 29 lipca 2010 r. wymazu ze śluzówki
policzka, co skutkowało dokonaniem ustaleń faktycznych w oparciu o dokumentację
sporządzoną w sposób sprzeczny z prawem, a przez to uniemożliwiającą
weryfikację prawidłowości twierdzeń w niej zawartych dotyczących identyfikacji
pobranego materiału, 2) art. 7 kpk w zw. z art. 5 § 2 kpk w zw. z art. 433 § 2 kpk,
poprzez przeprowadzenie nierzetelnej kontroli odwoławczej a w konsekwencji
uznanie, iż ocena dowodów dokonana przez Sąd pierwszej instancji nie
przekroczyła granic swobodnej oceny dowodów pomimo tego, iż nie była ona
poprzedzona ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności
sprawy oraz poprzez uznanie, że sąd I instancji prawidłowo nie powziął żadnych
wątpliwości, choć w świetle zebranego w sprawie materiału powinien je powziąć, 3)
art. 7 kpk w zw. z art. 2 § 2 kpk w zw. z art. 9 § 1 kpk w zw. z art. 167 § 1 w zw. z
art. 433 § 2 kpk oraz zasady bezpośredniości poprzez uznanie decyzji sądu I
instancji w przedmiocie zaniechania wezwania” części „świadków za trafne mimo,
że nieprzesłuchanie bezpośrednio przed sądem” tych świadków, w tym
„funkcjonariuszy Policji, którzy sporządzili notatki urzędowe tuż po zdarzeniu (…),
mogło mieć istotny wpływ na treść orzeczenia, gdyż ww. świadkowie posiadali
większą wiedzę odnośnie zdarzenia z dnia 28 i 29 lipca 2012 r., co mogło zostać
ujawnione w toku bezpośredniego przesłuchania tych świadków przed Sądem i
umożliwienia zadawania pytań przez Sąd, prokuratora (który nie przeprowadzał
przesłuchań), oskarżycieli posiłkowych oraz obrońcę”, wniósł o uchylenie wyroków
Sądów obu instancji i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego
rozpoznania.
Prokurator Prokuratury Apelacyjnej, w odpowiedzi na kasację, wniósł o jej
oddalenie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
3
Kasacja obrońcy skazanego R. B. jest oczywiście bezzasadna, w rozumieniu
art. 535 § 3 kpk, i jako taka została oddalona, natomiast skazany R. B. został
zwolniony od ponoszenia kosztów sądowych postępowania kasacyjnego na
podstawie art. 624 § 1 kpk w zw. z art. 518 kpk.
Do zarzutów z punktów 1 i 2 kasacji należy odnieść się jednocześnie, gdyż
dotyczą one tego samego zagadnienia – spełnienia przez uzasadnienie wyroku
Sądu Apelacyjnego wymogów określonych w art. 433 § 2 kpk i art. 457 § 3 kpk, co
skarżący wiąże z obrazą przepisów art. 2 § 2 kpk, art. 7 kpk, art. 9 § 1 kpk, art. 167
§ 1 kpk oraz § 13 ust. 1,2,4,5 Rozporządzenia Rady Ministrów z 2005 r. w sprawie
sposobu postępowania przy wykonywaniu niektórych uprawnień policjantów.
W pewnym zakresie obrońcy skazanego R. B. nie można odmówić racji,
gdyż lektura uzasadnienia wyroku Sądu Apelacyjnego (s. 8,9) prowadzi do
ustalenia, że Sąd odwoławczy, nie odnosząc się wprost do zarzutów apelacji
dotyczących pobrania i zabezpieczenia wymazu z policzka, ograniczył się do
stwierdzenia, że wobec dokumentacji tego dotyczącej a powstałej w toku
postępowania przygotowawczego, nie może być wątpliwości, że materiał
porównawczy został pobrany od G. P. i poddany zbadaniu oraz porównaniu z
materiałem biologicznym pochodzącym od jej córki M. B. Z całą pewnością były to
niewystarczające rozważania, nie spełniające wymogów określonych w art. 433 § 2
kpk i art. 457 § 3 kpk. Jednakże, co w tej sprawie decydujące, to naruszenie tego
przepisu prawa procesowego, z całą pewnością, nie tylko nie mogło, lecz na pewno
nie miało wpływu na treść orzeczenia Sądu Apelacyjnego. Zapoznanie się ze
wspomnianą dokumentacją, z całą pewnością nie spełniającą wymogów
określonych w § 13 rozporządzenia Rady Ministrów z 2005 r., prowadzić musi do
ustalenia, i to było udziałem Sądów obu instancji, że w toku tej czynności
dowodowej materiał biologiczny (wymaz z policzka) został pobrany od G. P. i ten
właśnie materiał biologiczny został przekazany biegłym, którzy dokonali jego
porównania z materiałem biologicznym pochodzącym od pokrzywdzonej, ustalając
prawdopodobieństwo tego, że M. B. to córka G. P. (s. 85,86,171,172,173,174).
Twierdzenie obrońcy, że materiał porównawczy mógł pochodzić od innej osoby, na
skutek pomyłki lub celowego czyjegoś działania, jest zupełnie dowolne. Wręcz
nielogiczna jest sugestia, że materiał biologiczny porównywany z materiałem
biologicznym pochodzącym ze zwłok znalezionych w miejscu zdarzenia (gdy
rzetelność pobrania tego ostatniego materiału biologicznego nie jest
4
kwestionowana), może pochodzić od innej osoby niż G. P., która miałaby być
matką pokrzywdzonej. Wobec tego, należało uznać, że Sąd Okręgowy, nie
dopuszczając się naruszenia przepisów postępowania, dokonał w tym zakresie
prawidłowych ustaleń i to, zasadnie, zaaprobował Sąd Apelacyjny.
Również oczywiście bezzasadny, w rozumieniu art. 535 § 3 kpk, jest zrzut z
punktu trzeciego kasacji. Przede wszystkim zwrócić należy uwagę na to, że
zaliczenie do materiału dowodowego zeznań części świadków, w tym
funkcjonariuszy Policji, zgodnie z wnioskiem sformułowanym w akcie oskarżenia,
nastąpiło na rozprawie za zgodą stron (k-1135). Co oczywiste, obrońca nie ma
obowiązku „udowadniać” niewinności oskarżonego, ale, bez wątpienia, co wynika z
Kodeksu postępowania karnego, Prawa o adwokaturze i zasad etyki zawodowej,
ma obowiązek podejmowania wszystkich czynności na korzyść oskarżonego
(podejrzanego). Nie ma powodu poddawać w wątpliwość kwalifikacji zawodowych i
rzetelności obrońcy w tej sprawie, dlatego można zasadnie twierdzić, że zarówno w
toku rozprawy przed Sądem Okręgowym, jak i rozprawy przed Sądem Apelacyjnym
nie złożył wniosku o przesłuchanie tych świadków przed sądem, gdyż uznał, że
świadkom tym znane są tylko okoliczności, które nie mają istotnego znaczenia dla
obrony oskarżonego. Co jednak istotniejsze, a co analizował co do części tych
świadków Sąd Apelacyjny w uzasadnieniu swego orzeczenia, zaprotokołowane w
toku postępowania przygotowawczego zeznania wszystkich tych świadków, nie
dotyczą okoliczności istotnych w tej sprawie, ani też nie pozwalają racjonalnie
przypuszczać, że mogą być im znane okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia w tej
sprawie.
Mając powyższe na względzie, Sąd Najwyższy orzekł jak w postanowieniu.