Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KK 375/13
POSTANOWIENIE
Dnia 28 października 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Krzysztof Cesarz
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 3 kpk
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 28 października 2013 r.,
sprawy J. L.
skazanego z art. 156 § 3 kk
z powodu kasacji wniesionej przez obrońcę skazanego
od wyroku Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 19 czerwca 2013 r.,
zmieniającego wyrok Sądu Okręgowego w G.
z dnia 8 marca 2013 r.,
p o s t a n o w i ł
1/ oddalić kasację jako oczywiście bezzasadną,
2/ zwolnić skazanego od kosztów sądowych postępowania
kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 8 marca 2013 r., uznał J. L. za winnego tego,
że w nocy z 11/12 czerwca 2012 r. w G., działając z zamiarem bezpośrednim,
zadając uderzenia rękoma oraz ciosy nożem, spowodował ciężki uszczerbek na
zdrowiu W. R. w postaci choroby realnie zagrażającej życiu, poprzez ugodzenie jej
nożem w udo lewe, powodując głęboką ranę kłutą z uszkodzeniem w jej obrębie
tylnej i przyśrodkowej grupy mięśni uda, rozległe nacięcia ściany tętnicy udowej w
obrębie kanału rany, co skutkowało masywnym krwotokiem zewnętrznym,
prowadzącym do wykrwawienia się pokrzywdzonej i jej zgonu, który to skutek mógł
2
on przewidzieć a nadto spowodował szereg pomniejszych obrażeń ciała
pokrzywdzonej w postaci powierzchownej, długiej rany ciętej pośladka lewego i
przylegającej górnej części uda, pojedynczej, wczesnej rany wargi górnej oraz
dwóch powierzchownych ran ciętych powłok ręki lewej w okolicy kłębika, to jest
czynu wypełniającego dyspozycję art. 156 § 1 pkt 2 i § 3 k.k. i na podstawie art. 156
§ 3 k.k. wymierzył mu karę 10 lat pozbawienia wolności, na podstawie art. 63 § 1
k.k., 44 § 2 k.k., 47 § 1 k.k., 192 a k.p.k. i 230 § 2 k.p.k. wydał orzeczenia
akcesoryjne oraz obciążył oskarżonego kosztami sądowymi.
Obrońcy oskarżonego złożyli apelacje od tego wyroku, w których podnosili
zarzuty obrazy przepisów postępowania, to jest art. 2 § 2, 4, 5 § 2, 7 i 424 k.p.k., a
adw. S. R. (obrońca z wyboru) nadto zarzuty błędu w ustaleniach faktycznych, zaś
adw. M. B. (obrońca z urzędu) także alternatywnie zarzut rażącej
niewspółmierności kary.
Obrońcy w swoich apelacjach wnosili o zmianę zaskarżonego wyroku i
uniewinnienie oskarżonego albo uchylenie orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi
I instancji do ponownego rozpoznania.
Adw. S. R. wnosił ewentualnie o zakwalifikowanie zachowania oskarżonego
z art. 155 k.k. i zastosowanie art. 60 § 2 pkt 2 k.k., natomiast adw. M. B.
postulowała alternatywnie złagodzenie kary.
Wyrokiem z dnia 19 czerwca 2013 r., , Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony
wyrok jedynie w ten sposób, że obniżył karę pozbawienia wolności do 8 lat, zaś w
pozostałej części utrzymał wyrok w mocy oraz zwolnił oskarżonego od kosztów
sądowych postępowania odwoławczego ponad pobraną opłatę (za obie instancje).
Kasację od tego wyroku złożył obrońca skazanego adw. S. R., zarzucając
„rażącą obrazę przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść wyroku
zwłaszcza:
1. art. 433 § 2 k.p.k. i art. 457 § 3 k.p.k. polegającą na nienależytym i
lakonicznym rozważeniu przez Sąd Apelacyjny podniesionego w apelacji
obrońcy zarzutu obrazy przepisów postępowania karnego, w kontekście
pominięcia przez Sąd meriti problemów oskarżonego ze wzrokiem, w tym
wysokiej dalekowzroczności i innych wad, które mogły mieć niewątpliwy
3
wpływ na prawidłową ocenę odległości ostrza od ciała pokrzywdzonej, a także
obrazować postać zamiaru oskarżonego,
2. art. 4 k.p.k., art. 5 § 2 k.p.k., art. 7 k.p.k., art. 410 k.p.k. w zw. z art. 457 § 3
k.p.k., polegającą na zaaprobowaniu przez Sąd odwoławczy wadliwej i
wybiórczej oceny dowodów dokonanej przez sąd meriti z pominięciem zasad
swobodnej oceny dowodów, uwzględniającej jedynie okoliczności
przemawiające na niekorzyść oskarżonego J. L., podczas gdy podstawę
wyroku może stanowić jedynie całokształt okoliczności ujawnionych w toku
rozprawy głównej, zwłaszcza przy braku kategorycznej tezy biegłych
sądowych, iż powierzchowna rana cięta pośladka i przylegająca części uda
lewego oraz rany cięte ręki lewej i wargi górnej powstały wskutek uderzeń
oskarżonego,
3. art. 167 k.p.k. w zw. z art. 211 k.p.k. poprzez zaniechanie podjęcia inicjatywy
w kierunku wszechstronnego wyjaśnienia wszystkich okoliczności sprawy i
nieprzeprowadzenie eksperymentu procesowego w warunkach naturalnych
na miejscu zdarzenia przy uwzględnieniu możliwie najbardziej zbliżonych do
opisu podawanego przez oskarżonego warunków,
4. art. 440 k.p.k. w zw. z art. 624 § 1 k.p.k. poprzez utrzymanie w mocy
orzeczenia Sądu I instancji w zakresie obciążenia oskarżonego kosztami
sądowymi z jednoczesnym zwolnieniem w/w oskarżonego z obowiązku
uiszczenia kosztów postępowania odwoławczego, w wyniku czego doszło do
wydania dwóch wzajemnie wykluczających się rozstrzygnięć w oparciu o
identyczne przesłanki,
rażącą obrazę prawa materialnego, mogącą mieć wpływ na treść wyroku
poprzez:
5. dokonanie wadliwej i niekorzystnej dla oskarżonego kwalifikacji prawnej czynu
z art. 156 § 1 pkt 2 i § 3 k.k., wyrażającej się w przyjęciu umyślności działania
oskarżonego z zamiarem bezpośrednim, podczas gdy prawidłowa ocena
znamion strony podmiotowej oraz przedmiotowej prowadzi do przyjęcia
nieumyślności zachowań oskarżonego skierowanych na uspokojenie
pokrzywdzonej”.
4
Skarżący w konkluzji wniósł o „uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie
sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania” albo uniewinnienie
oskarżonego w razie uznania „oczywistej niesłuszności skazania”.
Prokurator w pisemnej odpowiedzi na kasację wnosił o jej oddalenie jako
oczywiście bezzasadnej.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Pierwsze cztery zarzuty okazały się oczywiście bezzasadne zaś zarzut piąty
– niedopuszczalny. Odnosząc się kolejno do zarzutów stwierdzić należy, że:
Ad. 1) nie kwestionuje się w nim, że Sąd odwoławczy rozważył zarzuty
obrazy przepisów postępowania, tyle że, zdaniem skarżącego, uczynił to
nienależycie i lakonicznie. Twierdzeniu temu przeczą jednak wnioski wynikające z
lektury uzasadnienia wyroku Sądu Apelacyjnego. Sąd ten w szczególności nie
pominął kwestii wady wzroku oskarżonego i jej znaczenia dla oceny okoliczności
powstania obrażeń u pokrzywdzonej oraz zamiaru, jaki towarzyszył oskarżonemu.
Sąd miał tu na uwadze umiejscowienie ran, w tym najgroźniejszej, oraz
świadczących o zasłanianiu się pokrzywdzonej przed atakami oskarżonego (zob. s.
7-8 motywów).
Ad. 2) wymienione w tym zarzucie naruszenia przepisów postępowania,
poza art. 457 § 2 k.p.k., są faktycznie przypisywane Sądowi I instancji. Sąd
odwoławczy miał jedynie aprobować te naruszenia, polegające na wadliwej i
wybiórczej ocenie materiału dowodowego. Sam więc nie mógł uchybić tym
przepisom. Do uchybienia art. 433 § 2 k.p.k. i 457 § 3 k.p.k., bo o to znów chodzi
skarżącemu, na poziomie apelacyjnym jednak nie doszło. Sąd Apelacyjny wskazał,
dlaczego zarzuty obrazy art. 2 § 2, 4, 5 § 2, 7 i 410 k.p.k. uznał za niezasadne, a
ocena ta nie jest obarczona zarzucanymi w kasacji wadami. Odmienna ocena
skarżącego jest wyłącznie wynikiem jego subiektywnego przekonania.
Ad.3) Sąd odwoławczy odniósł się do zarzutu nieprzeprowadzenia
eksperymentu procesowego. Rozumowanie tego Sądu nie jest dotknięte lukami czy
błędami logicznymi, co jasno wynika z jego wywodów (zob. s. 9 uzasadnienia).
Takiej oceny nie można wystawić twierdzeniom zawartym w kasacji, oderwanym od
realiów sprawy i abstrahującym od wskazań doświadczenia życiowego co do
możliwości miarodajnego (i bezpiecznego) przeprowadzenia eksperymentu.
5
Ad. 4) do rozstrzygania o kosztach sądowych dochodzi na różnych
poziomach instancyjnych i w różnym czasie. Odmienne zatem mogą być przesłanki
podejmowanych decyzji procesowych. Kasacja nie wykazała nie tylko rażącego
naruszenia prawa, gdy chodzi o orzeczenie Sądu odwoławczego o kosztach, ale i
wpływu postąpienia tego Sądu na interes prawny oskarżonego. Przypomnieć tu
należy, że kasacją można skarżyć tylko niekorzystne dla oskarżonego
rozstrzygnięcia Sądu II instancji.
Ad. 5) analiza tego zarzutu oraz jego uzasadnienia świadczy o tym, że w
rzeczywistości podnosi się w nim zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przez
przyjęcie, że oskarżony działał w zamiarze, i to umyślnym, spowodowania
ciężkiego uszczerbku na zdrowiu pokrzywdzonej. Niezależnie od tego, że chodzi tu
o zarzut pod adresem Sądu Okręgowego, to jest on niedopuszczalny, skoro
podstawą kasacji mogą być jedynie uchybienia prawu a nie faktom (zob. art. 523 §
1 k.p.k.).
Z tych wszystkich względów oddalono kasację jako oczywiście bezzasadną.