Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KK 265/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 15 października 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Tomasz Artymiuk (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Józef Dołhy
SSN Barbara Skoczkowska
Protokolant Teresa Jarosławska
przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Krzysztofa Parchimowicza,
w sprawie M. W.
skazanego z art. 286 § 1 k.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie
w dniu 15 października 2013 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na niekorzyść skazanego w
części dotyczącej orzeczenia o karze
od wyroku Sądu Rejonowego w E.
z dnia 11 marca 2013 r.,
uchyla zaskarżony wyrok w zaskarżonej części i w tym
zakresie przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi
Rejonowemu w E.
UZASADNIENIE
W dniu 31 stycznia 2013 r. do Sądu Rejonowego w E. wpłynął akt
oskarżenia, w którym oskarżyciel publiczny zarzucił M. W. popełnienie czynu
2
polegającego na tym, że „w dniu 30 marca 2012 r. w E., działając w celu
osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia
mieniem w kwocie 1871 zł S. B. S.A. z siedzibą w W. przez wprowadzenie w błąd
co do zamiaru wywiązania się z umowy o kredyt ratalny na zakup kina domowego
marki Denon” – tj. przestępstwa określonego w art. 286 § 1 k.k.
W akcie oskarżenia prokurator umieścił wniosek, o którym mowa w art. 335 §
1 k.p.k., o wydanie wyroku skazującego za czyn z art. 286 § 1 k.k. bez
przeprowadzenia rozprawy i orzeczenie wobec oskarżonego kary:
„– 8 (…) miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej
wykonania na okres próby 3 (…) lat – na zasadzie art. 70 § 1 pkt 1 k.k.,
- obowiązek naprawienia szkody w całości w kwocie 1871 złotych na rzecz S. S.A.
w terminie 1 (…) roku od uprawomocnienia się wyroku – na zasadzie art. 72 § 2
k.k.,
- zwrot dowodu rzeczowego w postaci oryginału umowy kredytu dla S. B. S.A. – na
zasadzie art. 44 § 5 k.k.,
- dozór kuratora – na zasadzie art. 74 § 2 k.k.”
Na posiedzeniu w dniu 11 marca 2013 r. Sąd Rejonowy w E. postanowił
uwzględnić wniosek prokuratora i wyrokiem z tego samego dnia, wydanym pod,
oskarżonego M. W. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu w akcie
oskarżenia czynu, tj. przestępstwa określonego w art. 286 § 1 k.k., wymierzając mu
za to karę 8 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej
wykonania na okres próby 3 lat. Ponadto, na podstawie art. 72 § 2 k.k., orzekł
wobec oskarżonego obowiązek naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz S. B.
S.A. kwoty 1871 zł w terminie roku od dnia uprawomocnienia się wyroku.
Orzeczenie to nie zostało zaskarżone i uprawomocniło się w dniu 19 marca 2013 r.
Kasację w przedmiotowej sprawie wniósł, na podstawie art. 521 § 1 k.p.k.,
Prokurator Generalny. Zaskarżył on powołany wyżej wyrok na niekorzyść
skazanego w części dotyczącej orzeczenia o karze zarzucając „rażące i mające
istotny wpływ na treść wyroku naruszenie przepisu prawa karnego procesowego –
art. 343 § 6 i 7 k.p.k. w zw. z art. 335 § 1 k.p.k., polegające na nieorzeczeniu wobec
oskarżonego dozoru kuratora, mimo uwzględnienia wniosku prokuratora o wydanie
wyroku skazującego bez przeprowadzenia postępowania dowodowego, który
3
zawierał uzgodnioną uprzednio z oskarżonym propozycję orzeczenia dozoru
kuratora”. W oparciu o tak sformułowany zarzut autor kasacji wniósł o uchylenie
wyroku w zaskarżonej części i przekazanie w tym zakresie sprawy Sądowi
Rejonowemu w E. do ponownego rozpoznania, a stanowisko to podtrzymał
uczestniczący w rozprawie kasacyjnej prokurator Prokuratury Generalnej.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Uwzględniając, w oparciu o przepis art. 343 § 6 k.p.k., umieszczony w akcie
oskarżenia wniosek prokuratora o wydanie wyroku skazującego bez
przeprowadzenia rozprawy i orzeczenie uzgodnionych z oskarżonym kar lub
środków karnych (art. 335 § 1 k.p.k.), sąd związany jest treścią takiego wniosku.
Oznacza to, że potrzeba dokonania w tym zakresie jakichkolwiek zmian, czy to na
korzyść, czy też na niekorzyść oskarżonego, uzależniona jest od dokonania
modyfikacji treści wniosku przez strony, zaś w sytuacji braku takiej modyfikacji i
stwierdzenia, że nie zachodzą podstawy do uwzględnienia wniosku w
zaproponowanym kształcie, obowiązkiem sądu jest skorzystanie z regulacji
określonej w art. 434 § 7 k.p.k., a więc skierowanie sprawy na rozprawę celem jej
rozpoznania na zasadach ogólnych.
W niniejszej sprawie, jak wynika z treści protokołu posiedzenia z dnia 11
marca 2013 r. (k.80), Sąd Rejonowy w E. nie dostrzegając podstaw do
nieuwzględnienia wniosku prokuratora, wydał wyrok, który wszelako – w zakresie
rozstrzygnięcia co do dozoru kuratora – odbiegał o uzgodnień pomiędzy
oskarżycielem publicznym a oskarżonym. Takie postąpienie było niedopuszczalne,
wykraczało bowiem poza zakres zawartej między stronami ugody, a tym samym
rażąco naruszało wskazane w skardze kasacyjnej przepisy prawa procesowego – tj.
art. 343 § 6 i 7 k.p.k. w zw. z art. 335 § 1 k.p.k., co niewątpliwie wpłynęło w sposób
istotny na treść zapadłego orzeczenia, w kierunku korzystnym dla oskarżonego.
W tym stanie rzeczy, wobec potwierdzenia w toku kontroli dokonanej przez
Sąd Najwyższy zasadności zarzutu podniesionego przez Prokuratora Generalnego
we wniesionej na niekorzyść skazanego – z zachowaniem terminu określonego w
art. 524 § 3 k.p.k. – kasacji, możliwe i konieczne było jej uwzględnienie. Zasadny
był przy tym zakres zaskarżenia określony przez autora nadzwyczajnego środka
zaskarżenia implikujący również zakres rozstrzygnięcia kasatoryjnego, bowiem na
4
orzeczenie w okresie próby dozoru kuratora M. W. wyraził już wcześniej zgodę (k.
46) w związku z czym zbędne byłoby odbieranie od niego w tym przedmiocie
dodatkowych oświadczeń.
Jednocześnie Sąd Rejonowy, przy ponownym rozpoznaniu sprawy – w
zakresie w jakim nastąpiło przekazanie – musi mieć na względzie, że pomimo
uchylenia zaskarżonego wyroku w części dotyczącej orzeczenia o karze, w
rzeczywistości zarzut dotyczył braku rozstrzygnięcia co do dozoru, w związku z
czym w zakresie pozostałych rozstrzygnięć odnośnie kary i środków karnych wiązał
go będzie pośredni zakaz reformatoinis in peius wynikający z treści art. 443 k.p.k.
Nie może również przeoczyć błędnego wskazania we wniosku, jako podstawy
prawnej orzeczenia dozoru kuratora, art. 74 § 2 k.k. w sytuacji, gdy podstawę taką
w tym wypadku stanowi art. 73 § 1 k.k.
Mając na uwadze powyższe, orzeczono jak w części dyspozytywnej wyroku.