Pełny tekst orzeczenia

178/5/B/2006



POSTANOWIENIE

z dnia 7 grudnia 2005 r.


Sygn. akt Ts 59/05



Trybunał Konstytucyjny w składzie:



Jerzy Stępień,



po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Krystyny Nasiłowskiej w sprawie zgodności:

§ 5 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 221, poz. 2193) z art. 32, art. 45 ust. 1, art. 78 oraz art. 92 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,



p o s t a n a w i a:



odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.



UZASADNIENIE:



W skardze konstytucyjnej z 20 kwietnia 2005 r., wniesiono o stwierdzenie niezgodności § 5 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 221, poz. 2193) z art. 32, art. 45 ust. 1, art. 78 oraz art. 92 ust. 1 Konstytucji.

Postanowieniem z 30 lipca 2004 r. (sygn. akt 2 IV SA 728/03) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie odrzucił skargę kasacyjną skarżącej ze względu na nieopłacenie skargi. Konsekwencje wniesienia nieopłaconego pisma wynikają bezpośrednio z zaskarżonego przepisu art. 221 ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Na postanowienie to skarżąca złożyła zażalenie, jednak postanowieniem z 11 stycznia 2005 r. (sygn. akt OZ 1031/04) Naczelny Sąd Administracyjny oddalił przedmiotowe zażalenie.

Skarżąca zarzuciła w skardze konstytucyjnej naruszenie art. 45 ust. 1 i art. 92 ust. 1 Konstytucji polegające na niestosowaniu przez sądy administracyjne orzekające w jej sprawie przepisu § 5 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 221, poz. 2193; dalej: rozporządzenie) do uiszczania wpisu stałego od skargi kasacyjnej. Zdaniem skarżącej wskazana praktyka sądowa niezgodna jest także z art. 32 i art. 78 Konstytucji.

Ponadto w piśmie procesowym z 20 czerwca 2005 r., uzupełniającym braki formalne skargi konstytucyjnej skarżąca wskazała, iż zaskarżony przepis, którego zakres wbrew brzmieniu, ogranicza się tylko do postępowania przed sądem I instancji, stanowił podstawę orzeczenia odrzucającego skargę kasacyjną. Naruszenie praw skarżącej nastąpiło w wyniku wydania niejasnego przepisu, który nie określał w sposób dostatecznie jasny zakresu jego zastosowania, gdyby bowiem zaskarżony przepis zawierał stosowne wyłączenie dotyczące skarg kasacyjnych lub definicję pojęcia „skargi”, nie doszłoby do wprowadzenia w błąd pełnomocnika skarżącej.



Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:



Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji przedmiotem skargi konstytucyjnej może być ustawa lub inny akt normatywny, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o jego wolnościach lub prawach albo o jego obowiązkach określonych w Konstytucji. Oznacza to, że przesłanką rozpoznania skargi konstytucyjnej nie może być wskazanie dowolnego przepisu ustawy lub innego aktu normatywnego, ale tylko takiego, który w konkretnej sprawie stanowił podstawę ostatecznego rozstrzygnięcia.

Rozstrzygnięciem, z którego wydaniem skarżąca wiąże naruszenie przysługujących jej praw jest postanowienie NSA o odrzuceniu skargi kasacyjnej. Skarga kasacyjna stanowi środek odwoławczy od nieprawomocnych orzeczeń wojewódzkiego sądu administracyjnego, który jest sądem I instancji w postępowaniu sądowoadministracyjnym (zob. art. 173 § 1 upoppsa). Dla swej ważności wymaga spełnienia określonych wymogów dotyczących zarówno treści, jak i formy pisma, a także warunków dodatkowych, jak np. wniesienie wpisu od skargi. Warunki opłat w przypadku skargi kasacyjnej określają szczegółowo przepisy art. 219, art. 221, oraz art. 230 i 231 upoppsa. Podstawą taką nie jest natomiast zaskarżony przepis § 5 ust. 2 rozporządzenie, albowiem donosi się on jedynie do skargi wnoszonej przez adwokata lub radcę prawnego do sądu pierwszej instancji, nie zaś do skargi kasacyjnej. Zaskarżony przepis nie był więc podstawą wydania ostatecznego orzeczenia o prawach i wolnościach konstytucyjnych skarżącego, o czym przekonują także załączone do skargi orzeczenia WSA i NSA.

Niezależnie, od wskazanego powyżej powodu niedopuszczalność rozpoznania skargi wynika także z innych zasadniczych przyczyn. Zauważyć należy, iż zasadniczy zarzut sformułowany przez skarżącą w skardze konstytucyjnej dotyczy praktyki sądowej, polegającej na niestosowaniu przez sądy administracyjne orzekające w jej sprawie zaskarżonego przepisu § 5 ust. 2 rozporządzenie. W tej praktyce skarżąca upatruje naruszenia swych praw i wolności konstytucyjnych. Tymczasem zarzut taki nie może uzasadniać kontroli podejmowanej przez Trybunał Konstytucyjny w ramach instytucji skargi konstytucyjnej, albowiem nie mieści się w zakresie dopuszczalnej w tym trybie kontroli. Trybunał Konstytucyjny wielokrotnie podkreślał, że ukształtowana praktyka stosowania prawa (linia orzecznicza), nawet, jeżeli istnieje możliwość innej interpretacji przepisu prawa, może przesądzać o jego treści i jako taka powinna (może) być poddawana kontroli z punktu widzenia zgodności z Konstytucją (wyrok TK z 6 grudnia 2004 r., SK 29/04, OTK ZU nr 11/A/2004, poz. 114. W badanym przypadku nie chodzi jednak o błędną linię orzeczniczą, polegającą na przypisaniu przepisowi lub ich grupie określonej treści normatywnej – co ewentualnie stwarzałoby możliwość orzeczenia interpretacyjnego, – ale o niestosowanie przez sąd orzekający przepisu, który zdaniem skarżącego powinien znaleźć zastosowanie. Tymczasem ocenie Trybunału podlegać może i powinna wola ustawodawcy wynikająca z literalnego brzmienia przepisu prawnego oraz ukształtowanej na jej bazie wykładni. W takim tylko zakresie podlega ona kontroli z punktu widzenia zgodności z Konstytucją (wyrok TK z 6 września 2001 r., sygn. P 3/01). Z tych powodów należało odmówić nadania biegu skardze konstytucyjnej.

Ponadto na marginesie zauważyć można także, iż skarżąca wskazuje, że zaskarżony przepis niezgodny jest z wskazanymi wzorcami, zawartymi w Konstytucji „w zakresie, w jakim przepis ten nie dotyczy trybu uiszczania wpisu stałego od skargi kasacyjnej”, a więc istota zarzutów skarżącej związana jest z istniejącym w jej przekonaniu swoistym „pominięciu ustawodawczym”. Biorąc pod uwagę dotychczasowe orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego, należy uznać, że nawet tak rozumiany zarzut uznany musiałby być za oczywiście niezasadny, ze względu na treść przepisu art. 221 upoppsa, który określa jednoznacznie skutki nienależytego opłacenia szczególnego środka zaskarżenia, jakim jest skarga kasacyjna. Tymczasem zaskarżony przepis dotyczy jedynie skargi wnoszonej przez adwokata lub radcę prawnego do sądu pierwszej instancji (por. orzeczenie z 3 grudnia 1996 r., K. 25/95, OTK ZU nr 6/1996, poz. 52; wyroki z: 6 maja 1998 r., K. 37/97, OTK ZU nr 3/1998, poz. 33, s. 198; 30 maja 2000 r., K. 37/98, OTK ZU nr 4/2000, poz. 112, s. 595; 24 października 2000 r., SK 7/00, OTK ZU nr 7/2000, poz. 256, s. 1240).



W tym stanie rzeczy należało odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.