Pełny tekst orzeczenia

221/5/B/2007

POSTANOWIENIE
z dnia 13 czerwca 2007 r.
Sygn. akt Ts 227/06

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Bohdan Zdziennicki,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Henryki Hoffmann w sprawie zgodności:
art. 100 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398, ze zm.) z art. 32, art. 45 ust. 1 i art. 77 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej złożonej do Trybunału Konstytucyjnego 4 września 2006 r. zarzucono, że art. 100 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398, ze zm.) jest niezgodny z art. 32, art. 45 ust. 1 oraz art. 77 ust. 2 Konstytucji. Zdaniem skarżącej w przypadku strony całkowicie zwolnionej od kosztów sądowych nałożenie na nią obowiązku uiszczenia opłaty podstawowej zamyka jej drogę do sądu. Skarżąca wskazuje, że ze względu na trudną sytuację materialną nie jest w stanie takiej opłaty uiścić.
Skarga została złożona w oparciu o następujący stan faktyczny. Postanowieniem z 15 marca 2006 r. Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu odrzucił wniosek skarżącej o wznowienie postępowania w przedmiocie przyznania renty inwalidzkiej, zakończonego prawomocnym wyrokiem sądu z 26 grudnia 1992 r. Skarżąca wniosła zażalenie na to postanowienie. Zarządzeniem z 6 kwietnia 2006 r. sąd wezwał skarżącą do uzupełnienia braków formalnych zażalenia przez uiszczenie opłaty podstawowej w kwocie 30 zł. Skarżąca wniosła o zwolnienie jej z tej opłaty, wskazując na swoją trudną sytuację materialną oraz na fakt zwolnienia jej w całości od kosztów postępowania. Postanowieniem z 30 maja 2006 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu oddalił wniosek skarżącej o zwolnienie od opłaty podstawowej od zażalenia na postanowienie Sądu Okręgowego z 15 marca 2006 r. Skarżąca wniosła zażalenie na powyższe postanowienie.
Pismem z 18 sierpnia 2006 r. skarżąca została wezwana przez Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu do uzupełnienia braków formalnych zażalenia przez uiszczenie opłaty podstawowej w wysokości 30 zł. Pismem z 9 września 2006 r. skarżąca została wezwana ponownie do uiszczenia opłaty.
Jako ostateczne orzeczenie o swych konstytucyjnych prawach skarżąca wskazała postanowienie Sądu Okręgowego z 30 maja 2006 r. oddalające jej wniosek o zwolnienie z opłaty podstawowej. Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 20 listopada 2006 r., doręczonym 27 listopada 2006 r., skarżąca została wezwana m.in. do doręczenia pięciu egzemplarzy postanowienia Sądu Okręgowego w Poznaniu odrzucającego zażalenie skarżącej od postanowienia z 30 maja 2006 r. W piśmie procesowym z 4 grudnia 2006 r. pełnomocnik skarżącej oświadczył, że ostatnim pismem, jakie otrzymała ona z Sądu Okręgowego w Poznaniu było wezwanie do uzupełnienia braków z 18 sierpnia 2006 r. Skarżąca nie otrzymała natomiast postanowienia Sądu Okręgowego w Poznaniu rozstrzygającego o zasadności zażalenia na postanowienie tegoż sądu z 30 maja 2006 r. Trybunał Konstytucyjny z urzędu ustalił, że wskazane wyżej zażalenie skarżącej nie zostało rozpoznane.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

W myśl art. 46 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym skarga konstytucyjna jest dopuszczalna, o ile skarżąca wyczerpie drogę prawną, uzyska ostateczne rozstrzygnięcie o swoich prawach i złoży skargę w terminie trzech miesięcy od daty jego doręczenia. Jak wynika z poczynionych wyżej ustaleń, orzeczenie takie w sprawie skarżącej nie zostało jeszcze wydane. Nie zostało bowiem rozpoznane zażalenie na postanowienie Sądu Okręgowego w Poznaniu z 30 maja 2006 r.
Niezależnie od powyższego należy wskazać na wadliwy, z punktu widzenia postawionych zarzutów, sposób zaskarżenia ustawy. Skarżąca przedmiotem skargi konstytucyjnej czyni wyłącznie art. 100 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Tymczasem podstawą prawną nałożenia kwestionowanej opłaty był również, uchylony już, art. 14 ust. 2 ustawy. Ze względu na wyrażoną w art. 66 zasadę skargowości Trybunał Konstytucyjny nie może z urzędu uczynić przedmiotem kontroli przepisu niewskazanego w skardze konstytucyjnej.
Z powyższych względów zarzuty sformułowane w skardze konstytucyjnej nie mogą zostać merytorycznie rozpoznane przez Trybunał Konstytucyjny. Nie jest to możliwe mimo, że przedstawiona przez skarżącą wykładnia ustawy znalazła potwierdzenie w orzecznictwie sądów. Zwolnienie strony od kosztów sądowych w całości lub w części nie zwalniało jej z obowiązku uiszczenia opłaty podstawowej (por. uchwała Sądu Najwyższego z 7 lutego 2007 r., sygn. III CZP 154/06). W przypadku złożenia wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych obowiązek uiszczenia opłaty powstawał dopiero po uzyskaniu takiego zwolnienia (por. uchwała Sądu Najwyższego z 12 października 2006 r., sygn. III CZP 75/06).
Na marginesie należy jedynie zaznaczyć, że podstawą skargi konstytucyjnej nie mogą być zarzuty formułowane w pismach samej skarżącej. W piśmie z 9 września 2006 r., sformułowane zostały zarzuty dotyczące wysokości świadczeń rentowych oraz możliwości dochodzenia tych świadczeń przed sądem. Trybunał Konstytucyjny nie może w niniejszym postępowaniu skargowym badać ich zasadności. Zarzuty te nie pozostają w związku, ani z treścią zaskarżonego przepisu ustawy, ani z orzeczeniem wskazanym jako ostateczne rozstrzygnięcie o prawach skarżącej.

Mając powyższe na względzie na podstawie art. 36 ust. 3 i art. 46 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym orzeczono jak w sentencji.