Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II KK 14/13
POSTANOWIENIE
Dnia 10 lipca 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
Prezes SN Lech Paprzycki (przewodniczący)
SSN Tomasz Grzegorczyk
SSN Andrzej Stępka (sprawozdawca)
Protokolant Anna Janczak
przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Jerzego Engelkinga,
w sprawie K. D.
w przedmiocie wyroku łącznego
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie
w dniu 10 lipca 2013 r.,
kasacji, wniesionej przez obrońcę
od wyroku Sądu Apelacyjnego […]
z dnia 3 października 2012 r.,
utrzymującego w mocy wyrok Sądu Okręgowego w W.
z dnia 19 marca 2012 r.,
I. oddala kasację;
II. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. P. S. -
Kancelaria Adwokacka - kwotę 1476 zł (tysiąc
czterysta siedemdziesiąt sześć) zł, w tym 23% VAT tytułem
wynagrodzenia za sporządzenie i wniesienie kasacji oraz
udział w rozprawie kasacyjnej ;
III. zwalnia skazanego od ponoszenia kosztów sądowych
postępowania kasacyjnego.
2
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy w W. rozpoznawał sprawę K. D. o wydanie wyroku łącznego.
W trakcie tego postępowania ustalił, że był on skazany prawomocnymi wyrokami:
I. Sądu Rejonowego w B. z dnia 2 marca 2005 roku, w sprawie o sygn. akt II K
600/03, za czyn popełniony w dniu 3 lipca 2003 roku, wyczerpujący dyspozycję
art. 190 § 1 kk, na karę 6 miesięcy ograniczenia wolności, przy zobowiązaniu
go do wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy w wymiarze 30 godzin w
stosunku miesięcznym;
II. Sądu Okręgowego w W. z dnia 10 czerwca 2005 roku, w sprawie o sygn. akt
VIII K 522/04, utrzymanym w mocy wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 14
grudnia 2005 roku, sygn. akt II AKa 437/05, na następujące kary:
1. za czyn popełniony w dniu 28 sierpnia 2003 roku, wyczerpujący dyspozycję
art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 280 § 1 k.k., na karę 2 lat pozbawienia wolności,
2. za czyn popełniony w dniu 27 sierpnia 2003 roku, wyczerpujący
dyspozycję art. 280 § 1 k.k., na karę 2 lat pozbawienia wolności,
przy czym, na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. wymierzono skazanemu
karę łączną 3 lat pozbawienia wolności, na poczet której zaliczono okres
rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 28 sierpnia 2003 roku do dnia 10
czerwca 2005 roku;
III. Sądu Rejonowego w B. z dnia 8 listopada 2005 roku, w sprawie o sygn. akt II
K 817/04, na następujące kary:
1. za czyn popełniony w nocy z 5/6 lipca 2003 roku, wyczerpujący
dyspozycję art. 279 § 1 k.k., na karę 1 roku pozbawienia wolności,
2. za czyn popełniony w nocy z 5/6 lipca 2003 roku, wyczerpujący
dyspozycję art. 278 § 1 k.k., na karę 4 miesięcy pozbawienia wolności,
3. za czyn popełniony w nocy z 5/6 lipca 2003 roku, wyczerpujący
dyspozycję art. 289 § 1 k.k., na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności,
na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. wymierzono skazanemu karę łączną
1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności;
IV. Sądu Rejonowego w B. z dnia 27 grudnia 2005 roku, w sprawie o sygn. akt II
K 455/05, za czyn popełniony w dniu 22 lipca 2003 roku, wyczerpujący
3
dyspozycję art. 190 § 1 k.k., na karę 2 miesięcy pozbawienia wolności;
V. Wyrokiem łącznym Sądu Okręgowego w W. z dnia 2 sierpnia 2006 roku, w
sprawie o sygn. akt VIII K 55/06, utrzymanym w mocy wyrokiem Sądu
Apelacyjnego z dnia 7 grudnia 2006 roku, obejmującym następujące
orzeczenia: Sądu Okręgowego w W. z dnia 10 czerwca 2005 roku, sygn. akt
VIII K 522/04, Sądu Rejonowego w B. z dnia 8 listopada 2005 roku, sygn. akt II
K 817/04 oraz Sądu Rejonowego w B. z dnia 27 grudnia 2005 roku, sygn. akt
II K 455/05, które połączono i wymierzono skazanemu karę łączną 4 lat
pozbawienia wolności, na poczet której zaliczono okres rzeczywistego
pozbawienia wolności skazanego w sprawie od dnia 28 sierpnia 2003 roku do
dnia 2 sierpnia 2006 roku, ustalając początek odbywania kary pozbawienia
wolności na dzień 28 sierpnia 2003 roku;
VI. Sądu Rejonowego w B. z dnia 22 września 2008 roku, w sprawie o sygn. akt II
K 261/08, częściowo zmienionym wyrokiem Sądu Okręgowego w O. z dnia 23
lutego 2009 roku, sygn. akt VII Ka 1410/08, na następujące kary:
1. za czyn popełniony w dniu 24 października 2007 roku, wyczerpujący
dyspozycję art. 286 § 2 k.k. w zw. z art. 245 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., na karę 8
miesięcy pozbawienia wolności,
2. za czyn popełniony w dniu 27 października 2007 roku, wyczerpujący
dyspozycję art. 281 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., na karę 1 roku pozbawienia
wolności,
na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. wymierzono skazanemu karę łączną 1
roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności, na poczet której zaliczono okres
rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 27 października 2007
roku;
Vll. Sądu Rejonowego w B. z dnia 12 kwietnia 2010 roku, w sprawie o sygn. akt II
K 613/09, utrzymanym w mocy wyrokiem Sądu Okręgowego w W. z dnia 17
sierpnia 2010 roku, sygn. akt VII Ka 734/10, za czyn popełniony w dniu 17
lipca 2009 roku, wyczerpujący dyspozycję art. 280 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1
k.k., na karę 4 lat pozbawienia wolności, na poczet której zaliczono
skazanemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 19
grudnia 2009 roku.
4
Wyrokiem łącznym z dnia 19 marca 2012 roku, w sprawie VIII K 348/11, Sąd
Okręgowy w W. orzekł w tym przedmiocie, co następuje: 1/ na podstawie art. 85
k.k., art. 86 § 1 k.k. i art. 87 k.k. kary pozbawienia wolności i ograniczenia wolności
orzeczone wobec skazanego K. D. w wyrokach opisanych w punktach I, II, III i IV (a
więc sprawy o sygnaturach II K 600/03, VIII K 522/04, II K 817/04 i II K 455/05)
połączył i wymierzył skazanemu karę łączną 4 lat pozbawienia wolności, przy czym
przyjęto, iż miesiąc ograniczenia wolności równa się 15 dniom pozbawienia
wolności; 2/ na podstawie art. 577 k.p.k. na poczet orzeczonej kary łącznej
pozbawienia wolności zaliczono skazanemu okres rzeczywistego pozbawienia
wolności od dnia 28 sierpnia 2003 roku do dnia 28 sierpnia 2007 roku oraz uznano
karę pozbawienia wolności za odbytą w całości; 3/ na podstawie art. 572 k.p.k.
umorzono postępowanie w zakresie objęcia wyrokiem łącznym kar wymierzonych
skazanemu K. D. w wyrokach opisanych w punktach VI i VII, o sygnaturach II K
261/08 i II K 613/09, natomiast w pozostałym zakresie wyroki, które uległy
połączeniu pozostawiono do odrębnego wykonania; 4/ zasądzono od Skarbu
Państwa na rzecz adw. P. S. kwotę 150 zł, powiększoną o podatek od towarów i
usług, tytułem wynagrodzenia za pełnienie w sprawie obowiązków obrony z urzędu;
5/ na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolniono skazanego od zapłaty kosztów
sądowych, obciążając nimi Skarb Państwa.
Apelację od tego wyroku wniosła obrońca skazanego, która zarzuciła
wystąpienie w sprawie bezwzględnych przyczyn odwoławczych, rażącą i mającą
wpływ na treść orzeczenia obrazę przepisów postępowania oraz nadmierną
surowość orzeczonej wobec skazanego łącznej kary pozbawienia wolności.
Po rozpoznaniu tej apelacji Sąd Apelacyjny w sprawie II AKa 219/12,
wyrokiem z dnia 3 października 2012 roku, utrzymał w mocy zaskarżony wyrok
uznając apelację za oczywiście bezzasadną.
Kasację od wyroku Sądu odwoławczego wniosła obrońca skazanego. Na
podstawie art. 519 k.p.k., art. 523 k.p.k. oraz art. 526 k.p.k. autorka kasacji
zarzuciła:
1. rażące i mające istotny wpływ na treść wyroku naruszenie przepisów prawa
procesowego, a mianowicie:
a/ art. 439 § 1 pkt 8 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt. 7 k.p.k. polegające na utrzymaniu
5
w mocy wyroku Sądu I instancji w części umarzającej postępowanie w zakresie
objęcia wyrokiem łącznym kar wymierzonych skazanemu w wyrokach Sądu
Rejonowego w B. w sprawach II K 261/08 oraz II K 613/09, odnośnie których
postępowanie zostało już prawomocnie zakończone postanowieniem Sądu
Okręgowego w W. z dnia 14 czerwca 2011 r., o sygn. akt VIII K 73/11 – a więc
pomimo istnienia ujemnej przesłanki procesowej w postaci powagi rzeczy
osadzonej. Uchybienie to stanowiło bezwzględną przyczynę odwoławczą,
określoną w art. 439 § 1 pkt 8 k.p.k., powodującą obowiązek uchylenia przez Sąd II
instancji wyroku Sądu Okręgowego, który naruszył art. 17 § 1 pkt. 7 k.p.k.;
b/ art. 438 pkt. 2 k.p.k. w zw. z § 19 ust.1 w zw. z § 14 ust. 5 Rozporządzenia
Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności
adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej udzielonej z urzędu, polegające na:
- utrzymaniu przez Sąd II instancji w mocy rozstrzygnięcia wyroku Sądu I instancji
w sprawie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, w sytuacji,
gdy powinno ono zostać zmienione lub uchylone przez Sąd odwoławczy celem
zasądzenia kwoty wyższej;
- zasądzeniu zbyt niskiego wynagrodzenia obrońcy za pomoc prawną udzieloną
skazanemu w postępowaniu apelacyjnym;
- nieuwzględnieniu przy ustalaniu wysokości wynagrodzenia obrońcy za
nieopłaconą pomoc prawną udzieloną z urzędu przez Sądy I i II instancji
niezbędnego nakładu pracy obrońcy w tej sprawie, który był znaczny i wymagał
kilkukrotnego reprezentowania skazanego na posiedzeniach sądowych, charakteru
sprawy, która wymagała przeanalizowania akt licznych postępowań z nią
związanych oraz wkładu pracy obrońcy, który jednoznacznie przyczynił się do jej
wyjaśnienia i był wyższy, niż przeciętny w podobnej sprawie;
2. rażącą niewspółmierność kary łącznej pozbawienia wolności, wymierzonej
skazanemu K. D. z naruszeniem zasady obiektywizmu z art. 4 k.p.k., wynikającą z
utrzymania w mocy orzeczenia zbyt wysokiej kary łącznej 4 lat pozbawienia
wolności, w stosunku do prawidłowo ustalonych przez Sąd I instancji okoliczności
przemawiających za korzystnym dla skazanego ukształtowaniem kary łącznej w
niższym wymiarze;
6
3. w konkluzji autorka kasacji wniosła o uchylenie w całości wyroków Sądów
obydwu instancji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I
instancji celem wydania wobec skazanego K. D. wyroku łącznego obejmującego
skazania czterema jednostkowymi wyrokami wydanymi przez: - Sąd Rejonowy w B.
w sprawie o sygn. akt II K 600/03, - Sąd Okręgowy w W. w sprawie o sygn. akt. VIII
K 522/04,- Sąd Rejonowy w B. w sprawie o sygn. akt II K 817/04, - Sąd Rejonowy
w B. w sprawie o sygn. akt. II K 455/05,
oraz wymierzenie wobec skazanego kary z zachowaniem zasady pełnej absorpcji,
a więc w wymiarze 3 lat pozbawienia wolności.
W odpowiedzi na kasację Prokurator Prokuratury Apelacyjnej wniósł o jej
oddalenie jako oczywiście bezzasadnej. Podobnie Prokurator Prokuratury
Generalnej wniósł na rozprawie kasacyjnej o oddalenie kasacji jako oczywiście
bezzasadnej.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja nie zasługiwała na uwzględnienie, zaś podniesione w niej zarzuty
były bezzasadne i nietrafne, przy czym zarzuty podniesione w pkt II i III petitum
kasacji należało ocenić jako zbliżone do oczywistej bezzasadności i będące na
granicy prawnej ich dopuszczalności.
W zakresie dotyczącym zarzutu wystąpienia bezwzględnej przyczyny
odwoławczej określonej w art. 439 § 1 pkt 8 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt. 7 k.p.k.
(pkt I kasacji) należy podnieść, co następuje.
Powołując się na stosowne judykaty Sądu Najwyższego, a zwłaszcza na
wyrok z dnia 30 listopada 2011 roku, II KK 149/11 (OSNKW 2011, z. 12, poz. 113)
obrońca podniosła, iż prawomocne postanowienie o umorzeniu postępowania na
podstawie art. 572 k.p.k., z powodu braku warunków do wydania wyroku łącznego,
powoduje powagę rzeczy osądzonej i stanowi ujemną przesłankę procesową,
przewidzianą w art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k. do wydawania kolejnego orzeczenia w tym
przedmiocie w przypadku, gdyby w orzeczeniu wydawanym później miało dojść do
rozstrzygnięcia tego, czy dokładnie te same skazania za czyny jednostkowe
spełniają warunki do objęcia ich węzłem kary łącznej w wyroku łącznym. Zdaniem
obrońcy, tego rodzaju sytuacja zachodzi w przedmiotowej sprawie, gdyż Sąd
Okręgowy w W. prowadził już wcześniej postępowanie odnośnie objęcia wyrokiem
7
łącznym dokładnie tych samych sześciu skazań. Postanowieniem z dnia 14
czerwca 2011 roku, w sprawie o sygn. akt VIII K 73/11, umorzył w całości na
podstawie art. 572 k.p.k. postępowanie w tym zakresie wobec braku podstaw do
wydania wyroku łącznego. Skoro więc orzeczeniem tym objęto także skazania w
sprawach Sądu Rejonowego w B. o sygnaturach II K 261/08 i II K 613/09, co do
których umorzono następnie postępowanie wyrokiem z dnia 19 marca 2012 roku w
sprawie, której dotyczy niniejsza kasacja, w przekonaniu obrońcy wyrok ten w
części, której dotyczy umorzenie postępowania co do objęcia wyrokiem łącznym
skazań II K 261/08 i II K 613/09 został wydany z naruszeniem powagi rzeczy
osądzonej, a mimo tego Sąd odwoławczy utrzymał ten wyrok w mocy.
Wobec takiego stanowiska obrońcy należy stwierdzić, że w realiach
procesowych niniejszej sprawy wskazana przez autorkę kasacji powaga rzeczy
osądzonej nie występuje.
Dla uporządkowania przedmiotowej materii należy wskazać następujące
okoliczności:
Sąd Okręgowy w W. wyrokiem łącznym z dnia 2 sierpnia 2006 roku, w
sprawie VIII K 55/06, objął jednostkowe skazania w sprawach - Sądu Okręgowego
w W. o sygn. akt VIII K 522/04 oraz Sądu Rejonowego w B. o sygn. akt II K 817/04 i
II K 455/05 – i wymierzył skazanemu łączną karę 4 lat pozbawienia wolności.
Ponieważ pismem z dnia 10 grudnia 2010 roku skazany D. wystąpił o
wydanie kolejnego wyroku łącznego, Sąd Okręgowy w sprawie VIII K 73/11 objął
badaniem sześć jednostkowych skazań - Sądu Okręgowego w W. w sprawie o
sygn. akt. VIII K 522/04 oraz Sądu Rejonowego w B. w sprawach o sygn. akt II K
600/03, II K 817/04, II K 455/05, II K 261/08 i II K 613/09. Postanowieniem z dnia 14
czerwca 2011 roku umorzył postępowanie na podstawie art. 572 k.p.k. z powodu
braku podstaw do wydania wyroku łącznego. O ile należy zgodzić się, że nie
zachodzą przesłanki do połączenia skazań w sprawach o sygnaturach II K 261/08 i
II K 613/09, to błędnie przyjął wówczas Sąd, że postępowanie o wydanie wyroku
łącznego w sprawie VIII K 55/06 obejmowało także sprawę Sądu Rejonowego w B.
o sygn. akt II K 600/03, zaś wyrok łączny z dnia 2 sierpnia 2006 roku zawierał
rozstrzygnięcie o umorzeniu postępowania w zakresie objęcia wyrokiem łącznym i
tego skazania. Analiza wskazanego orzeczenia jasno dowodzi, że tak jednak nie
8
było. W rezultacie Sąd Okręgowy w W. w sprawie VIII K 73/11 bezpodstawnie
umorzył postępowanie o wydanie wyroku łącznego w całości.
Sąd Najwyższy w składzie orzekającym w niniejszej sprawie aprobuje w
całości pogląd prawny wyrażony przez Sąd Najwyższy we wskazanym wcześniej
wyroku z dnia 30 listopada 2011 roku, w sprawie II KK 149/11. Godzi się jednak
zauważyć, że stanowiska tego nie można analizować w oderwaniu od realiów
procesowych konkretnej sprawy dotyczącej wyroku łącznego. Należy stwierdzić
wyraźnie, iż z punktu widzenia ocen związanych z zasadą ne bis in idem, nie
można utożsamiać przedmiotu rozpoznawania sprawy z przedmiotem
rozstrzygnięcia wydanego w tej sprawie. O ile bowiem dla oceny zaistnienia
negatywnej przesłanki procesowej w postaci stanu zawisłości sprawy istotne jest
jedynie porównanie przedmiotów rozpoznawania w obu sprawach, o tyle dla oceny
zaistnienia negatywnej przesłanki procesowej w postaci rzeczy osądzonej
konieczne jest porównanie przedmiotów (zakresu) rozstrzygnięcia wydanego w
odniesieniu do tej samej osoby w obu sprawach.
A zatem, gdyby Sąd w drugim postępowaniu orzekł o połączeniu kar
wymierzonych za czyny związane już węzłem kary łącznej w poprzednim wyroku,
lub umorzyłby postępowanie z powodu braku przesłanek do wydania wyroku
łącznego w stosunku dokładnie do tych samych, co poprzednio skazań, nie bacząc
na to, że co do tej samej kwestii prawomocnie orzeczono, orzekałby co do "tego
samego", to jest, co do tej samej kwestii dotyczącej tej samej osoby, a więc z
naruszeniem idem, które oceniać należy na tym etapie postępowania w relacji już
nie do przedmiotu rozpoznawania, ale do przedmiotu orzekania.
Podkreślić zatem należy, że:
- przy badaniu stanu zawisłości sprawy idem oceniać należy przez pryzmat tego, co
stanowi przedmiot rozpoznawania w obu porównywanych sprawach,
- przy badaniu stanu rzeczy osądzonej idem należy oceniać pod kątem tego, o
czym rozstrzygnięto w określonych częściach porównywanych orzeczeń.
Innymi słowy - jeżeli orzeczenia dotyczące połączenia jednostkowych skazań
w różnym układzie, były przedmiotem dwóch, lub więcej postępowań o wydanie
wyroku łącznego, ale w żadnym z tych postępowań zakresem orzekania
9
(rozstrzygnięcia) nie były objęte wszystkie wydane wobec skazanego wyroki, nie
można mówić o istnieniu przeszkody ujętej w art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k.
W niniejszej sprawie, co prawda, przedmiot rozpoznawania sprawy był
tożsamy z przedmiotem rozpoznania w sprawie, w której doszło w całości do
umorzenia postępowania (sprawa VIII K 73/11), ale inaczej kształtował się zakres
(przedmiot) rozstrzygnięć. W drugiej sprawie (pierwszej chronologicznie) umorzono
postępowanie w całości, w stosunku do wszystkich sześciu skazań jednostkowych,
a w pierwszej sprawie umorzenie dotyczyło dwóch skazań, zaś węzłem kary łącznej
objęto cztery skazania. Ta przesłanka przesądza właśnie o stwierdzeniu, że Sąd w
tych postępowaniach nie rozstrzygnął w obu orzeczeniach „o tym samym”, inny
bowiem był zakres i rodzaj każdego z analizowanych rozstrzygnięć. Skoro tak, nie
może być mowy o wystąpieniu powagi rzeczy osądzonej z art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k., w
znaczeniu podniesionym w kasacji.
Podsumowując te rozważania należy stwierdzić, że oczywiście w myśl art.
575 § 1 k.p.k., o potrzebie wydania nowego wyroku łącznego, w miejsce
dotychczasowego, który wówczas traci moc, nie decyduje fakt ujawnienia się
jakiegokolwiek kolejnego skazania tej samej osoby, nieobjętego dotychczasowym
wyrokiem łącznym, lecz tylko takiego, który spełnia przesłanki z art. 85 k.k. i w
związku z tym nadaje się do połączenia, bądź to ze wszystkimi, bądź co najmniej z
jednym ze skazań objętych istniejącym wyrokiem łącznym, co powoduje, że
dotychczasowy węzeł prawomocnie połączonych kar ulega rozwiązaniu. Tylko przy
braku podstaw do zastosowania art. 575 k.p.k. uprzednie prawomocne zakończenie
postępowania o wydanie wyroku łącznego obejmującego kary orzeczone w obu
sprawach stanowi negatywną przesłankę procesową w postaci powagi rzeczy
osądzonej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 czerwca 2005 r., sygn. akt III
KK 70/05, R- OSNKW 2005, Nr 1, poz. 1264).
Należy zatem wyrazić pogląd, że jeśli tożsame wyroki, co do których zapadło
prawomocne orzeczenie rozstrzygające kwestie kary łącznej, w różnym układzie
były przedmiotem dwóch lub więcej postępowań o wydanie wyroku łącznego, ale w
żadnym z tych postępowań zakresem orzekania nie były objęte wszystkie wydane
wobec skazanego wyroki, to nie występuje negatywna przeszkoda z art. 17 § 1 pkt
7 k.p.k. Zatem przesłanka z art. 575 k.p.k. zachodzi również wtedy, gdy pojawił się
10
wyrok, który nie został ujęty w wyroku łącznym mimo, że podlega połączeniu i
pozwala na odmienne skonfigurowanie wszystkich skazań (por. postanowienia:
Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 28 grudnia 2005 r., sygn. akt II AKz 308/08,
Lex Nr 166034; Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 18 lipca 2007 r., sygn. akt
II AKz 419/07, Lex Nr 341467).
Taka sytuacja wystąpiła w przedmiotowej sprawie, skoro wyrokiem łącznym
należało objąć także skazanie w sprawie o sygn. akt II K 600/03, co jednak
przeoczył Sąd Okręgowy we wcześniejszym postępowaniu, w sprawie o sygn. akt
VIII K 73/11, wobec zaniechania starannej analizy wszystkich dotychczasowych
skazań K. D.
W analizowanym układzie procesowym przedstawiona sytuacja nie mogła
rodzić powagi rzeczy osądzonej. Inna interpretacja omawianej sytuacji procesowej
stanowiłaby wypaczenie zarówno instytucji wyroku łącznego, jak i przesłanki
powagi rzeczy osądzonej.
Jak podniesiono już wcześniej, za bezzasadne należało uznać kolejne
zarzuty, podniesione w pkt II i III petitum kasacji, dotyczące rażącej
niewspółmierności łącznej kary pozbawienia wolności oraz wysokości
wynagrodzenia dla obrońcy z urzędu. Trzeba podkreślić, iż zarzuty te stanowią
powtórzenie wręcz identycznych zarzutów apelacyjnych wraz z przytoczoną na ich
uzasadnienie argumentacją (odpowiednio pkt III i IV apelacji).
W pierwszej kolejności godzi się zwrócić uwagę, iż zarzut rażącej
niewspółmierności kary został podniesiony wbrew zakazowi wynikającemu z art.
523 § 1 zd. 2 k.p.k. Sformułowanie w kasacji także innych zarzutów, a to – jak w
przedmiotowej sprawie - wystąpienia bezwzględnej podstawy odwoławczej oraz
rażącego naruszenia przepisów procesowych, nie upoważnia do bezkrytycznego
podnoszenia w nadzwyczajnym środku zaskarżenia zarzutów na podstawie art. 438
pkt 4 k.p.k. Niemniej jednak należy podkreślić, że Sąd odwoławczy w sposób
wyczerpujący odniósł się do podniesionego w tym zakresie zarzutu w apelacji (str.
9 in fine – 11 uzasadnienia wyroku). Akceptując w pełni stanowisko Sądu I instancji
trafnie Sąd odwoławczy wykazał, iż przy wymiarze kary zostały uwzględnione
wszystkie przesłanki mające wpływ na jej właściwe ukształtowanie, w tym związek
podmiotowo – przedmiotowy oraz czasowy pomiędzy wszystkimi przestępstwami
11
prawomocnie przypisanymi skazanemu D. Na aprobatę zasługują także argumenty,
dla których brak było podstaw do określenia wobec skazanego łącznej kary
pozbawienia wolności przy zastosowaniu zasady pełnej absorpcji, zamiast
asperacji.
Podobnie odniósł się Sąd Apelacyjny do zarzutu rażącego naruszenia
przepisów regulujących zasady przyznawania wynagrodzenia dla obrońcy z urzędu,
podniesionego na podstawie art. 438 pkt 2 k.p.k. (str. 11 – 12 uzasadnienia).
Należy podnieść, że wskazane przez obrońcę czynności, mające przemawiać za
podwyższeniem wynagrodzenia, zwłaszcza takie, jak zapoznanie się z aktami
spraw, czy też wniesienie środka odwoławczego, należą do kategorii zwykłej
staranności i nie mogą uzasadniać podwyższenia stawki wynagrodzenia obrońcy
za sprawowaną obronę z urzędu.
Dodatkowo trzeba zauważyć, iż na podstawie art. 523 § 1 k.p.k. kasacja
może być wniesiona – oprócz uchybień wymienionych w art. 439 k.p.k. – tylko z
powodu innego rażącego naruszenia prawa, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na
treść orzeczenia. A zatem nawet ewentualne stwierdzenie rażącego naruszenia
prawa nie może prowadzić do uznania kasacji za trafną, jeśli nie wykazano wpływu
tego uchybienia na treść orzeczenia.
W przedmiotowej sprawie nie wykazano istnienia żadnej z tych przesłanek.
Skoro Sądy obydwu instancji zasądziły na rzecz obrońcy wynagrodzenie zgodnie z
obowiązującymi przepisami (w wyroku Sądu I instancji nawet w wysokości
przekraczającej minimalną stawkę), nie można uznać, by takie rozstrzygnięcia w
ogóle stanowiły naruszenie prawa.
Tym bardziej brak jest podstaw do przyjęcia, iż miały one nie tylko istotny,
lecz w ogóle jakikolwiek wpływ na treść wyroku, zwłaszcza, że w obu instancjach
skazany został zwolniony od ponoszenia kosztów sądowych.
Mając te wszystkie okoliczności na uwadze oddalono kasację obrońcy
skazanego, a na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 518 k.p.k. skazanego K.
D. zwolniono od kosztów sądowych za postępowanie kasacyjne.