Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt SDI 21/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 9 września 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Andrzej Siuchniński (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Zbigniew Puszkarski
SSN Barbara Skoczkowska
Protokolant :Anna Kuras
przy udziale Zastępcy Naczelnego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej W. M.
w sprawie lek. J. J.
obwinionej z art. 53 ustawy z dnia 2 grudnia 2009 r. o izbach lekarskich
( Dz. U. Nr 219, poz. 1708 ze zm. )
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie w dniu 9 września 2013 r.,
kasacji, wniesionej przez obrońcę obwinionej
od orzeczenia Naczelnego Sądu Lekarskiego w […]
z dnia 27 września 2012 r.,
zmieniającego orzeczenie Okręgowego Sądu Lekarskiego w […]
z dnia 25 kwietnia 2012 r.
uchyla zaskarżone orzeczenie i sprawę przekazuje
Naczelnemu Sądowi Lekarskiemu w […] do ponownego
rozpoznania w postępowaniu odwoławczym;
zarządza zwrot J. J. opłaty od kasacji w kwocie 750 zł.
UZASADNIENIE
2
Lekarz J. J. została obwiniona o to, że w lipcu 2010 r., pełniąc obowiązki zastępcy
dyrektora do spraw lecznictwa w SP ZOZ w […] nie zachowała szczególnej
ostrożności w formułowaniu opinii o działalności zawodowej A. S. wobec rodzin
pacjentów wskazanego lekarza, tj. o przewinienie zawodowe z art. 52 ust. 2
Kodeksu Etyki Lekarskiej (dalej: KEL).
Okręgowy Sąd Lekarski w […] orzeczeniem z dnia 25 kwietnia 2012 r., uznał
obwinioną za winną przewinienia zawodowego popełnionego w sposób opisany we
wniosku o ukaranie, precyzując jednocześnie, że publiczne dyskredytowanie A. S.
przez obwinioną dokonało się w ten sposób, iż 5 lipca 2010 r. w rozmowie z A. W.
użyła określenia odnośnie pokrzywdzonego: „nie będzie mi tu gwiazdorzył" i
„operacja będzie trwała pół godziny, 20 minut reanimacja, a 10 minut poszukiwanie
zakładu pogrzebowego" oraz w rozmowie z M. B. w tym samym dniu i miejscu,
podważyła kompetencje pokrzywdzonego i użyła określenia „nie jest żadną złotą
rączką", co stanowi naruszenie art. 52 ust. 2 KEL i za to na podstawie art. 83 ust. 1
pkt 2 ustawy z dnia 2 grudnia 2009 r. o izbach lekarskich (Dz.U. Nr 219, poz. 1708
z późn. zm.; dalej: u.i.l.) wymierzył jej karę nagany.
Od orzeczenia Sądu pierwszej instancji odwołanie wniósł obrońca
obwinionej, podnosząc zarzut naruszenia przepisów prawa materialnego - art. 52
ust. 2 KEL poprzez błędne jego zastosowanie, tj. nieprawidłową kwalifikację czynu
oraz zarzut sprzeczności ustaleń Sądu a quo z zebranym w sprawie materiałem
dowodowym.
Naczelny Sąd Lekarski w […] orzeczeniem z dnia 27 września 2012 r.,
zmienił zaskarżone orzeczenie w zakresie sankcji w ten sposób, że wymierzył
obwinionej karę upomnienia.
Orzeczenie Sądu odwoławczego zostało zaskarżone kasacją obrońcy
obwinionej, w której podniesiono zarzuty rażącego naruszenia prawa polegające na
obrazie przepisów prawa materialnego oraz naruszeniu przepisów postępowania,
które mogło mieć wpływ na treść orzeczenia:
1. przyjęcie, że obwiniona dokonała czynu określonego w art. 52 ust. 2 KEL
jako „publiczne dyskredytowanie”;
2. nieustosunkowanie się w uzasadnieniu orzeczenia Naczelnego Sadu
Lekarskiego do zarzutów apelacji obwinionej, w szczególności do
3
nierozważenia problemu, czy działanie obwinionej nosiło cechy działania
„publicznego”.
Na podstawie tak sformułowanych zarzutów obrońca obwinionej wniósł o
uchylenie zaskarżonego orzeczenia w całości i uniewinnienie obwinionej,
ewentualnie o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do
ponownego rozpoznania Naczelnemu Sądowi Lekarskiemu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja jest zasadna, albowiem Naczelny Sąd Lekarski, naruszając art. 433
§ 2 k.p.k. w zw. z art. 112 pkt 1 u.i.l. nie rozpoznał podniesionego w odwołaniu
obrońcy obwinionej zarzutu obrazy art. 52 ust. 2 KEL w zw. z art. 53 u.i.l.,
jednocześnie aprobując dokonaną przez Sąd pierwszej instancji wykładnię znamion
przypisanego obwinionej przewinienia dyscyplinarnego.
Zgodnie z utrwaloną od okresu międzywojennego linią orzeczniczą,
dotyczącą wykładni znamienia „publiczności” działania sprawcy, przez pojęcie to
należy rozumieć taką sytuację, w której miejsce, okoliczności i sposób popełnienia
czynu umożliwiają jego dostrzeżenie przez większą, bliżej nieokreśloną liczbę osób
(zob. wyrok SN z 8 marca 1934 r., 1 K 105/34, GS 1934, nr 7-8, s. 621; podobnie
m.in. wyrok SN z 20 lipca 1933 r., 3 K 545/33, Zb.O. 1933, poz. 185; wyrok SN z 16
lipca 1936 r., 2 K 695/36, Zb.O. 1936, poz. 456; wyrok SN z 4 marca 1964 r., III K
1118/61, OSNKW 1964, nr 9, poz. 134; wyrok SN z 19 maja 1972 r., Rw 439/72,
OSNKW 1972, nr 9, poz. 146; wyrok SN z 3 sierpnia 1972 r., Rw 743/72, Biul. Inf.
SN 1972, poz. 10; uchwała SN z 20 września 1973 r., OSNKW 1973, nr 11, poz.
132; por. A. Marek, Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2010, teza 7 do art. 115
§ 21 k.k.; J. Raglewski, w: Kodeks karny. Część szczególna. Tom II. Komentarz do
art. 117-277 k.k., pod red. A. Zolla, Kraków 2006, teza 17 do art. 213.).
W świetle powyższego stanowiska należy zauważyć, że – jak wynika z
poczynionych na gruncie niniejszej sprawy ustaleń faktycznych – słowa krytyki,
zacytowane w opisie przypisanego lek. J. J. przewinienia dyscyplinarnego zostały
wypowiedziane przez obwinioną w rozmowie z dwoma osobami, w dodatku z każdą
z nich z osobna. Brak było zatem podstaw do przyznania przypisanemu jej
przewinieniu dyscyplinarnemu cechy publicznego działania.
4
Zatem nieodniesienie się przez Sąd odwoławczy do zawartego w odwołaniu
zarzutu braku cechy „ publiczności „ w działaniu obwinionej, skądinąd oczywiście
trafnego, wskazuje na rażącą obrazę art. 433 § 2 k.p.k. w zw. z art. 112 pkt 1 u.i.l.,
która musiała mieć istotny wpływ na treść orzeczenia tego Sądu.
Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Wyższy Sąd Dyscyplinarny będzie miał
na względzie przytoczone powyżej uwagi i rozważy możliwość przypisania
obwinionej przewinienia polegającego na naruszeniu normy deontologicznej
wyrażonej w art. 52 ust. 2 KEL, jednakże bez uznawania go za działanie publiczne.
Przepis ten bowiem, poprzez zwrot: „w szczególności”, jedynie przykładowo
wskazuje na niedopuszczalność publicznego przekraczania granic krytyki innego
lekarza, co nie stoi na przeszkodzie uznaniu za delikt dyscyplinarny również takiego
zachowania, które polegało na niezachowaniu ostrożności w formułowaniu opinii
względem innego lekarza, ale nie mogło zostać odebrane przez większą liczbę
osób.
Mając na uwadze powyższe rozważania, Sąd Najwyższy orzekł jak w
wyroku, nakazując zwrot na rzecz obwinionej wniesionej opłaty od kasacji.