Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KK 448/13
POSTANOWIENIE
Dnia 10 kwietnia 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Barbara Skoczkowska (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Włodzimierz Wróbel
SSA del. do SN Jacek Błaszczyk
Protokolant Jolanta Włostowska
przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Mieczysława Tabora
w sprawie S. Z.
skazanego z art. 197 § 1 k.k. w zb. z art. 197 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej, na rozprawie w dniu 10 kwietnia 2014 r.
kasacji, wniesionych przez obrońców skazanego,
od wyroku Sądu Okręgowego w Z.
z dnia 20 maja 2013 r., utrzymującego w mocy wyrok Sądu Rejonowego w Z.
z dnia 21 czerwca 2012 r.
1. oddala obie kasacje;
2. obciąża skazanego S. Z. kosztami sądowymi postępowania
kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy w Z., wyrokiem z dnia 21 czerwca 2012 r., uznał S. Z. za
winnego tego, że w dniu 14 czerwca 2010 r. w okolicach Z., podstępem
polegającym na zwabieniu I. C. do samochodu pod pozorem powiezienia jej, a
następnie przemocą polegającą na przytrzymywaniu przełamał jej opór i grożąc
użyciem przemocy doprowadził pokrzywdzoną do poddania się innym czynnościom
seksualnym (…), a następnie doprowadził ją do obcowania płciowego (…) i odbył z
nią stosunek płciowy, tj. czynu wyczerpującego dyspozycję art. 197 § 1 k.k. w zb. z
art. 197 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i za ten czyn na podstawie art. 197 § 1 k.k.
2
w zw. z art. 11 § 3 k.k. wymierzył mu karę 4 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności,
na podstawie art. 63 § 1 k.k. zaliczył na poczet orzeczonej kary okres
tymczasowego aresztowania w sprawie oraz obciążył go częścią kosztów
sądowych.
Wyrok zaskarżył obrońca oskarżonego S. Z., który w apelacji zarzucił:
1. „obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść wyroku art. 4, 5, 7 i
424 k.p.k. polegającą na jednostronnej, fragmentarycznej analizie i ocenie
dowodów, rozstrzygnięciu nie dających się usunąć wątpliwości na niekorzyść
oskarżonego S. Z., oparciu orzeczenia o winie oskarżonego tylko na
dowodach niekorzystnych i pominięciu dowodów korzystnych bez należytego
uzasadnienia takiego stanowiska, naruszeniu zasady bezstronności,
domniemania niewinności oraz swobodnej oceny dowodów, przyjęciu
ustaleń dowolnych nie mających oparcia w materiale dowodowym
ujawnionym na rozprawie oraz art. 391 § 1 k.p.k. poprzez odczytanie zeznań
świadka H. K. pomimo prawidłowego wezwania na termin rozprawy w dniu
28 maja 2012 r. oraz art. 394 § 2 k.p.k. poprzez ujawnienie na rozprawie w
dniu 28 maja 2012 r. dokumentów z k. 137-138-odpisu wyroku Sądu
Rejonowego w T. w sytuacji kiedy skazanie uległo zatarciu z mocy prawa
oraz art. 170 § 1 k.p.k. poprzez oddalenie wniosków dowodowych obrony o
przesłuchanie świadków […] oraz biegłego seksuologa M. H.;
2. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mający
wpływ na jego treść przez ustalenie na podstawie nieprawidłowej i dowolnej
oceny dowodów, że oskarżony S. Z. dopuścił się popełnienia zarzucanego
mu czynu mimo poważnych wątpliwości w tym względzie wynikających z
całokształtu materiału dowodowego”.
W związku z powyższymi zarzutami obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego
wyroku przez uniewinnienie S. Z. od popełnienia zarzucanego czynu ewentualnie o
uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi
Rejonowemu w Z.
Sąd Okręgowy w Z., wyrokiem z dnia 20 maja 2013 r., utrzymał w mocy
zaskarżony wyrok i obciążył S. Z. kosztami sądowymi za postępowanie
odwoławcze.
3
Wyrok Sądu odwoławczego został zaskarżony dwoma kasacjami
wniesionymi przez obrońców skazanego S. Z.
Adw. M. L. w swojej kasacji zarzuciła „rażące naruszenie prawa mogące
mieć istotny wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie obrazę następujących
przepisów prawa procesowego:
1. art. 4 k.p.k., art. 5 § 1 k.p.k., art. 7 k.p.k. poprzez naruszenie zasady
bezstronności, zasady domniemania niewinności, zasady in dubio pro reo,
oraz zasady swobodnej oceny dowodów przez rozstrzygnięcie na niekorzyść
oskarżonego S. Z. nie dających się usunąć wątpliwości w szczególności
poprzez:
a) ustalenie, że obecność spermy w pochwie pokrzywdzonej potwierdza, że
doszło pomiędzy I. C. a oskarżonym do stosunku podczas, gdy z zeznań
pokrzywdzonej jednoznacznie wynika, że do wytrysku u oskarżonego nie
doszło,
b) ustalenie, że ekspertyza z badań genetycznych potwierdza wersję
podaną przez pokrzywdzoną podczas, gdy z analizy tejże opinii nie
wynika, że pokrzywdzona odbyła stosunek seksualny w dniu zdarzenia,
ani też ekspertyza nie potwierdza śladów DNA oskarżonego,
c) poprzez dokonanie ustaleń w sprawie w oparciu o bezdowodowe
domniemania wyrażające się w stwierdzeniu, że nie ulega wątpliwości, iż
ciało obce w pochwie pokrzywdzonej umieścił oskarżony w sytuacji kiedy
z zeznań pokrzywdzonej wynika, iż po spotkaniu z oskarżonym poddała
się dokładnym zabiegom higienicznym, które powinny doprowadzić do
usunięcia owego ciała obcego;
2. art. 186 § k.p.k. poprzez przywołanie w treści uzasadnienia dowodu z
zeznań świadka B. Z. - matki oskarżonego - w sytuacji kiedy świadek ten
przed Sądem skorzystała z ustawowego uprawnienia do odmowy składania
zeznań;
3. art. 452 § 1 k.p.k. poprzez przeprowadzenie przez Sąd Odwoławczy dowodu
z opinii biegłego ginekologa, który to dowód jest dowodem co do istoty
sprawy, w szczególności gdy opiniująca biegła nie dokonała oględzin
dowodu w postaci zabezpieczonego podczas badania ginekologicznego
4
pokrzywdzonej ciała obcego, co skutkowało zdaniem skarżącego wydanie
opinii niepełnej;
4. art. 391 § 1 k.p.k. w zw. z art. 6 k.p.k. przez ujawnienie przez odczytanie na
rozprawie zeznań świadka H. K. z karty 178v.-179 oraz składanych na
rozprawie w dniu 13 lutego 2012 r., to jest składanych na rozprawie, na którą
oskarżony nie mógł się stawić z uwagi na chorobę, co udokumentował
zaświadczeniem lekarskim wydanym przez lekarza uprawnionego do
wydawania zaświadczeń celem usprawiedliwienia nieobecności w Sądzie,
potwierdzonym następnie opinią zespołu biegłych i uznaniu, pomimo
prawidłowego wezwania tego świadka na rozprawę w dniu 28 maja 2012 r.
za wystarczające w świetle art. 391 § 1 k.p.k., że świadek przebywa za
granicą, na podstawie telefonicznego usprawiedliwienia świadka, że nie
wyjechać za granicę>;
5. art. 167 k.p.k. w zw. z art. 170 § 2 k.p.k. przez uznanie, że dowód z zeznań
świadka E. D. słusznie został oddalony, albowiem twierdzenia oskarżonego,
że rozmawiał przez telefon z E. D. podczas spotkania z I. C., są sprzeczne z
materiałem dowodowym, a wyjaśnienia oskarżonego w tym zakresie zostały
uznane za nieprawdziwe szczególnie, że treść opinii biegłego z zakresu
odzyskiwania i ujawniania danych z telefonów komórkowych, kart pamięci
oraz innych nośników służących do przechowywania danych połączenia
telefonicznego oskarżonego z E. D. nie wyklucza;
6. art. 457 § 3 k.p.k. poprzez nierozważenie i nieustosunkowanie się przez Sąd
Okręgowy do wszystkich zarzutów wskazanych w apelacji obrońcy jak też
zaniechanie należytego wskazania w sporządzonym uzasadnieniu
przesłanek, dla których zarzuty i wnioski apelacji Sąd uznał za niezasadne;
7. art. 424 § 1 k.p.k. poprzez wybiórcze potraktowanie przez Sąd dowodów i
pominięcie w uzasadnieniu wyroku całościowej analizy odnośnie
wiarygodności lub niewiarygodności dowodów, których treść wskazuje na
możliwość dokonania ustaleń faktycznych odmiennych od przyjętych w
wyroku skazującym (powołana podstawa kasacyjna jest zgodna ze
5
stanowiskiem SN w wyroku z dnia 13.10.1999 r., KKN 297/97, OSN Prok. i
Pr. 2000, nr 3, poz. 15)”.
Podnosząc powyższe zarzuty, obrońca skazanego adw. M. L. wniosła o
uchylenie wyroku Sądu Okręgowego i utrzymanego nim w mocy wyroku Sądu
Rejonowego i przekazanie sprawy oskarżonego S. Z. do ponownego rozpoznania
Sądowi I instancji.
Drugi obrońca skazanego, adw. J. Z., zarzucił w kasacji zaskarżonemu
wyrokowi „mające wpływ na treść orzeczenia rażące naruszenie prawa
procesowego w postaci:
1. art. 439 § 1 pkt 11 k.p.k. w zw. z art. 6 k.p.k. i art. 391 § 1 k.p.k. poprzez
nieuwzględnienie przez Sąd Okręgowy bezwzględnej przyczyny
odwoławczej w postaci przeprowadzenia przez Sąd meriti rozprawy w dniu
13 lutego 2012 r. – z przesłuchaniem nań świadka H.K. – pod nieobecność
oskarżonego, którego stawiennictwo sam Sąd uważał za obowiązkowe,
pomimo usprawiedliwienia przez niego swej absencji i złożenia stosownego
wniosku o odroczenie rozprawy w tym dniu, z następowym jedynie
odczytaniem w terminie późniejszym zeznań tej osoby przy jednoczesnym
pozbawieniu S. Z. możliwości osobistego zadawania pytań H. K., w sytuacji
w jakiej brak było ku temu uzasadnionych podstaw;
2. art. 457 § 3 k.p.k. na skutek zaniechania ustosunkowania się w uzasadnieniu
wyroku Sądu odwoławczego do wszystkich zarzutów apelacji S. Z. odnośnie
nieprawidłowych ustaleń Sądu I instancji prowadzących w efekcie do
uznania numeru telefonu komórkowego nr /…/ za należący do oskarżonego,
podczas kiedy w rzeczywistości jest to numer centrum serwisowego
operatora telefonicznego, a co wszystko razem następowo stanowiło
podstawę nietrafnego oddalenia wniosku o przesłuchanie E. D. jako
bezzasadnego;
3. art. 456 k.p.k. w zw. z art. 452 § 1 i 2 k.p.k., art. 438 pkt 3 k.p.k., art. 391 § 1
k.p.k. i art. 177 § 1 k.p.k. przez nie uchylenie do ponownego rozpoznania
zaskarżonego wyroku celem wdrożenia postępowania dowodowego przed
sądem rejonowym co do istoty sprawy w drodze przeprowadzenia dowodów
6
zawnioskowanych w apelacji jako mających kluczowe znaczenie dla wydania
końcowego rozstrzygnięcia z jednoczesnym przeprowadzeniem części z
tych dowodów przed Sądem II instancji uniemożliwiającym tym samym
kontrolę instancyjną poczynionych przez ten organ ustaleń;
4. art. 186 § 1 k.p.k. w zw. z art. 182 § 1 k.p.k. w następstwie przywołania jako
podstawy orzeczeń przez sądy obu instancji zeznań złożonych przez matkę
oskarżonego B. Z. w sytuacji kiedy już w toku pierwszego przesłuchania
sądowego ostatnio wymieniona skorzystała z prawa do odmowy ich
złożenia, ergo nie mogły one stanowić podstawy żadnego z rozstrzygnięć w
niniejszej sprawie,
a z ostrożności procesowej również
5. rażącą niewspółmierność orzeczonej kary pozbawienia wolności.
Stawiając powyższe zarzuty adw. J. Z. wniósł o uznanie skazania za
oczywiście niesłuszne i uniewinnienie S. Z. od przypisanego mu czynu, względnie
uchylenie zaskarżonego wyroku oraz utrzymanego nim w mocy orzeczenia
pierwszoinstancyjnego i przekazanie sprawy właściwemu sądowi do ponownego
rozpoznania.
Prokurator Prokuratury Okręgowej w pisemnej odpowiedzi na kasacje wniósł
o ich uwzględnienie i uchylenie zaskarżonego wyroku oraz wyroku Sądu
Rejonowego i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji,
gdyż jego zdaniem w sprawie zaistniała przesłanka określona w art. 439 § 1 pkt 11
k.p.k. Prokurator Prokuratury Generalnej na rozprawie kasacyjnej poparł
stanowisko wyrażone w pisemnej odpowiedzi na kasacje.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kasacje obrońców skazanego S. Z. są niezasadne.
W kasacji adw. J. Z. podniesiony został bezpośrednio zarzut obrazy art. 439
§ 1 pkt 11 k.p.k., natomiast z treści zarzutu 4 kasacji adw. M. L. wynika, iż stawiając
zarzut obrazy art. 391 § 1 k.p.k. w zw. z art. 6 k.p.k., w istocie, zdaniem obrońcy,
doszło również do wystąpienia w sprawie tej bezwzględnej przyczyny odwoławczej.
Z uwagi na wagę tego zarzutu, jak i stanowisko prokuratorów wyrażone w pisemnej
odpowiedzi na kasacje oraz na rozprawie kasacyjnej, stało się konieczne w
pierwszej kolejności odniesienie się do nich przez Sąd Najwyższy.
7
Bezsporne jest w sprawie, że przed Sądem Rejonowym w dniu 13 lutego
2012 r., podczas usprawiedliwionej nieobecności na rozprawie oskarżonego S. Z. i
jego wniosku o odroczenie rozprawy oraz wcześniejszego uznania przez Sąd
obecności oskarżonego za obowiązkową, doszło do bezpośredniego przesłuchania
św. H. K. Jednakże w niniejszej sprawie nie przesądza to o zasadności kasacji z
uwagi na wystąpienie uchybienia stanowiącego bezwzględną przyczynę
odwoławczą z art. 439 § 1 pkt 11 k.p.k., skutkującą obowiązkiem uchylenia
orzeczenia bez badania wpływu uchybienia na treść orzeczenia. Wskazać bowiem
należy, że na rozprawie w dniu 28 maja 2012 r., na której obecny był oskarżony,
Sąd I instancji ponownie przeprowadził dowód z zeznań św. H. K. Wadliwie
dokonana czynność procesowa została więc w toku dalszego postępowania
sądowego konwalidowana, czyli uchybienie, jakim dotknięte było postępowanie
zostało usunięte z mocą wsteczną, jeszcze przed wydaniem wyroku przez Sąd I
instancji. Oczywiście w niniejszej sprawie najistotniejszą kwestią jest ustalenie, czy
do przeprowadzenia tego dowodu na rozprawie w dniu 28 maja 2012 r. doszło
zgodnie z przepisem art. 391 § 1 k.p.k., czy też z jego naruszeniem, co jest
podnoszone w kasacjach obrońców skazanego, a co wskazywałoby wówczas na
zasadność zarzutów kasacyjnych. Usunięcie uchybienia stanowiącego
bezwzględną przyczynę odwoławczą jest bowiem jedynie skuteczne, gdy
powtórzenie wadliwej czynności procesowej odbędzie się z zachowanie wszystkich
wymagań ustawowych, ze szczególnym uwzględnieniem przepisów, które
uprzednio zostały obrażone (zob. S. Waltoś, Konwalidacja w procesie karnym,
Nowe Prawo 1960, nr 4, str. 494; A. Murzynowski, Przyczynek do zagadnienia
ważności czynności procesowych wykonywanych w niedopuszczalnym
postępowaniu karnym, Nowe Prawo 1962, nr 7-8, str. 988; S. Steinborn,
Konwalidacja wadliwej rozprawy oraz częściowe uchylenie wyroku w świetle
bezwzględnych przyczyn odwoławczych z art. 439 § 1 k.p.k., Palestra 2003, nr 5-6,
str. 74).
Analiza akt sprawy wskazuje, że wbrew twierdzeniom skarżących, Sąd I
instancji odczytując zeznania św. H. K. na rozprawie w dniu 28 maja 2012 r.
postąpił zgodnie z treścią art. 391 § 1 k.p.k. Przypomnieć należy, że świadek jest
obywatelką Ukrainy i jedynie czasowo przebywała w Polsce. Jak wynika z
8
pierwszego protokołu jej przesłuchania w dniu 28 czerwca 2010 r., mieszkała
wówczas w Z. przy ul. W. i studiowała w […]. Będąc kilkakrotnie wzywana przez
Sąd I instancji na w/w adres, nie stawiała się na rozprawie, a z protokołów rozprawy
wynika, że albo awizowane wezwania były nieodebrane na poczcie, albo brak było
dowodu ich doręczenia. Po uzyskaniu przez Sąd informacji od Policji z dnia 23
czerwca 2011 r., że świadek nigdy nie mieszkała pod wskazanym powyżej adresem
(Sąd nie wnikał w przyczynę podania takiej informacji) oraz ze Szkoły [...] z dnia 25
sierpnia 2011 r., że ukończyła studia i zdała egzamin dyplomowy w dniu 2 lipca
2010 r., wezwanie dla świadka zostało wysłane na adres jej stałego pobytu podany
przez Szkołę, w której studiowała, tj. D. na Ukrainie. Wezwanie na rozprawę w dniu
14 listopada 2011 r. odebrała ona osobiście, lecz z uwagi na trudne warunki
drogowe, spóźniła się do Sądu na rozprawę wyznaczoną na godz. 9.00. Stawiła
się ona również w Sądzie na rozprawie w dniu 13 lutego 2012 r. i doszło wówczas
do jej przesłuchania pod nieobecność oskarżonego. Świadek podała również swój
nowy adres w W., zaznaczając, że w czerwcu lub lipcu 2012 r. wyjeżdża do Chin,
lecz nie wie na jak długo. Z uwagi na wniosek obrońcy złożony na rozprawie w
dniu 19 marca 2012 r. o ponowne przeprowadzenie dowodu z przesłuchania św. H.
K. oraz treść opinii lekarskiej z dnia 27 marca 2012 r. potwierdzającej niemożność
stawiennictwa oskarżonego na rozprawie w dniu 13 lutego 2012 r., Sąd ponownie
wezwał świadka na rozprawę w dniu 16 kwietnia 2012 r. Świadek jednak nie
stawiła się, wezwanie wysłane na adres w./…/, podwójnie awizowane, nie zostało
odebrane. Świadek została natomiast prawidłowo wezwana na rozprawę w dniu 28
maja 2012 r., jednakże na ten termin również nie stawiła się. W aktach sprawy
znajduje się notatka urzędowa z dnia 24 maja 2012 r, z której wynika, że św. H. K.
zadzwoniła do Sądu i poinformowała, że nie stawi się w dniu 28 maja 2012 r., „gdyż
musi wyjechać za granicę”. Na rozprawie w dniu 28 maja 2012 r. Sąd podjął
decyzję w trybie art. 391 § 1 k.p.k. i odczytał zeznania św. H. K. zarówno z
postępowania przygotowawczego jak i z rozprawy z dnia 13 lutego 2012 r.,
wskazując, że świadek wyjechała za granicę i termin powrotu nie jest znany.
Powyższej przytoczone okoliczności wskazują, że Sąd I instancji odczytując
zeznania św. H. K. na rozprawie w dniu 28 maja 2012 r. nie naruszył przepisu art.
391 § 1 k.p.k. Zauważyć należy, że Sąd I instancji był uprawniony do odczytania
9
również zeznań świadka złożonych w dniu 13 lutego 2012 r. podczas nieobecności
oskarżonego, a więc w czasie tej wadliwej części rozprawy, gdyż sama czynność
przesłuchania została wykonana w sposób prawidłowy (zob. A. Murzynowski,
Przyczynek…, s. 993-994). Decyzja o odstępstwie od zasady bezpośredniości była
podjęta właściwie, gdyż rzeczywiście w sprawie zaszły niedające się usunąć
przeszkody w dochowaniu tej zasady oraz rozważnie, po wykorzystaniu wielu prób
bezpośredniego przesłuchania tego świadka na rozprawie. Oceniając w ten
sposób tą decyzję nie można bowiem pomijać tego, że świadek nie jest obywatelką
Polski, nie ma na terenie naszego kraju stałego miejsca pobytu, przebywała tutaj
jedynie czasowo, a na stałe przebywa zagranicą. Informacja z dnia 24 maja 2012 r.
o konieczności wyjazdu z Polski w pełni koresponduje z informacją podaną przez
świadka w dniu 13 lutego 2012 r. o wyjeździe w czerwcu lub lipcu 2012 r. do Chin.
Należy więc dojść do wniosku, że niestawiennictwo świadka wynikało z ważnej
przyczyny. Podkreślić również należy, że H. K. nie była bezpośrednim świadkiem
zdarzenia, a pokrzywdzona opisała jej zdarzenie jedynie ogólnie, bez szczegółów i
jak wynika z uzasadnienia orzeczeń, to nie na jej zeznaniach opierał się wyrok
skazujący K. Z., a zeznania pokrzywdzonej I. C. stanowiły w rozstrzygającym
stopniu podstawę ustaleń faktycznych.
Wbrew twierdzeniom skarżących nie doszło w sprawie również do obrazy
art. 6 k.p.k. Skoro do ujawnienia zeznań świadka doszło zgodnie z art. 391 § 1
k.p.k., to nie można twierdzić, że taka sytuacja narusza prawo oskarżonego do
obrony. Nie można pomijać również tego, że oskarżony nie był pozbawiony
możliwości zakwestionowania zeznań tego świadka po ich ujawnieniu, nadto
podczas składania zeznań przez św. H.K. na rozprawie w dniu 13 lutego 2012 r. był
obecny obrońca oskarżonego, który miał możliwość zadawania świadkowi pytań w
imieniu oskarżonego, a zeznania tego świadka złożone na etapie postępowania
przygotowawczego i sądowego nie różniły się.
Reasumując należy stwierdzić, że przesłuchanie bezpośrednie świadka
podczas nieobecności oskarżonego, którego obecność była obowiązkowa nie
stanowi uchybienia o charakterze bezwzględnej przyczyny odwoławczej określonej
w art. 439 § 1 pkt 11 k.p.k. w sytuacji, gdy czynność ta została konwalidowana na
późniejszym terminie rozprawy poprzez powtórzenie tej czynności procesowej, a
10
więc ponowne przesłuchanie tego świadka lub też odczytanie w trybie art. 391 § 1
k.p.k., oczywiście jeżeli zachodzą ku temu przesłanki, protokołu zeznań świadka,
który nie stawił się na rozprawie.
Pozostałe zarzutu podniesione w obu kasacjach są oczywiście bezzasadne,
gdyż przede wszystkim są zwrócone, wbrew nakazowi z art. 519 k.p.k., przeciwko
orzeczeniu Sądu I instancji, bądź kwestionują dokonane ustalenia faktyczne, co nie
jest zgodne z art. 523 § 1 k.p.k., czy też podnoszą niewspółmierność orzeczonej
kary, a więc są niedopuszczalne w postępowaniu kasacyjnym.
Podniesienie w kasacji zarzutu obrazy art. 4 k.p.k., art. 5 § 1 k.p.k. i art. 7
k.p.k. wskazuje przede wszystkim na niepełne zrozumienie przez adw. M. L. istoty
kasacji, jako nadzwyczajnego środka zaskarżenia skierowanego przeciwko
orzeczeniu Sądu odwoławczego, a nie Sądu I instancji. Nadto jego treść jak i
uzasadnienie kasacji w tym zakresie wskazuje, że w istocie obrońca kwestionuje
dokonane przez Sąd I instancji ustalenia co do obecności spermy w pochwie
pokrzywdzonej, odbycia przez nią tego dnia stosunku płciowego oraz umieszczenia
przez oskarżonego w pochwie pokrzywdzonej ciała obcego, co nie jest
dopuszczalne w postępowaniu kasacyjnym.
Odnosząc się do zarzutu podniesionego w obu kasacjach obrazy art. 186 § 1
k.p.k., a w kasacji adw. J. Z. powiązanego z art. 182 k.p.k., należy stwierdzić, że
wbrew twierdzeniom obrońców zeznania św. B. Z. nie stanowiły podstawy ustaleń
faktycznych dokonanych przez Sąd I instancji, o czym świadczy treść uzasadnienia
orzeczenia tego Sądu. Natomiast faktycznie Sąd II instancji odwołał się do zeznań
tego świadka pomimo, że na rozprawie w dniu 13 czerwca 2011 r. świadek, jako
matka oskarżonego, skorzystała z przysługującego jej prawa i odmówiła składania
zeznań. Jednakże w żadnej z kasacji nie wskazano, jak naruszenie tych przepisów
mogło mieć wpływ i to istotny, na treść orzeczenia. Natomiast przytoczony przez
Sąd II instancji jednozdaniowy fragment zeznań tego świadka jedynie wskazuje na
to, że to oskarżony użytkował samochód marki Opel Combi, do którego wsiadła
pokrzywdzona, a czemu zresztą nie zaprzeczał sam oskarżony.
Całkowicie niezasadne są również zarzuty związane z obrazą art. 452 § 1
k.p.k. podniesione przez obu obrońców. Stwierdzić należy, że Sąd odwoławczy
przeprowadził dowody z zeznań św. S. F. oraz z opinii biegłej ginekolog W. S. z
11
uwagi na podniesienie w apelacji zarzutów związanych z dokonanym przez Sąd I
instancji ustaleniem, że znaleziony w pochwie pokrzywdzonej skrawek papieru w
osłonce foliowej nie stanowił przeszkody do odbycia stosunku płciowego. Nie
można jednak uznać, jak to sugerują obrońcy, że Sąd II instancji przeprowadził
dowody co do istoty sprawy naruszając tym samym przepis art. 452 § 1 k.p.k.
Dowody te nie spowodowały dokonania jakichkolwiek nowych ustaleń, a jedynie
posłużyły weryfikacji ustaleń dokonanych przez Sąd I instancji i uznaniu, że są one
prawidłowe. Zauważyć należy, że Sąd I instancji dysponował dokumentacją
medyczną sporządzoną właśnie przez św. S. F. Trudno również uznać za zasadny
zarzut obrazy art. 456 k.p.k. powiązany przez adw. J. Z. z obrazą art. 452 k.p.k. w
sytuacji, gdy Sąd II instancji władny był w oparciu o przepis art. 452 § 2 k.p.k.
przeprowadzić, uzupełniające przewód sądowy dowody, które potwierdziły
prawidłowość orzeczenia Sądu I instancji. W takiej sytuacji nie zachodziła
konieczność uchylania zaskarżonego wyroku, a utrzymanie go w mocy jest zgodne
z art. 456 k.p.k. Z uzasadnienia kasacji adw. M. L. wynika nadto, iż w zasadzie nie
tyle kwestionuje możliwość przeprowadzenia dowody z opinii biegłej ginekolog
przez Sąd odwoławczy, co treść samej opinii wydanej przez biegłą W. S., jednakże
w kasacji nie został postawiony zarzut obrazy art. 201 k.p.k. Przedstawione wyżej
powody świadczą jednoznacznie o tym, że omawiany zarzut nie znajduje
jakichkolwiek podstaw prawnych i faktycznych, co przemawia za uznaniem go
także za oczywiście bezzasadny.
Analiza uzasadnienia Sądu Okręgowego, daje również podstawy do
stwierdzenia, że zostało ono sporządzone stosownie do wymagań przewidzianych
w art. 457 § 3 k.p.k. Wszystkie zarzuty apelacji były przedmiotem należytego
rozpoznania tego Sądu, który odniósł się do nich prawidłowo, w tym do oddalenia
przez Sąd I instancji wniosku o przesłuchanie w charakterze świadka E. D., która
miałaby potwierdzić, że w czasie gdy doszło do spotkania oskarżonego z
pokrzywdzoną, oskarżony rozmawiał z nią telefonicznie, uznając między innymi, że
ta okoliczność nie miałaby znaczenia w zakresie ustalania winy bądź niewinności
oskarżonego.
12
Mając powyższe na uwadze, Sąd Najwyższy orzekł jak w części dyspozytywnej
postanowienia, obciążając skazanego S. Z. kosztami sądowymi postępowania
kasacyjnego w oparciu o przepis art. 636 § 1 k.p.k.