Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V KK 381/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 12 lutego 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Andrzej Siuchniński (przewodniczący)
SSN Dorota Rysińska (sprawozdawca)
SSN Andrzej Stępka
Protokolant Anna Kowal
w sprawie M. M.
skazanego z 278 § 3 kk w zw. z art. 278 § 1 kk
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu, w trybie art. 535 § 5 kpk.,
w dniu 12 lutego 2014 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego
od wyroku Sądu Rejonowego w K.
z dnia 21 stycznia 2013 r.,
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego
rozpoznania Sądowi Rejonowemu w K.
UZASADNIENIE
Prokurator Generalny wniósł kasację na korzyść M. M. od prawomocnego
wyroku Sądu Rejonowego w K. z dnia 21 stycznia 2013 r., wydanego w trybie art.
343 § 6 k.p.k., skazującego oskarżonego za popełnienie w dniu 26 listopada 2012 r.
przestępstwa określonego w art. 278 § 3 k.k. w zw. z art. 278 § 1 k.k. W skardze tej
Prokurator Generalny zarzucił rażące i mające istotny wpływ na treść wyroku
2
naruszenie przepisów prawa karnego procesowego, a mianowicie art. 343 § 7
k.p.k. w zw. z art. 335 § 1 k.p.k., polegające na uwzględnieniu przez sąd wadliwego
wniosku prokuratora o wydanie wobec M. M. wyroku skazującego bez
przeprowadzenia rozprawy i wymierzenie uzgodnionej z nim kary, w następstwie
czego doszło do naruszenia przepisu prawa karnego materialnego, a mianowicie
art. 33 § 2 k.k., polegającego na orzeczeniu na podstawie tego przepisu, za
przypisane oskarżonemu przestępstwo z art. 278 § 3 k.k. w zw. z art. 278 § 1 k.k.,
obok kary ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej
dozorowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku
miesięcznym, także kary grzywny w rozmiarze 40 stawek dziennych, ustalając
wysokość stawki dziennej na kwotę 10 zł każda, podczas gdy wymierzenie kary
grzywny obok kary ograniczenia wolności, nie było dopuszczalne. Formułując ten
zarzut, Prokurator Generalny wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i
przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja jest zasadna w stopniu oczywistym, co przy zważeniu na jej
kierunek pozwala na jej uwzględnienie w trybie określonym w art. 535 § 5 k.p.k.
Analiza akt potwierdza stan sprawy opisany w treści wysuniętego zarzutu
kasacyjnego. Jego rozważenie w sposób jednoznaczny potwierdza, że w
postępowaniu Sądu Rejonowego doszło do rażącej i mającej ewidentny wpływ na
treść wydanego wyroku obrazy przepisów procesowych regulujących obowiązek
sądu odnoszący się do kontroli wniosku prokuratora, złożonego na podstawie art.
335 § 1 k.p.k., o wydanie wyroku skazującego i orzeczenie uzgodnionej z
oskarżonym kary. Nie ulega wątpliwości, że uwzględnienie przez sąd tego wniosku
możliwe jest nie tylko w sytuacji, gdy doszło do uzgodnienia między oskarżonym a
prokuratorem wymiaru kary, ale i wówczas, gdy złożony wniosek spełnia pozostałe,
określone przepisem art. 335 § 1 k.p.k. warunki. Jest oczywiste, że wymogom tym
nie odpowiada także wniosek, który w jakikolwiek sposób narusza przepisy prawa
procesowego lub materialnego. Brak wówczas podstaw do uwzględnienia wniosku
zobowiązuje sąd do stwierdzenia tego faktu i skierowania sprawy do rozpoznania
na zasadach ogólnych (art. 335 § 7 k.p.k.).
3
Okoliczność, że rozpoznający sprawę Sąd nie zauważył, że dołączony do
aktu oskarżenia wniosek prokuratora (uzgodniony z oskarżonym) zawiera
ewidentne naruszenia prawa materialnego świadczy, iż Sąd zaakceptował ten
wniosek w sposób całkowicie automatyczny, nie badając w istocie treści
przedłożonej propozycji. W przeciwnym razie, musiałby dostrzec, że przepis art. 33
§ 2 k.k., stanowiący podstawę wymiaru uzgodnionej kary grzywny, przewiduje
możliwość jej orzeczenia tylko obok kary pozbawienia wolności, nie zaś obok kary
ograniczenia wolności, jaką jednocześnie uzgodniono i podano we wniosku. Można
dodać, że wymiar kary ograniczenia został ustalony w formie bezwzględnej, a więc
nie wchodziła w grę sytuacja uregulowana w art. 71 § 1 k.k.
W konsekwencji opisanych uchybień procesowych Sądu Rejonowego doszło
do uwzględnienia wniosku prokuratora i do wydania wyroku skazującego, którego
rozstrzygnięcie o karze w jaskrawy sposób narusza przytaczany w kasacji przepis
prawa materialnego. Trafne jest zatem stanowisko Prokuratora Generalnego, że
omówione naruszenia prawa procesowego i materialnego miały charakter rażący
oraz że miały one istotny, niekorzystny dla oskarżonego, wpływ na treść wyroku.
Nieprawidłowe postępowanie Sądu doprowadziło bowiem do bezpodstawnego
wymierzenia mu kary grzywny obok kary ograniczenia wolności wymierzonej bez
warunkowego zawieszenia jej wykonania.
W tym świetle niezbędne stało się wydanie orzeczenia kasatoryjnego w celu
wyeliminowania, w ponowionym postępowaniu, stwierdzonych powyżej uchybień w
zakresie prawa procesowego i prawa materialnego. Uwzględniając kierunek
wniesionej na korzyść kasacji, Sąd Okręgowy powinien baczyć także na treść art.
443 k.p.k.