III KK 481/13
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:26-02-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III KK 481/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 6 lutego 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Tomasz Grzegorczyk (przewodniczący)
SSN Roman Sądej
SSN Eugeniusz Wildowicz (sprawozdawca)
Protokolant Anna Korzeniecka-Plewka
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 k.p.k.
w sprawie P.M.
oskarżonego z art. 178a § 1 k.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 6 lutego 2014 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść
od wyroku Sądu Rejonowego w O. z dnia 24 października 2013 r.,
uchyla zaskarżony wyrok w części dotyczącej rozstrzygnięcia
o środku karnym (pkt II) i sprawę w tym zakresie przekazuje
Sądowi Rejonowemu w O. do ponownego rozpoznania.
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy w O., wyrokiem z dnia 24 października 2013 r., warunkowo
umorzył postępowanie karne wobec P. M. oskarżonego o to, że w dniu 14 sierpnia
2012 r. w O. na ul. L. w ruchu lądowym kierował pojazdem mechanicznym marki
Fiat Punto będąc w stanie nietrzeźwości (co najmniej 0,31 mg/l alkoholu w
2
wydychanym powietrzu), tj. o dokonanie przestępstwa z art. 178a § 1 k.k., ustalając
okres próby na 2 lata. Ponadto, na podstawie art. 42 § 2 k.k., orzekł wobec
oskarżonego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na 3 lata.
Powyższe orzeczenie nie zostało zaskarżone przez strony i uprawomocniło się
bez postępowania odwoławczego.
Od tego wyroku Prokurator Generalny wniósł kasację na korzyść oskarżonego,
zaskarżając go w części dotyczącej rozstrzygnięcia o środku karnym. W kasacji
skarżący zarzucił rażące i mające istotny wpływ na treść wyroku naruszenie
przepisów prawa karnego materialnego – art. 42 § 2 k.k., polegające na orzeczeniu
wobec P. M. zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na
podstawie tego przepisu pomimo warunkowego umorzenia postępowania karnego
w sytuacji, gdy do jego zastosowania może dojść wyłącznie przy spełnieniu
przesłanki formalnej, wynikającej z art. 42 § 2 k.k. w postaci skazania sprawcy oraz
naruszenie art. 67 § 3 k.k., polegające na jego niezastosowaniu, jak również
orzeczeniu wskazanego wyżej środka karnego na okres 3 lat w sytuacji, gdy
powołany przepis dopuszcza możliwość orzeczenia tego środka karnego jedynie na
okres 2 lat.
W konkluzji kasacji skarżący wniósł o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i
przekazanie sprawy w tym zakresie Sądowi Rejonowemu do ponownego
rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja Prokuratora Generalnego jest oczywiście zasadna.
Zaskarżone orzeczenie zapadło bowiem z rażącym naruszeniem wskazanych
w zarzucie kasacji przepisów prawa.
Zgodnie z art. 67 § 3 k.k. warunkowe umorzenie postępowania karnego
następuje na okres próby i może zostać połączone z obowiązkami nałożonymi na
sprawcę, świadczeniem pieniężnym oraz środkiem karnym zakazu prowadzenia
pojazdów przewidzianym w art. 39 pkt 3 k.k. W orzecznictwie ugruntowane jest
zapatrywanie, że przepis ten jest w zakresie orzekania środka karnego zakazu
prowadzenia pojazdów mechanicznych przepisem szczególnym w stosunku do art.
42 § 2 k.k. i wyłącza jego stosowanie przy warunkowym umorzeniu postępowania
(por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29 stycznia 2002 r., I KZP 33/01,
3
OSNKW 2002, z. 3 – 4, poz. 15). W związku z tym podstawę prawną orzeczenia
zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych przy warunkowym umorzeniu
postępowania może stanowić jedynie przepis art. 67 § 3 k.k. Tym samym,
orzeczenie na podstawie art. 42 § 2 k.k. wobec oskarżonego P. M. środka karnego
w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na 3 lata
stanowi rażącą obrazę obu tych przepisów prawa. Zauważyć ponadto trzeba, że
okres na jaki orzeka się ten środek karny w oparciu o przepis art. 67 § 3 in fine k.k.,
jest ograniczony do 2 lat, co stanowi wyjątek od zasady wyrażonej w art. 43 § 1 k.k.
Dlatego orzeczenie wobec oskarżonego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów
mechanicznych na 3 lata stanowi rażącą obrazę art. 67 § 3 k.k., wobec
przekroczenia ustawowej granicy okresu orzekania tego środka.
Wpływ tych uchybień na treść wyroku jest ewidentny, jeśli się zważy, że w jego
następstwie doszło do ustalenia okresu trwania środka karnego zakazu
prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na czas przekraczający granicę
zakreśloną w ustawie. W tej sytuacji niezbędne było uchylenie kwestionowanego
wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy w tym zakresie do ponownego
rozpoznania.
Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Rejonowym w O. weźmie pod uwagę
powyższe zapatrywania.
Mając to wszystko na uwadze, Sąd Najwyższy orzekł jak w wyroku.
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 6 lutego 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Tomasz Grzegorczyk (przewodniczący)
SSN Roman Sądej
SSN Eugeniusz Wildowicz (sprawozdawca)
Protokolant Anna Korzeniecka-Plewka
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 k.p.k.
w sprawie P.M.
oskarżonego z art. 178a § 1 k.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 6 lutego 2014 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść
od wyroku Sądu Rejonowego w O. z dnia 24 października 2013 r.,
uchyla zaskarżony wyrok w części dotyczącej rozstrzygnięcia
o środku karnym (pkt II) i sprawę w tym zakresie przekazuje
Sądowi Rejonowemu w O. do ponownego rozpoznania.
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy w O., wyrokiem z dnia 24 października 2013 r., warunkowo
umorzył postępowanie karne wobec P. M. oskarżonego o to, że w dniu 14 sierpnia
2012 r. w O. na ul. L. w ruchu lądowym kierował pojazdem mechanicznym marki
Fiat Punto będąc w stanie nietrzeźwości (co najmniej 0,31 mg/l alkoholu w
2
wydychanym powietrzu), tj. o dokonanie przestępstwa z art. 178a § 1 k.k., ustalając
okres próby na 2 lata. Ponadto, na podstawie art. 42 § 2 k.k., orzekł wobec
oskarżonego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na 3 lata.
Powyższe orzeczenie nie zostało zaskarżone przez strony i uprawomocniło się
bez postępowania odwoławczego.
Od tego wyroku Prokurator Generalny wniósł kasację na korzyść oskarżonego,
zaskarżając go w części dotyczącej rozstrzygnięcia o środku karnym. W kasacji
skarżący zarzucił rażące i mające istotny wpływ na treść wyroku naruszenie
przepisów prawa karnego materialnego – art. 42 § 2 k.k., polegające na orzeczeniu
wobec P. M. zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na
podstawie tego przepisu pomimo warunkowego umorzenia postępowania karnego
w sytuacji, gdy do jego zastosowania może dojść wyłącznie przy spełnieniu
przesłanki formalnej, wynikającej z art. 42 § 2 k.k. w postaci skazania sprawcy oraz
naruszenie art. 67 § 3 k.k., polegające na jego niezastosowaniu, jak również
orzeczeniu wskazanego wyżej środka karnego na okres 3 lat w sytuacji, gdy
powołany przepis dopuszcza możliwość orzeczenia tego środka karnego jedynie na
okres 2 lat.
W konkluzji kasacji skarżący wniósł o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i
przekazanie sprawy w tym zakresie Sądowi Rejonowemu do ponownego
rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja Prokuratora Generalnego jest oczywiście zasadna.
Zaskarżone orzeczenie zapadło bowiem z rażącym naruszeniem wskazanych
w zarzucie kasacji przepisów prawa.
Zgodnie z art. 67 § 3 k.k. warunkowe umorzenie postępowania karnego
następuje na okres próby i może zostać połączone z obowiązkami nałożonymi na
sprawcę, świadczeniem pieniężnym oraz środkiem karnym zakazu prowadzenia
pojazdów przewidzianym w art. 39 pkt 3 k.k. W orzecznictwie ugruntowane jest
zapatrywanie, że przepis ten jest w zakresie orzekania środka karnego zakazu
prowadzenia pojazdów mechanicznych przepisem szczególnym w stosunku do art.
42 § 2 k.k. i wyłącza jego stosowanie przy warunkowym umorzeniu postępowania
(por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29 stycznia 2002 r., I KZP 33/01,
3
OSNKW 2002, z. 3 – 4, poz. 15). W związku z tym podstawę prawną orzeczenia
zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych przy warunkowym umorzeniu
postępowania może stanowić jedynie przepis art. 67 § 3 k.k. Tym samym,
orzeczenie na podstawie art. 42 § 2 k.k. wobec oskarżonego P. M. środka karnego
w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na 3 lata
stanowi rażącą obrazę obu tych przepisów prawa. Zauważyć ponadto trzeba, że
okres na jaki orzeka się ten środek karny w oparciu o przepis art. 67 § 3 in fine k.k.,
jest ograniczony do 2 lat, co stanowi wyjątek od zasady wyrażonej w art. 43 § 1 k.k.
Dlatego orzeczenie wobec oskarżonego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów
mechanicznych na 3 lata stanowi rażącą obrazę art. 67 § 3 k.k., wobec
przekroczenia ustawowej granicy okresu orzekania tego środka.
Wpływ tych uchybień na treść wyroku jest ewidentny, jeśli się zważy, że w jego
następstwie doszło do ustalenia okresu trwania środka karnego zakazu
prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na czas przekraczający granicę
zakreśloną w ustawie. W tej sytuacji niezbędne było uchylenie kwestionowanego
wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy w tym zakresie do ponownego
rozpoznania.
Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Rejonowym w O. weźmie pod uwagę
powyższe zapatrywania.
Mając to wszystko na uwadze, Sąd Najwyższy orzekł jak w wyroku.