Pełny tekst orzeczenia

248/6/B/2008


POSTANOWIENIE
z dnia 6 listopada 2008 r.
Sygn. akt Ts 278/08

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Maria Gintowt-Jankowicz,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Jerzego Stokowskiego w sprawie zgodności:
art. 1302 § 3 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.) z art. 32 ust. 1, art. 45 ust. 1 oraz art. 78 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej z 10 września 2008 r. wniesiono o stwierdzenie niezgodności art. 1302 § 3 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.) z art. 32 ust. 1, art. 45 ust. 1 oraz art. 78 Konstytucji.
Skarga konstytucyjna sformułowana została w związku z następującym stanem faktycznym. Postanowieniem z 8 lipca 2008 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy-Żoliborza – VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (sygn. akt VII P 654/06) odrzucił apelację sporządzona przez skarżącego, występującego jako pełnomocnik strony, z powodu nie w pełni opłaconego wpisu sądowego.
Skarżący zarzucił, że zaskarżony art. 1302 § 3 k.p.c. prowadzi do naruszenia zasady równości stron w postępowaniu cywilnym, przewidując, że apelacja wniesiona przez pełnomocnika, zawierająca uchybienia w zakresie opłaty od apelacji, podlega odrzuceniu bez wezwania do usunięcia uchybienia. Ponadto, zadaniem skarżącego przepis ten ogranicza konstytucyjne prawo do sądu oraz prawo do dwuinstancyjnego postępowania, o którym mowa w art. 78 Konstytucji.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji warunkiem merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej jest wykazanie przez skarżącego, iż w związku z wydaniem przez organ władzy publicznej ostatecznego orzeczenia na podstawie zakwestionowanego w skardze aktu normatywnego, doszło do naruszenia przysługujących skarżącemu praw lub wolności o charakterze konstytucyjnym. Uprawdopodobnienie przez skarżącego naruszenia jego praw lub wolności jest zatem przesłanką konieczną dla uznania dopuszczalności skargi konstytucyjnej. W tym stanie rzeczy Trybunał Konstytucyjny zobowiązany był zbadać, czy istotnie w niniejszej sprawie doszło do naruszenia wskazanych przez skarżącego praw konstytucyjnych, w szczególności zaś, czy doszło do naruszenia prawa do sądu oraz prawa do dwuinstancyjnego postępowania.
Zasadniczym powodem odmowy nadania biegu skardze konstytucyjnej jest uznanie, że postanowienie, które wskazuje skarżący jako ostateczne orzeczenie, nie jest orzeczeniem wydanym w zakresie jego praw i wolności. Zauważyć należy bowiem, że skarżący występował w postępowaniu jedynie w charakterze pełnomocnika procesowego, a nie strony postępowania. Reprezentował zatem w postępowaniu stronę, tj. podmiot mający bezpośredni interes prawny w rozstrzygnięciu jego sprawy przed sądem. Sprawa ta nie była jednak sprawą skarżącego, albowiem ostateczne rozstrzygnięcie nie miało wpływu na sferę jego bezpośrednich praw czy wolności. W szczególności nie sposób uznać, że odrzucenie apelacji bez wezwania o uzupełnienie braków tego środka odwoławczego narusza prawo skarżącego – pełnomocnika w tym postępowaniu, do sądu oraz do dwuinstancyjnego postępowania. Zarzuty naruszenia tych konstytucyjnych praw i wolności mogłaby formułować w skardze konstytucyjnej strona postępowania, to bowiem sfery jej praw i wolności dotyczy rozstrzygnięcie sądu w niniejszej sprawie. Z pewnością odrzucenie apelacji bez wzywania o uzupełnienie braków, ze względu na brak właściwej opłaty od tego środka odwoławczego, jest skutkiem określonego działania pełnomocnika, który wniósł apelację obarczoną takim uchybieniem. Nie sposób jednak wykazać, że naruszone zostało w ten sposób prawo pełnomocnika do sądu w rozumieniu art. 45 ust. 1 Konstytucji, lub też jego prawo do dwuinstancyjnego postępowania, o którym mowa w art. 78 Konstytucji. Podkreślić należy, że orzeczenie, które wskazał skarżący, wydane zostało nie w jego sprawie, lecz w sprawie strony, którą jako pełnomocnik jedynie reprezentował w toku tego postępowania. Z tych samych powodów nie można uznać, by orzeczenie naruszało zasadę równości w odniesieniu do pełnomocnika strony. Na marginesie zauważyć należy, że zgodnie z zaskarżonym przepisem art. 1302 § 3 k.p.c. regulacja ta dotyczy postępowania każdego pełnomocnika w toku postępowania cywilnego, a zatem brak także realizacji podstawowego, z punktu widzenia art. 32 ust. 1 Konstytucji, kryterium relewantności. Należy przypomnieć, że skarga konstytucyjna jest szczególnym środkiem ochrony konstytucyjnych wolności i praw. Jest to środek ochrony o charakterze indywidualnym i konkretnym, a nie abstrakcyjnym i uniwersalnym. Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji skargę konstytucyjną może wnieść „każdy, czyje konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszone”. Oznacza to, że skarga dotyczyć może wyłącznie praw i wolności skarżącego, które były przedmiotem orzeczenia wydanego w jego sprawie, na podstawie przepisu niezgodnego – zdaniem skarżącego – z Konstytucją.

W tym stanie rzeczy, należało odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.