Pełny tekst orzeczenia

128/4/B/2006

POSTANOWIENIE
z dnia 18 lipca 2006 r.
Sygn. akt Tw 52/04

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Marek Mazurkiewicz – przewodniczący
Mirosław Wyrzykowski – sprawozdawca
Jerzy Stępień,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie z dnia 14 marca 2006 r. o odmowie nadania dalszego biegu wnioskowi Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Pracowników Diagnostyki Medycznej i Fizjoterapii,


p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE:

W dniu 22 listopada 2004 r. wpłynął do Trybunału Konstytucyjnego wniosek Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Pracowników Diagnostyki Medycznej i Fizjoterapii o zbadanie konstytucyjności art. 6a i art. 73 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o diagnostyce laboratoryjnej (Dz. U. z 2004 r. Nr 144, poz. 1529; dalej: ustawa o diagnostyce laboratoryjnej) z art. 2 i art. 65 ust. 1 Konstytucji oraz rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 3 marca 2004 r. w sprawie wymagań, jakim powinno odpowiadać medyczne laboratorium diagnostyczne (Dz. U. Nr 43, poz. 408) – załącznika „Wykaz kwalifikacji niezbędnych do wykonywania zadań zawodowych na poszczególnych stanowiskach pacy w laboratorium” (dalej: załącznik do rozporządzenia Ministra Zdrowia) z art. 6 ustawy z dnia 28 sierpnia 2003 r. o zmianie ustawy o diagnostyce laboratoryjnej oraz o zmianie innych ustaw (Dz. U. Nr 171, poz. 1663 ze zm.; dalej: ustawa nowelizująca) oraz art. 2 i art. 65 ust. 1 Konstytucji.
Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 19 kwietnia 2005 r. wezwano wnioskodawcę do usunięcia braków formalnych wniosku przez sprecyzowanie o ochronę praw jakiej kategorii pracowników zrzeszonych w Ogólnopolskim Związku Zawodowym Pracowników Diagnostyki Medycznej i Fizjoterapii chodzi wnioskodawcy.
W dniu 2 maja 2005 r. dostarczono do Trybunału Konstytucyjnego pismo, w którym wnioskodawca odniósł się do stwierdzonych przez Trybunał braków formalnych.
Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 21 września 2005 r. wezwano wnioskodawcę do usunięcia braków formalnych wniosku przez powołanie odpowiedniego przepisu prawa wskazującego, że kwestionowany akt normatywny dotyczy spraw objętych zakresem działania wnioskodawcy oraz wskazanie przepisu prawa, upoważniającego radcę prawnego Sławomira Byrę, do podpisania i złożenia w Trybunale Konstytucyjnym wniosku Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Pracowników Diagnostyki Medycznej i Fizjoterapii.
W dniu 10 października 2005 r. wpłynęło do Trybunału Konstytucyjnego pismo, w którym wnioskodawca odniósł się do stwierdzonych przez Trybunał braków formalnych.
Postanowieniem z 14 marca 2006 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu wnioskowi Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Pracowników Diagnostyki Medycznej i Fizjoterapii z uwagi na oczywistą bezzasadność wszystkich stawianych przez wnioskodawcę zarzutów.
W zażaleniu z 27 marca 2006 r. wnioskodawca stwierdził, że postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 14 marca 2006 r. spowodowało naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię przepisów wskazanych we wniosku i domagał się jego uwzględnienia oraz skierowania sprawy do rozpoznania na rozprawie.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

1. W kwestionowanym postanowieniu z 14 marca 2006 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu wnioskowi Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Pracowników Diagnostyki Medycznej i Fizjoterapii z uwagi na oczywistą bezzasadność stawianych przez wnioskodawcę zarzutów. Dokonując szczegółowej analizy stanu prawnego dotyczącego wykonywania czynności diagnostyki laboratoryjnej Trybunał stwierdził, że zmiany wprowadzone na mocy kwestionowanych we wniosku przepisów nie powodowały stanu niepewności prawnej i można je było w oczywisty sposób przewidzieć. Trybunał Konstytucyjny ustalił także, iż żaden ze wskazanych przez wnioskodawcę przepisów nie pozbawił prawa wykonywania czynności z zakresu diagnostyki laboratoryjnej tych osób, które były zatrudnione w laboratorium przed dniem wejścia w życie ustawy o diagnostyce laboratoryjnej.
Odnosząc się do stanowiska Trybunału Konstytucyjnego przedstawionego w kwestionowanym postanowieniu z 14 marca 2006 r. Ogólnopolski Związek Zawodowy Pracowników Diagnostyki Medycznej i Fizjoterapii ponownie stwierdził, że zmiany w zakresie prawa wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego dokonane w art. 6a oraz art. 73 ustawy o diagnostyce laboratoryjnej godzą w zasadę pewności prawa, zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa oraz ochrony praw nabytych. Okres dwóch lat od dnia wejścia w życie ustawy o diagnostyce laboratoryjnej, w którym osoby nie wpisane na listę diagnostów utrzymywały prawo samodzielnego wykonywania wszystkich czynności diagnostycznych, był zbyt krótki i nie pozwolił technikom laboratoryjnym na uzyskanie w tym czasie wyższego wykształcenia oraz tytułu zawodowego diagnosty laboratoryjnego. Wnioskodawca podnosi także, że wprowadzenie zmian w zakresie wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego naruszyło podstawy demokratycznego państwa prawnego przez nałożenie nowych obowiązków na sprawy w toku.

2. Szczegółowe uzasadnienie stanowiska Trybunału Konstytucyjnego w niniejszej sprawie należy poprzedzić podstawową uwagą, odnoszącą się do treści zażalenia, z którym wystąpił Ogólnopolski Związek Zawodowy Pracowników Diagnostyki Medycznej i Fizjoterapii. Należy podkreślić, że mimo objęcia zakresem zażalenia wszystkich zarzutów przedstawionych we wniosku i uznanych przez Trybunał Konstytucyjny za oczywiście bezzasadne, stanowisko wnioskodawcy zaprezentowane w uzasadnieniu dotyczy wyłącznie kwestii braku zgodności art. 6a i art. 73 ustawy o diagnostyce laboratoryjnej z art. 2 Konstytucji. Wnioskodawca nie powołał natomiast żadnych nowych okoliczności, które mogłyby wpłynąć na zmianę rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego w zakresie zarzutu niezgodności wymienionych przepisów ustawy z art. 65 ust. 1 Konstytucji. Brak jest także jakiejkolwiek argumentacji w odniesieniu do zarzutu niezgodności załącznika do rozporządzenia Ministra Zdrowia z art. 6 ustawy nowelizującej oraz art. 2 i art. 65 ust. 1 Konstytucji. Należy zatem przyjąć, że w tym zakresie stanowisko Trybunału Konstytucyjnego wyrażone w postanowieniu z 14 marca 2006 r. zachowuje w pełni swoją aktualność. W związku z tym dalsza część uzasadnienia niniejszego rozstrzygnięcia będzie się odnosić wyłącznie do zarzutu niezgodności art. 6a oraz art. 73 ustawy o diagnostyce laboratoryjnej z art. 2 Konstytucji.

3. Trybunał Konstytucyjny w obecnym składzie w pełni podtrzymuje stanowisko wyrażone w kwestionowanym postanowieniu z 14 marca 2006 r. o oczywistej bezzasadności zarzutu niezgodności art. 6a i art. 73 ustawy o diagnostyce laboratoryjnej z art. 2 Konstytucji. Należy podkreślić, że Ogólnopolski Związek Zawodowy Pracowników Diagnostyki Medycznej i Fizjoterapii nie odniósł się w zażaleniu do szczegółowej argumentacji przedstawionej przez Trybunał Konstytucyjny w uzasadnieniu kwestionowanego postanowienia. Wnioskodawca nie powołuje żadnych nowych okoliczności, które mogłyby podważyć ustalenia Trybunału dotyczące zarzutu niezgodności art. 6a oraz art. 73 ustawy o diagnostyce laboratoryjnej z poszczególnymi zasadami konstytucyjnymi, wywiedzionymi z klauzuli demokratycznego państwa prawnego. W zażaleniu wskazano po raz kolejny, że sformułowany przez wnioskodawcę zarzut powinien być rozpatrywany w kontekście naruszenia przez ustawodawcę zasady poszanowania interesów w toku. Trybunał Konstytucyjny wielokrotnie wypowiadał się w swoim orzecznictwie, że obowiązek poszanowania interesów w toku odnosi się do sytuacji, w której ustawodawca wyznacza danej grupie podmiotów określony czas na podejmowanie czynności według z góry ustalonych zasad lub reguł. Jeżeli zatem w przepisie prawa zapewniono jego adresatów, że przez pewien czas będą obowiązywać określone reguły, a podmiot ten kierując się takim zapewnieniem rozpoczął konkretne działania, to reguł tych nie można zmienić, o ile równocześnie spełnione są trzy następujące warunki: 1) przepisy prawa wyznaczają pewien horyzont czasowy dla realizowania określonych przedsięwzięć, 2) przedsięwzięcie to ze swej natury musi być rozłożone w czasie, 3) adresat tego przepisu musi faktycznie rozpocząć określone przedsięwzięcie w okresie obowiązywania tych przepisów (por. m.in. wyroki z: 25 listopada 1997 r., sygn. K 26/97, OTK ZU nr 5-6/1997, poz. 64; 14 czerwca 2000 r., sygn. P 3/00, OTK ZU nr 5/2000, poz. 138; 25 czerwca 2002 r., sygn. K 45/01, OTK ZU nr 4/A/2002, poz. 46; 28 stycznia 2003 r., sygn. SK 37/01, OTK ZU nr 1/A/2003, poz. 3; 19 września 2003 r., sygn. K 55/02, OTK ZU nr 7/A/2003, poz. 75; 6 lipca 2004 r., sygn. P 14/03, OTK ZU nr 7/A/2004, poz. 62).
Odnosząc te wymagania do zarzutów sformułowanych przez wnioskodawcę w zażaleniu należy stwierdzić, że kwestionowane art. 6a oraz art. 73 ustawy o diagnostyce laboratoryjnej w oczywisty sposób nie naruszają zasady poszanowania interesów w toku, wynikającej z klauzuli demokratycznego państwa prawnego. Należy ponownie podkreślić, iż nie wyjaśniono w zażaleniu, w jaki sposób wskazane przepisy ustawy ograniczały osobom zatrudnionym w laboratorium możliwość podejmowania lub kontynuowania kształcenia zawodowego w celu uzyskania tytułu diagnosty laboratoryjnego. Wnioskodawca zwrócił natomiast uwagę, że ustanowiony w ustawie o diagnostyce laboratoryjnej okres dwóch lat, w którym osoby niewpisane na listę diagnostów, mogły samodzielnie wykonywać czynności diagnostyczne, był w istocie zbyt krótki i uniemożliwiał uzyskanie wyższego wykształcenia. Tego rodzaju zarzut nie ma jednak żadnego związku z treścią kwestionowanych we wniosku art. 6a oraz art. 73 ustawy o diagnostyce laboratoryjnej. Jak wyjaśnił Trybunał Konstytucyjny w uzasadnieniu swojego postanowienia, warunkowe prawo samodzielnego wykonywania czynności diagnostycznych przez osoby nie wpisane na listę diagnostów laboratoryjnych zostało przyznane na mocy art. 77 ustawy. Przepisy kwestionowane we wniosku w ogóle nie regulowały tego uprawnienia. W tej sytuacji powoływanie się przez wnioskodawcę na naruszenie zasady demokratycznego państwa prawnego w oparciu o zarzut braku ustanowienia okresu odpowiedniego do uzyskania wyższego wykształcenia i wpisu na listę diagnostów, nie może być traktowane jako argument przemawiający za niekonstytucyjnością wskazanych we wniosku art. 6a oraz art. 73 ustawy o diagnostyce laboratoryjnej. Jednocześnie – zgodnie z treścią art. 66 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.) – Trybunał będąc związany granicami zaskarżenia nie może w niniejszym postępowaniu ocenić innych zarzutów niż te, które zostały sformułowane we wniosku.

Z tych względów Trybunał Konstytucyjny uznając, że zażalenie nie podważyło zasadności stanowiska zajętego w zaskarżonym postanowieniu, orzekł jak w sentencji.