Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KK 365/13
POSTANOWIENIE
Dnia 28 października 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Piotr Hofmański
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 3 k.p.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 28 października 2013 r.
sprawy R. M.,
skazanego z art. 286 § 1 k.k.
z powodu kasacji wniesionej przez obrońcę skazanego
od wyroku Sądu Okręgowego w G. z dnia 23 kwietnia 2013 r.,
utrzymującego w mocy wyrok Sądu Rejonowego w G. z dnia 21 września 2012 r.,
postanowił:
1. oddalić kasację jako oczywiście bezzasadną,
2. obciążyć kosztami postępowania kasacyjnego skazanego R. M.
UZASADNIENIE
Kasacja obrońcy skazanego okazała się być bezzasadna w stopniu
oczywistym.
W kasacji zarzucono:
1. rażące naruszenie prawa procesowego, polegające na nieuwzględnieniu
zarzutu apelacji dotyczącego naruszenia art. 376 § 2 k.p.k. i przez to
uchybienia art. 439 § 1 pkt 11 k.p.k., poprzez rozpoznanie sprawy na
rozprawie w dniu 17.09. 2012 r. pod nieobecność skazanego pomimo, że jego
obecność była należycie usprawiedliwiona przez lekarza sądowego;
2
2. rażące naruszenie przepisów postępowania, mogące mieć wpływ na treść
orzeczenia, polegające na zaakceptowaniu dowolnej i sprzecznej z zasadami
doświadczenia życiowego oceny materiału dowodowego oraz dokonania
wybiórczej oceny dowodów przez Sąd I instancji, poprzez przyjęcie, że dowód
z opinii biegłych z dnia 27 sierpnia 2012 r. pozwalał na przyjęcie założenia,
jakoby skazany był zdolny do uczestnictwa w rozprawie, przy jednoczesnym
przyjęciu, że opinia biegłego z dnia 21 czerwca 2011 r. oraz zwolnienia
lekarskie wystawiane przez lekarzy sądowych w dniach 11 kwietnia 2012 r.
oraz 13 września 2012 r. pozostają bez wpływu na ocenę stanu zdrowia
oskarżonego;
3. naruszenie przepisów prawa procesowego, w tym art. 433 § 2 k.p.k., poprzez
nieuwzględnienie zarzutów apelacji wykazujących błędne dokonanie przez
Sąd Rejonowy oceny materiału dowodowego przy ustalaniu zamiaru
oskarżonego w chwili zawierania umowy będącej przedmiotem postępowania,
w tym oparcie ustaleń na dokumentach niebędących dowodami oraz
niepełnym materiale dowodowym oraz na nieuwzględnieniu okoliczności
świadczących o woli skazanego w zakresie wykonania umów.
Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku Sądu Okręgowego i
uniewinnienie skazanego, ewentualnie przekazanie sprawy do ponownego
rozpoznania.
Prokurator w pisemnej odpowiedzi na kasację wniósł o jej oddalenie jako
oczywiście bezzasadnej.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Zarzuty kasacji okazały się być bezzasadne w stopniu oczywistym.
Przede wszystkim zauważyć należy, że autor kasacji zdaje się nie do końca
poprawnie postrzegać rolę nadzwyczajnego środka zaskarżenia, jakim jest kasacja,
w szczególności przypomnieć wypada, że kasacja jest środkiem zaskarżenia
służącym kontroli poprawności postępowania odwoławczego i zasadniczo
niedopuszczalne jest podnoszenie w kasacji uchybień, które miały miejsce w
postępowaniu przed sądem I instancji. Skarga wniesiona w przedmiotowej sprawie,
w szczególności pierwsze dwa zarzuty, zmierzają w istocie do kolejnego
zakwestionowania prawidłowości dokonanej przez Sąd meriti – a przy tym w pełni
3
zaakceptowanej w wyniku kontroli odwoławczej przez Sąd Okręgowy – oceny
materiału dowodowego oraz ustaleń faktycznych. Zważyć jednak należy, że
postępowanie kasacyjne nie może stanowić powtórzenia postępowania
odwoławczego i nie jest swego rodzaju „trzecią instancją”, która służyć ma
kolejnemu weryfikowaniu poprawności zapadłych orzeczeń.
Jeśli chodzi o pierwszy zarzut kasacji, tj. naruszenie art. 376 § 2 k.p.k.,
skutkujące bezwzględną przyczyną odwoławczą z art. 439 § 1 pkt 11 k.p.k., jest on,
po pierwsze, błędnie sformułowany, po drugie zaś – całkowicie bezzasadny.
Skarżącemu przypomnieć należy, że podstawą kasacji powinno być naruszenie
prawa przez sąd odwoławczy, a nie samo „nieuwzględnienie zarzutu apelacji”.
Poprawnie sformułowany zarzut nienależytej kontroli odwoławczej w zakresie
podniesionego w apelacji zarzutu naruszenia art. 376 § 2 k.p.k. powinien być zatem
oparty na art. 433 § 2 k.p.k. Pominąwszy to redakcyjne potknięcie kasacji, Sąd
Najwyższy stwierdza, że kontrola odwoławcza w omawianym zakresie została
przeprowadzona poprawnie, zgodnie ze standardem art. 433 § 2 i art. 457 § 3 k.p.k.
Na s. 2-3 uzasadnienia wyroku Sądu Okręgowego w sposób rzeczowy i
przekonujący wyjaśniono, dlaczego w ocenie tego Sądu nie doszło do naruszenia
art. 376 § 2 k.p.k., a Sąd Rejonowy zasadnie nie uznał obecności skazanego za
należycie usprawiedliwioną, opierając się na opinii biegłych z ZMS UM w G.
Powtórzenie w kasacji zarzutu apelacyjnego, który został poddany kontroli Sądu
odwoławczego, jest niedopuszczalną w kasacji próbą powtórzenia kontroli
odwoławczej.
Drugi zarzut kasacji odnosi się w istocie do tej samej kwestii, tj. zasadności
oparcia się przez Sąd Rejonowy na opinii biegłych z ZMS UM w G., przy
jednoczesnym pominięciu wniosku zawartego w zaświadczeniu lekarza sądowego
z dnia 13.09.2012 r. Także ten zarzut kasacji był zawarty w apelacji i także on
został wnikliwie i rzetelnie przeanalizowany przez Sąd odwoławczy (s. 2-3
uzasadnienia wyroku tego Sądu). Sąd Najwyższy pragnie jedynie podkreślić, że
zaświadczenie lekarza sądowego nie jest wiążącym dla sądu dowodem na
okoliczność stwierdzenia niezdolności uczestnika procesu do udziału w rozprawie.
Sąd ocenia tę okoliczność w świetle całokształtu dostępnych mu środków
dowodowych (art. 7 k.p.k.), co właśnie w sprawie miało miejsce. Oparcie się na
4
opinii ZMS UM w G. było zdaniem Sądu Okręgowego w pełni uprawnione w świetle
zasad doświadczenia życiowego, a ocenę tę Sąd Najwyższy w pełni aprobuje.
Jedyny zarzut kasacji skonstruowany poprawnie, to zarzut naruszenia art.
433 § 2 k.p.k., choć i tu skarżący naruszenia prawa dopatruje się w samym tylko
nieuwzględnieniu zarzutów apelacji. Zastrzeżenia skarżącego do jakości
przeprowadzonej kontroli odwoławczej są pozbawione wskazań co do konkretnych
naruszeń przepisów postępowania, mają więc cechy wyłącznie polemiki z
rozstrzygnięciem Sądu odwoławczego. Zresztą analiza uzasadnienia Sądu
Okręgowego nie pozostawia wątpliwości, że Sąd ten poprawnie rozważył wszystkie
zgłoszone w apelacji zarzuty, także w zakresie oparcia się na dowodach z notatek
urzędowych (s. 3 i n. uzasadnienia wyroku SO), czy zasadności przyjęcia zamiaru
popełnienia przypisanego skazanemu przestępstwa (s. 6 i n. uzasadnienia wyroku
SO). Rozważania poczynione tam przez Sąd odwoławczy są bardzo rzeczowe,
wnikliwe i przekonujące, a wnioski Sądu odwoławczego, także w odniesieniu do
stwierdzonych uchybień Sądu meriti, które jednak nie mogły mieć wpływu na treść
rozstrzygnięcia, Sąd Najwyższy uznaje za w pełni poprawne.
W powyższych względów orzeczono jak w sentencji.