Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V KK 232/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 18 września 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dariusz Świecki (przewodniczący)
SSN Rafał Malarski
SSN Jacek Sobczak (sprawozdawca)
Protokolant Barbara Kobrzyńska
w sprawie S. G.
skazanego z art. 284 § 3 k.k.+7
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu
w dniu 18 września 2013 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść skazanego
od wyroku Sądu Rejonowego w K.
z dnia 22 kwietnia 2013 r,
uchyla wyrok w zaskarżonej części dotyczącej rozstrzygnięcia
zawartego w pkt IV.
UZASADNIENIE
Prokurator Prokuratury Rejonowej w K. skierował do miejscowo właściwego
Sądu Rejonowego wniosek w trybie art. 335 § 1 k.p.k. o skazanie S. G. – za zgodą
tego oskarżonego wyrażoną w dniu 19 marca 2013 r. (k. 26) –bez przeprowadzenia
2
rozprawy za czyn z art. 284 § 3 w zw. z art. 284 § 1 k.k. i wymierzenie temu
oskarżonemu kary 6 miesięcy ograniczenia wolności polegającej na wykonaniu
nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cel społeczny wskazany przez Sąd w
wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym, także na zasadzie art. 45 § 1 k.k.
orzeczenie przepadku korzyści majątkowej osiągniętej z przestępstwa w postaci
kwoty 300 zł, także oddanie oskarżonego w okresie próby pod dozór kuratora
sądowego na podstawie art. 73 § 1 k.k. i zasądzenie od oskarżonego kosztów
postępowania i opłaty sądowej (k. 32).
Sąd Rejonowy w K. uwzględnił w całości wniosek prokuratora i wyrokiem z
dnia 22 kwietnia 2013 r. w sprawie o sygn. akt II K …/13, skazał S. G. za czyn z art.
284 § 3 k.k. i za to wymierzył mu karę 6 miesięcy ograniczenia wolności, określając
wymiar i rodzaj wykonywanej pracy społecznej. Orzekł o przepadku korzyści
osiągniętej z przestępstwa oraz na podstawie art. 73 § 1 k.k. oddał skazanego w
tym czasie pod dozór kuratora sądowego (pkt IV wyroku). Orzeczono również o
kosztach postępowania.
Od tego orzeczenia, konkretnie rozstrzygnięcia w przedmiocie dozoru (pkt IV
wyroku), kasację na korzyść wywiódł Prokurator Generalny zarzucając rażące i
mające istotny wpływ na treść orzeczenia naruszenie przepisów prawa
procesowego, tj. art. 434 § 7 k.p.k. w zw. z art. 335 § 1 k.p.k., polegające na
uwzględnieniu niezgodnego z treścią porozumienia zawartego z oskarżonym i
sprzecznego z prawem materialnym wniosku prokuratora o skazanie S. G. za czyn
z art. 284 § 3 k.k. w zw. z art. 284 § 1 k.k. bez przeprowadzenia rozprawy i wydanie
wyroku zgodnego z tym wnioskiem, w następstwie czego doszło do rażącego
naruszenia przepisu prawa materialnego – art. 73 § 1 k.k., poprzez oddanie
oskarżonego w trakcie odbywania kary ograniczenia wolności pod dozór kuratora
sądowego.
Prokurator w konkluzji wniósł o uchylenie wyroku Sądu Rejonowego w
zaskarżonej części.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kasacja oraz sformułowany w niej zarzut przez Prokuratora Generalnego
okazały się zasadne, co skutkowało wydaniem orzeczenia zgodnego z kierunkiem
tej skargi.
3
W pierwszej kolejności podnieść należy, że kontrola Sądu orzekającego na
posiedzeniu w trybie art. 343 k.p.k. musi spełniać rygor rzetelnej i wszechstronnej.
Oznacza to, że złożony przez prokuratora wniosek o poddaniu się
odpowiedzialności karnej przez oskarżonego bez rozprawy powinien podlegać
weryfikacji pod kątem tego, czy ustalone warunki znajdują oparcie w
obowiązujących przepisach. Orzekając w trybie art. 343 k.p.k. w zw. z art. 335
k.p.k., sąd jest zobligowany do zbadania wniosku prokuratora zarówno pod
względem formalnym, jak i merytorycznym. Kontrola sądu musi zatem obejmować,
poza oceną okoliczności popełnienia przestępstwa, także kwestię zgodności
propozycji zawartych we wniosku z przepisami obowiązującego prawa
materialnego i procesowego. Przedmiotem oceny staje się w szczególności kwestia
zgodności treści złożonego wniosku z obowiązującym prawem, również w zakresie,
w którym proponuje się określone obowiązki.
Pozytywny wynik tak przeprowadzonej kontroli daje dopiero sądowi
przepustkę do orzekania w trybie konsensualnym.
Niezgodność wniosku z treścią wskazanych norm i przez to jego wadliwość
skutkuje koniecznością rozpoznania sprawy na zasadach ogólnych (art. 343 § 7
k.p.k.), bądź ewentualną modyfikacją wniosku (art. 339 § 1 pkt 3 k.p.k. w zw. z art.
335 k.p.k.). Obowiązujące przepisy nie dają natomiast możliwości swobodnego
kształtowania przez sąd rodzaju i rozmiaru represji karnej stosowanej w związku z
orzekaniem w trybie określonym w art. 343 k.p.k.
Analiza akt przedmiotowej sprawy, w tym wynik dokonanej konfrontacji
wniosku prokuratora o skazanie S. G. bez przeprowadzenia rozprawy,
jednoznacznie dowodzą, że Sąd Rejonowy nie sprostał wyżej wskazanemu zadaniu
albowiem zaniechał przeprowadzenia skrupulatnych czynności kontrolnych. Taki
stan rzeczy stał się zaś powodem wydania orzeczenia, które jest sprzeczne z
przepisami prawa karnego materialnego i narusza przepisy prawa procesowego.
Sąd I instancji wydając wyrok uwzględniający zawarty we wniosku postulat
oddania oskarżonego w okresie próby pod dozór kuratora sądowego na zasadzie
art. 73 § 1 k.k., odczytany błędnie jako konieczność ustanowienia dozoru nad
wykonaniem kary ograniczenia wolności godzi bezpośrednio w powołany przepis
prawa karnego materialnego. Nadto, jest sprzeczny z zawartym z oskarżonym
4
porozumieniem zawartym w dniu 19 marca 2013 r, (k. 26 protokół przesłuchania
podejrzanego).
Słusznie wskazał w kasacji prokurator, że art. 73 § 1 k.k. nie pozostawia
wątpliwości co do tego, że możliwość oddania oskarżonego pod dozór kuratora
istnieje w sytuacji wymierzenia kary pozbawienia wolności z warunkowym
zawieszeniem jej wykonania, natomiast orzeczenie kary ograniczenia wolności – w
tym także o charakterze probacyjnym – nie daje ku temu podstaw. Kary
ograniczenia wolności nie można utożsamiać z uprawnieniami wynikającymi dla
sądowego kuratora zawodowego określonymi w rozdziale IX Kodeksu karnego
wykonawczego.
W tej sytuacji dojść należy do wniosku, że wniosek prokuratora, do którego
ostatecznie przychylił się Sąd Rejonowy był sprzeczny z treścią art. 73 § 1 k.k. i
dlatego nie było podstaw do jego uwzględnienia, w konsekwencji wydania wyroku w
trybie art. 343 k.p.k.
Stwierdzić należy, że dostrzeżona nieprawidłowość uzasadnia uchylenie
wyroku Sądu Rejonowego w zaskarżonej części, bez konieczności wydania
orzeczenia następczego.
Mając na uwadze powyższe, Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji
wyroku.