Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II UZ 34/13
POSTANOWIENIE
Dnia 3 października 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Romualda Spyt (przewodniczący)
SSN Zbigniew Myszka (sprawozdawca)
SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec
w sprawie z wniosku B. S. i K. K.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych
o odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania składkowe w przedmiocie
żądania K. K. zwrotu kosztów procesu i kosztów postępowania zażaleniowego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 3 października 2013 r.,
zażalenia wnioskodawcy K. K. na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 5
grudnia 2012 r.,
stwierdza swoją niewłaściwość i przekazuje zażalenie do
rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu w [...].
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w /…/ Wydział III,
postanowieniem z dnia 5 grudnia 2012 r., wydanym na skutek uchylenia przez Sąd
Najwyższy orzeczeniem z dnia 12 września 2012 r., - postanowienia Sądu drugiej
instancji z dnia 13 marca 2012 r., w jego pkt 1 i 3 w zakresie odnoszącym się do K.
K., postanowił: 1) zasądzić od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na rzecz K. K.
kwotę 14.960 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania za obie instancje; 2)
zasądzić od organu rentowego na rzecz K. K. kwotę 1.260 zł tytułem zwrotu
kosztów postępowania zażaleniowego; 3) nie obciążyć organu rentowego kosztami
2
postępowania zażaleniowego w pozostałej części. W uzasadnieniu tego orzeczenia
Sąd Apelacyjny wskazał, że K. K., jako stronie wygrywającej, przysługuje zwrot
kosztów procesu za postępowanie przed Sądem pierwszej i drugiej instancji w
wysokości 14.960 zł, na którą „złożyła się: opłata za czynności radcy prawnego z
tytułu zastępstwa prawnego za postępowanie przed pierwszą i drugą instancją
(7.200 zł i 5.400 zł, łącznie 12.600 zł), wydatki poniesione z tytułu podróży radcy
prawnego reprezentującego K. K. do Sądu pierwszej instancji w kwocie 1.920 zł (po
zaokrągleniu) oraz wydatki poniesione z tytułu kosztów nakazanego przez Sąd
Okręgowy dwukrotnego osobistego stawiennictwa odwołującego się w kwocie 440
zł (o tę ostatnią kwotę wystąpił pełnomocnik K. K. we wniosku z dnia 26 kwietnia
2012 r. o uzupełnienie postanowienia Sądu Apelacyjnego z dnia 13 marca 2012 r.,
obejmującym również żądanie zasądzenia od organu rentowego zwrotu kwoty 30 zł
opłaty od zażalenia wniesionego na postanowienie zawarte w wyroku z dnia 30
maja 2011 r.)”. K. K. zaskarżył to orzeczenie co do kwoty 2.700 zł i domagał się
jego zmiany w zakresie punktu 2 i 3 o kosztach postępowania zażaleniowego oraz
zasądzenia od organu rentowego na swoją rzecz oprócz zasądzonej kwoty 1.260 zł
tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego, także kwoty 2.700 zł tytułem
zwrotu poniesionych przez niego „kosztów pierwszego i drugiego postępowania
zażaleniowego w pozostałej części”, a także zasądzenia od organu rentowego na
rzecz wnoszącego zażalenie „kosztów kolejnego (trzeciego) postępowania
zażaleniowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm
przepisanych”.
Zaskarżonemu postanowieniu zarzucił naruszenie przepisów prawa
procesowego: 1/ art. 378 § 1 k.p.c. w związku z art. 397 § 2 k.p.c. przez
rozpoznanie sprawy poza granicami wcześniejszego zażalenia z dnia 18 kwietnia
2012 r. na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 13 marca 2012 r., a w
konsekwencji „zreformowanie orzeczenia o kosztach postępowania zażaleniowego
przed Sądem Najwyższym prowadzonego pod sygn. akt II UZ 49/11, na korzyść
Organu Rentowego pomimo nie zaskarżenia przedmiotowego postanowienia przez
Organ Rentowy”, 2/ art. 98 § 1 i 3 k.p.c. przez „nie zasądzenie od pozwanego na
rzecz powoda zwrotu kosztów drugiego postępowania zażaleniowego przed Sądem
Najwyższym prowadzonego pod sygn. akt II UZ 33/12, poniesionych przez powoda
3
w związku z wniesieniem zażalenia z dnia 18 kwietnia 2012 roku.” Ponadto zarzucił
naruszenie § 12 ust. 2 pkt 2 w związku z § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. przez „nie zasądzenie od pozwanego
na rzecz powoda zwrotu kosztów drugiego postępowania zażaleniowego (...)
prowadzonego pod sygn. akt II UZ 33/12, poniesionych przez powoda w związku z
wniesieniem zażalenia z dnia 18 kwietnia 2012 roku”, kontestując to, że w
zaskarżonym postanowieniu Sąd Apelacyjny „nie wiadomo z jakich przyczyn (…)
orzekł także o kosztach pierwszego postępowania zażaleniowego, dokonując
zreformowania tego orzeczenia mimo braku zażalenia w tym zakresie, oraz nie
obciążył Zakładu Ubezpieczeń Społecznych kosztami drugiego postępowania
zażaleniowego”, przez co doszło do naruszenia art. 378 § 1 k.p.c. w związku z
art. 397 § 2 k.p.c. Autor zażalenia nie zgodził się „z pokrętnymi” wywodami Sądu
Apelacyjnego, że „w postanowieniu z dnia 13 marca 2012 r., wynagrodzenie z
tytułu zastępstwa procesowego przed Sądem Najwyższym, sprawowanego w
związku z zażaleniem wniesionym na postanowienie zawarte w wyroku, zostało
określone, jak wynika z powyższego, w trzykrotnej stawce minimalnej (3.600 zł) i
łącznie z pozostałymi kosztami zastępstwa procesowego za I i II instancję miało
również ‘zrekompensować’ poniesione wydatki (koszty dojazdu do Sądu) w ramach
uznania Sądu z art. 102 k.p.c.” Zdaniem wnoszącego zażalenie, „nowatorski pogląd
Sądu Apelacyjnego aby wynagrodzeniem pełnomocnika w jednym postępowaniu
(np. zażaleniowym przed Sądem Najwyższym) rekompensować wydatki poniesione
w innym postępowaniu (np. przed Sądem I instancji) jest dotknięty tak wysokim
stopniem absurdu, że aż trudno z nim polemizować”. Nadto umknęło uwadze Sądu
Apelacyjnego, że orzeczone postanowieniem z dnia 13 marca 2012 r. koszty
postępowania zażaleniowego przed Sądem Najwyższym nie zostały „zaskarżone
przez stronę powodową”. Dokonując następnie zmiany orzeczenia Sąd „orzekł
poza granicami zażalenia”. Nie miało uzasadnienia w przepisach prawa nie
przyznanie zwrotu kosztów zastępstwa prawnego poniesionych przez K. K. w
drugim postępowaniu zażaleniowym przed Sądem Najwyższym. Zażalenie to było
uzasadnione i stosownie do postanowień art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. strona
przegrywająca powinna być obciążona kosztami procesu. „Trudno tu również
powoływać się na zasady słuszności, mimo, że druga strona postępowania nie
4
wywołała zażalenia. To do strony przegrywającej należy decyzja czy zwrotu
poniesionych ‘z nie swojej winy’ kosztów procesu będzie domagała się od Skarbu
Państwa”.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Rozpoznanie przez Sąd Najwyższy kolejnego (trzeciego) zażalenia na
kolejne postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 5 grudnia 2012 r. w przedmiocie
osądzonych przez ten Sąd kosztów postępowania wyklucza zmiana normatywna
dokonana art. 1 pkt 39 ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o zmianie ustawy -
Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 233, poz.
1381), polegająca na legislacyjnym ustanowieniu zmienionej (nowej) treści art. 3942
§ 1 k.p.c., który stanowi, że na postanowienia sądu drugiej instancji, których
przedmiotem jest - miedzy innymi - zwrot kosztów, przysługuje zażalenie do innego
składu tego sądu. Zgodnie z art. 6 ustawy zmieniającej, wskazany przepis stosuje
się do orzeczeń wydanych po dniu wejścia w życie tej ustawy, tj. po upływie 6
miesięcy od dnia jej ogłoszenia (art. 11 tej ustawy).
Mając powyższe na uwadze oraz to, że kolejnym (trzecim) zażaleniem
zostało zaskarżone postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 5 grudnia 2012 r., w
przedmiocie zwrotu kosztów postępowania, które było wydane już po 3 maja 2012 r.
(wejścia w życie znowelizowanego art. 3942
§ 1 k.p.c.), Sąd Najwyższy nie jest
właściwy do rozpoznania tego kolejnego zażalenia, które zgodnie z art. 200 § 1
k.p.c. w związku z art. 391 § 1, art. 3941
§ 3 i art. 39821
k.p.c. zostało przekazane
Sądowi drugiej instancji do rozpoznania w innym składzie tego Sądu (art. 3942
§ 1
k.p.c.).