Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II KK 61/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 14 listopada 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Waldemar Płóciennik (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Roman Sądej
SSN Józef Szewczyk
Protokolant Anna Janczak
przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Jerzego Engelkinga,
w sprawie 1) R. A. skazanego z art. 280 § 2 kk w zw. z art. 64 § 1 i in. kk, 2) D. K.
skazanego z art. 288 § 1 kk
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie
w dniu 14 listopada 2013 r.,
kasacji, wniesionych przez obrońcę skazanych
od wyroku Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 3 listopada 2011 r.,
zmieniającego wyrok Sądu Okręgowego w S.
z dnia 26 marca 2010 r.
I. uchyla zaskarżony wyrok w odniesieniu do skazanych
D. K. i R. A., a na podstawie art. 435 kpk także wobec A. D., G. M.,
A. M., K. G. K., P. P., M. S., W. M. i R. S. i sprawę w tym zakresie
przekazuje Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania w
postępowaniu odwoławczym;
2
II. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokata R. B. -
Kancelaria Adwokacka kwotę 2 952 (dwa tysiące dziewięćset
pięćdziesiąt dwa) złote, zawierającą 23 % podatku VAT, za
sporządzenie i wniesienie kasacji z urzędu dla obu skazanych w
postępowaniu kasacyjnym przed Sądem Najwyższym.
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy w S. wyrokiem z dnia 26 marca 2010 r., uznał m.in.:
1. A. D. za winnego popełnienia czynów:
- z art. 258 § 1 i 3 k.k. i za to na podstawie art. 258 § 3 k.k. wymierzył mu karę 2
lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności (pkt 1 wyroku);
- z art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 65§1 k.k. i za to na podstawie art. 288 § 1 k.k. w
zw. z art. 65 § 1 k.k. i art. 33 § 2 k.k. wymierzył mu karę roku i 6 miesięcy
pozbawienia oraz karę grzywny w wysokości 70 stawek dziennych, ustalając
wysokość jednej stawki na kwotę 30 złotych (pkt 8 wyroku);
- z art. 239 § 1 k.k. i za to wymierzył mu karę 8 miesięcy pozbawienia wolności
(pkt 9 wyroku);
- z art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 163 § 1 pkt 1 k.k. i art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 288
§ 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. i za to na podstawie art.
19 § 1 k.k. w zw. z art. 163 § 1 pkt 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. w zw. z art. 65
§ 1 k.k. wymierzył mu karę 3 lat pozbawienia wolności (pkt 14 wyroku);
- z art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. i wymierzył mu karę 2 lat pozbawienia
wolności (pkt 16 wyroku),
- z art. 279 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 279 § 1 k.k. w
zw. z art. 65 § 1 k.k. i art. 33 § 2 k.k. wymierzył mu karę roku i 6 miesięcy
pozbawienia wolności oraz 80 stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość
jednej stawki na kwotę 30 złotych (pkt 17 wyroku);
- z art. 286 § 2 k.k. i za to na podstawie art. 286 § 2 kk w zw. z art. 65 § 1 k.k. i
art. 33 § 2 k.k. wymierzył mu karę roku i 4 miesięcy pozbawienia wolności oraz
50 stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 30
złotych (pkt 18 wyroku);
3
- z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1
k.k. i za to na podstawie art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. i art. 33 § 2 k.k.
wymierzył mu karę roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz 50 stawek
dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 30 złotych (pkt
20 wyroku);
- z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1
k.k. i za to na podstawie art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. i art. 33 § 2 k.k.
wymierzył mu karę roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz 160 stawek
dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki na 30 złotych (pkt 21
wyroku);
- z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § k.k. w zw. z art. 65 §
1 k.k. i za to na podstawie art. 19 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art.
65 § 1 k.k. i art. 33 § 2 k.k. wymierzył mu karę roku i 4 miesięcy pozbawienia
wolności oraz 70 stawek dziennych grzywny, po 30 złotych każda (pkt 22
wyroku);
- z art. 263 § 2 k.k. i za to wymierzył mu karę roku pozbawienia wolności (pkt 23
wyroku);
- z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1
k.k. i za to na podstawie art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. i art. 33 § 2 k.k.
wymierzył mu karę roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz 100 stawek
dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 30 złotych (pkt
24 wyroku);
- z art. 286 § 1 k.k. i art. 238 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw.
z art. 64 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 286 § 1 k.k. w
zw. z art. 11 § 3 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. i art. 33 § 2 k.k. wymierzył mu karę
roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz 100 stawek dziennych grzywny,
ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 30 złotych (pkt 25 wyroku);
- z art. 278 § 1 k.k. i art. 275 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1
k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 11
§ 3 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. i art. 33 § 2 k.k. wymierzył mu karę roku i 4
miesięcy pozbawienia wolności oraz 80 stawek dziennych grzywny, ustalając
wysokość jednej stawki na kwotę 30 złotych (pkt 26 wyroku);
4
- z art. 279 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. i za to na
podstawie art. 279 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k. i art. 33 § 2 k.k. wymierzył mu
karę roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności oraz 100 stawek dziennych
grzywny, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 30 złotych (pkt 27 wyroku);
- z art. 279 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. i za to na
podstawie art. 279 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k. i art. 33 § 2 k.k. wymierzył mu
karę 2 lat pozbawienia wolności oraz 120 stawek dziennych grzywny, ustalając
wysokość jednej stawki na kwotę 30 złotych (pkt 28 wyroku);
- uniewinnił oskarżonego od czynów zarzuconych w pkt V i VII aktu oskarżenia
(pkt 13 i 15 wyroku).
Na podstawie art. 85 k.k. oraz art. 86 § 1 i 2 k.k. w miejsce kar
jednostkowych pozbawienia wolności i grzywny orzeczono kary łączne 9 lat
pozbawienia wolności i 350 stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej
stawki na kwotę 30 złotych.
2. P. Ł. za winnego popełnienia czynów:
- z art. 258 § 1 k.k. i za to wymierzył mu karę 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia
wolności (pkt 1 wyroku);
- z art. 157 § 1 k.k. i za to wymierzył mu karę 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia
wolności (pkt 7 wyroku);
- z art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 163 § 1 pkt 1 k.k. i art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 288
§ 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. i za to na podstawie art.
19 § 1 k.k. w zw. z art. 163 § 1 pkt 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. w zw. z art. 65
§ 1 k.k. wymierzył mu karę 3 lat pozbawienia wolności (pkt 14 wyroku);
- z art. 279 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 279 § 1 k.k. w
zw. z art. 65 § 1 k.k. i art. 33 § 2 k.k. wymierzył mu karę 2 lat pozbawienia
wolności oraz 150 stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki
na kwotę 30 złotych (pkt 17 wyroku);
- z art. 286 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 286 § 2 k.k. w
zw. z art. 65 § 1 k.k. i art. 33 § 2 k.k. orzekł karę roku i 8 miesięcy pozbawienia
wolności oraz 100 stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki
na kwotę 30 złotych (pkt 18 wyroku);
5
- z art. 279 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. i za to z art. 279 § 1 k.k. w zw. z art.
65 § 1 k.k. i art. 33 § 2 k.k. wymierzył mu karę 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia
wolności oraz 200 stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej
stawki na kwotę 30 złotych (pkt 27 wyroku);
- z art. 263 § 2 k.k. i za to wymierzył mu karę roku i 6 miesięcy pozbawienia
wolności (pkt 29 wyroku);
- z art. 286 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 286 § 1 k.k. i art. 33 § 2 k.k.
wymierzył mu karę roku i 4 miesięcy pozbawienia wolności 50 stawek
dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej na kwotę 30 złotych (pkt 30
wyroku);
- uniewinnił oskarżonego od popełnienia czynu zarzuconego w pkt V aktu
oskarżenia (pkt 13 wyroku).
Na podstawie art. 85 k.k. oraz art. 86 § 1 i 2 k.k. w miejsce kar
jednostkowych pozbawienia wolności i grzywny orzeczono kary łączne 11 lat
pozbawienia wolności i 400 stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej
stawki na kwotę 30 złotych.
3. G. M. za winnego popełnienia czynów:
- z art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. i za to na
podstawie art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. i art. 33 § 2 k.k. wymierzył mu
karę 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz 140 stawek dziennych
grzywny, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 30 złotych (pkt 8 wyroku);
- z art. 286 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. i za to na
podstawie art. 286 § 2 k.k. i art. 33 § 2 k.k. wymierzył mu karę 2 lat
pozbawienia wolności oraz 150 stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość
jednej stawki na kwotę 30 złotych (pkt 33 wyroku);
- z art. 263 § 2 k.k. i za to wymierzył mu karę roku pozbawienia wolności (pkt 34
wyroku);
- na podstawie art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. w zw. z art. 101 § 1 pkt 4 k.k. umorzył
postępowanie w odniesieniu do czynów zarzuconych w pkt I i IV aktu
oskarżenia (pkt 4 i 10 wyroku).
Na podstawie art. 85 k.k. oraz art. 86 § 1 i 2 k.k. w miejsce kar
jednostkowych pozbawienia wolności i grzywny orzeczono kary łączne 4 lat
6
pozbawienia wolności i 200 stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej
stawki na kwotę 30 złotych.
4. A. M. za winnego popełnienia czynów:
- z art. 279 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 279 § 1 k.k. w
zw. z art. 65 § 1 k.k. i art. 33 § 2 k.k. wymierzył mu karę 2 lat pozbawienia
wolności oraz 150 stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki
na kwotę 30 złotych (pkt 17 wyroku);
- z art. 286 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 286 § 2 k.k.
w zw. z art. 65 § 1 k.k. i art. 33 § 2 k.k. orzekł karę roku i 8 miesięcy
pozbawienia wolności oraz 100 stawek dziennych grzywny, ustalając
wysokość jednej stawki na kwotę 30 złotych (pkt 18 wyroku);
- na podstawie art. 17 § 1 pkt k.p.k. w zw. z art. 101 § 1 pkt 4 k.k. umorzył
postępowanie w odniesieniu do czynu zarzuconego w pkt I aktu oskarżenia (pkt
3 wyroku);
- uniewinnił oskarżonego od popełnienia czynu zarzuconego w pkt IV aktu
oskarżenia (pkt 12 wyroku).
Na podstawie art. 85 k.k. oraz art. 86 § 1 i 2 k.k. w miejsce kar
jednostkowych pozbawienia wolności i grzywny orzeczono kary łączne 2 lat i 10
miesięcy pozbawienia wolności i 160 stawek dziennych grzywny, ustalając
wysokość jednej stawki na kwotę 30 złotych.
5. W. M. M. w pkt 19 wyroku uznał go za winnego popełnienia czynu z art. 18 § 3
k.k. w zw. z art. 286 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 19 § 1
k.k. w zw. z art. 286 § 2 k.k. i art. 33 § 2 k.k. wymierzył mu karę 6 miesięcy
pozbawienia wolności, której wykonanie warunkowo zawiesił na okres 3 lat próby.
Nadto orzeczono 30 stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki
na kwotę 50 złotych.
6. K. G. K. za winnego popełnienia czynu wyczerpującego dyspozycję art. 278 § 1
k.k. i art. 275 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i za to na podstawie art. 278 § 1 k.k. w
zw. z art. 11 § 3 k.k. wymierzył mu karę roku pozbawienia wolności (pkt 26 wyroku),
której wykonanie na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. warunkowo
zawiesił na okres 3 lat próby. Nadto orzeczono 60 stawek dziennych grzywny,
ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 40 złotych.
7
7. P. P. za winnego popełnienia czynów:
- z art. 280 § 2 k.k. i za to na podstawie art. 280 § 2 k.k. i art. 33 § 2 k.k.
wymierzył mu karę 4 lat pozbawienia wolności i grzywnę w wysokości 100
stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 30 złotych (pkt
31 wyroku);
- z art. 291 § 1 k.k. i za to wymierzył mu karę 10 miesięcy pozbawienia wolności
(pkt 32 wyroku).
Na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. orzeczono karę łączną 4 lat i 6
miesięcy pozbawienia wolności.
8. M. S. w pkt 25 wyroku Sąd uznał za winnego popełnienia czynu z art. 286 § 1
k.k. i art. 238 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art.12 k.k. i za to na podstawie art.
286 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. wymierzył mu karę roku i 10 miesięcy
pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat
próby. Orzekł także 150 stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej
stawki na kwotę 40 złotych.
9. R. S. za winnego popełnienia czynów:
- z art. 279 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 279 § 1 i k.k. i art. 33 § 2 k.k.
wymierzył mu karę 2 lat pozbawienia wolności oraz 150 stawek dziennych
grzywny, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 30 złotych (pkt 17 wyroku);
- z art. 286 § 2 k.k. i za to na podstawie art. 286 § 2 k.k. i art. 33 § 2 k.k. orzekł
wobec niego karę roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz 80 stawek
dziennych grzywny, każda po 30 złotych (pkt 18 wyroku);
- z art. 286 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i za to na podstawie art. 286 § 2 k.k. i art.
33 § 2 k.k. orzekł wobec niego karę 2 lat pozbawienia wolności 150 stawek
dziennych grzywny, po 30 złotych każda (pkt 33 wyroku);
- uniewinnił oskarżonego od popełnienia czynu zarzuconego w pkt I aktu
oskarżenia (pkt 6 wyroku).
Na podstawie art. 85 k.k. oraz art. 86 § 1 i 2 k.k. w miejsce jednostkowych
kar pozbawienia wolności i grzywny orzeczono kary łączne 4 lat pozbawienia
wolności oraz 200 stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki na
kwotę 30 złotych.
10. R. A. za winnego popełnienia czynów:
8
- z art. 280 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 280 § 2 k.k. i
art. 33 § 2 k.k. wymierzył mu karę 5 lat pozbawienia wolności oraz 120 stawek
dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 30 złotych (pkt
31 wyroku);
- z art. 286 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i za to na podstawie art. 286 § 2 k.k. i art.
33 § 2 k.k. orzekł wobec niego karę roku i 10 miesięcy pozbawienia wolności
oraz 100 stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki na
kwotę 30 złotych (pkt 33 wyroku);
- na podstawie art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. w zw. z art. 101 § 1 pkt 4 k.k. umorzono
postępowanie w odniesieniu do czynu zarzuconego oskarżonemu w pkt I aktu
oskarżenia (pkt 5 wyroku).
Na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 i 2 k.k. miejsce kar jednostkowych
orzeczono kary łączne 6 lat pozbawienia wolności oraz 180 stawek dziennych
grzywny, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 30 złotych.
11. Sąd uznał D. K. za winnego popełnienia czynu z art. 288 § 1 k.k. i za to
wymierzył mu karę roku i 10 miesięcy pozbawienia wolności (pkt 16 wyroku).
Wyrok, w przedstawionym zakresie, zaskarżony został apelacjami obrońców
wszystkich wymienionych oskarżonych, poza R. S., przy czym:
- obrońca A. D. zaskarżył wyrok w całości i zarzucił obrazę przepisów prawa
procesowego oraz rażącą niewspółmierność kary pozbawienia wolności;
- obrońca A. M. zaskarżył wyrok w części dotyczącej czynów przypisanych
oskarżonemu w pkt 17 i 18 i zarzucił obrazę prawa procesowego i materialnego;
- obrońca W. M. zaskarżył wyrok w całości i zarzucił obrazę prawa materialnego;
- obrońca P. P. zaskarżył wyrok w części dotyczącej czynu z pkt XXII aktu
oskarżenia (pkt 31 wyroku) i zakwestionował prawidłowość dokonanych ustaleń
faktycznych;
- obrońca G. M. zaskarżył wyrok w całości i zarzucił obrazę przepisów
postępowania oraz błąd w ustaleniach faktycznych;
- obrońca oskarżonego P.Ł. zaskarżył wyrok w całości i podniósł zarzuty obraz
prawa procesowego, błędu w ustaleniach faktycznych oraz rażącej
niewspółmierności kary;
9
- obrońca K. K. i M. S. zaskarżył wyrok w całości i zarzucił obrazę prawa
procesowego oraz błędy w ustaleniach faktycznych.
Obrońca oskarżonych D. K. i R. A. zaskarżył wyrok w zakresie czynu z art. 288 §
1 k.k. - w stosunku do D. K., zaś w zakresie czynu z art. 280 § 2 k.k. w zw. art.
64 § 1 k.k. oraz z art. 286 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. - w stosunku do R. A.,
zarzucając:
1.błąd w ustaleniach faktycznych wyrażający się:
- przedwczesnym przyjęciem w pkt 16 wyroku odpowiedzialności karnej D. K. z
powodu pominięcia dowodu z przesłuchania świadka J. T.,
- przyjęciem w zakresie czynu z art. 280 § 2 k.k. w zw. art. 64 § 1 k.k.
odpowiedzialności karnej R. A. wbrew jedynemu obiektywnemu dowodowi w tej
sprawie w postaci zeznań pokrzywdzonego Z. J.,
- przyjęciem w pkt 33 wyroku odpowiedzialności karnej R. A. wyłącznie na
podstawie odosobnionego pomówienia I. B., które pozostaje w oczywistej kolizji
z obiektywnym - kryminalistycznym - materiałem dowodowym zgromadzonym
przez policję;
2. obrazę art. 5 i 7 k.p.k. poprzez naruszenie zasady rozstrzygania wszelkich
wątpliwości na korzyść oskarżonego oraz zasady swobodnej oceny dowodów.
W następstwie tych zarzutów skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego
wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonych, ewentualnie - uchylenie orzeczenia w
zaskarżonej części i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego
rozpoznania.
Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 3 listopada 2011 r., na podstawie art. 437§
1 i 2 k.p.k., art. 438 punkt 1 i 2 k.p.k., art. 435 k.p.k., art. 624§ 1 k.p.k. i art. 632 pkt
2 k.p.k.:
1. uchylił wyrok Sądu Okręgowego w S. dotyczący:
- rozstrzygnięcia o karze łącznej pozbawienia wolności wymierzonej
oskarżonemu A. D.,
- rozstrzygnięcia o karach łącznych pozbawienia wolności i grzywny
wymierzonych oskarżonym A. M. i R.S.;
2. uchylił zaskarżony wyrok w całości w stosunku do oskarżonego P. Ł. oraz w
części zawartej w punkcie 14 zaskarżonego wyroku, dotyczącej oskarżonego A.
10
D. i przekazał w tym zakresie sprawę Sądowi Okręgowemu w S. do ponownego
rozpoznania;
3. zmienił zaskarżony wyrok w stosunku do oskarżonego G. M. w ten sposób,
że uniewinnił go od czynu z art. 233 § 1 k.k. (pkt 10 wyroku Sądu Okręgowego)
i w tej części kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa;
4. zmienił zaskarżony wyrok w stosunku do A. D. w ten sposób, że uniewinnił
go od czynu z art. 263 § 2 k.k. (pkt 23 wyroku Sądu Okręgowego) i w tej części
kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa;
5. zmienił zaskarżony wyrok w części dotyczącej A. M. i R. S. w punktach 17 i
18, przyjmując, że oskarżony A.M. swoim zachowaniem wyczerpał dyspozycję
art. 279 § l k.k. w zw. z art. 65 § l k.k., a R. S. - art. 279 § l k.k. i za to
wymierzył im kary po 2 lat pozbawienia wolności oraz grzywny w liczbie 150
stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 30 złotych;
6. na podstawie art. 85 kk i art. 86§ 1 i 2 kk:
a/ kary pozbawienia wolności wymierzone A. D. za zbiegające się przestępstwa,
opisane w punktach 1, 8, 9, 16, 17, 18, 20, 21, 22, 24, 25, 26, 27 i 28
zaskarżonego wyroku połączył i wymierzył mu karę łączną 8 lat i 2 miesięcy
pozbawienia wolności;
b/ kary pozbawienia wolności i grzywny wymierzone R. S. za zbiegające się
przestępstwa, opisane w punktach 5 tego wyroku oraz 33 zaskarżonego
wyroku połączył i wymierzył temu oskarżonemu karę łączną 3 lat i 3 miesięcy
pozbawienia wolności oraz grzywny w liczbie 170 stawek dziennych, ustalając
wysokość jednej stawki na kwotę 30 złotych;
7. w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymał w mocy;
8. zasądził na rzecz Skarbu Państwa od oskarżonych […] określone kwoty
tytułem opłaty oraz tytułem kosztów związanych z postępowaniem
odwoławczym.
Z orzeczeniem Sądu Apelacyjnego nie zgodził obrońca skazanych R. A. i D.
K., który wniósł na ich korzyść kasacje. W kasacji wywiedzionej na korzyść
pierwszego z wymienionych skazanych skarżący zarzucił:
1/ obrazę art. 457 § 3 k.p.k. w zw. z art. 433 § 2 k.p.k. poprzez nierozpoznanie w
toku postępowania odwoławczego zarzutów apelacyjnych obrony opartych na
11
obrazie art. 5 § 2 k.p.k. i art. 7 k.p.k., czego przejawem jest brak rzeczowego
wyjaśnienia przez Sąd odwoławczy:
- w odniesieniu do pkt 31 wyroku Sądu Okręgowego, w zakresie w jakim Sąd
odwoławczy zaakceptował tok rozumowanie Sądu I instancji odmawiający
wiarygodności zeznaniom pokrzywdzonego Z. J. złożonym w godzinę po
napadzie, a przyjął za wiarygodne wyjaśnienia skazanego I. B.,
- w odniesieniu do pkt 33 wyroku Sądu Okręgowego jakie dowody pozwoliły
Sądowi Apelacyjnemu na przyjęcie tezy, że skazany dzwonił do
pokrzywdzonego;
2/ w konsekwencji uchybień opisanych w pkt 1 także obrazę art. 2 § 2 i art. 7
k.p.k., stanowiącą rażące naruszenie prawa, mające wpływ na treść orzeczenia.
Zarzut obrazy art. 457 § 3 k.p.k. w zw. z art. 433 § 2 k.p.k. obrońca podniósł
także w kasacji dotyczącej skazanego D. K. Jego zdaniem do obrazy wskazanych
przepisów doszło poprzez nierozpoznanie w toku postępowania odwoławczego
zarzutów apelacyjnych obrony opartych na obrazie art. 5 § 2 k.p.k. i art. 7 k.p.k.,
czego przejawem jest ogólnikowe potraktowanie w uzasadnieniu wyroku tego
aspektu skargi. W konsekwencji tych uchybień doszło do obrazy art. 2 § 2 k.p.k., art.
5 § 2 k.p.k. i art. 7 k.p.k. stanowiącej rażące naruszenie prawa, mogące mieć wpływ
na treść orzeczenia.
W konkluzji obu kasacji skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i
przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji.
W pisemnych odpowiedziach na kasację prokurator Prokuratury Apelacyjnej wniósł
o ich oddalenie, jako oczywiście bezzasadnych.
W toku rozprawy kasacyjnej prokurator Prokuratury Generalnej wniósł o
uchylenie zaskarżonego wyroku ze względu na zaistnienie uchybienia
przewidzianego w art. 439 k.p.k.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Wniesienie kasacji okazało się o tyle skuteczne, że pozwoliło na stwierdzenie, że
wyrok Sądu odwoławczego dotknięty jest jedną z bezwzględnych przyczyn
uchylenia orzeczenia, wymienionych w katalogu zawartym w art. 439 § 1 k.p.k.
Wprawdzie żadna z kasacji nie podnosiła zarzutu mieszczącego się we wskazanym
katalogu, jednakże zgodnie z art. 536 k.p.k. Sąd Najwyższy rozpoznaje sprawę w
12
zakresie szerszym niż wyznaczonym granicami zaskarżenia i podniesionymi
zarzutami – w wypadkach określonych w art. 435, 439 i 455 k.p.k.
Z zarządzenia Przewodniczącej II Wydziału Karnego Sądu Apelacyjnego z
dnia 15 września 2011 r. (k – 12400) wynika, że w skład Sądu odwoławczego
wyznaczonego do rozpoznania omawianej sprawy wejść miał m.in. delegowany do
Sądu Apelacyjnego sędzia Sądu Okręgowego T. O. Sędzia ten brał udział w
rozpoznaniu sprawy, na co wskazuje protokół rozprawy apelacyjnej (k – 12447 –
12449) oraz w wyrokowaniu i ogłoszeniu orzeczenia (k – 12450 – 12454). Z
nadesłanych do Sądu Najwyższego dokumentów (k – 39 – 43 akt SN) wynika, że
Prezes Sądu Apelacyjnego delegował sędziego Sądu Okręgowego T. O. do
pełnienia obowiązków sędziego w II Wydziale Karnym Sądu Apelacyjnego w dniach:
12 maja 2011 r. (rozprawa), 27 października 2011 r. (rozprawa), 21 grudnia 2011 r.
(posiedzenie) i 9 lutego 2012 r. (rozprawa). Rozprawa apelacyjna odbyła się w dniu
27 października 2011 r., jednakże, odwołując się do treści art. 411 § 1 k.p.k., Sąd
postanowił „odroczyć wydanie wyroku do dnia 3 listopada 2011 r.” Czynność ta
przeprowadzona została we wskazanej dacie, czego dowodzi „protokół z
ogłoszenia wyroku” – k. – 12450 – 12451, z udziałem sędziego T. O. Rzecz jednak
w tym, że jak wynika z pisma Przewodniczącej II Wydziału Karnego Sądu
Apelacyjnego z dnia 28 lutego 2013 r. (k. – 24 akt SN), „w wyniku niedopatrzenia
nie wystawiono delegacji dla sędziego Sądu Okręgowego T. O. na ogłoszenie
wyroku w dniu 3 listopada 2011 roku”. Opisana sytuacja uzasadnia stwierdzenie, że
w dacie ogłoszenia wyroku Sąd odwoławczy był nienależycie obsadzony w
rozumieniu art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k., ponieważ sędzia niższego rzędu nie został
skutecznie delegowany do orzekania w działającym jako sąd odwoławczy Sądzie
Apelacyjnym. Sam fakt, że sędzia miał należytą delegacje na dzień rozprawy
odwoławczej, nie oznacza, iż delegacja ta niejako automatycznie rozciąga się
także na inne dni, w tym na ten, w którym po odroczeniu wydania wyroku zostaje
on wydany, chyba że byłaby to delegacja okresowa obejmująca także ten dzień
(por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 października 2010 r., V KK 158/10, R –
OSNKW 2010, poz. 2046 CD), co ze względu na jednoznaczną treść delegacji na
dzień 27 października 2011 r. w rozważanej sprawie nie może mieć miejsca.
Wszystkie czynności orzecznicze wykonane z udziałem sędziego delegowanego, w
13
tym wydanie i ogłoszenie orzeczenia, muszą nastąpić w okresie delegowania
sędziego do orzekania w innym sądzie. Zatem akt delegacji sędziego do innego
sądu winien obejmować nie tylko dzień, w którym prowadzona jest rozprawa z jego
udziałem, ale również dzień, w którym ogłaszane jest zapadłe w wyniku
wcześniejszego rozpoznania sprawy orzeczenie (por. wyroki Sądu Najwyższego z
dnia: 10 czerwca 2010 r., IV KK 422/09, OSNKW 2010, z. 9, poz. 81 i z 25
listopada 2010 r., V KK 177/10, LEX nr 653673).
Zaistnienie w sprawie bezwzględnej przyczyny odwoławczej z art. 439 § 1
pkt 2 k.p.k. pociągnęło za sobą konieczność uchylenia zaskarżonego kasacjami
wyroku niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów oraz wpływu
uchybienia na treść orzeczenia, a także bez potrzeby odnoszenia się do zarzutów
kasacyjnych.
W toku postępowania odwoławczego Sąd Apelacyjny rozpoznał środki
odwoławcze dotyczące dziesięciu oskarżonych, a nadto w trybie art. 435 k.p.k.
rozstrzygnął w przedmiocie odpowiedzialności karnej R. S. Zgodnie z art. 435 k.p.k.,
stosowanym w postępowaniu kasacyjnym odpowiednio, Sąd Najwyższy uchyla
orzeczenie wobec współoskarżonych, choćby nie wnieśli kasacji, jeżeli uchylił je
wobec współoskarżonego, którego kasacja dotyczyła, gdy te same względy
przemawiają za uchyleniem wobec tamtych. Jest oczywiste, że ten sam wzgląd, tj.
zaistnienie bezwzględnej przyczyny uchylenia orzeczenia z art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k.,
przemawia za uchyleniem wyroku Sądu odwoławczego zarówno wobec skazanych
R. A. i D. K., których obrońcy wnieśli kasacje, jak i wobec skazanych […], ponieważ
w kwestii ich odpowiedzialności karnej także rozstrzygał Sąd odwoławczy, który był
nienależycie obsadzony. Wprawdzie R. S. nie zaskarżył orzeczenia Sądu pierwszej
instancji, a wyrok Sądu odwoławczego wydany wobec niego na podstawie art. 435
k.p.k. zawierał rozstrzygnięcia na jego korzyść, to i tak, zważywszy na zaistnienie
bezwzględnej przyczyny odwoławczej podlegał on uchyleniu (art. 435 k.p.k. w zw. z
art. 439 § 1 pkt 2 oraz art. 439 § 2 a contrario i art. 520 § 3 k.p.k.). Z oczywistych
względów wyrok Sądu Najwyższego nie może dotyczyć oskarżonego P. Ł.,
ponieważ Sąd odwoławczy uchylił w całości wyrok Sądu pierwszej instancji
odnoszący się do tego oskarżonego.
14
W toku ponownego postępowania Sąd odwoławczy rozpozna wniesione
środki odwoławcze przy respektowaniu przepisów o należytej obsadzie sądu oraz
bacząc na granice środków odwoławczych, a zwłaszcza na kierunek zaskarżenia.
Kierując się powyższym orzeczono, jak w wyroku.