Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CZ 53/13
POSTANOWIENIE
Dnia 21 czerwca 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Marta Romańska (przewodniczący)
SSN Grzegorz Misiurek
SSN Józef Frąckowiak (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa Wspólnoty Mieszkaniowa "O. Ł." w P.
przeciwko E.-C. Spółka z o.o. Spółce komandytowo-akcyjnej z siedzibą
w Ł. o zobowiązanie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 21 czerwca 2013 r.,
zażalenia strony pozwanej na wyrok Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 5 grudnia 2012 r.,
oddala zażalenie pozostawiając rozstrzygnięcie o kosztach
postępowania zażaleniowego w orzeczeniu kończącym
postępowanie w sprawie.
2
Uzasadnienie
Powódka Wspólnota Mieszkaniowa „O. Ł.” wniosła o zobowiązanie
pozwanego „O. Ł. Sp. z o.o. - aktualna nazwa E. – C. Spółka z o.o. spółka
komandytowo-akcyjna– do wykonania wymienionych w 24 punktach pozwu prac
budowlano-remontowych w budynkach przy ul. Z. w P. Ponadto powódka wniosła o
upoważnienie jej do zastępczego wykonania na koszt pozwanego wymienionych
czynności w razie gdyby pozwany nie wykonał tych czynności w terminie
Sąd Okręgowy w W. wyrokiem z dnia 6 lutego 2012 r. powództwo oddalił. Sąd
ustalił, że E.–C. Spółka z o.o. spółka komandytowo–akcyjna, jak inwestor -
deweloper była organizatorem przedsięwzięcia budowlanego polegającego na
wybudowaniu osiedla składającego się z sześciu budynków wielorodzinnych przy
ul. Z. w P. Po wybudowaniu tych budynków lokale zostały zbyte na rzecz właścicieli
na podstawie umów zawartych z powodem. Pierwsza umowa o ustanowienie
odrębnej własności lokalu i jego sprzedaży został zawarta 17 października 2007 r.
Po zasiedleniu lokali w nieruchomości wspólnej ujawniły się liczne wady,
wymagające usunięcia. Część właścicieli przelała na powódkę przysługujące
im roszczenia z tytułu rękojmi za wady budynków (84,17% wszystkich udziałów).
Sąd pominął jednak dowody w tym zakresie, gdyż zostały złożone przez
pełnomocnika powódki po upływie 21 dniowego terminu wyznaczone przez sąd na
postawie art. 207 § 3 k.p.c. Sąd Okręgowy wziął jednak te okoliczność pod uwagę,
z tym że uznał, że powódce nie przysługuje legitymacja czynna, gdyż sprzeciw
zgłosił pozwany, który także jest właścicielem lokalu i współwłaścicielem wspólnej
nieruchomości. Ponadto Sąd Okręgowy uznał, że powódce nie przysługiwały
roszczenia wobec pozwanej z art. 561 § 2 k.c., gdyż była on tylko sprzedawcą,
a nie wytwórcą rzeczy.
Rozpoznając apelację powódki Sąd Apelacyjny uchylił wyrok Sądu
Okręgowego i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania uznając, że Sąd ten
nie rozpoznał istoty sprawy. Zdaniem Sądu Apelacyjnego bezzasadnie Sąd
I instancji ustalił, że powodowa wspólnota mieszkaniowa nie ma legitymacji
czynnej, a po stronie pozwanej brak legitymacji biernej.
3
W zażaleniu na ten wyrok pozwana podnosząc nie tylko zarzut naruszenia
art. 386 § 4 k.p.c. ale także zarzucając naruszenie szeregu innych przepisów prawa
materialnego (art. 209 k.c., art. 65 § 1 i 2 k.c., art. 471 k.c.) i procesowego (art. 138,
art. 135 w zw. z art. 133 § 1 k.p.c., art. 378 § 1 k.p.c., art. 207 § 3 k.p.c., wniosła
o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Apelacyjnemu do
ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W zażaleniu opartym na art. 3941
§ 11
k.p.c., w związku z art. 386 § 4 k.p.c.,
strona może podnosić tylko zarzuty dotyczące tego, że sąd bezpodstawnie uchylił
zaskarżony wyrok do ponownego rozpoznania. Naruszenie innych przepisów może
wiec być przez Sąd Najwyższy brane pod uwagę jedynie, jeżeli ma to związek
z oceną, czy uchylenie do ponownego rozpoznania znajduje podstawę w art. 386
§ 4 k.p.c. albo ewentualnie w art. 386 § 2 k.p.c.
W rozpoznawanej sprawie Sąd Apelacyjny dokonał innej oceny prawnej
legitymacji stron postępowania i uznał, że sąd I instancji bezzasadnie stwierdził,
że po stronie powodowej i pozwanej brak było legitymacji do występowania
w procesie i w związku z tym nie rozpoznał istoty sprawy. Zdaniem Sądu
Apelacyjnego, w sytuacji gdy pozwany jako współwłaściciel części wspólnych
budynku zgłosił sprzeciw co do legitymacji powodowej wspólnoty mieszkaniowej,
na którą 84,17% pozostałych współwłaścicieli przelało swoje uprawnienia
przysługujące im z tytułu rękojmi wobec pozwanego, to sprzeciw taki nie jest
skuteczny. Zgodnie z art. 209 k.c. każdy ze współwłaścicieli może wykonywać
wszelkie czynności i dochodzić wszelkich roszczeń, które zmierzają do zachowania
wspólnego prawa. Wspólnota mieszkaniowa, na którą skutecznie współwłaściciele
części wspólnych budynku przelali swoje prawa do dochodzenia uprawnienie
z tytułu rękojmi sprowadzające się do usunięcia wad budynku, może więc
niewątpliwie wystąpić z takim roszczeniem. W orzecznictwie Sądu Najwyższego
przesądzono bowiem, zarówno dopuszczalność przelewu takiego uprawnienia
z rękojmi (uchwała 7 sędziów z dnia 5 lutego 2004 r., III CZP 96/03, OSNC
2004/6/88) jak i zdolność wspólnoty mieszkaniowej do samodzielnego nabywania
prawa dla siebie jako tzw. osoby ustawowej (uchwała 7 sędziów z dnia 21 grudnia
4
2007 r., III CZP 65/07, OSNC 2008/7-8/69). Trafnie także Sąd Apelacyjny podniósł,
że sprzeciw który zniweczył by legitymację współwłaściciela do wystąpienia
z roszczeniem przewidzianym w art. 209 k.c. nie może być skutecznie podniesiony
przez pozwanego współwłaściciela nieruchomości. Uznanie takiego sprzeciwu za
skuteczny pozbawiałoby pozostałych współwłaścicieli możliwości występowania
z roszczeniami zachowawczymi, przyznanymi im w art. 209 k.c. W sumie należy
uznać, że ocena sądu I instancji, co do braku legitymacji po stronie powodowej
wspólnoty była pozbawiona podstaw prawnych i oddalenie powództwa tylko z tego
tytułu prowadziło do nierozpoznania istoty sprawy.
W rozpoznawanej sprawie nie widać również uzasadnionych podstaw do
tego, aby stwierdzić, tak jak zrobił to sąd I instancji, że pozwanemu nie przysługuje
legitymacja bierna. Pozwany jako deweloper zobowiązał się bowiem nie tylko
do sprzedaży lokali, co wynika już wyraźnie z samego tytułu umów zawartych przez
niego, które zostały określone jako „umowy przedwstępne sprzedaży
wyodrębnionych lokali mieszkalnych wybudowanych w ramach inwestycji O. Ł”.
Brak wobec tego podstaw, aby nie uznać go za wytwórcę rzeczy w rozumieniu art.
561 2 k.c.
W sumie uznać należy, że sąd I instancji bezpodstawnie ocenił, że strony nie
mają legitymacji do występowania w procesie i w związku z tym nie rozpoznał istoty
sprawy. Biorąc to pod uwagę Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji postanowienia.
jw