Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV KZ 22/13
POSTANOWIENIE
Dnia 22 maja 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jacek Sobczak
w sprawie R. B.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu
w dniu 22 maja 2013 r.,
zażalenia obrońcy oskarżonego na zarządzenie Przewodniczącego VII
Wydziału Karnego Sądu Okręgowego w C.
z dnia 11 marca 2013 r., o odmowie przyjęcia zażalenia
na postanowienie Sądu Okręgowego w C. z dnia 14 lutego 2013 r.
p o s t a n o w i ł
utrzymać w mocy zaskarżone zarządzenie.
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy w C. postanowieniem z dnia 14 listopada 2012 r., sygn. akt III
K …/11 (k. 185, t. II) umorzył postępowanie przeciwko R. B. o czyn z art. 286 § 1
k.k. Na skutek wniesienia zażalenia na to postanowienie, Sąd Okręgowy w C.
postanowieniem z dnia 24 stycznia 2013 r,, sygn. akt VII Kz …3/12 utrzymał
zaskarżone postanowienie w mocy i orzekł w przedmiocie opłaty za postępowanie
odwoławcze oraz co wydatków postępowania należnych od oskarżycielki
posiłkowej.
Do Sądu Okręgowego w C. wpłynął w dniu 30 stycznia 2013 r. (k. 224, t. II)
wniosek obrońcy oskarżonego, w związku z treścią umarzającego postępowanie
2
rozstrzygnięcia, o zasądzenie kosztów z tytułu udzielonej ww. pomocy prawnej z
wyboru.
Sąd Okręgowy w C. postanowieniem z dnia 14 lutego 2013 r., sygn. akt VII
Kz …/12 (k. 231, t. II), na podstawie art. 632 pkt 1 k.p.k. w zw. z art. 640 k.p.k. w
zw. z art. 616 § 1 pkt 2 k.p.k. zasądził od oskarżycielki posiłkowej na rzecz
oskarżonego kwotę 780 zł tytułem zwrotu wydatków związanych z ustanowieniem
w sprawie obrońcy z wyboru, w pozostałym zakresie oddalił wniosek obrońcy.
Ponieważ rozstrzygniecie Sądu Okręgowego nie uwzględniało w całości wniosku,
obrońca złożył zażalenie na to postanowienie.
Przewodniczący VII Wydziału Karnego Sądu Okręgowego w C.
zarządzeniem z dnia 11 marca 2013 r. sygn. akt VII Kz …/12, na podstawie art. 429
§ 1 k.p.k. w zw. z art. 426 § 1 k.p.k., odmówił przyjęcia zażalenia obrońcy od
postanowienia Sądu Okręgowego w C. z dnia 14 lutego 2013 r., jako
niedopuszczalnego z mocy prawa.
Na to zarządzenie zażalenie złożył obrońca oskarżonego zarzucając mu
obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 425
k.p.k., art. 426 k.p.k. i art. 626 § 3 k.p.k. Skarżący w szczególności podniósł, że
wniosek o zasądzenie kosztów w trybie art. 626 § 2 k.p.k. nigdy nie był składany do
Sądu Rejonowego, a dopiero wniosek ten został złożony do Sądu Okręgowego po
wydaniu przez ten Sąd w dniu 24 stycznia 2013 r. postanowienia o utrzymaniu w
mocy postanowienia Sądu Rejonowego w przedmiocie umorzenia postępowania,
stąd też za dopuszczalne należało uznać zażalenie obrońcy złożone w trybie art.
626 § 3 k.p.k. Nadto wskazał, że w zażaleniu obrońcy na postanowienie Sądu
Okręgowego z dnia 14 lutego 2013 r. ujęto m. in. zarzut dotyczący kosztów
poniesionych przez oskarżonego przed Sądem II instancji, stąd też oskarżony w
trybie art. 626 § 3 k.p.k. miał prawo do kontroli instancyjnej choćby w tej
zaskarżonej części orzeczenia.
Skarżący wniósł o uchylenie w całości zaskarżonego zarządzenia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie jest zasadne.
Trafnie bowiem Przewodniczący wydający zaskarżone zarządzenie ocenił
okoliczności w przedmiotowej skutkujące – na podstawie art. art. 429 § 1 k.p.k. w
3
zw. z art. 426 § 1 k.p.k. - odmową przyjęcia zażalenia na postanowienie Sądu
Okręgowego z dnia 14 lutego 2013 r. jako niedopuszczalnego z mocy ustawy.
Istotny w rozpoznawanym judykacie jest bowiem fakt, że postanowienie
Sądu Okręgowego z dnia 14 lutego 2013 r. rozstrzygające w przedmiocie kosztów
dla adwokata za udzieloną oskarżonemu pomoc prawną z wyboru, zapadło
wprawdzie jako „rozstrzygnięcie uboczne”, tym niemniej wydane w toku
postępowania odwoławczego. Wskazać w tym miejscu należy, że zupełnie
irrelewantna pozostaje w tym stanie rzeczy, podnoszona przez skarżącego kwestia,
że postępowanie to zostało, poprzez złożenie wniosku, zainicjowane przed Sądem
Okręgowym nie zaś Sądem Rejonowym. Nie można bowiem z tej okoliczności –
wbrew sugestiom obrońcy - wyprowadzać wniosku, że Sąd Okręgowy rozpoznawał
wniosek obrońcy w zaistniałych okolicznościach jako Sąd I instancji. Uwadze
skarżącego nie może umykać główny nurt przedmiotowego postępowania przed
Sądem Okręgowym w C., który bez wątpliwości czynił go Sądem odwoławczym.
Nie ulega wątpliwości, że zgodnie z art. 626 § 3 k.p.k. na orzeczenie w
przedmiocie kosztów przysługuje zażalenie. Zgodnie jednak z art. 426 § 2 k.p.k. od
orzeczeń sądu odwoławczego, innych niż wydane przez sąd odwoławczy na skutek
odwołania, nie przysługuje środek odwoławczy, chyba że ustawa stanowi inaczej.
W świetle tej regulacji pojawia się pytanie o wzajemną relację pomiędzy art. 626 § 3
k.p.k. i art. 426 § 2 k.p.k. Uznanie, że przepis art. 626 § 3 k.p.k. jest jednym z
przypadków, w których ustawa „stanowi inaczej” w rozumieniu art. 426 § 2 k.p.k.,
prowadziłoby do uznania dopuszczalności zażalenia w przedmiotowej sprawie.
Taka interpretacja byłaby jednak, zdaniem Sądu Najwyższego, nieprawidłowa.
Przepis art. 626 § 3 k.p.k. nie może być bowiem uznany za „stanowiący inaczej” niż
art. 426 § 2 k.p.k.
Kwestii dopuszczalności zażalenia w omawianej sytuacji procesowej nie można
rozstrzygać bez odniesienia się do treści art. 426 § 1 k.p.k., który to przepis
przewiduje, że niedopuszczalne jest wniesienie środka odwoławczego od orzeczeń
wydanych przez Sąd odwoławczy na skutek odwołania, jak i od orzeczenia
wydanego przez Sąd odwoławczy w toku postępowania odwoławczego. Wyjątki od
tej zasady zostały wskazane w § 2 art. 426 k.p.k.
4
Brzmienie art. 426 § 1 k.p.k. wskazuje wprawdzie, że ustawa może stanowić
inaczej to jednak przepis art. 626 § 3 k.p.k. nie może być uznany za tego rodzaju
wyjątek. Z jego treści, w sposób niebudzący wątpliwości wynika bowiem, że
dotyczy on jedynie orzeczeń w przedmiocie kosztów wydanych przez Sąd pierwszej
instancji, a nie przez Sąd odwoławczy. Zgodnie z tym przepisem zażalenie takie
przysługuje, „jeżeli nie wniesiono apelacji”. Ponadto z żadnego innego przepisu
Kodeksu postępowania karnego nie wynika dopuszczalność wniesienia zażalenia
na orzeczenie Sądu odwoławczego w przedmiocie kosztów postępowania. – zob.
postanowienie SN z dnia 25 maja 2010 r., sygn. akt III KZ 38/10, Lex 589821 oraz
postanowienie SA z dnia 5 lutego 2013 r., sygn. akt II AKz 12/13, Lex 125941.
W tym stanie rzeczy uznać należało zaskarżone zarządzenie za w pełni trafne.
Mając na uwadze powyższe Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji
postanowienia.