Pełny tekst orzeczenia

197/5/B/2008


POSTANOWIENIE
z dnia 12 lutego 2007 r.
Sygn. akt Ts 160/06

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Janusz Niemcewicz,


po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Magellan Sp. z o.o. w sprawie zgodności:
art. 36 oraz art. 60 ust. 3 i 4b ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 91, poz. 408, ze zm.) w zw. z art. 12 ust. 11 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592, ze zm.) z art. 2, art. 7, art. 21 ust. 1, art. 31 ust. 3 i art. 64 ust. 1 i 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej sporządzonej przez pełnomocnika skarżącej – Magellan Sp. z o.o. – zakwestionowana została zgodność z Konstytucją art. 36 oraz art. 60 ust. 3 i 4b ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 91, poz. 408, ze zm.; dalej: uzoz) w zw. z art. 12 ust. 11 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592, ze zm.; dalej: usp). Wskazanym wyżej unormowaniom uzoz i usp skarżąca zarzuciła, że w zakresie, w jakim stanowią one dla organu założycielskiego podstawę do zmiany (przedłużenia) terminu zakończenia likwidacji, są sprzeczne z art. 2, art. 7, art. 21 ust. 1, art. 31 ust. 3 oraz art. 64 ust. 1 i 3 Konstytucji.
Skarżąca wyjaśniła, że naruszenie jej konstytucyjnych wolności i praw wiąże z podjęciem przez Sąd Apelacyjny w Łodzi postanowienia z 17 marca 2006 r. (sygn. akt I ACz 249/06). Orzeczeniem tym zostało oddalone zażalenie skarżącej na postanowienie Sądu Okręgowego w Łodzi z 23 stycznia 2006 r. (sygn. akt I Co 4/06), którym oddalono jej wniosek o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko podmiotowi, na który przeszedł obowiązek zapłaty. Klauzula wykonalności dotyczyć miała wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z 29 grudnia 2003 r. (sygn. akt I C 514/03), którym zasądzono na rzecz skarżącej kwoty pieniężne od Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Pyrzycach. Uzasadniając orzeczenia odmawiające nadania klauzuli wykonalności przeciwko Powiatowi Pyrzyckiemu, jako podmiotowi, na który przeszedł obowiązek zapłaty, sądy wskazały na konsekwencje podjętej 26 października 2005 r. przez Radę Powiatu Pyrzyckiego Uchwały Nr XXVIII/161/05 w sprawie zmiany Uchwały Nr VII/45/03 z 28 maja 2003 r., zmienionej Uchwałą Nr IX/51/03 z 19 sierpnia 2003 r., oraz Uchwałą Nr XX/113/04 z 27 października 2004 r. Na mocy tej uchwały dokonano kolejnej zmiany § 3 pierwotnej Uchwały Rady Powiatu z 28 maja 2003 r., nadając mu brzmienie, zgodnie z którym postępowanie likwidacyjne zostanie przeprowadzone w okresie od 1 grudnia 2003 r. do 31 grudnia 2006 r. przez likwidatora powołanego przez Zarząd Powiatu. Uznając, że postępowanie likwidacyjne prowadzone wobec dłużnika skarżącej nie zostało zakończone, sądy stwierdziły, że w świetle art. 60 ust. 6 uzoz nie zaistniały przesłanki umożliwiające dokonanie przejścia zobowiązań finansowych zakładu opieki zdrowotnej na rzecz organu samorządu terytorialnego. Nie zostało bowiem zakończone postępowanie likwidacyjne tego zakładu, w związku z kolejnymi uchwałami podjętymi przez Radę Powiatu Pyrzyckiego, na mocy których ostateczny termin jego ukończenia został przesunięty na 31 grudnia 2006 r. Tym samym Sąd stwierdził, że w świetle art. 788 kodeksu postępowania cywilnego nie ma podstaw do uzyskania przez skarżącą klauzuli wykonalności przeciwko innej osobie, aniżeli wymieniona w tytule egzekucyjnym. Sąd podkreślił ponadto, że nie doszło do wzruszenia uchwał Rady Powiatu określających termin likwidacji zakładu opieki zdrowotnej ani w trybie nadzoru, ani w drodze skargi do sądu administracyjnego.
Uzasadniając zarzuty stawiane kwestionowanym przepisom uzoz oraz usp, skarżąca wskazuje na wynikającą z nich możliwość wielokrotnego przedłużania terminu zakończenia postępowania likwidacyjnego zakładu opieki zdrowotnej. Korzystanie z tej możliwości prowadzi jej zdaniem do naruszenia praw wyrażonych w art. 2, art. 21 ust. 1, art. 31 ust. 3 oraz art. 64 ust 1 i 3 Konstytucji. Ponadto stanowi też złamanie konstytucyjnej zasady legalizmu, której konsekwencją jest zakaz podejmowania uchwał o treści wyraźnie nieprzewidzianej przez ustawodawcę. Tymczasem, w obowiązujących przepisach uzoz brak jest podstaw do przedłużania terminu zakończenia postępowania likwidacyjnego.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji, skarga konstytucyjna stanowi środek ochrony określonych w Konstytucji praw lub wolności skarżącego naruszonych wskutek wydania przez sąd lub organ administracji publicznej ostatecznego orzeczenia, którego podstawą prawną były przepisy stanowiące przedmiot wnoszonej skargi. W świetle powyższej regulacji nie ulega wątpliwości, że jedynym dopuszczalnym przedmiotem skargi konstytucyjnej mogą być wyłącznie unormowania (ustawy lub innego aktu normatywnego) wykazujące podwójną kwalifikację. Po pierwsze, muszą one stanowić podstawę prawną ostatecznego orzeczenia, z wydaniem którego skarżący wiąże formułowane zarzuty. Po drugie, to w ich treści normatywnej tkwić winna bezpośrednia przyczyna zaistniałego naruszenia praw podmiotowych skarżącego, stanowiących podstawę wnoszonej skargi konstytucyjnej.
Z treści skargi konstytucyjnej, a także z dołączonych do niej dokumentów wynika jednoznacznie, że skarżąca wiąże swoje zarzuty z wydaniem przez Sąd Okręgowy w Łodzi postanowienia z 23 stycznia 2006 r., którym oddalono wniosek skarżącej o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko Powiatowi Pyrzyckiemu. Orzeczenie to nabrało następnie waloru ostateczności wraz z oddaleniem przez Sąd Apelacyjny w Łodzi zażalenia skarżącej na powyższe postanowienie.
W przypadku niniejszej skargi konstytucyjnej podstawowego znaczenia nabiera odpowiedź na pytanie, czy zakwestionowane w niej przepisy uzoz i usp mogą być rzeczywiście uznane za podstawę prawną wskazanych wyżej orzeczeń sądowych, kwalifikowanych w świetle art. 79 ust. 1 Konstytucji. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego odpowiedź na powyższe pytanie musi być negatywna.
Należy zauważyć, że kwestionowane przez skarżącą przepisy uzoz i usp dają normatywną podstawę kompetencji organu samorządu terytorialnego do podejmowania uchwał w przedmiocie likwidacji samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej, w której m.in. oznaczony zostaje dzień zakończenia czynności likwidacyjnych. Na ich podstawie doszło też do podjęcia 28 maja 2003 r. przez Radę Powiatu Pyrzyckiego uchwały w przedmiocie likwidacji Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Pyrzycach. Późniejsze trzykrotne nowelizacje powyższej uchwały dotyczyły modyfikacji terminu przeprowadzanej likwidacji. Ostatnia z nowelizacji, dokonana uchwałą Rady Powiatu z 26 października 2005 r., termin zakończenia likwidacji oznaczyła na 31 grudnia 2006 r.
Nie ulega wątpliwości, że podjęcie wskazanych wyżej uchwał determinowało sytuację prawną i faktyczną skarżącej, będącej wierzycielem likwidowanego zakładu opieki zdrowotnej. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego nie można jednak przyjąć, aby to właśnie przepisy, na podstawie których przedmiotowe uchwały zostały podjęte, mogły być uznane za podstawę prawną orzeczenia wydanego w odrębnym postępowaniu sądowym. Trzeba bowiem zauważyć, iż przedmiotem rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego w Łodzi, wydanego w sprawie skarżącej, nie była bynajmniej kwestia oceny dopuszczalności prolongowania przez organy samorządu terytorialnego terminu likwidacji podmiotu będącego dłużnikiem skarżącej. Zarówno kwestia podjęcia przez Radę Powiatu stosownej uchwały, jak i wywołanych przez nią skutków, stanowiła tylko jeden z elementów ustalanego przez Sąd stanu faktycznego, kwalifikowanego w świetle przepisów kodeksu postępowania cywilnego. Kwalifikacja ta przeprowadzana była przede wszystkim z punktu widzenia przesłanek określonych w art. 788 k.p.c., a normujących problem przejścia obowiązku na inny podmiot, aniżeli zakład opieki zdrowotnej.
Należy więc jeszcze raz podkreślić, że wprawdzie kwestionowane przepisy uzoz i usp nie pozostawały bez wpływu na sytuację skarżącej, tym niemniej to nie one były podstawą prawną orzeczeń sądowych, z którymi wiąże skarżąca zarzuty sformułowane w skardze konstytucyjnej. Taka zaś zależność między unormowaniami stanowiącymi przedmiot skargi a ostatecznym orzeczeniem wydanym w sprawie, w związku z którą skarga została wniesiona, warunkuje dopuszczalność poddania ich merytorycznej kontroli w postępowaniu inicjowanym tego rodzaju środkiem ochrony.

Biorąc wszystkie powyższe okoliczności pod uwagę, orzeka się jak w sentencji.