Ts 143/00
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:II UKN 353/98 XIV U 530/00
Pełny tekst orzeczenia
185
POSTANOWIENIE
z dnia 7 lutego 2001 r.
Sygn. Ts 143/00
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Marian Zdyb
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Jerzego P. w sprawie zgodności:
art. 89 i art. 99 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz.U. Nr 40, poz. 267 ze zm.) z art. 2, art. 45 i art. 77 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
Uzasadnienie:
W skardze konstytucyjnej Jerzego P. zakwestionowano zgodność z Konstytucją wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z 11 maja 2000 r. (sygn. akt XIV U 530/00) oraz wyroku Sądu Najwyższego z 8 grudnia 1998 r. (sygn. akt II UKN 353/98) – wydanego na skutek kasacji Rzecznika Praw Obywatelskich – uchylającego zaskarżony wyrok i przekazującego sprawę do ponownego rozpoznania sądowi II instancji. Zdaniem pełnomocnika skarżącego sądy te, w powyżej wskazanych orzeczeniach, pomijając obowiązujące przepisy ustaw i stan faktyczny nie przyznały powodowi prawa do “ryczałtu energetycznego” jako dodatku do emerytury za okres od 1 stycznia 1991 r. do 31 lipca 1994 r. W dalszym ciągu skargi zarzucono, iż Sąd Najwyższy orzekając w składzie trzyosobowym poprzez naruszenie art. 39314 kpc wzbudził u pełnomocnika skarżącego wątpliwości co do swojej konstytucyjnej legitymacji w kwestii “ustanawiania nowej zasady prawnej wiążącej sąd” naruszając tym jednocześnie wymienione w skardze normy konstytucyjne.
Zarządzeniami sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 7 listopada 2000 r. oraz z 18 grudnia 2000 r., pełnomocnik skarżącego został wezwany do usunięcia braków skargi konstytucyjnej poprzez dokładne określenie przepisów ustawy lub innego aktu normatywnego naruszających – jednocześnie wskazane – konstytucyjne prawa lub wolności skarżącego wraz z podaniem sposobu ich naruszenia przez zaskarżone przepisy.
W pismach procesowych z 20 listopada 2000 r. oraz 3 stycznia 2001 r., pełnomocnik skarżącego wskazał, że przedmiotem zaskarżenia w niniejszej sprawie czyni art. 89 i art. 99 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz.U. z 1982 r., Nr 40, poz. 267 ze zm.) zastosowanych w sprawie na podstawie art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (tekst jednolity z 1997 r. Dz.U. Nr 142, poz. 950 ze zm.) oraz nieformalny akt prawny, ustanowiony przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych – Biuro Rent Zagranicznych zawierający stwierdzenie, że ryczałt energetyczny jest świadczeniem niepieniężnym i dlatego nie był wypłacany skarżącemu przebywającemu za granicą. Jako wzorzec konstytucyjny wskazano art. 2, art. 45 i art. 77 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Zdaniem skarżącego na podstawie zaskarżonych przepisów zostało wydane ostateczne rozstrzygnięcie, które jednocześnie narusza art. 6 ust. 1 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Określając sposób naruszenia konstytucyjnych praw i wolności skarżącego, pełnomocnik skarżącego zakwestionował de facto akty stosowania prawa, poddając jednocześnie ocenie Trybunału Konstytucyjnego decyzje Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz orzeczenia sądów powszechnych, które to akty nie uwzględniają – jego zdaniem – żadnego ze wskazanych praw konstytucyjnych skarżącego.
Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji RP warunkiem merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej jest wskazanie przez skarżącego, iż wydane na podstawie zakwestionowanego w skardze aktu normatywnego rozstrzygnięcie sądu lub organu administracji publicznej, narusza przysługujące mu prawa lub wolności o charakterze konstytucyjnym. Wskazanie sposobu takiego naruszenia aktualizuje dopiero interes prawny skarżącego w uzyskaniu od Trybunału Konstytucyjnego orzeczenia o konstytucyjności ustawy lub innego aktu normatywnego zastosowanego wobec skarżącego. Brak takiego wskazania lub też oparcie skargi konstytucyjnej na naruszeniu praw lub wolności, które nie podlegają ochronie konstytucyjnej wyklucza możliwość merytorycznego rozpoznania zarzutów podniesionych w skardze konstytucyjnej. Wynika to nie tylko z treści art. 79 ust. 1 Konstytucji RP, ale także istoty skargi konstytucyjnej stanowiącej środek ochrony podmiotowych praw i wolności określonych w Konstytucji. Nadto zgodnie z art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym określenie sposobu naruszenia konstytucyjnych wolności lub praw, stanowi konieczny element treści skargi konstytucyjnej, a jego brak ma charakter braku formalnego.
Jak wynika z treści skargi konstytucyjnej będącej przedmiotem rozpoznania wstępnego, jak również pism procesowych dołączonych w celu wykonania zarządzeń sędziego w kwestii uzupełnienia braków formalnych złożonej skargi, pełnomocnik skarżącego formułując zarzut niezgodności z Konstytucją zaskarżonych przepisów jednocześnie nie sprecyzował sposobu naruszenia konstytucyjnych praw skarżącego przez te przepisy.
W tej sytuacji należy uznać, iż skarżący nie wskazał sposobu naruszenia przysługujących mu praw lub wolności o charakterze konstytucyjnym, w zakresie których skarga konstytucyjna jest uprawnionym środkiem ochrony, co stanowi przesłankę uzasadniającą odmowę nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej ze względu na nie spełnienie przez nią wymogu określonego w art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. W szczególności nie jest wystarczające powołanie się w skardze konstytucyjnej wyłącznie na okoliczność, iż zdaniem skarżącego rozstrzygnięcie organu władzy publicznej sprzeczne jest z określonymi przepisami Konstytucji.
W odniesieniu do zarzutu naruszenia przez zaskarżone przepisy art. 6 ust. 1 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, należy stwierdzić, iż na podstawie art. 79 Konstytucji RP, wzorcem skargi konstytucyjnej mogą być jedynie konstytucyjne prawa i wolności naruszone przez ostateczne rozstrzygnięcie oparte na zaskarżonym przepisie aktu normatywnego. Z uwagi na powyższe, badanie przez Trybunał Konstytucyjny aktów normatywnych pod kątem zgodności z aktami prawa międzynarodowego nie jest możliwe w trybie skargi konstytucyjnej.
W tym stanie rzeczy, uznając iż nie zostały spełnione warunki merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej należało odmówić nadania jej dalszego biegu.
POSTANOWIENIE
z dnia 7 lutego 2001 r.
Sygn. Ts 143/00
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Marian Zdyb
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Jerzego P. w sprawie zgodności:
art. 89 i art. 99 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz.U. Nr 40, poz. 267 ze zm.) z art. 2, art. 45 i art. 77 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
Uzasadnienie:
W skardze konstytucyjnej Jerzego P. zakwestionowano zgodność z Konstytucją wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z 11 maja 2000 r. (sygn. akt XIV U 530/00) oraz wyroku Sądu Najwyższego z 8 grudnia 1998 r. (sygn. akt II UKN 353/98) – wydanego na skutek kasacji Rzecznika Praw Obywatelskich – uchylającego zaskarżony wyrok i przekazującego sprawę do ponownego rozpoznania sądowi II instancji. Zdaniem pełnomocnika skarżącego sądy te, w powyżej wskazanych orzeczeniach, pomijając obowiązujące przepisy ustaw i stan faktyczny nie przyznały powodowi prawa do “ryczałtu energetycznego” jako dodatku do emerytury za okres od 1 stycznia 1991 r. do 31 lipca 1994 r. W dalszym ciągu skargi zarzucono, iż Sąd Najwyższy orzekając w składzie trzyosobowym poprzez naruszenie art. 39314 kpc wzbudził u pełnomocnika skarżącego wątpliwości co do swojej konstytucyjnej legitymacji w kwestii “ustanawiania nowej zasady prawnej wiążącej sąd” naruszając tym jednocześnie wymienione w skardze normy konstytucyjne.
Zarządzeniami sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 7 listopada 2000 r. oraz z 18 grudnia 2000 r., pełnomocnik skarżącego został wezwany do usunięcia braków skargi konstytucyjnej poprzez dokładne określenie przepisów ustawy lub innego aktu normatywnego naruszających – jednocześnie wskazane – konstytucyjne prawa lub wolności skarżącego wraz z podaniem sposobu ich naruszenia przez zaskarżone przepisy.
W pismach procesowych z 20 listopada 2000 r. oraz 3 stycznia 2001 r., pełnomocnik skarżącego wskazał, że przedmiotem zaskarżenia w niniejszej sprawie czyni art. 89 i art. 99 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz.U. z 1982 r., Nr 40, poz. 267 ze zm.) zastosowanych w sprawie na podstawie art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (tekst jednolity z 1997 r. Dz.U. Nr 142, poz. 950 ze zm.) oraz nieformalny akt prawny, ustanowiony przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych – Biuro Rent Zagranicznych zawierający stwierdzenie, że ryczałt energetyczny jest świadczeniem niepieniężnym i dlatego nie był wypłacany skarżącemu przebywającemu za granicą. Jako wzorzec konstytucyjny wskazano art. 2, art. 45 i art. 77 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Zdaniem skarżącego na podstawie zaskarżonych przepisów zostało wydane ostateczne rozstrzygnięcie, które jednocześnie narusza art. 6 ust. 1 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Określając sposób naruszenia konstytucyjnych praw i wolności skarżącego, pełnomocnik skarżącego zakwestionował de facto akty stosowania prawa, poddając jednocześnie ocenie Trybunału Konstytucyjnego decyzje Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz orzeczenia sądów powszechnych, które to akty nie uwzględniają – jego zdaniem – żadnego ze wskazanych praw konstytucyjnych skarżącego.
Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji RP warunkiem merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej jest wskazanie przez skarżącego, iż wydane na podstawie zakwestionowanego w skardze aktu normatywnego rozstrzygnięcie sądu lub organu administracji publicznej, narusza przysługujące mu prawa lub wolności o charakterze konstytucyjnym. Wskazanie sposobu takiego naruszenia aktualizuje dopiero interes prawny skarżącego w uzyskaniu od Trybunału Konstytucyjnego orzeczenia o konstytucyjności ustawy lub innego aktu normatywnego zastosowanego wobec skarżącego. Brak takiego wskazania lub też oparcie skargi konstytucyjnej na naruszeniu praw lub wolności, które nie podlegają ochronie konstytucyjnej wyklucza możliwość merytorycznego rozpoznania zarzutów podniesionych w skardze konstytucyjnej. Wynika to nie tylko z treści art. 79 ust. 1 Konstytucji RP, ale także istoty skargi konstytucyjnej stanowiącej środek ochrony podmiotowych praw i wolności określonych w Konstytucji. Nadto zgodnie z art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym określenie sposobu naruszenia konstytucyjnych wolności lub praw, stanowi konieczny element treści skargi konstytucyjnej, a jego brak ma charakter braku formalnego.
Jak wynika z treści skargi konstytucyjnej będącej przedmiotem rozpoznania wstępnego, jak również pism procesowych dołączonych w celu wykonania zarządzeń sędziego w kwestii uzupełnienia braków formalnych złożonej skargi, pełnomocnik skarżącego formułując zarzut niezgodności z Konstytucją zaskarżonych przepisów jednocześnie nie sprecyzował sposobu naruszenia konstytucyjnych praw skarżącego przez te przepisy.
W tej sytuacji należy uznać, iż skarżący nie wskazał sposobu naruszenia przysługujących mu praw lub wolności o charakterze konstytucyjnym, w zakresie których skarga konstytucyjna jest uprawnionym środkiem ochrony, co stanowi przesłankę uzasadniającą odmowę nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej ze względu na nie spełnienie przez nią wymogu określonego w art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. W szczególności nie jest wystarczające powołanie się w skardze konstytucyjnej wyłącznie na okoliczność, iż zdaniem skarżącego rozstrzygnięcie organu władzy publicznej sprzeczne jest z określonymi przepisami Konstytucji.
W odniesieniu do zarzutu naruszenia przez zaskarżone przepisy art. 6 ust. 1 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, należy stwierdzić, iż na podstawie art. 79 Konstytucji RP, wzorcem skargi konstytucyjnej mogą być jedynie konstytucyjne prawa i wolności naruszone przez ostateczne rozstrzygnięcie oparte na zaskarżonym przepisie aktu normatywnego. Z uwagi na powyższe, badanie przez Trybunał Konstytucyjny aktów normatywnych pod kątem zgodności z aktami prawa międzynarodowego nie jest możliwe w trybie skargi konstytucyjnej.
W tym stanie rzeczy, uznając iż nie zostały spełnione warunki merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej należało odmówić nadania jej dalszego biegu.