Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V KK 55/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 16 maja 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Roman Sądej (przewodniczący)
SSN Jarosław Matras
SSN Andrzej Ryński (sprawozdawca)
Protokolant Barbara Kobrzyńska
przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Barbary Nowińskiej
w sprawie A. A.
w przedmiocie wydania wyroku łącznego
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie
w dniu 16 maja 2013 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na niekorzyść skazanego
od wyroku łącznego Sądu Rejonowego w Ś.
z dnia 11 października 2012 r.,
uchyla zaskarżony wyrok i na podstawie art. 17 § 1 pkt 7
kpk postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego
umarza, jego wydatkami obciążając Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy w Ś., wyrokiem łącznym z dnia 11 października 2012 r.,
połączył prawomocne skazania objęte wyrokami Sądu Rejonowego w Ś.: z
dnia 20 października 2010 r., sygn. akt II K 448/10 i z dnia 10 września 2010
2
r., sygn. akt II K 463/10, skazujące A. A. za przestępstwa z art. 178a § 1 i art.
178a § 2 k.k. popełnione przed dniem 10 września 2010 r. każdorazowo na
kary 8 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem ich
wykonania na okresy próby – odpowiednio 2 i 4 lat, których wykonanie
zarządzono postanowieniami z dnia 4 maja 2012 r. w sprawach: II Ko 369/12 i
II Ko 370/12 oraz orzekł wobec niego karę łączną 10 miesięcy pozbawienia
wolności z zaliczeniem na jej poczet okresu pozbawienia wolności w tych
sprawach. Powyższy wyrok łączny uprawomocnił się bez kontroli instancyjnej
w dniu 19 października 2012 r.
Kasację od tego wyroku wniósł, na podstawie art. 521 k.p.k., Prokurator
Generalny, zaskarżając orzeczenie Sądu Rejonowego w całości na niekorzyść
skazanego A. A.
Zarzucając rażące i mające istotny wpływ na treść wyroku naruszenie
przepisu prawa procesowego – art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k., polegające na wydaniu
przez Sąd Rejonowy w Ś. wyroku łącznego z dnia 11 października 2012 r.,
sygn. akt II K 423/12 obejmującego wyroki tegoż Sądu: z dnia 20
października 2010 r., sygn. akt II K 448/10 i z dnia 10 września 2010 r., sygn.
akt II K 463/10, pomimo, że wyroki w tych sprawach zostały już wcześniej
objęte prawomocnym wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Ś. z dnia 21
września 2012 r., sygn. akt II K 485/12, co stanowi bezwzględną przyczynę
odwoławczą określoną w art. 439 § 1 pkt 8 k.p.k., Prokurator Generalny
wniósł:
o uchylenie zaskarżonego wyroku łącznego i umorzenie postępowania
na podstawie art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja jest zasadna. Na wstępie należy zauważyć, że problem powagi
rzeczy osądzonej wyrażonej w art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k. może wystąpić w
procesie karnym także w odniesieniu do wyroku łącznego. Przesłanka ta ma
charakter bezwzględny i zachodzi wówczas, gdy wszystkie będące
przedmiotem obecnego postępowania skazania, były już przedmiotem
wcześniejszego prawomocnie zakończonego postępowania, oraz określa
3
zakaz dwukrotnego orzekania w tej samej kwestii w odniesieniu do tego
samego skazanego(tożsamość podmiotowo-przedmiotowa).
W tym kontekście analiza okoliczności sprawy potwierdziła
podniesiony w skardze kasacyjnej zarzut, że zaskarżony wyrok wydany został
z rażącym naruszeniem prawa procesowego, a mianowicie zasady rei
iudicatae. Sąd Rejonowy w Ś. wyrokiem łącznym z dnia 11 października 2012
r. (sygn. akt II K 423/12) połączył bowiem te same wyroki, które objęte zostały
wcześniej wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Ś. z dnia 21 września 2012
r. (sygn. akt II K 485/12), orzekającym wobec A. A. karę łączną roku
pozbawienia wolności. Powyższy wyrok wobec jego niezaskarżenia
uprawomocnił się w dniu 29 września 2012 r., a zatem przed wydaniem
wyroku łącznego w sprawie II K 423/12. Wprawdzie wydając wyrok łączny w
dniu 21 września 2012 r., sygn. akt II K 485/12, rozważano również, czy nie
objąć tym orzeczeniem kary pozbawienia wolności wymierzonej
prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Ś. z dnia 22 grudnia 2011 r.,
sygn. akt II K 673/11, jednak w kontekście art. 85 k.k. słusznie przyjęto, że w
występującym układzie temporalnym taka możliwość nie występuje i
umorzono postępowanie w tym zakresie. Dlatego w sprawie II K 485/12 kara
łączna w wyroku łącznym wydanym w dniu 21 września 2012 r. została
ukształtowania tylko w oparciu o prawomocne skazania w sprawach II K
463/10 i II K 448/10, podobnie jak kara łączna orzeczona w wyroku łącznym z
dnia 11 października 2012 r., sygn. akt II K 423/12. Natomiast po wydaniu
wyroku łącznego w dniu 21 września 2012 r., sygn. akt II K 485/12, nie
zaistniały żadne okoliczności, a w szczególności nie doszło do kolejnego
prawomocnego skazania A. A., które uzasadniałyby wydanie nowego wyroku
łącznego. Zatem biorąc pod uwagę daty wydania i uprawomocnienia się
wyroków łącznych w omówionych wyżej sprawach należy stwierdzić, że
orzeczenie Sądu Rejonowego w Ś. z dnia 11 października 2012 r., sygn. akt II
K 432/12, zostało wydane mimo, że zapadł już prawomocny wyrok łączny
obejmujący te same wyroki jednostkowe, co doprowadziło do wystąpienia
negatywnej przesłanki procesowej w postaci powagi rzeczy osądzonej.
4
Dlatego w opisanej sytuacji procesowej za uchyleniem zaskarżonego
kasacją wyroku przemawia bezwzględna przyczyna odwoławcza określona w
art. 439 § 1 pkt 8 k.p.k.
Stanowiska tego nie zmienia fakt, że postępowanie o wydanie wyroku
łącznego w sprawie II K 423/12 wszczęto z urzędu w dniu 17 lipca 2012 r., zaś
w sprawie II K 485/12 nieco później, bowiem wniosek skazanego A. A. o
wydanie wyroku łącznego inicjujący to postępowanie wpłynął w dniu 1 sierpnia
2012 r. Zatem, postępowanie w sprawie II K 485/12 toczyło się mimo
negatywnej przesłanki procesowej w postaci stanu zawisłości sprawy (lis
pendens), zaś układ chronologiczny wynikający z dat wydania
poszczególnych wyroków powodował, że negatywną przesłanką procesową
powagi rzeczy osądzonej (res iudicata) dotknięty był wyrok łączny wydany w
sprawie II K 423/12. Obydwie te powiązane ze sobą przeszkody prawne,
wymagające tożsamosci podmiotowo-przedmiotowej, są ścisle związane z
zakazem ne bis in idem, jednak zasadnicza różnica występuje w skutkach ich
wystąpienia, ponieważ w obecnym stanie prawnym za bezwzględną
przyczynę odwoławczą ustawodawca uznaje jedynie powagę rzeczy
osądzonej, natomiast stan zawisłości sprawy należy do innych uchybień
procesowych, mogących mieć wpływ na treśc zapadłego orzeczenia,
stanowiących względną podstawę odwoławczą (art. 438 pkt. 2 k.p.k.).
Dlatego też, wobec zasadności kasacji Sąd Najwyższy, orzekając na
podstawie art. 537 § 2 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k. uchylił zaskarżony
wyrok i postępowanie w przedmiocie wyroku łącznego umorzył.
O wydatkach związanych z rozpoznaniem kasacji Sąd Najwyższy
orzekł w oparciu o przepis art. 638 k.p.k.
)
)
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13