Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CZ 36/13
POSTANOWIENIE
Dnia 28 sierpnia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący)
SSN Jan Górowski (sprawozdawca)
SSN Antoni Górski
w sprawie z powództwa W. B., małoletniego K. B.
i małoletniego A. B., zastępowanych przez matkę W. B.
przeciwko Powszechnemu Zakładowi Ubezpieczeń Spółce Akcyjnej w W.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 28 sierpnia 2013 r.,
zażalenia powodów na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 22 kwietnia 2013 r.,
odrzuca zażalenie w części dotyczącej postanowienia z dnia
26 marca 2013 r. i w pozostałym zakresie zażalenie oddala.
2
Uzasadnienie
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 22 kwietnia 2013 r. odrzucił skargę
kasacyjną powodów W. B., K. B. i A. B. od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 15
listopada 2012 r. jako nieopłaconą w terminie.
W zażaleniu na to postanowienie i na postanowienie z dnia 26 marca 2013 r.
skarżący zarzucili naruszenie art. 103 ustawy o kosztach sądowych w sprawach
cywilnych i wnieśli o zmianę zaskarżonego postanowienia i zwolnienie w dalszej
części powodów od opłaty od skargi kasacyjnej, ewentualnie uchylenie
zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy sądowi drugiej instancji do
ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z treścią art. 112 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach
sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz.U. 2010, Nr 90, poz. 594), w razie
prawomocnego oddalenia wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych,
przewodniczący wzywa stronę do opłacenia złożonego pisma, na podstawie art.
130 k.p.c., a zatem strona obowiązana jest uiścić opłatę dopiero na wezwanie
przewodniczącego.
Jednakże treść art. 112 ust. 3 tej ustawy wskazuje, że przepisu ust. 2
nie stosuje się, jeżeli pismo podlegające opłacie stałej lub stosunkowej
zostało wniesione przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika patentowego.
W takim przypadku, jeżeli wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych złożony
przed upływem terminu do opłacenia pisma został oddalony, tygodniowy termin
do opłacenia pisma biegnie od dnia doręczenia stronie postanowienia; jeżeli
jednak o zwolnieniu od kosztów sądowych orzekał sąd pierwszej instancji, a strona
wniosła zażalenie w przepisanym terminie, termin do opłacenia pisma
biegnie od dnia doręczenia stronie postanowienia oddalającego zażalenie, a jeżeli
postanowienie sądu drugiej instancji zostało wydane na posiedzeniu jawnym - od
dnia jego ogłoszenia.
3
W rozpoznawanej sprawie postanowienie w przedmiocie częściowego
zwolnienia od opłaty od skargi kasacyjnej zostało wydane przez sąd drugiej
instancji i nie podlegało zaskarżeniu do Sądu Najwyższego a nawet gdyby
podlegało zaskarżeniu zostało wniesione po terminie. Należy podkreślić,
że możliwość zaskarżenia do Sądu Najwyższego orzeczeń sądu drugiej instancji
dotyczy jedynie tych rozstrzygnięć, które zostały wymienione w art. 3941
k.p.c.,
a postanowienie sądu drugiej instancji o częściowym zwolnieniu od kosztów
sądowych nie mieści się w ramach tego przepisu (por. m.in. postanowienia:
z 16 lipca 2008 r., II CZ 40/08, niepubl. oraz z 3 marca 2000 r., III CZ 192/99,
niepubl. z 23 marca 2011 r. V CZ 4/11 niepubl.).
Z tych względów zażalenie w tym zakresie podlegało odrzuceniu, jako
niedopuszczalne (art. 370 k.p.c. w zw. z art. 39821
k.p.c. i art. 3941
§ 3 k.p.c.).
Skarżąca podniosła w zażaleniu zarzuty przeciwko prawidłowości
postanowienia z dnia 26 marca 2013 r., odmawiającego jej zwolnienia od opłaty od
skargi kasacyjnej w całości i wniosła o dokonanie kontroli prawidłowości tego,
niezaskarżalnego odrębnie postanowienia, co jest dopuszczalne na podstawie art.
3941
§ 3 k.p.c. w zw. z art. 39821
k.p.c. i art. 380 k.p.c.
Zestawienie zobowiązań skarżącej i jej wydatków prowadzi do wniosku,
że z posiadanych środków (wypłaconych przez ubezpieczyciela) była w stanie
wygospodarować potrzebną sumę na pokrycie opłaty od skargi kasacyjnej i to
uszczuplenie nie wpłynie radykalnie na sytuację finansową rodziny.
Z tych względów trzeba przyjąć, że Sąd zasadnie zwolnił skarżącą od opłaty
od skargi kasacyjnej w części tj. powódka W. B. reprezentowana przez
zawodowego pełnomocnika w niniejszej sprawie została zwolniona od obowiązku
uiszczenia opłaty od skargi kasacyjnej ponad kwotę 2500 zł, małoletni K. B. ponad
kwotę 1500 zł, a A. B. ponad kwotę 1000 zł.
Wobec częściowego oddalenia wniosku zobowiązana była zatem z mocy
ustawy do uiszczenia opłaty od skargi kasacyjnej w terminie tygodniowym od dnia
doręczenia postanowienia Sądu Apelacyjnego tj. od dnia 29 marca 2013 r., czego
nie dopełniła. Tygodniowy termin do opłacenia skargi upłynął w dniu 5 kwietnia
2013 r., zaś należne opłaty powodowie uiścili w dniu 8 kwietnia 2013 r.
4
Podkreślić należy, że ustawodawca w art. 112 u.k.s.c. nie ograniczył
zastosowania normy w nim wyrażonej od całkowitego albo częściowego oddalenia
wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego jednolicie przyjmuje się, że szczególna
regulacja zawarta w art. 112 ust. 3 u.k.s.c. dotyczy zarówno oddalenia wniosku
o zwolnienie od kosztów sądowych w całości, jak i w części (zob. postanowienia
Sądu Najwyższego z dnia 13 stycznia 2011 r., III CZ 70/10, niepubl., z dnia
23 marca 2011 r., V CZ 116/10, niepubl., z dnia 2 czerwca 2011 r., I CZ 51/11,
niepubl., z dnia 6 lipca 2011 r., I CZ 72/11, niepubl., z dnia 28 września 2011 r.,
I CZ 86/11, niepubl., z dnia 9 listopada 2011 r., II CZ 88/11, niepubl. i z dnia
9 listopada 2011 r., II CZ 100/11, niepubl.).
Ponadto, jak wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 2 czerwca
2011 r. (I CZ 51/11, nie publ.) za takim rozumieniem art. 112 ust. 3 u.k.s.c.
przemawia cel jego ustanowienia, aktualny także w razie częściowego oddalenia
wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych, polegający na przyspieszeniu
postępowań sądowych oraz odciążeniu sądów od dokonywania czynności
związanych z wzywaniem stron reprezentowanych przez profesjonalnych
pełnomocników o uiszczenie opłat sądowych w sytuacji, gdy konieczność
uiszczenia opłaty i jej wysokość wynika jednoznacznie z przepisów u.k.s.c. oraz
orzeczeń sądów w przedmiocie złożonego przez stronę wniosku o zwolnienie od
kosztów sądowych.
W tym stanie rzeczy Sąd Apelacyjny zasadnie odrzucił skargę kasacyjną
powodów jako nieopłaconą, co skutkuje oddalaniem zażalenia jako bezzasadnego,
na podstawie art. 3941
§ 3 w związku z art. 39814
k.p.c.
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13