Ts 12/06
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:I C 214/05 II Ca 566/05
Pełny tekst orzeczenia
283/6/B/2006
POSTANOWIENIE
z dnia 27 kwietnia 2006 r.
Sygn. akt Ts 12/06
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Bohdan Zdziennicki,
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Ewy Marii Miastkowskiej o zbadanie zgodności:
art. 928 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) z art. 64 ust. 1, art. 64 ust. 2, art. 21 ust. 1 i art. 31 ust. 3, art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
p o s t a n a w i a
odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
UZASADNIENIE:
W skardze konstytucyjnej złożonej 10 stycznia 2006 r. zarzucono, iż art. 928 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) jest niezgodny z art. 64 ust. 1, art. 64 ust. 2 i art. 21 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3, art. 2 w związku z preambułą do Konstytucji. Zdaniem skarżącej, zaskarżony przepis kodeksu cywilnego powoduje ograniczenie jej prawa dziedziczenia na rzecz Doroty Joanny Miastkowskiej. Upoważnia on sąd do orzeczenia niegodności dziedziczenia przez spadkobiercę, który umyślnie ukrył lub zniszczył testament spadkodawcy, podrobił lub przerobił jego testament, albo świadomie skorzystał z testamentu przez inną osobę przerobionego lub podrobionego, nie uwzględniając przypadków umyślnego działania spadkobiercy, który wyłudził lub podjął próbę wyłudzenia postanowienia sądu o nabyciu spadku na podstawie nieistniejącego testamentu ustnego. Takie ukształtowanie treści instytucji niegodności narusza zdaniem skarżącej zasadę proporcjonalności i standard równej ochrony prawa dziedziczenia.
Wyrokiem Sądu Rejonowego w Białymstoku z 14 lipca 2005 r. (sygn. I C 214/05) oddalone zostało powództwo skarżącej o uznanie Doroty Joanny Miastkowskiej za niegodną dziedziczenia. Apelacja od tego wyroku została oddalona wyrokiem Sądu Okręgowego w Białymstoku z 27 września 2005 r. (sygn. II Ca 566/05).
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
W myśl art. 79 ust. 1 Konstytucji żądanie zbadania zgodności przepisów aktu normatywnego z Konstytucją jest dopuszczalne, o ile przepisy te stanowiły podstawę rozstrzygnięcia o prawach skarżącej wydanego przez sąd lub organ administracji publicznej. W przedmiotowej sprawie, wbrew twierdzeniom skarżącej, wymóg ten nie został spełniony odnośnie art. 928 § 1 pkt 3 k.c. Zgodnie z orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego należy rozróżnić pomiędzy treścią przepisu a treścią normy prawnej. Kontroli Trybunału Konstytucyjnego podlegają wyrażone w przepisach normy. Sąd Rejonowy w uzasadnieniu wyroku oddalającego powództwo o uznanie za niegodną dziedziczenia oparł swe rozstrzygnięcie na wykładni, zgodnie z którą art. 928 § 1 pkt 3 k.c. znajduje zastosowanie jedynie wówczas, gdy sporządzono testament pisemny lub dokument potwierdzający treść testamentu ustnego, nie obejmuje natomiast przypadków ustalenia treści testamentu ustnego przez świadków. Powyższa wykładnia została uznana za nieuzasadnioną przez Sąd Okręgowy. Stwierdził on, że ochrona testamentu ustnego nie jest uzależniona od istnienia bądź nieistnienia pisma stwierdzającego jego treść. Problem ten nie miał jednak znaczenia dla rozstrzygnięcia o zasadności apelacji skarżącej. W ocenie Sądu Okręgowego nieuzasadniony okazał się bowiem zarzut, iż działania Doroty Joanny Miastkowskiej wypełniły przesłankę umyślnego podrobienia testamentu ustnego, również zawartą w art. 928 § 1 pkt 3 k.c. Kwestionowany przepis stanowił wprawdzie podstawę ostatecznego rozstrzygnięcia sądu w niniejszej sprawie, jednakże nie w zakresie (norma prawna), w jakim skarżąca powołuje się na jego niekonstytucyjność w skardze konstytucyjnej.
Mając powyższe na względzie, orzeczono jak w sentencji.
POSTANOWIENIE
z dnia 27 kwietnia 2006 r.
Sygn. akt Ts 12/06
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Bohdan Zdziennicki,
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Ewy Marii Miastkowskiej o zbadanie zgodności:
art. 928 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) z art. 64 ust. 1, art. 64 ust. 2, art. 21 ust. 1 i art. 31 ust. 3, art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
p o s t a n a w i a
odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
UZASADNIENIE:
W skardze konstytucyjnej złożonej 10 stycznia 2006 r. zarzucono, iż art. 928 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) jest niezgodny z art. 64 ust. 1, art. 64 ust. 2 i art. 21 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3, art. 2 w związku z preambułą do Konstytucji. Zdaniem skarżącej, zaskarżony przepis kodeksu cywilnego powoduje ograniczenie jej prawa dziedziczenia na rzecz Doroty Joanny Miastkowskiej. Upoważnia on sąd do orzeczenia niegodności dziedziczenia przez spadkobiercę, który umyślnie ukrył lub zniszczył testament spadkodawcy, podrobił lub przerobił jego testament, albo świadomie skorzystał z testamentu przez inną osobę przerobionego lub podrobionego, nie uwzględniając przypadków umyślnego działania spadkobiercy, który wyłudził lub podjął próbę wyłudzenia postanowienia sądu o nabyciu spadku na podstawie nieistniejącego testamentu ustnego. Takie ukształtowanie treści instytucji niegodności narusza zdaniem skarżącej zasadę proporcjonalności i standard równej ochrony prawa dziedziczenia.
Wyrokiem Sądu Rejonowego w Białymstoku z 14 lipca 2005 r. (sygn. I C 214/05) oddalone zostało powództwo skarżącej o uznanie Doroty Joanny Miastkowskiej za niegodną dziedziczenia. Apelacja od tego wyroku została oddalona wyrokiem Sądu Okręgowego w Białymstoku z 27 września 2005 r. (sygn. II Ca 566/05).
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
W myśl art. 79 ust. 1 Konstytucji żądanie zbadania zgodności przepisów aktu normatywnego z Konstytucją jest dopuszczalne, o ile przepisy te stanowiły podstawę rozstrzygnięcia o prawach skarżącej wydanego przez sąd lub organ administracji publicznej. W przedmiotowej sprawie, wbrew twierdzeniom skarżącej, wymóg ten nie został spełniony odnośnie art. 928 § 1 pkt 3 k.c. Zgodnie z orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego należy rozróżnić pomiędzy treścią przepisu a treścią normy prawnej. Kontroli Trybunału Konstytucyjnego podlegają wyrażone w przepisach normy. Sąd Rejonowy w uzasadnieniu wyroku oddalającego powództwo o uznanie za niegodną dziedziczenia oparł swe rozstrzygnięcie na wykładni, zgodnie z którą art. 928 § 1 pkt 3 k.c. znajduje zastosowanie jedynie wówczas, gdy sporządzono testament pisemny lub dokument potwierdzający treść testamentu ustnego, nie obejmuje natomiast przypadków ustalenia treści testamentu ustnego przez świadków. Powyższa wykładnia została uznana za nieuzasadnioną przez Sąd Okręgowy. Stwierdził on, że ochrona testamentu ustnego nie jest uzależniona od istnienia bądź nieistnienia pisma stwierdzającego jego treść. Problem ten nie miał jednak znaczenia dla rozstrzygnięcia o zasadności apelacji skarżącej. W ocenie Sądu Okręgowego nieuzasadniony okazał się bowiem zarzut, iż działania Doroty Joanny Miastkowskiej wypełniły przesłankę umyślnego podrobienia testamentu ustnego, również zawartą w art. 928 § 1 pkt 3 k.c. Kwestionowany przepis stanowił wprawdzie podstawę ostatecznego rozstrzygnięcia sądu w niniejszej sprawie, jednakże nie w zakresie (norma prawna), w jakim skarżąca powołuje się na jego niekonstytucyjność w skardze konstytucyjnej.
Mając powyższe na względzie, orzeczono jak w sentencji.