Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: WA 6/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 13 marca 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Andrzej Tomczyk (przewodniczący)
SSN Marian Buliński (sprawozdawca)
SSN Edward Matwijów
Protokolant : Anna Krawiec
przy udziale prokuratora del. do Naczelnej Prokuratury Wojskowej płk. Wojciecha
Serafina,
w sprawie M. W., podejrzanego z art. 258 § 1 k.k. i art. 231 § 2 k.k. w zw. z art. 65 §
1 k.k. i inne, po rozpoznaniu w Izbie Wojskowej na rozprawie w dniu 13 marca 2014
r., apelacji wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy ppłk. M. W. od wyroku
Wojskowego Sądu Okręgowego w P. z dnia 9 grudnia 2013 r.
1. zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;
2. kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb
Państwa.
UZASADNIENIE
Wojskowa Prokuratura Okręgowa w P. prowadzi śledztwo w sprawie o sygn.
akt […]. W toku tego postępowania ppłk. M. W. postawione zostały zarzuty
2
popełnienia przestępstwa z: art. 258 § 1 k.k., art. 231 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k.
– pięciokrotnie, art. 231 § 2 k.k. w zb. z art. 266 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. oraz
z art. 228 § 1 k.k.
Postanowieniem z dnia 14.02.2013 r. Wojskowy Sąd Okręgowy w P. w
sprawie o sygn. […] w uwzględnieniu wniosku prokuratora zastosował wobec
wymienionego podejrzanego środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego
aresztowania na okres 3 miesięcy, do dnia 11 maja 2013 r.
Postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 2013 r. (WZ 61/13) w
uwzględnieniu zażalenia obrońcy podejrzanego zaskarżone orzeczenie zostało
uchylone.
W wykonaniu tego rozstrzygnięcia sporządzony został tego samego dnia
nakaz zwolnienia podejrzanego z Aresztu Śledczego w […], który razem z odpisem
postanowienia Sądu Najwyższego został wysłany priorytetowym listem poleconym
w dniu 7 marca 2013 r. Dokumentacja związana ze zwolnieniem podejrzanego ze
wspomnianego aresztu została dostarczona do Dyrektora tej placówki w dniu 11
marca 2013 r. i tego dnia podejrzany został niezwłocznie wypuszczony na wolność.
W dniu 2 lipca 2013 r. do Sądu Okręgowego w W. wpłynął wniosek adw. M.
S. – pełnomocnika ppłk. M. W. o zasądzenie na rzecz wnioskodawcy od Skarbu
Państwa, na podstawie art. 552 § 4 k.p.k., odszkodowania w kwocie 251,12 zł oraz
zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w kwocie 100 000 zł za niesłuszne
tymczasowe aresztowanie.
W dniach 7-11 marca 2013 r. w toku postępowania karnego prowadzonego
przez Wojskową Prokuraturę Okręgową, sygn. akt […], Sąd Okręgowy w W.
postanowieniem z dnia 29 lipca 2013 r. stwierdził swoją niewłaściwość i przekazał
sprawę do rozpoznania Wojskowemu Sądowi Okręgowemu w P.
Po uprawomocnieniu się tego postanowienia przedmiotowy wniosek wpłynął
do Wojskowego Sądu Okręgowego w P. w dniu 4 września 2013 r.
Wojskowy Sąd Okręgowy w P. dnia 9 grudnia 2013 r. nie uwzględnił
wniosku pełnomocnika M. W. o zasądzenie odszkodowania i zadośćuczynienie za
niesłuszne pozbawienie wolności poprzez tymczasowe aresztowanie M. W. w
dniach 7-11 marca 2013 r. w toku postępowania karnego prowadzonego przez
prokuratora Wojskowej Prokuratury Okręgowej w P., sygn. akt: […].
3
Apelację od tego wyroku złożył pełnomocnik wnioskodawcy, zarzucając
temuż orzeczeniu:
1.obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia polegającą na
naruszeniu art. 7 k.p.k. w zw. z art. 552 § 4 k.p.k. poprzez jednostronną,
nieobiektywną, dowolną ocenę materiału dowodowego, które skutkowało błędnym
przyjęciem przez Sąd I instancji, iż w niniejszej sprawie nie doszło do niewątpliwie
niesłusznego tymczasowego aresztowania,
2. obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia polegającą
na naruszeniu art. 264 § 1 k.p.k. poprzez jego błędną wykładnię i niewłaściwe
zastosowanie,
3. błąd w ustaleniach faktycznych mających wpływ na treść orzeczenia, polegający
na niesłusznym uznaniu, iż zwolnienie podejrzanego M. W. z aresztu cztery dni po
wydaniu postanowienia uchylającego wobec niego ten najsurowszy środek
zapobiegawczy, nie stanowi wystarczającej podstawy do żądania odszkodowania i
zadośćuczynienia za oczywiście niesłuszne tymczasowe aresztowanie.
W oparciu o to skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez
uwzględnienie wniosku M. W. w całości, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego
wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.
Na rozprawie przed Sądem Najwyższym, prokurator z Naczelnej Prokuratury
Wojskowej wniósł o utrzymanie w mocy zaskarżonego wyroku.
W tej sytuacji Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Na wstępie zauważyć należy, że w orzeczeniu kończącym postępowanie
karne rozstrzyga się także, co do stosowanych środków zapobiegawczych.
Postępowanie karne w sprawie […] nie zostało jeszcze zakończone.
Wnioskodawca zaś nie twierdzi, że cały okres tymczasowego aresztowania
był niewątpliwie niesłuszny, lecz tylko ta jego część od 7 do 11 marca 2013 r. W
niniejszej sprawie nie zaistniał przypadek opisany w postanowieniu Sądu
Najwyższego z dnia 10 października 1991 r. (I KZP 26/91), na które powołuje się
pełnomocnik wnioskodawcy w apelacji. Na marginesie podkreślić należy, że autor
apelacji cytuje to orzeczenie wybiórczo, czasami niepełne zdanie, np. „fakt ten
może uzasadniać odszkodowanie za oczywiście niesłuszne tymczasowe
aresztowanie”, zapominając dopisać dalszą część tego zdania „chyba że okres
4
tego bezprawnego pozbawienia wolności zostanie zaliczony na poczet orzeczonej
kary”. Nadto dostrzec należy różnice między art. 83 k.k. (z 1969 r.), na gruncie
którego zostało wydane omawiane orzeczenie SN (§ 1 na poczet kary pozbawienia
wolności zalicza się z mocy prawa okres tymczasowego aresztowania), a art. 63 §
1 k.k. (obecnie obowiązującego „na poczet orzeczonej kary zalicza się okres
rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie”).
Podniesione w apelacji zarzuty nie są zasadne.
Sąd pierwszej instancji dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych. Po
wydaniu postanowienia przez Sąd Najwyższy o uchyleniu postanowienia sądu
pierwszej instancji o tymczasowym aresztowaniu tego samego dnia dokumentacja
związana ze zwolnieniem wnioskodawcy została wysłana do Aresztu Śledczego. W
dniu, w którym dokumentacja ta dotarła do Aresztu Śledczego wnioskodawca został
wypuszczony na wolność. Mimo podniesienia w zarzucie 2 obrazy przepisów
postępowania polegającej na naruszeniu art. 264 § 1 k.p.k., to przecież obrońca
zgadza się z sądem orzekającym, że w przedmiotowej sprawie nie doszło do
naruszenia zasady określonej w art. 264 § 1 k.p.k.
Osobnym zagadnieniem, niemającym znaczenia w przedmiotowej sprawie
jest to do kiedy wnioskodawca przebywał w tymczasowym aresztowaniu. Jeżeli do
dnia 11 marca 2013 r., to niezasadne jest wydzielanie z tego okresu jego ostatnich
czterech dni, a nie wnioskowanie o rozstrzygnięcie czy cały okres tymczasowy
aresztowania był niewątpliwie niesłuszny. Jeżeli zaś okres tymczasowego
aresztowania został zakończony w dniu 7 marca 2013 r., to okres po nim
następujący nie daje podstaw do rozpatrywania wniosku w trybie art. 552 § 4 k.p.k.,
w przedmiocie odszkodowania i zadośćuczynienia.
Zagadnienie to nie ma decydującego znaczenia w przedmiotowej sprawie,
gdyż postępowanie w sprawie […], nie zostało zakończone. W orzeczeniu
kończącym to postępowanie zapewne znajdzie się rozstrzygnięcie co do okresu
rzeczywistego pozbawienia wolności wnioskodawcy (od 11 lutego 2013 r. do 11
marca 2013 r.).
Mając to na uwadze Sąd Najwyższy orzekł, jak na wstępie.
5