Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 kwietnia 2013r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy, II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Anatol Gul

Sędziowie: SO Alicja Chrzan

SR (del.) Maciej Ejsmont

Protokolant: Bogusława Mierzwa

po rozpoznaniu w dniu 23 kwietnia 2013r. w Świdnicy

na rozprawie

sprawy z powództwa T. J.

przeciwko K. F.

o zniesienie służebności

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Kłodzku

z dnia 20 grudnia 2012 r., sygn. akt I C 1156/12

oddala apelację.

Sygn.akt II Ca 189/ 13

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Kłodzku wyrokiem z dnia 20 grudnia 2012 roku w sprawie sygn. akt I C 1156/12 o zniesienie służebności i nakazanie oddalił w całości powództwo powoda T. J. przeciwko K. F..

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Postanowieniem z dnia 26 listopada 2009 r. Sąd Rejonowy w Kłodzku (sygn. akt I Ns 1243/08) ustanowił na nieruchomości położonej w R., działka nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Kłodzku prowadzi księgę wieczystą Kw (...), stanowiącej własność T. J. (nieruchomość obciążona), na rzecz każdoczesnego właściciela nieruchomości położonej w R. (nieruchomość władnąca), działka nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Kłodzku prowadzi księgę wieczystą Kw (...), służebność gruntową sieci wodociągowej od studni nr I, posadowionej na działce nr (...) do studni nr II, posadowionej na działce nr (...), biegnącej przez punkty 0-1, 0-2, 0-3, oznaczonej niebieską linią na mapie sporządzonej przez biegłego sądowego z zakresu geodezji Z. P. w opinii z dnia 25 sierpnia 2009 r. (k. 564 powyższych akt) i zasądził od wnioskodawców K. F. i E. F. na rzecz uczestnika T. J. kwotę 2 119,60 zł tytułem wynagrodzenia za ustanowienie służebności.

Postanowieniem z dnia 20 maja 2010 r. (sygn. II Ca 197/10) Sąd Okręgowy w Świdnicy oddalił apelację uczestnika T. J. od postanowienia Sądu Rejonowego w Kłodzku z dnia 26 listopada 2009 r. Sąd Rejonowy w Kłodzku (sygn. akt I Ns 1243/08).

W uzasadnieniu wskazał, iż twierdzenia wnioskodawców, zgodnie z którymi w okresach suchych w studni wnioskodawców brakuje wody, znajdują potwierdzenie w zeznaniach uczestnika postępowania J. U., jak również wnioski takie wynikają z opinii biegłego P. G., który przeanalizował zasobność wodną obszaru zasilającego rejon R.- K.(stwierdzając, że jest ona niska), dokonał inwentaryzacji i pomiarów w istniejących studniach, co pozwoliło na przyjęcie, że w okresach suchych ilość wody w studni wnioskodawców nie wystarcza na potrzeby prowadzonego przez nich gospodarstwa agroturystycznego. Sąd Okręgowy w Świdnicy w uzasadnieniu powyższego postanowienia wskazał również, że - jak wynika z opinii biegłego Z. P.- gdyby w przyszłości działka uczestnika T. J., przez którą przebiega wodociąg, miała zostać zabudowana, to istnieją ku temu warunki i wodociąg nie będzie temu przeszkadzał, jest to rurociąg liniowy i możliwe jest jego przesunięcie, a ponadto - jeśli po ustanowieniu służebności uczestnik T. J.zbudowałby swoją działkę i okazałoby się, że ilość wody z ujęcia na jego działce nie wystarcza na potrzeby jego gospodarstwa i gospodarstwa wnioskodawców, to stosownie do treści art.291 k.c. możliwe jest żądanie zmiany lub sposobu wykonywania tej służebności.

W piśmie z datą 19 stycznia 2012 r., skierowanym do T. J., Agencja (...)w K.poinformowała powoda, iż przekazuje mu Poradnik dla beneficjentów obejmujący, m. in. kwestię poruszoną przez powoda w jego korespondencji, tj. gospodarstwo agroturystyczne. W piśmie z datą 25 stycznia 2012 r., skierowanym do T. J., (...) S.A.Oddział w W.Rejon (...)w K.poinformował powoda, iż możliwość zasilania działki nr (...)w miejscowości R.oraz dane dotyczące przyłączenia w/w działki zostaną określone w warunkach przyłączenia oraz - jakie warunki należy spełnić, by o nie wystąpić, a nadto o wysokości opłaty przyłączeniowej.

Sąd Rejonowy wydając powyższy wyrok wskazał na treść art. 291 k.c., art. 294 k.c., art. 295 k.c.

Powód zaskarżając powyższy wyrok zarzucił naruszenie przez Sąd Rejonowy art. 380 k.p.c. w zw. z art. 160 k.p.c., w zw. z art. 162 k.p.c. poprzez nieprzeprowadzenie dowodu z opinii biegłego o którego wnioskował lub nie przesłuchanie w charakterze świadka biegłego P. G.na okoliczność zużycia wody na podstawie obowiązujących norm, naruszenie art. 295 k.c., art. 6 k.c., art.294 k.c, art. 291 k.c. poprzez przyjęcie, że nie zachodzą podstawy do zniesienia służebności, naruszenie art. 160 k.p.c. poprzez przyjęcie, że nie zachodzą podstawy do sprostowania i uzupełnienia protokołu rozprawy z dnia 20 grudnia 2012 roku, art. 162 k.p.c. poprzez nie wpisanie do protokołu zastrzeżeń co do uchybień proceduralnych, które wskazywał na rozprawie w dniu 20 grudnia 2012 roku, art. 258 k.p.c. poprzez nie wezwanie na przesłuchanie w charakterze świadka biegłego P. G., aby „powiedział sądowi na jakiej podstawie wyraził pogląd, że w okresie suszy wody u pozwanej brakuje, skoro w opinii określił ilość występującej wody w okresie suszy na nieruchomości pozwanej na kilka m ³ na dobę, art. 244 k.p.c. poprzez nie przeprowadzenie dowodu z dokumentu powoda pod tytułem „ekspertyza obliczeniowa”, mimo jego wniosku, art. 278 k.p.c. poprzez nie przekazanie biegłemu „ekspertyzy obliczeniowej” w celu ustalenia faktycznej ilości uzyskiwanej wody w porównaniu do obowiązujących norm zużycia w gospodarstwach domowych, art. 233 k.p.c. poprzez nie zbadanie zebranego materiału w sprawie, przyjęcie pisma z agencji restrukturyzacji i modernizacji rolnictwa oraz zakładu energetycznego jako informacji i mylne uznanie, że nie zachodzą podstawy do zniesienia służebności, art. 295 k.c. poprzez powołanie się na postanowienia sądów rejonowego i okręgowego.

Sąd Okręgowy przyjmując ustalenia Sądu Rejonowego za własne, zważył co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

Przede wszystkim wskazać należy, że istotą służebności gruntowej w rozumieniu art. 285 § 2 k.c. jest zwiększenie użyteczności nieruchomości władnącej, w niniejszej sprawie poprzez trwałe zapewnienie jej dostępności do wody. Zwiększenie użyteczności musi czynić zadość interesom każdoczesnego właściciela nieruchomości władnącej. Musi mieć charakter trwały, obiektywny. Właściwym kryterium oceny jest przeznaczenie nieruchomości władnącej (por. E. G. Kodeks cywilny Księga druga Własność i inne prawa rzeczowe Komentarz, ZAKAMYCZE 2001 str. 690). W niniejszej sprawie kryterium tej oceny stanowi jej siedliskowe zabudowanie.

Natomiast w myśl art. 295 k.c. właściciel nieruchomości obciążonej może żądać zniesienia służebności bez wynagrodzenia, tylko i wyłącznie wówczas, jeżeli służebność gruntowa utraciła dla służebności władnącej wszelkie znaczenie, w niniejszej sprawie poprzez wybudowanie przez Gminę L. wodociągu dla terenów wiejskich, co oznaczałoby brak potrzeby korzystania z nieruchomości obciążonej w zakresie oznaczonym postanowieniem Sądu Rejonowego w Kłodzku z dnia 26 listopada 2009 roku w sprawie sygn. akt I Ns 1243/08 , to jest w zakresie służebności gruntowej sieci wodociągowej.

Mając na uwadze powyższą wykładnię art. 285 § 2 k.c. i art. 295 k.c., wbrew poglądowi powoda, w niniejszej sprawie o zniesienie określonej powyższym postanowieniem Sądu Rejonowego w Kłodzku służebności gruntowej nie jest istotny fakt, jaka jest wydajność znajdujących się na nieruchomości władnącej ujęć wody, skoro przesłanką ustanowienia tej służebności jest ustalony przez Sąd Rejonowy w toku postępowania w sprawie I Ns 1243/08, w oparciu o dowód z opinii biegłego dr P. G., fakt występowania wyłącznie w okresie letnim niedoboru wody, gdy gospodarstwo agroturystyczne pozwanej odwiedzają grupy turystów – vide: k. 623v uzasadnienia w sprawie I Ns 1243/08.

Zatem Sąd Rejonowy trafnie w niniejszej sprawie na rozprawie w dniu 20 grudnia 2012 roku oddalił między innymi wnioski powoda w istocie o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego na okoliczność ustalenia faktycznej ilości uzyskiwanej wody na nieruchomości władnącej w porównaniu do obowiązujących norm zużycia w gospodarstwach domowych, przedstawionych w „ekspertyzie obliczeniowej” powoda, bowiem raz jeszcze podkreślić należy, że Sąd Rejonowy ustalił w sprawie I Ns 1243/08, że niedobór wody występuje wyłącznie w okresie letnim, co pozwala wysnuć wniosek, że w pozostałych porach roku faktyczna wydajność źródeł wody znajdujących się na nieruchomości władnącej jest wystarczająca dla zaspokojenia potrzeb pozwanej, zgodnie z obowiązującymi normami zużycia, które powód przedstawił w „ekspertyzie obliczeniowej”. Podkreślić raz jeszcze także należy, że z powodu występowania niedoboru wody wyłącznie w okresie letnim, Sąd Rejonowy w sprawie I Ns 1243/08, uznał za zasadne ustanowienie przedmiotowej służebności gruntowej. Sąd Rejonowy w niniejszej sprawie, zatem trafnie uznał, że opinia na wskazaną przez powoda okoliczność jest zbędna, bowiem powód nie przedłożył dowodów na okoliczność zmiany stosunków hydrogeologicznych na nieruchomości władnącej, uzasadniających zmianę wydajności źródeł wody w okresie letnim.

W świetle powyższych rozważań, uznać należy za niezasadny zarzut apelacji naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 160 k.p.c. i art. 162 k.p.c. poprzez oddalenie wniosku powoda o sprostowanie protokołu z rozprawy w dniu 20 grudnia 2012 roku i dopuszczenie dowodów z opinii biegłego i „ekspertyzy obliczeniowej” na wyżej określoną okoliczność, skoro przedmiotem tych dowodów nie są fakty mające istotne znaczenie w sprawie w rozumieniu art. 227 k.p.c. Sąd Rejonowy nie naruszył też art. 258 k.p.c. nakładającego na stronę procesu, a nie na Sąd rozpoznający sprawę obowiązek oznaczenia dokładnie faktów, które zeznaniami świadka mają być potwierdzone. Sąd Rejonowy nie naruszył również art. 244 k.p.c. poprzez nie przeprowadzenie dowodu z dokumentu powoda pod tytułem „ekspertyza obliczeniowa”, mimo jego wniosku, bowiem przedmiotowa „ekspertyza obliczeniowa” nie jest dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 244 § 1 i 2 k.p.c., tylko dokumentem prywatnym w rozumieniu art. 245 k.p.c. stanowiącym dowód tego, że osoba która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Sąd Rejonowy nie naruszył art. 278 k.p.c. poprzez nie przekazanie biegłemu „ekspertyzy obliczeniowej” w celu ustalenia faktycznej ilości uzyskiwanej wody w porównaniu do obowiązujących norm zużycia w gospodarstwach domowych, ani też art. 258 k.p.c. poprzez nie wezwanie na przesłuchanie w charakterze świadka biegłego P. G., aby „powiedział sądowi na jakiej podstawie wyraził pogląd, że w okresie suszy wody u pozwanej brakuje, skoro w opinii określił ilość występującej wody w okresie suszy na nieruchomości pozwanej na kilka m ³ na dobę, bowiem z przyczyn wyżej wskazanych, fakty te nie są istotne w sprawie, skoro Sąd Rejonowy w sprawie I Ns 1243/08 ustalił, że niedobór wody występuje wyłącznie w okresie letnim i na tej podstawie uznał za zasadne ustanowienie przedmiotowej służebności gruntowej, co pozwala wysnuć wniosek, że w pozostałych porach roku faktyczna wydajność źródeł wody znajdujących się na nieruchomości władnącej jest wystarczająca dla zaspokojenia potrzeb pozwanej, zgodnie z obowiązującymi normami zużycia, które powód przedstawił w „ekspertyzie obliczeniowej”. Sąd Rejonowy nie naruszył art. 233 k.p.c. poprzez nie zbadanie zebranego materiału w sprawie, oraz poprzez przyjęcie pisma z agencji restrukturyzacji i modernizacji rolnictwa oraz zakładu energetycznego jako informacji i mylne uznanie, że nie zachodzą podstawy do zniesienia służebności, bowiem z zebranego materiału dowodowego wysnuł logiczne wnioski, zgodne z doświadczeniem życiowym.

Z przyczyn wyżej wskazanych Sąd Rejonowy w niniejszej sprawie nie naruszył art. 295 k.c. poprzez powołanie się na postanowienia Sądów Rejonowego i Okręgowego, bowiem w uzasadnieniach do postanowień tych Sądów w sprawach odpowiednio I Ns 1243/08 i II Ca 197/10 została wskazana przesłanka ustanowienia przedmiotowej służebności gruntowej. Powód w toku postępowania nie wykazał, że ustanowiona z powodu występowania niedoboru wody wyłącznie w okresie letnim służebność gruntowa utraciła dla nieruchomości władnącej znaczenie.

Sąd Rejonowy nie naruszył również art.291 k.c. i art.294 k.c., bowiem powód nie udowodnił, jak to trafnie wskazał Sąd Rejonowy, powstania po stronie powoda ważnej potrzeby gospodarczej skojarzonej ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem obciążonej nieruchomości. Podkreślić w szczególności należy, iż powód nie wykazał, iż w uchwalonych przez Gminę L. planach zagospodarowania przestrzennego przewidziano na określonej w postanowieniu Sądu Rejonowego w Kłodzku z dnia 26 listopada 2009 roku w sprawie sygn. akt I Ns 1243/08 trasie przebiegu sieci wodociągowej zabudowę mieszkalną, co umożliwiłoby powodowi wzniesienie budowli w celu prowadzenia działalności agroturystycznej. Zatem powód nie wykazał, że nastąpiła taka zmiana stosunków, która spowodowała, że przedmiotowa służebność stała się dla powoda uciążliwa.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację powoda jako bezzasadną.