Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V KK 223/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 16 października 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Piotr Hofmański (przewodniczący)
SSN Andrzej Stępka (sprawozdawca)
SSN Dariusz Świecki
Protokolant Joanna Sałachewicz
przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Barbary Nowińskiej,
w sprawie J. G.
oskarżonego z art. 177 § 1 kk
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie
w dniu 16 października 2013 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na niekorzyść oskarżonego
od wyroku Sądu Okręgowego w P.
z dnia 21 lutego 2013 r.,
utrzymującego w mocy wyrok Sądu Rejonowego w T.
z dnia 12 grudnia 2012 r.,
uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi
Okręgowemu w P. do ponownego rozpoznania w postępowaniu
odwoławczym.
2
UZASADNIENIE
J. G. został oskarżony o przestępstwo z art. 177 § 1 k.k. Po rozpoznaniu
sprawy Sąd Rejonowy wyrokiem z dnia 12 grudnia 2012 r., uniewinnił go od
zarzutu popełnienia tego czynu.
Apelację od tego wyroku na niekorzyść oskarżonego wniósł prokurator. Po jej
rozpoznaniu Sąd Okręgowy, wyrokiem z dnia 21 lutego 2013 r., utrzymał
zaskarżony wyrok w mocy uznając apelację za oczywiście bezzasadną.
Kasację od tego wyroku na niekorzyść oskarżonego G. wniósł Prokurator
Generalny. Na podstawie art. 523 § 1 k.p.k., art. 526 § 1 k.p.k. i art. 537 § 1 i 2 k.p.k.
zarzucił rażące naruszenie przepisów prawa karnego procesowego, a mianowicie
art. 113 k.p.k. i art. 418 § 1 k.p.k. w zw. z art. 458 k.p.k., polegające na
niepodpisaniu wydanego przez Sąd odwoławczy wyroku przez jednego z sędziów
biorących udział w jego wydaniu i ogłoszeniu, co stanowi bezwzględną przyczynę
odwoławczą z art. 439 § 1 pkt 6 in fine k.p.k. W konkluzji wniósł o uchylenie wyroku
Sądu Okręgowego i przekazanie sprawy temu sądowi do ponownego rozpoznania
w postępowaniu odwoławczym.
Po rozpoznaniu kasacji Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Należało przyznać rację Prokuratorowi Generalnemu, że wyrok Sądu
Okręgowego w P. zapadł z rażącym naruszeniem przepisów prawa wskazanych w
kasacji. Nie ulega wątpliwości, że brak podpisu na orzeczeniu (wyroku lub
postanowieniu), choćby tylko jednego z sędziów orzekających w sprawie, jest
rażącym uchybieniem, gdyż narusza art. 113 k.p.k. stanowiąc bezwzględny powód
odwoławczy wskazany w art. 439 § 1 pkt 6 k.p.k. Ujawnienie tego uchybienia
powoduje, niezależnie od granic środka odwoławczego oraz niezależnie od wpływu
tego uchybienia na treść orzeczenia, jego uchylenie z tego tylko powodu. Art. 113
k.p.k. stanowi, iż orzeczenie podpisują wszyscy członkowie składu orzekającego,
nie wyłączając przegłosowanego, chyba że orzeczenie zamieszczono w protokole.
Natomiast zgodnie z art. 418 § 1 k.p.k., ogłoszenie wyroku następuje po jego
podpisaniu. Analiza akt przedmiotowej sprawy dowodzi jednoznacznie, że wydany
w dniu 21 lutego 2013 roku w postępowaniu odwoławczym wyrok Sądu
Okręgowego w P., nie został podpisany przez jednego z członków trzyosobowego
3
składu sędziowskiego, biorącego udział w jego wydaniu, i mimo tego został
ogłoszony przez jego Przewodniczącego (k. 127 – 128).
Z treści pisma sędziego Sądu Okręgowego E. T., z dnia 14 marca 2013 roku
wynika, iż brak podpisu jednego z sędziów był efektem pomyłki, polegającej na
podpisaniu wyroku przez Przewodniczącego - sędziego M. M., zarówno w miejscu
przeznaczonym na jego podpis, jak i w miejscu, gdzie podpis winna złożyć sędzia
Sądu Okręgowego M. G. Omyłka ta została zauważona dopiero po sporządzeniu
uzasadnienia wyroku, pod którym podpis złożyli wszyscy członkowie składu
orzekającego (kserokopia w/w pisma wraz z pismem przewodnim Wiceprezesa
Sądu Okręgowego w P. z dnia 24 czerwca 2013 roku w aktach sprawy).
Uchybienie to doprowadziło do sytuacji, że do ogłoszenia wyroku doszło
pomimo tego, iż nie był on podpisany przez wszystkich członków składu
orzekającego. Jak słusznie podkreślił Prokurator Generalny, wyrok Sądu
odwoławczego został wydany i ogłoszony z naruszeniem art. 113 k.p.k. i art. 418 §
1 k.p.k. w zw. z art. 458 k.p.k., zaś bezpośrednim skutkiem naruszenia przez Sąd
tych przepisów jest zaistnienie bezwzględnej przesłanki odwoławczej określonej w
art. 439 § 1 pkt 6 in fine k.p.k. Należy podkreślić, że obowiązujące przepisy nie
dopuszczają możliwości uzupełnienia orzeczenia po jego ogłoszeniu poprzez
złożenie brakujących pod nim podpisów, i to niezależnie od przyczyn tego braku.
Uchybienie to nie może być w żaden sposób konwalidowane, co w konsekwencji
wprost obliguje - zgodnie z art. 439 § 1 pkt 6 in fine k.p.k. - do uchylenia orzeczenia
(por.: wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 1 października 1976 r., III KZ 95/76,
OSNKW 1976, z. 12, poz. 148, z dnia 26 sierpnia 1985 r., V KRN 571/85, OSNPG
1986, Nr 6, poz. 85, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 2012 r.,
III KK 354/12, Lex Nr 1228567).
Zatem mając na uwadze wszystkie podniesione powyżej okoliczności, Sąd
Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi Okręgowemu w P.
do ponownego rozpoznania w postępowaniu odwoławczym. W postępowaniu tym
Sąd rozpozna wszystkie zarzuty i wnioski apelacji prokuratora, zgodnie z art. 433 §
2 k.p.k., a następnie wyda stosowny wyrok, który ogłosi po podpisaniu przez
wszystkich członków składu orzekającego (art. 113 k.p.k. i art. 418 § 1 k.p.k. w zw.
z art. 458 k.p.k.).
4
SSN Piotr Hofmański
SSN Andrzej Stępka
SSN Dariusz Świecki