Pełny tekst orzeczenia

23

POSTANOWIENIE
z dnia 22 lutego 2000 r.

Sygn. T. 29/99




Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Jadwiga Skórzewska-Łosiak

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym sprawy z wniosku Konfederacji Pracodawców Polskich o stwierdzenie niezgodności:
art. 110 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. Nr 137, poz. 887; zm.: Nr 162, poz. 1118), § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 grudnia 1998 r. w sprawie sposobu przeliczenia przychodu w związku z wprowadzeniem obowiązku opłacania składki na ubezpieczenia społeczne przez ubezpieczonych (Dz.U. Nr 153, poz. 1006) oraz § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. Nr 161, poz. 1106; zm.: z 1999 r. Nr 49, poz. 488 i Nr 75, poz. 847) z art. 2, art. 20 i art. 64 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej



p o s t a n a w i a :

odmówić nadania wnioskowi dalszego biegu.


Uzasadnienie:

Konfederacja Pracodawców Polskich na podstawie art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej wniosła o stwierdzenie, że art. 110 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. Nr 137, poz. 887; zm.: Nr 162, poz. 1118), § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 grudnia 1998 r. w sprawie sposobu przeliczenia przychodu w związku z wprowadzeniem obowiązku opłacania składki na ubezpieczenia społeczne przez ubezpieczonych (Dz.U. Nr 153, poz. 1006) oraz § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. Nr 161, poz. 1106; zm.: z 1999 r. Dz.U. Nr 49, poz. 488 i Nr 75, poz. 847), są niezgodne z art. 2, art. 20 i art. 64 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Wniosek ten został podpisany przez wiceprezydenta Konfederacji Pracodawców Polskich.
Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 22 grudnia 1999 r. wnioskodawca został wezwany do usunięcia wskazanych w zarządzeniu braków formalnych wniosku, w tym do nadesłania statutu Konfederacji Pracodawców Polskich. Braki te wnioskodawca uzupełnił 5 stycznia 2000 r.
Po analizie nadesłanego przez Konfederację Pracodawców Polskich statutu, zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 3 lutego 2000 r., wnioskodawcę wezwano do nadesłania uchwały Rady Wykonawczej Konfederacji Pracodawców Polskich w przedmiocie wystąpienia do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o stwierdzenie, że art. 110 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. Nr 137, poz. 887; zm.: Nr 162, poz. 1118), § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 grudnia 1998 r. w sprawie sposobu przeliczenia przychodu w związku z wprowadzeniem obowiązku opłacania składki na ubezpieczenia społeczne przez ubezpieczonych (Dz.U. Nr 153, poz. 1006) oraz § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. Nr 161, poz. 1106; zm.: z 1999 r. Nr 49, poz. 488 i Nr 75, poz. 847), są niezgodne z art. 2, art. 20 i art. 64 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz odpisu upoważnienia do wykonania tej uchwały, udzielonego wiceprezydentowi Konfederacji Pracodawców Polskich, który podpisał wniosek do Trybunału Konstytucyjnego.
W piśmie z 9 lutego 2000 r. wnioskodawca stwierdził, że w statucie Konfederacji Pracodawców Polskich nie wymienia się enumeratywnie ani kompetencji Zgromadzenia Ogólnego ani Rady Wykonawczej, brak zatem podstaw do uznania, iż organy te są uprawnione do występowania na zewnątrz. Statut nie przewiduje również konieczności podjęcia przez wymienione organy uchwały w przedmiocie wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego. Uprawnienie to służy prezydentowi Konfederacji na podstawie § 24 pkt. 1 statutu, który stanowi, że do kompetencji Prezydenta należy bieżące kierowanie działalnością Konfederacji. Wnioskodawca podniósł również, że Prezydium Konfederacji Pracodawców Polskich na posiedzeniu 15 października 1999 r. zaakceptowało wystąpienie do Trybunały Konstytucyjnego w niniejszej sprawie. Ponadto stwierdził, że prezydent na podstawie § 23 pkt 1 statutu upoważnił wiceprezydenta do reprezentowania Konfederacji Pracodawców Polskich w niniejszej sprawie.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z wnioskiem w sprawach, o których mowa w art. 188, do Trybunału Konstytucyjnego wystąpić mogą ogólnokrajowe organy związków zawodowych oraz ogólnokrajowe władze organizacji pracodawców i organizacji zawodowych. Powołany przepis Konstytucji wśród podmiotów uprawnionych do inicjowania postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym wymienia również organizacje pracodawców. Rodzaje tych organizacji, zasady ich tworzenia oraz działania określa ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o organizacjach pracodawców (Dz.U. Nr 55, poz. 235; zm.: z 1996 r. Nr 34, poz. 148; z 1997 r. Nr 121, poz. 769). Zgodnie z art. 8 ust. 1 pkt 2 tej ustawy organy związku, zakres ich uprawnień, tryb ich wyboru i odwołania oraz okres kadencji powinien określać statut związku pracodawców. Statut powinien także określać sposób reprezentowania związku oraz osoby uprawnione do zaciągania zobowiązań majątkowych w jego imieniu (art. 8 ust. 1 pkt 6). Zgodnie z art. 14 powołanej ustawy, jej art. 7-13 stosuje się odpowiednio do federacji i konfederacji związków pracodawców. Ustawa o organizacjach pracodawców nie zawiera żadnych regulacji szczególnych, określających organy związków pracodawców i ich kompetencje. Przeciwnie ustawodawca pozostawił organizacjom pracodawców pełną swobodę w kształtowaniu własnych struktur, powołaniu określonych organów i ustaleniu zakresu ich kompetencji oraz sposobu reprezentacji. Kwestie te są zatem regulowane wyłącznie statutem poszczególnych organizacji.
Zgodnie z § 14 ust. 1 statutu wnioskodawcy organami Konfederacji Pracodawców Polskich są: Zgromadzenie Ogólne, Rada Wykonawcza, Prezydium oraz Komisja Rewizyjna. Prezydent i wiceprezydenci Konfederacji, zgodnie z § 19 ust. 3 statutu, wchodzą w skład prezydium – organu wieloosobowego.
Wbrew twierdzeniom wnioskodawcy, kompetencje Zgromadzenia Ogólnego zostały w § 16 statutu wymienione enumeratywnie. Natomiast zgodnie z § 18 ust. 1 pkt 7 do kompetencji Rady Wykonawczej należy podejmowanie uchwał we wszystkich sprawach nie zastrzeżonych dla Zgromadzenia Ogólnego. W ocenie Trybunału Konstytucyjnego takie określenie kompetencji Rady Wykonawczej pozwala stwierdzić, że organ ten jest właściwy we wszelkich sprawach nie przekazanych w statucie wyraźnie do kompetencji innych organów, a więc także w sprawie wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego, skoro w tym przedmiocie statut nie zawiera wyraźnych postanowień. Wnioskodawca w piśmie z 9 lutego 2000 r. podnosił, że jest to czynność mieszcząca się w zakresie bieżącego kierowania działalnością Konfederacji i jako taka, zgodnie z § 24 pkt 1 statutu, należy do kompetencji Prezydenta Konfederacji. W ocenie Trybunału Konstytucyjnego pogląd ten nie jest uzasadniony. Przez bieżące kierowanie działalnością rozumie się zwykle różnorodne czynności organizacyjne i techniczne. Natomiast wystąpienie do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o stwierdzenie zgodności aktów normatywnych z Konstytucją zdecydowanie wykracza poza zakres działalności bieżącej. Wystąpienie z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego nie mieści się również w zakresie uprawnień przyznanych Prezydentowi Konfederacji na podstawie § 24 pkt 8 statutu. W przepisie tym mowa jest o sprawach nie zastrzeżonych do kompetencji organów Konfederacji, zaś z § 18 ust. 1 pkt 7 statutu wynika domniemanie kompetencji Rady Wykonawczej (organu Konfederacji).
Z tego względu Trybunał Konstytucyjny uznał, iż dla wystąpienia z przedmiotowym wnioskiem niezbędne jest podjęcie uchwały przez Radę Wykonawczą Konfederacji Pracodawców Polskich. Wykonanie tej uchwały należy natomiast, zgodnie z § 24 pkt 2 statutu, do Prezydenta Konfederacji lub osoby upoważnionej na podstawie § 23 statutu.
Wypada również zauważyć, iż zgodnie z § 28 statutu zasadą jest łączna reprezentacja Konfederacji. Do składania oświadczeń i podpisywania w imieniu Konfederacji wymagane jest współdziałanie dwóch upoważnionych osób. Odstępstwo od tej zasady przewidziane w § 24 pkt 2 statutu uzasadnia być może fakt, iż decyzja, podlegająca wykonaniu, pochodzi od kolegialnego organu Konfederacji. Przy ocenie reprezentacji wnioskodawcy w niniejszej sprawie należy również uwzględnić, wynikającą z art. 67 § 1 kodeksu postępowania cywilnego w związku z art. 20 ustawy z dnia l sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz.U. Nr 102, poz. 643), zasadę, iż osoby prawne dokonują czynności procesowych przez organy uprawnione do działania w ich imieniu.

Z uwagi na powyższe Trybunał Konstytucyjny uznał, że wnioskodawca nie nadsyłając wymaganej uchwały Rady Wykonawczej Konfederacji Pracodawców Polskich nie uzupełnił w terminie braku formalnego wniosku i na podstawie art. 36 ust. 3 odmówił nadania wnioskowi dalszego biegu.