Ts 128/08
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
401/5/B/2009
POSTANOWIENIE
z dnia 6 listopada 2008 r.
Sygn. akt Ts 128/08
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Marek Mazurkiewicz,
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Jana G. w sprawie zgodności:
1) art. 26 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, ze zm.) w związku z art. 55 ust. 7 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 29, poz. 154, ze zm.), w zakresie nielimitowania lub limitowania darowizny na działalność charytatywno-opiekuńczą z art. 25, art. 53 oraz art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej;
2) art. 26 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, ze zm.) w związku z art. 22, art. 27, art. 28 Konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską, podpisanego w Warszawie w dniu 28 lipca 1993 r. (Dz. U. z 1998 r. Nr 51, poz. 318), w zakresie nielimitowania lub limitowania darowizny na działalność charytatywno-opiekuńczą z art. 8 ust. 1, art. 25 ust. 4, art. 87 ust. 1, art. 91 ust. 2 Konstytucji;
3) art. 165 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, ze zm.), w zakresie braku możliwości wznowienia postępowania z art. 2 oraz art. 32 Konstytucji,
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej wniesionej do Trybunału w dniu 18 kwietnia 2008 r. skarżący zarzucił, że art. 26 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, ze zm.; dalej: u.p.d.o.f.) w związku z art. 55 ust. 7 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 29, poz. 154, ze zm.), w zakresie nielimitowania lub limitowania darowizny na działalność charytatywno-opiekuńczą, jest niezgodny z art. 25, art. 53 oraz art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 26 ust. 1 pkt 1 lit. b u.p.d.o.f. w związku z art. 22, art. 27, art. 28 Konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską, podpisanego w Warszawie w dniu 28 lipca 1993 r. (Dz. U. z 1998 r. Nr 51, poz. 318), w zakresie nielimitowania lub limitowania darowizny na działalność charytatywno-opiekuńczą, jest niezgodny z art. 8 ust. 1, art. 25 ust. 4, art. 87 ust. 1, art. 91 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 165 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, ze zm.), w zakresie braku możliwości wznowienia postępowania, jest niezgodny z art. 2 oraz art. 32 Konstytucji.
Zarządzeniem sędziego z 1 września 2008 r. pełnomocnik skarżącego został wezwany do uzupełnienia braków formalnych skargi, poprzez: wskazanie ostatecznego orzeczenia, z którym skarżący wiąże naruszenie wolności lub praw, o których mowa w art. 79 ust. 1 Konstytucji; wskazanie, jakie wolności lub prawa konstytucyjne zostały zdaniem skarżącego naruszone oraz wskazanie sposobu ich naruszenia; uzasadnienie skargi z podaniem opisu stanu faktycznego. Zarządzenie zostało doręczone pełnomocnikowi skarżącego w dniu 8 września 2008 r.
W piśmie nadanym 11 września 2008 r., pełnomocnik skarżącego odniósł się do powyższego zarządzenia.
Skarga konstytucyjna została wniesiona w związku z następującym stanem faktycznym. Wyrokiem z 24 października 2003 r. (sygn. akt SA/Po 4650/01) Naczelny Sąd Administracyjny – Ośrodek Zamiejscowy w Poznaniu oddalił skargę na decyzję Izby Skarbowej w Poznaniu – Ośrodek Zamiejscowy w Pile z 21 listopada 2001 r. w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 2000 r. Skarga o wznowienie postępowania sądowego została postanowieniem z 13 kwietnia 2006 r. (sygn. akt I SA/Po 490/05) odrzucona przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu. Postanowieniem z 29 listopada 2007 r. (sygn. akt II FSK 1428/06) Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną w sprawie ze skargi o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego – Ośrodek Zamiejscowy w Poznaniu z 24 października 2003 r.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Skardze konstytucyjnej nie może zostać nadany bieg, albowiem nie spełnia ona podstawowych przesłanek dopuszczalności wniesienia tego środka ochrony wolności lub praw.
Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji, warunkiem merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej jest naruszenie przysługujących skarżącemu praw lub wolności konstytucyjnych przez ostateczne orzeczenie sądu lub organu administracji publicznej wydane na podstawie zakwestionowanego w skardze aktu normatywnego. Owo naruszenie uzasadnia bowiem interes skarżącego w domaganiu się od Trybunału zbadania zgodności z Konstytucją ustawy lub innego aktu normatywnego.
W piśmie z 11 września 2008 r., stanowiącym odpowiedź na zarządzenie sędziego w przedmiocie braków skargi, skarżący jako ostateczne orzeczenie wskazał postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 29 listopada 2007 r. (sygn. akt FSK 1428/06), oddalające skargę kasacyjną w sprawie ze skargi skarżącego o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego – Ośrodek Zamiejscowy w Poznaniu z 24 października 2003 r.
Analiza treści uzasadnienia powyższego postanowienia utwierdza w przekonaniu, że dotyczyło ono wyłącznie rozstrzygnięcia sądu w przedmiocie zarzutów stawianych w kwestii odmowy wznowienia postępowania, a tym samym u podstaw jego wydania nie znalazł się żaden z przepisów będących przedmiotem skargi wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego. Skarżący błędnie wskazuje je jako ostateczne orzeczenie w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji.
Pomimo zaistnienia powyższej okoliczności, stanowiącej samoistną przesłankę odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu, należy stwierdzić, że skarżący nie wskazał sposobu naruszenia wolności lub praw naruszonych przez przepisy powołane jako przedmiot kontroli. Skarga konstytucyjna, w myśl art. 47 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.), winna wskazywać, jakie konstytucyjne prawo lub wolność skarżącego doznały uszczerbku oraz przytaczać okoliczności uzasadniające zarzucaną niezgodność zaskarżonych norm z Konstytucją. Sformułowanie przez skarżącego zarzutu niezgodności z Konstytucją przepisu, na podstawie którego zostało wydane ostateczne rozstrzygnięcie, jest najważniejszym elementem treściowym skargi konstytucyjnej. Nie chodzi przy tym o zarzut jakiejkolwiek niezgodności, ale o wskazanie sposobu, w jaki kwestionowany przepis narusza unormowania konstytucyjne, stanowiące podstawę podmiotowych praw konkretnego skarżącego. Formalnym wyrazem tego rodzaju zależności jest – wynikający z art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym – obowiązek wskazania, jakie konstytucyjne wolności lub prawa i w jaki sposób, zdaniem skarżącego, zostały naruszone. Dopełnienie tego obowiązku przez skarżącego stanowi jeden z formalnych warunków dopuszczalności wniesienia skargi konstytucyjnej. Właściwe sprecyzowanie w skardze zarzutu niekonstytucyjności zakwestionowanych przepisów ma również znaczenie materialne, wiąże się ono bowiem z proklamowaną w art. 66 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym zasadą związania Trybunału granicami wniosku, pytania prawnego lub skargi. Jej konsekwencją jest niedopuszczalność samodzielnego precyzowania przez Trybunał, a tym bardziej uzasadniania, jedynie ogólnikowo sformułowanego zarzutu niekonstytucyjności (por. orzeczenie TK z 24 lutego 1997 r., K. 19/96, OTK ZU nr 1/1997, poz. 6, s. 44).
Jednocześnie, w ocenie Trybunału, zdawkowe zarzuty stawiane zarówno w samej skardze konstytucyjnej, jak również w piśmie stanowiącym odpowiedź na zarządzenie sędziego wzywające do uzupełnienia braków formalnych skargi, dotyczą wyłącznie kwestii stosowania prawa przez Naczelny Sąd Administracyjny, a nie zarzutu niekonstytucyjności podstawy normatywnej rozstrzygnięcia tegoż sądu. Jedynie zatem na marginesie Trybunał wyjaśnia, iż jednoznaczne brzmienie art. 79 ust. 1 Konstytucji wyklucza badanie w drodze skargi konstytucyjnej indywidualnych rozstrzygnięć, a co za tym idzie, czyni bezprzedmiotowym wnoszenie skarg konstytucyjnych skierowanych przeciwko takim rozstrzygnięciom. Także w świetle utrwalonego orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego (por. postanowienia z: 26 lutego 1999 r., Ts 156/98, OTK ZU nr 5/1999, poz. 105; 29 listopada 1999 r., Ts 46/99, OTK ZU nr 7/1999, poz. 193; 7 października 1999 r., Ts 136/99, OTK ZU nr 7/1999, poz. 198; 11 października 1999 r., Ts 113/99, OTK ZU nr 1/2000, poz. 24; 29 grudnia 1999 r., Ts 137/99, OTK ZU nr 1/2000, poz. 37) nie budzi wątpliwości, iż przedmiotem badania Trybunału Konstytucyjnego nie są akty stosowania prawa, a więc prawomocne orzeczenia lub ostatecznie decyzje zapadłe w indywidualnych sprawach, ale wyłącznie akty normatywne, na podstawie których rozstrzygnięcia te zostały wydane. Zadaniem Trybunału Konstytucyjnego jest bowiem orzekanie w sprawach zgodności z Konstytucją aktów normatywnych, mające na celu wyeliminowanie z systemu prawnego przepisów prawa, które są niezgodne z Konstytucją. Nie należy natomiast do kompetencji Trybunału Konstytucyjnego kontrola prawidłowości ustaleń sądu (por. postanowienia z: 21 czerwca 1999 r., Ts 56/99, OTK ZU nr 6/1999, poz. 143; 21 czerwca 2000 r., Ts 33/00, OTK ZU nr 6/2000, poz. 222).
Biorąc wszystkie powyższe okoliczności pod uwagę, Trybunał Konstytucyjny na podstawie art. 49 w związku z art. 36 ust. 3 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym postanowił jak w sentencji.
POSTANOWIENIE
z dnia 6 listopada 2008 r.
Sygn. akt Ts 128/08
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Marek Mazurkiewicz,
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Jana G. w sprawie zgodności:
1) art. 26 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, ze zm.) w związku z art. 55 ust. 7 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 29, poz. 154, ze zm.), w zakresie nielimitowania lub limitowania darowizny na działalność charytatywno-opiekuńczą z art. 25, art. 53 oraz art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej;
2) art. 26 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, ze zm.) w związku z art. 22, art. 27, art. 28 Konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską, podpisanego w Warszawie w dniu 28 lipca 1993 r. (Dz. U. z 1998 r. Nr 51, poz. 318), w zakresie nielimitowania lub limitowania darowizny na działalność charytatywno-opiekuńczą z art. 8 ust. 1, art. 25 ust. 4, art. 87 ust. 1, art. 91 ust. 2 Konstytucji;
3) art. 165 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, ze zm.), w zakresie braku możliwości wznowienia postępowania z art. 2 oraz art. 32 Konstytucji,
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej wniesionej do Trybunału w dniu 18 kwietnia 2008 r. skarżący zarzucił, że art. 26 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, ze zm.; dalej: u.p.d.o.f.) w związku z art. 55 ust. 7 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 29, poz. 154, ze zm.), w zakresie nielimitowania lub limitowania darowizny na działalność charytatywno-opiekuńczą, jest niezgodny z art. 25, art. 53 oraz art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 26 ust. 1 pkt 1 lit. b u.p.d.o.f. w związku z art. 22, art. 27, art. 28 Konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską, podpisanego w Warszawie w dniu 28 lipca 1993 r. (Dz. U. z 1998 r. Nr 51, poz. 318), w zakresie nielimitowania lub limitowania darowizny na działalność charytatywno-opiekuńczą, jest niezgodny z art. 8 ust. 1, art. 25 ust. 4, art. 87 ust. 1, art. 91 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 165 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, ze zm.), w zakresie braku możliwości wznowienia postępowania, jest niezgodny z art. 2 oraz art. 32 Konstytucji.
Zarządzeniem sędziego z 1 września 2008 r. pełnomocnik skarżącego został wezwany do uzupełnienia braków formalnych skargi, poprzez: wskazanie ostatecznego orzeczenia, z którym skarżący wiąże naruszenie wolności lub praw, o których mowa w art. 79 ust. 1 Konstytucji; wskazanie, jakie wolności lub prawa konstytucyjne zostały zdaniem skarżącego naruszone oraz wskazanie sposobu ich naruszenia; uzasadnienie skargi z podaniem opisu stanu faktycznego. Zarządzenie zostało doręczone pełnomocnikowi skarżącego w dniu 8 września 2008 r.
W piśmie nadanym 11 września 2008 r., pełnomocnik skarżącego odniósł się do powyższego zarządzenia.
Skarga konstytucyjna została wniesiona w związku z następującym stanem faktycznym. Wyrokiem z 24 października 2003 r. (sygn. akt SA/Po 4650/01) Naczelny Sąd Administracyjny – Ośrodek Zamiejscowy w Poznaniu oddalił skargę na decyzję Izby Skarbowej w Poznaniu – Ośrodek Zamiejscowy w Pile z 21 listopada 2001 r. w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 2000 r. Skarga o wznowienie postępowania sądowego została postanowieniem z 13 kwietnia 2006 r. (sygn. akt I SA/Po 490/05) odrzucona przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu. Postanowieniem z 29 listopada 2007 r. (sygn. akt II FSK 1428/06) Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną w sprawie ze skargi o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego – Ośrodek Zamiejscowy w Poznaniu z 24 października 2003 r.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Skardze konstytucyjnej nie może zostać nadany bieg, albowiem nie spełnia ona podstawowych przesłanek dopuszczalności wniesienia tego środka ochrony wolności lub praw.
Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji, warunkiem merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej jest naruszenie przysługujących skarżącemu praw lub wolności konstytucyjnych przez ostateczne orzeczenie sądu lub organu administracji publicznej wydane na podstawie zakwestionowanego w skardze aktu normatywnego. Owo naruszenie uzasadnia bowiem interes skarżącego w domaganiu się od Trybunału zbadania zgodności z Konstytucją ustawy lub innego aktu normatywnego.
W piśmie z 11 września 2008 r., stanowiącym odpowiedź na zarządzenie sędziego w przedmiocie braków skargi, skarżący jako ostateczne orzeczenie wskazał postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 29 listopada 2007 r. (sygn. akt FSK 1428/06), oddalające skargę kasacyjną w sprawie ze skargi skarżącego o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego – Ośrodek Zamiejscowy w Poznaniu z 24 października 2003 r.
Analiza treści uzasadnienia powyższego postanowienia utwierdza w przekonaniu, że dotyczyło ono wyłącznie rozstrzygnięcia sądu w przedmiocie zarzutów stawianych w kwestii odmowy wznowienia postępowania, a tym samym u podstaw jego wydania nie znalazł się żaden z przepisów będących przedmiotem skargi wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego. Skarżący błędnie wskazuje je jako ostateczne orzeczenie w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji.
Pomimo zaistnienia powyższej okoliczności, stanowiącej samoistną przesłankę odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu, należy stwierdzić, że skarżący nie wskazał sposobu naruszenia wolności lub praw naruszonych przez przepisy powołane jako przedmiot kontroli. Skarga konstytucyjna, w myśl art. 47 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.), winna wskazywać, jakie konstytucyjne prawo lub wolność skarżącego doznały uszczerbku oraz przytaczać okoliczności uzasadniające zarzucaną niezgodność zaskarżonych norm z Konstytucją. Sformułowanie przez skarżącego zarzutu niezgodności z Konstytucją przepisu, na podstawie którego zostało wydane ostateczne rozstrzygnięcie, jest najważniejszym elementem treściowym skargi konstytucyjnej. Nie chodzi przy tym o zarzut jakiejkolwiek niezgodności, ale o wskazanie sposobu, w jaki kwestionowany przepis narusza unormowania konstytucyjne, stanowiące podstawę podmiotowych praw konkretnego skarżącego. Formalnym wyrazem tego rodzaju zależności jest – wynikający z art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym – obowiązek wskazania, jakie konstytucyjne wolności lub prawa i w jaki sposób, zdaniem skarżącego, zostały naruszone. Dopełnienie tego obowiązku przez skarżącego stanowi jeden z formalnych warunków dopuszczalności wniesienia skargi konstytucyjnej. Właściwe sprecyzowanie w skardze zarzutu niekonstytucyjności zakwestionowanych przepisów ma również znaczenie materialne, wiąże się ono bowiem z proklamowaną w art. 66 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym zasadą związania Trybunału granicami wniosku, pytania prawnego lub skargi. Jej konsekwencją jest niedopuszczalność samodzielnego precyzowania przez Trybunał, a tym bardziej uzasadniania, jedynie ogólnikowo sformułowanego zarzutu niekonstytucyjności (por. orzeczenie TK z 24 lutego 1997 r., K. 19/96, OTK ZU nr 1/1997, poz. 6, s. 44).
Jednocześnie, w ocenie Trybunału, zdawkowe zarzuty stawiane zarówno w samej skardze konstytucyjnej, jak również w piśmie stanowiącym odpowiedź na zarządzenie sędziego wzywające do uzupełnienia braków formalnych skargi, dotyczą wyłącznie kwestii stosowania prawa przez Naczelny Sąd Administracyjny, a nie zarzutu niekonstytucyjności podstawy normatywnej rozstrzygnięcia tegoż sądu. Jedynie zatem na marginesie Trybunał wyjaśnia, iż jednoznaczne brzmienie art. 79 ust. 1 Konstytucji wyklucza badanie w drodze skargi konstytucyjnej indywidualnych rozstrzygnięć, a co za tym idzie, czyni bezprzedmiotowym wnoszenie skarg konstytucyjnych skierowanych przeciwko takim rozstrzygnięciom. Także w świetle utrwalonego orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego (por. postanowienia z: 26 lutego 1999 r., Ts 156/98, OTK ZU nr 5/1999, poz. 105; 29 listopada 1999 r., Ts 46/99, OTK ZU nr 7/1999, poz. 193; 7 października 1999 r., Ts 136/99, OTK ZU nr 7/1999, poz. 198; 11 października 1999 r., Ts 113/99, OTK ZU nr 1/2000, poz. 24; 29 grudnia 1999 r., Ts 137/99, OTK ZU nr 1/2000, poz. 37) nie budzi wątpliwości, iż przedmiotem badania Trybunału Konstytucyjnego nie są akty stosowania prawa, a więc prawomocne orzeczenia lub ostatecznie decyzje zapadłe w indywidualnych sprawach, ale wyłącznie akty normatywne, na podstawie których rozstrzygnięcia te zostały wydane. Zadaniem Trybunału Konstytucyjnego jest bowiem orzekanie w sprawach zgodności z Konstytucją aktów normatywnych, mające na celu wyeliminowanie z systemu prawnego przepisów prawa, które są niezgodne z Konstytucją. Nie należy natomiast do kompetencji Trybunału Konstytucyjnego kontrola prawidłowości ustaleń sądu (por. postanowienia z: 21 czerwca 1999 r., Ts 56/99, OTK ZU nr 6/1999, poz. 143; 21 czerwca 2000 r., Ts 33/00, OTK ZU nr 6/2000, poz. 222).
Biorąc wszystkie powyższe okoliczności pod uwagę, Trybunał Konstytucyjny na podstawie art. 49 w związku z art. 36 ust. 3 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym postanowił jak w sentencji.