Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CZ 31/13
POSTANOWIENIE
Dnia 21 sierpnia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący)
SSN Anna Owczarek
SSN Katarzyna Tyczka-Rote (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi B. F.
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem
Sądu Apelacyjnego w […] z dnia 6 listopada 2009 r., wydanego w sprawie z
powództwa B. F.
przeciwko Towarzystwu Ubezpieczeń "U." Spółce Akcyjnej
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 21 sierpnia 2013 r.,
zażalenia powoda - skarżącego
na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 28 grudnia 2012 r.,
1) oddala zażalenie,
2) przyznaje adw. A. W. od Skarbu Państwa (Sądu
Apelacyjnego) kwotę 5 400 (pięć tysięcy czterysta) zł
podwyższoną o stawkę podatku od towarów i usług należną od
tego rodzaju czynności tytułem kosztów pomocy prawnej
udzielonej skarżącemu z urzędu w postępowaniu zażaleniowym.
2
UZASADNIENIE
Skarżący B. F. wniósł zażalenie na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia
28 grudnia 2012 r. odrzucające jego skargę o wznowienie postępowania
zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 6 listopada
2009 r. w sprawie z jego powództwa przeciwko Towarzystwu Ubezpieczeń U. S.A.
o zapłatę.
Skargę wniesioną w dniu 27 października 2012 r. B. F. oparł na podstawie z
art. 401 pkt 2 k.p.c. - wskazał na niepouczenie go przez sąd o możliwości
ustanowienia pełnomocnika z urzędu pomimo jego nieporadności i zawiłości
sprawy oraz na podstawie z art. 403 § 2 k.p.c. - podniósł, że w toku postępowania
odszkodowawczego nie dysponował opinią psychologiczną z dnia 17 października
2012 r., ani zaświadczeniem z 10 października 2012 r.
Sąd Apelacyjny uznał, że skarga została wniesiona po upływie
trzymiesięcznego terminu przewidzianego w przepisie art. 407 k.p.c. Jest to kolejna
skarga o wznowienie tego samego postępowania. W poprzednich skargach -
z 8 lutego 2010 r. i 2 czerwca 2011 r. skarżący także powoływał jako podstawę art.
401 pkt 2 k.p.c. oraz art. 403 § 2 k.p.c. Nadto Sąd stwierdził, iż skarga nie opiera
się na ustawowej podstawie wznowienia, gdyż niepouczenie strony o potrzebie
ustanowienia pełnomocnika z urzędu, a nawet oddalenie wniosku o ustanowienie
takiego pełnomocnika nie uzasadnia stwierdzenia nieważności postępowania
z uwagi na pozbawienie strony możliwości obrony jej praw, zaś środek dowodowy,
który powstał po uprawomocnieniu się wyroku, nie stanowi podstawy wznowienia
przewidzianej w art. 403 § 2 k.p.c.
W zażaleniu skarżący zarzucił naruszenie art. 410 § 2 k.p.c., art. 401 pkt 2
k.p.c. oraz art. 403 § 2 k.p.c. i wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia oraz
przekazanie skargi Sądowi Apelacyjnemu celem rozpoznania.
3
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarżący nie ma racji podnosząc, że Sąd Apelacyjny nienależycie
sformułował skierowane do niego wezwanie o uprawdopodobnienie zachowania
terminu do wniesienia skargi. Wezwanie było zrozumiałe, a z wymaganiami co do
terminu złożenia skargi o wznowienie powód zapoznał się dostatecznie w toku
postępowań spowodowanych jego wcześniejszymi skargami o wznowienie
postępowania, w których ustanawiano dla niego fachową pomoc prawną.
Ta przyczyna odrzucenia skargi zachodzi zresztą wyłącznie co do podstawy
wznowienia z art. 401 pkt 2 k.p.c., dla której termin do wniesienia skargi biegnie od
dowiedzenia się przez stronę o wyroku. Już choćby z faktu, że powód złożył skargę
o wznowienie postępowania w tej samej sprawie w początku 2010 r. wynika,
że wiedział wtedy o wydaniu wyroku. Tym samym upływ terminu, w którym możliwe
było zgłoszenie skargi opartej na podstawie nieważnościowej nie budzi wątpliwości.
Z kolei wystąpienie podstawy z art. 403 § 2 k.p.c. w postaci wykrycia nowych
środków dowodowych Sąd Apelacyjny słusznie zakwestionował, skoro dokumenty
zgłoszone przez powoda dotyczą jego aktualnego stanu zdrowia, zaś fakty, których
dotyczą - jeżeli opisują również stan zdrowia istniejący już w czasie orzekania
w prawomocnie zakończonej sprawie - mogły być przez powoda wykazane
wynikami stosownych badań w toku tamtego postępowania. Podstawa z art. 403
§ 2 k.p.c. wymaga nie tylko tego, aby fakty bądź środki dowodowe istniały już
w trakcie postępowania, którego dotyczy wniosek o wznowienie ale także, aby
w owym czasie strona nie mogła z nich skorzystać. Brak możności skorzystania nie
jest zaś równoznaczny z niezgłoszeniem tych faktów lub dowodów lecz wymaga
wykazania obiektywnych przeszkód ich przedstawienia.
W konsekwencji Sąd Apelacyjny prawidłowo ocenił, że skarżący nie
dotrzymał terminu z art. 407 k.p.c. co do pierwszej ze zgłoszonych podstaw
(wobec czego rozważanie czy podstawa ta wystąpiła jest zbędne), zaś druga
wskazana podstawa w rzeczywistości nie odpowiadała ustawowemu wzorcowi.
Z tych przyczyn zażalenie podlegało oddaleniu na podstawie art. 39814
k.p.c.
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.
4
Wysokość przyznanych pełnomocnikowi powoda kosztów pomocy prawnej
udzielonej z urzędu znajduje uzasadnienie w postanowieniach § 2, § 6 pkt 7, § 13
ust. 2 pkt 2 i § 19 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września
2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb
Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jedn.
Dz.U. z 2013 r., poz. 461).
jw