III KK 100/13
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:20-09-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III KK 100/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 10 września 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Tomasz Artymiuk (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Marian Buliński
SSN Piotr Hofmański
Protokolant Anna Korzeniecka-Plewka
przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Bogumiły Drozdowskiej,
w sprawie W. O.
skazanego z art. 178a § 4 k.k. w zw. z art. 178 a § 1 k.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie
w dniu 10 września 2013 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego w części dotyczącej orzeczenia
o karze na niekorzyść skazanego
od wyroku Sądu Rejonowego w Ł.
z dnia 16 listopada 2012 r.,
uchyla wyrok w zaskarżonej części i w tym zakresie
przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi
Rejonowemu w Ł.
UZASADNIENIE
Wyrokiem Sądu Rejonowego w Ł. z dnia 16 listopada 2012 r., W. O. uznany
został za winnego popełnienia czynu zarzucanego mu w akcie oskarżenia, a
2
polegającego na tym, że „w dniu 23 sierpnia 2012 r. w P., będąc uprzednio
prawomocnie skazanym wyrokiem Sądu Rejonowego w Ł. w sprawie sygn. akt II K
1…/09, za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości, jechał jako
kierujący pojazdem mechanicznym – samochodem m-ki Opel Kadet w ruchu
lądowym, znajdując się w stanie nietrzeźwości – 1,07 mg/l; 0,93 mg/l; 0,95 mg/l;
0,94 mg/l alkoholu w organizmie, czym nie zastosował się do zakazu kierowania
pojazdami mechanicznymi, orzeczonego wyrokiem Sądu Rejonowego w Ł. w
sprawie sygn. akt II K …/09, na okres 3 lat” – tj. przestępstwa określonego w art.
178a § 4 k.k. w zw. z art. 178a § 1 k.k. i za to skazany na karę 10 miesięcy
pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania tej kary na okres
próby wynoszący 4 lata oraz grzywnę w wymiarze 60 stawek dziennych z
ustaleniem wysokości jednej stawki na kwotę 10 zł.
Orzeczenie to, zawierające również rozstrzygnięcie o kosztach, nie zostało
zaskarżone i uprawomocniło się w dniu 24 listopada 2012 r.
Kasację od powołanego wyroku, w części dotyczącej orzeczenia o karze, na
niekorzyść skazanego, wniósł w dniu 22 marca 2013 r. Prokurator Generalny.
Zarzucił w niej „rażące i mające istotny wpływ na treść wyroku naruszenie przepisu
prawa karnego materialnego – art. 42 § 2 k.k., polegające na nieorzeczeniu w
stosunku do W.O., skazanego za popełnienie czynu z art. 178a § 4 k.k. w zw. z art.
178a § 1 k.k., obligatoryjnego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia
wszelkich pojazdów albo pojazdów określonego rodzaju”, wnosząc o uchylenie
wyroku w zaskarżonej części i przekazanie w tym zakresie sprawy do ponownego
rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Ł.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Wniesiona na niekorzyść skazanego, z zachowaniem terminu określonego w
art. 524 § 3 k.p.k., kasacja Prokuratora Generalnego została uwzględniona w
całości, trafny okazał się bowiem sformułowany w niej zarzut rażącego naruszenia
prawa materialnego. Nie ulega wątpliwości, że skazując oskarżonego za
przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, w czasie popełnienia
którego znajdował się on w stanie nietrzeźwości, na sądzie – stosownie do treści
art. 42 § 2 k.k. – ciąży obowiązek orzeczenia środka karnego w postaci zakazu
prowadzenia wszelkich pojazdów albo pojazdów określonego rodzaju.
3
W niniejszej sprawie Sąd Rejonowy postąpił wbrew temu wymogowi i
pomimo przypisania W. O. przestępstwa z art. 178a § 4 k.k. w zw. z art. 178a § 1
k.k., nie orzekł obligatoryjnego środka karnego, naruszając tym samym wskazany w
zarzucie kasacji przepis prawa materialnego, zaś naruszenie to miało, co
oczywiste, istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku.
W świetle utrwalonego orzecznictwa Sądu Najwyższego (zob. uchwała z
dnia 25 marca 2010 r., I KZP 36/09, OSNKW 2010, z. 5, poz. 40; wyroki: z dnia 1
września 2011 r., V KK 168/11, R-OSNKW 2011, poz. 1542 i z dnia 5 lipca 2012 r.,
V KK 150/12, niepubl.), pomimo tego, że skarżony niniejszą kasacją wyrok
obarczony jest uchybieniem polegającym w istocie na braku obligatoryjnego
rozstrzygnięcia w przedmiocie środka karnego, i takiego też naruszenia prawa
dotyczy podniesiony w kasacji zarzut, zasadnym było – jak to uczynił Prokurator
Generalny – zaskarżenie przedmiotowego orzeczenia w części dotyczącej
orzeczenia o karze, ponieważ w postępowaniu kasacyjnym nie jest możliwe
uchylenie orzeczenia wyłącznie w części, której orzeczenie to nie zawiera, a więc
np. co do braku w nim rozstrzygnięcia w kwestii środka karnego. Z tych względów
podzielono więc stanowisko skarżącego co do zakresu zaskarżenia uchylając
poddany kontroli kasacyjnej wyrok właśnie w części dotyczącej orzeczenia o karze,
tym bardziej, że środek karny jest przecież składnikiem ogółu represji stosowanej
za przypisane przestępstwo.
W ponowionym postępowaniu Sąd Rejonowy powinien, orzekając w zakresie
w jakim nastąpiło przekazanie, mieć na uwadze (co Sąd Najwyższy zauważa z
urzędu – art. 442 § 3 k.p.k.), że wprawdzie kasacja ta wniesiona została na
niekorzyść oskarżonego co do rozstrzygnięcia o karze, a więc o karze i o środkach
karnych, ale podniesiony zarzut nie odnosił się do samej kary, lecz jedynie do braku
rozstrzygnięcia o obligatoryjnym środku karnym. Tym samym uchybienie
podniesione w przedmiotowej kasacji nie stwarza warunków do surowszego
orzekania obecnie odnośnie samej kary czemu stoi na przeszkodzie zakaz
określony dyspozycją art. 443 k.p.k. (zob. uzasadnienie - in fine - powołanej wyżej
uchwały Sądu Najwyższego z dnia 25 marca 2010 r.).
Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w wyroku.
4
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 10 września 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Tomasz Artymiuk (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Marian Buliński
SSN Piotr Hofmański
Protokolant Anna Korzeniecka-Plewka
przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Bogumiły Drozdowskiej,
w sprawie W. O.
skazanego z art. 178a § 4 k.k. w zw. z art. 178 a § 1 k.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie
w dniu 10 września 2013 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego w części dotyczącej orzeczenia
o karze na niekorzyść skazanego
od wyroku Sądu Rejonowego w Ł.
z dnia 16 listopada 2012 r.,
uchyla wyrok w zaskarżonej części i w tym zakresie
przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi
Rejonowemu w Ł.
UZASADNIENIE
Wyrokiem Sądu Rejonowego w Ł. z dnia 16 listopada 2012 r., W. O. uznany
został za winnego popełnienia czynu zarzucanego mu w akcie oskarżenia, a
2
polegającego na tym, że „w dniu 23 sierpnia 2012 r. w P., będąc uprzednio
prawomocnie skazanym wyrokiem Sądu Rejonowego w Ł. w sprawie sygn. akt II K
1…/09, za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości, jechał jako
kierujący pojazdem mechanicznym – samochodem m-ki Opel Kadet w ruchu
lądowym, znajdując się w stanie nietrzeźwości – 1,07 mg/l; 0,93 mg/l; 0,95 mg/l;
0,94 mg/l alkoholu w organizmie, czym nie zastosował się do zakazu kierowania
pojazdami mechanicznymi, orzeczonego wyrokiem Sądu Rejonowego w Ł. w
sprawie sygn. akt II K …/09, na okres 3 lat” – tj. przestępstwa określonego w art.
178a § 4 k.k. w zw. z art. 178a § 1 k.k. i za to skazany na karę 10 miesięcy
pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania tej kary na okres
próby wynoszący 4 lata oraz grzywnę w wymiarze 60 stawek dziennych z
ustaleniem wysokości jednej stawki na kwotę 10 zł.
Orzeczenie to, zawierające również rozstrzygnięcie o kosztach, nie zostało
zaskarżone i uprawomocniło się w dniu 24 listopada 2012 r.
Kasację od powołanego wyroku, w części dotyczącej orzeczenia o karze, na
niekorzyść skazanego, wniósł w dniu 22 marca 2013 r. Prokurator Generalny.
Zarzucił w niej „rażące i mające istotny wpływ na treść wyroku naruszenie przepisu
prawa karnego materialnego – art. 42 § 2 k.k., polegające na nieorzeczeniu w
stosunku do W.O., skazanego za popełnienie czynu z art. 178a § 4 k.k. w zw. z art.
178a § 1 k.k., obligatoryjnego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia
wszelkich pojazdów albo pojazdów określonego rodzaju”, wnosząc o uchylenie
wyroku w zaskarżonej części i przekazanie w tym zakresie sprawy do ponownego
rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Ł.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Wniesiona na niekorzyść skazanego, z zachowaniem terminu określonego w
art. 524 § 3 k.p.k., kasacja Prokuratora Generalnego została uwzględniona w
całości, trafny okazał się bowiem sformułowany w niej zarzut rażącego naruszenia
prawa materialnego. Nie ulega wątpliwości, że skazując oskarżonego za
przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, w czasie popełnienia
którego znajdował się on w stanie nietrzeźwości, na sądzie – stosownie do treści
art. 42 § 2 k.k. – ciąży obowiązek orzeczenia środka karnego w postaci zakazu
prowadzenia wszelkich pojazdów albo pojazdów określonego rodzaju.
3
W niniejszej sprawie Sąd Rejonowy postąpił wbrew temu wymogowi i
pomimo przypisania W. O. przestępstwa z art. 178a § 4 k.k. w zw. z art. 178a § 1
k.k., nie orzekł obligatoryjnego środka karnego, naruszając tym samym wskazany w
zarzucie kasacji przepis prawa materialnego, zaś naruszenie to miało, co
oczywiste, istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku.
W świetle utrwalonego orzecznictwa Sądu Najwyższego (zob. uchwała z
dnia 25 marca 2010 r., I KZP 36/09, OSNKW 2010, z. 5, poz. 40; wyroki: z dnia 1
września 2011 r., V KK 168/11, R-OSNKW 2011, poz. 1542 i z dnia 5 lipca 2012 r.,
V KK 150/12, niepubl.), pomimo tego, że skarżony niniejszą kasacją wyrok
obarczony jest uchybieniem polegającym w istocie na braku obligatoryjnego
rozstrzygnięcia w przedmiocie środka karnego, i takiego też naruszenia prawa
dotyczy podniesiony w kasacji zarzut, zasadnym było – jak to uczynił Prokurator
Generalny – zaskarżenie przedmiotowego orzeczenia w części dotyczącej
orzeczenia o karze, ponieważ w postępowaniu kasacyjnym nie jest możliwe
uchylenie orzeczenia wyłącznie w części, której orzeczenie to nie zawiera, a więc
np. co do braku w nim rozstrzygnięcia w kwestii środka karnego. Z tych względów
podzielono więc stanowisko skarżącego co do zakresu zaskarżenia uchylając
poddany kontroli kasacyjnej wyrok właśnie w części dotyczącej orzeczenia o karze,
tym bardziej, że środek karny jest przecież składnikiem ogółu represji stosowanej
za przypisane przestępstwo.
W ponowionym postępowaniu Sąd Rejonowy powinien, orzekając w zakresie
w jakim nastąpiło przekazanie, mieć na uwadze (co Sąd Najwyższy zauważa z
urzędu – art. 442 § 3 k.p.k.), że wprawdzie kasacja ta wniesiona została na
niekorzyść oskarżonego co do rozstrzygnięcia o karze, a więc o karze i o środkach
karnych, ale podniesiony zarzut nie odnosił się do samej kary, lecz jedynie do braku
rozstrzygnięcia o obligatoryjnym środku karnym. Tym samym uchybienie
podniesione w przedmiotowej kasacji nie stwarza warunków do surowszego
orzekania obecnie odnośnie samej kary czemu stoi na przeszkodzie zakaz
określony dyspozycją art. 443 k.p.k. (zob. uzasadnienie - in fine - powołanej wyżej
uchwały Sądu Najwyższego z dnia 25 marca 2010 r.).
Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w wyroku.
4