Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CZ 37/13
POSTANOWIENIE
Dnia 24 kwietnia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący)
SSN Anna Kozłowska (sprawozdawca)
SSN Maria Szulc
w sprawie z powództwa M. O.
przeciwko Skarbowi Państwa - Zakładowi Karnemu w S.
o zadośćuczynienie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 24 kwietnia 2013 r.,
zażalenia powoda
na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 23 stycznia 2013 r.,
1. odrzuca zażalenie w części skierowanej
przeciwko rozstrzygnięciu zamieszczonemu w punkcie
I zaskarżonego postanowienia,
2. oddala zażalenie w pozostałej części,
3. oddala wniosek adw. E. R. o przyznanie kosztów
nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi w
postępowaniu zażaleniowym.
2
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Apelacyjny: 1. sprawdził wartość
przedmiotu zaskarżenia określoną w skardze kasacyjnej na kwotę 600 000 zł i
ustalił ją na kwotę 30 000 zł, 2. odrzucił skargę kasacyjną powoda, 3. oddalił
wniosek pełnomocnika powoda o zasądzenie wynagrodzenia za sporządzenie
skargi kasacyjnej. W uzasadnieniu wskazał, że powód, składając apelację od
wyroku Sądu pierwszej instancji, jako wartość przedmiotu zaskarżenia podał w niej
kwotę 30 000 zł, stąd też wartość przedmiotu zaskarżenia podana w skardze
kasacyjnej nie mogła być od tej kwoty wyższa. Ponieważ jest to wartość niższa niż
50.000 zł (art. 3982
§ 1 k.p.c.), skarga kasacyjna jest niedopuszczalna.
Powód zaskarżył to postanowienie w punktach pierwszym i drugim,
domagając się jego uchylenia i rozpoznania skargi kasacyjnej. Zdaniem
skarżącego, brak umorzenia przez Sąd pierwszej instancji postępowania ponad
kwotę 30.000 zł w związku z pośrednim ograniczeniem powództwa do takiej kwoty
nie pozbawia powoda prawa wniesienia skargi kasacyjnej. Zdaniem skarżącego,
dodatkowym argumentem przemawiającym za traktowaniem przez Sąd Apelacyjny
sprawy powoda jako sprawy, w której wartość przedmiotu sporu wynosi co najmniej
50 000, było rozstrzygnięcie o kosztach zastępstwa procesowego; koszty te zostały
ustalone nie od kwoty 30.000 zł, ale od wartości wyższej niż 50.000 zł.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie skierowane przeciwko rozstrzygnięciu zawartemu w punkcie
pierwszym zaskarżonego postanowienia, jako niedopuszczalne, podlegało
odrzuceniu. Przepisy kodeksu postępowania cywilnego (art. 3941
§ 1 i 2 k.p.c.) nie
przewidują bowiem zażalenia do Sądu Najwyższego na postanowienie
w przedmiocie ustalenia wartości przedmiotu zaskarżenia. Zażalenie, którego nie
przewiduje ustawa, jako niedopuszczalne, podlega odrzuceniu (art. 3941
§ 3
w związku z art. 39821
w związku z art. 397 § 2 k.p.c. w związku z art. 373 i art. 370
k.p.c.).
W pozostałej części zażalenie jako bezzasadne, podlegało oddaleniu.
3
Z akt sprawy wynika, że powód w pozwie domagał się zasądzenia od pozwanego
łącznie kwoty 600.000 zł. Na rozprawie w dniu 9 maja 2012 r. powód oświadczył,
że popiera powództwo i wnosi o zasądzenie kwoty 30.000 zł tytułem
zadośćuczynienia. Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 9 maja 2012 r. oddalił
powództwo. W apelacji wniesionej od tego wyroku powód napisał: „podtrzymuję
swoje żądania co do kwoty 30 tysięcy zł zadośćuczynienia”. Z powyższego jasno
wynika, że Sąd Apelacyjny orzekając w sprawie rozstrzygał jedynie o żądaniu
zapłaty 30.000 zł, w tej tylko bowiem części powód zaskarżył wyrok sądu pierwszej
instancji oddalający powództwo. Zważywszy, że skarga kasacyjna przysługuje od
wyroków sądu drugiej instancji, wskazana w skardze wartość przedmiotu
zaskarżenia nie mogła być wyższa od kwoty, która była przedmiotem postępowania
przed tym sądem.
W konsekwencji Sąd Apelacyjny prawidłowo odrzucił skargę kasacyjną
powoda jako niedopuszczalną z uwagi na to, że wartość przedmiotu zaskarżenia
kasacyjnego nie spełniała warunku wskazanego w art. 3982
§ 1 k.p.c.
Na marginesie zwrócić należy uwagę, że rozstrzygnięcie o kosztach procesu ma
charakter akcesoryjny w stosunku do orzeczenia co do istoty sprawy. Nie można
zatem w sposób wiążący wnioskować o wartości przedmiotu sporu na podstawie
treści orzeczenia o kosztach procesu.
Z przedstawionych przyczyn zażalenie należało oddalić (art. 3941
§ 3
w związku z art. 39814
k.p.c.).
Wniosek pełnomocnika powoda o przyznanie kosztów pomocy prawnej
udzielonej powodowi z urzędu w postępowaniu zażaleniowym podlegał oddaleniu.
Pomoc ta, jak to już wyjaśnił Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 14 sierpnia
1997 r. II CZ 88/97 (OSNC 1998, z. 3, poz. 40) powinna być udzielana zgodnie
z wymaganiami stawianymi profesjonaliście. W niniejszej sprawie „pomoc prawna”
udzielona powodowi polegała na sporządzeniu i wniesieniu skargi kasacyjnej
nie spełniającej jednego z podstawowych warunków proceduralnych,
co spowodowało konieczność jej odrzucenia. Sporządzenie przez tego samego
pełnomocnika zażalenia, które w części zostało odrzucone jako niedopuszczalne,
a w części okazało się oczywiście bezzasadne, nie upoważnia go do skutecznego
4
domagania się kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej w taki sposób
stronie w postępowaniu zażaleniowym. Wypada jednocześnie zwrócić uwagę,
że jeśli adwokat ustanowiony w związku z postępowaniem kasacyjnym nie
stwierdza podstaw do wniesienia skargi, jest on zobowiązany niezwłocznie
zawiadomić na piśmie o tym stronę oraz sąd, nie później niż w terminie dwóch
tygodni od dnia zawiadomienia go o wyznaczeniu; do zawiadomienia adwokat
dołącza sporządzoną przez siebie opinię o braku podstaw do wniesienia skargi (art.
118 § 5 zd. 1-2 k.p.c.). Wówczas, zgodnie z § 13 ust. 4 pkt 2 rozporządzenia
Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności
adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.), za sporządzenie
opinii o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej pełnomocnikowi przysługuje
stosowne wynagrodzenie.
jw