Pełny tekst orzeczenia

4/1/B/2008

POSTANOWIENIE
z dnia 28 lutego 2008 r.
Sygn. akt Tw 41/07

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Wojciech Hermeliński,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym wniosku Krajowej Komisji Wykonawczej Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Funkcjonariuszy Służby Granicznej w sprawie zgodności:
1) art. 92 ust. 3 ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (Dz. U. z 2005 r. Nr 234, poz. 1997, ze zm.), w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 30 ustawy z dnia 22 kwietnia 2005 r. o zmianie ustawy o Straży Granicznej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 90, poz. 757) z art. 2 oraz art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej;
2) art. 37 ust. 3a ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (Dz. U. z 2005 r. Nr 234, poz. 1997, ze zm.), w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 13 lit. a ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zmianie ustawy o Straży Granicznej i niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 82, poz. 558) z art. 2, art. 31 ust. 3 w zw. z art. 32 Konstytucji;
3) art. 45 ust. 2 pkt 11 ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (Dz. U. z 2005 r. Nr 234, poz. 1997, ze zm.), w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 17 lit. b tiret drugie ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zmianie ustawy o Straży Granicznej i niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 82, poz. 558) z art. 2, art. 31 ust. 3 w zw. z art. 42 ust. 3 Konstytucji;
4) art. 45 ust. 3a ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (Dz. U. z 2005 r. Nr 234, poz. 1997, ze zm.), w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 17 lit. c ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zmianie ustawy o Straży Granicznej i niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 82, poz. 558) z art. 32 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji;
5) art. 99a ust. 1 pkt 13 ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (Dz. U. z 2005 r. Nr 234, poz. 1997, ze zm.), w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 25 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zmianie ustawy o Straży Granicznej i niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 82, poz. 558) oraz art. 99a ust. 2 ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (Dz. U. z 2005 r. Nr 234, poz. 1997, ze zm.) z art. 2 w zw. z art. 46, art. 31 ust. 3 w zw. z art. 32 ust. 1, art. 71 ust. 1 w zw. z art. 72 ust. 2 Konstytucji;
6) art. 128 ust. 1 ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (Dz. U. z 2005 r. Nr 234, poz. 1997, ze zm.), w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 34 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zmianie ustawy o Straży Granicznej i niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 82, poz. 558) z art. 2 Konstytucji;
7) art. 128 ust. 2 ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (Dz. U. z 2005 r. Nr 234, poz. 1997, ze zm.), w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 34 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zmianie ustawy o Straży Granicznej i niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 82, poz. 558) z art. 31 ust. 3 w zw. z art. 32 ust. 1 Konstytucji;
8) art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2004 r. Nr 8, poz. 67, ze zm.), w brzmieniu nadanym przez art. 4 pkt 2 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zmianie ustawy o Straży Granicznej i niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 82, poz. 558) z art. 2 Konstytucji,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu wnioskowi w zakresie badania zgodności:

1) art. 92 ust. 3 ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (Dz. U. z 2005 r. Nr 234, poz. 1997, ze zm.), w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 30 ustawy z dnia 22 kwietnia 2005 r. o zmianie ustawy o Straży Granicznej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 90, poz. 757) z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej;

2) art. 37 ust. 3a ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (Dz. U. z 2005 r. Nr 234, poz. 1997, ze zm.), w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 13 lit. a ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zmianie ustawy o Straży Granicznej i niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 82, poz. 558) z art. 2, art. 31 ust. 3 w zw. z art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej;

3) art. 45 ust. 2 pkt 11 ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (Dz. U. z 2005 r. Nr 234, poz. 1997, ze zm.), w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 17 lit. b tiret drugie ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zmianie ustawy o Straży Granicznej i niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 82, poz. 558) z art. 31 ust. 3 w zw. z art. 42 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej;

4) art. 45 ust. 3a ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (Dz. U. z 2005 r. Nr 234, poz. 1997, ze zm.), w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 17 lit. c ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zmianie ustawy o Straży Granicznej i niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 82, poz. 558) z art. 32 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej;

5) art. 99a ust. 1 pkt 13 ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (Dz. U. z 2005 r. Nr 234, poz. 1997, ze zm.), w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 25 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zmianie ustawy o Straży Granicznej i niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 82, poz. 558) oraz art. 99a ust. 2 ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (Dz. U. z 2005 r. Nr 234, poz. 1997, ze zm.) z art. 2 w zw. z art. 46, art. 31 ust. 3 w zw. z art. 32 ust. 1, art. 71 ust. 1 w zw. z art. 72 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej;

6) art. 128 ust. 1 ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (Dz. U. z 2005 r. Nr 234, poz. 1997, ze zm.), w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 34 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zmianie ustawy o Straży Granicznej i niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 82, poz. 558) z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

UZASADNIENIE

Wnioskiem z 31 października 2007 r. Krajowa Komisja Wykonawcza Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Funkcjonariuszy Służby Granicznej (dalej: KKW NSZZF SG) zwróciła się do Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzenie, że: (1) art. 92 ust. 3 ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (Dz. U. z 2005 r. Nr 234, poz. 1997, ze zm.; dalej: ustawa o SG), w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 30 ustawy z dnia 22 kwietnia 2005 r. o zmianie ustawy o Straży Granicznej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 90, poz. 757; dalej: ustawa z 2005 r. zmieniająca ustawę o SG) jest niezgodny z art. 2 oraz art. 32 ust. 1 Konstytucji; (2) art. 37 ust. 3a ustawy o SG w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 13 lit. a ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zmianie ustawy o Straży Granicznej i niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 82, poz. 558; dalej: ustawa z 2007 r. zmieniająca ustawę o SG) jest niezgodny z art. 2, art. 31 ust. 3 w zw. z art. 32 Konstytucji; (3) art. 45 ust. 2 pkt 11 ustawy o SG, w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 17 lit. b tiret drugie ustawy z 2007 r. zmieniającej ustawę o SG jest niezgodny z art. 2, art. 31 ust. 3 w zw. z art. 42 ust. 3 Konstytucji; (4) art. 45 ust. 3a ustawy o SG w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 17 lit. c ustawy z 2007 r. zmieniającej ustawę o SG jest niezgodny z art. 32 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji; (5) art. 99a ust. 1 pkt 13 ustawy o SG w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 25 ustawy z 2007 r. zmieniającej ustawę o SG oraz art. 99a ust. 2 ustawy o SG są niezgodne z art. 2 w zw. z art. 46, art. 31 ust. 3 w zw. z art. 32 ust. 1, art. 71 ust. 1 w zw. z art. 72 ust. 2 Konstytucji; (6) art. 128 ust. 1 ustawy o SG w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 34 ustawy z 2007 r. zmieniającej ustawę o SG jest niezgodny z art. 2 Konstytucji; (7) art. 128 ust. 2 ustawy o SG w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 34 ustawy z 2007 r. zmieniającej ustawę o SG jest niezgodny z art. 31 ust. 3 w zw. z art. 32 ust. 1 Konstytucji; (8) art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2004 r. Nr 8, poz. 67, ze zm.; dalej: ustawa emerytalna) w brzmieniu nadanym przez art. 4 pkt 2 ustawy z 2007 r. zmieniającej ustawę o SG jest niezgodny z art. 2 Konstytucji.
Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 4 grudnia 2007 r. wezwano pełnomocnika wnioskodawcy do usunięcia, w terminie 7 dni od dnia doręczenia zarządzenia, braków formalnych wniosku poprzez doręczenie: 4 egzemplarzy uchwały Nr 151/V/2007 KKW NSZZ FSG, podjętej na posiedzeniu w dniach 19-20 września 2007 r.; 5 egzemplarzy wyciągu z protokołu posiedzenia, o którym mowa wyżej, pozwalającego stwierdzić, że uchwała została podjęta zgodnie ze statutem wnioskodawcy; 4 egzemplarzy statutu wnioskodawcy i 4 egzemplarzy odpisu aktualnego z Krajowego Rejestru Sądowego, a także wskazanie umocowanego przedstawiciela do złożenia wniosku oraz reprezentowania wnioskodawcy w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym.
W piśmie z 18 grudnia 2007 r. pełnomocnik wnioskodawcy odniósł się do stwierdzonych braków formalnych wniosku.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

1. Zgodnie z art. 36 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) wniosek pochodzący od ogólnokrajowego organu związku zawodowego podlega wstępnemu rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym. W postępowaniu tym Trybunał Konstytucyjny bada, czy wniosek odpowiada warunkom formalnym (art. 32 ust. 2 ustawy o TK), czy nie jest oczywiście bezzasadny (art. 36 ust. 3 ustawy o TK), a w szczególności, czy pochodzi od uprawnionego podmiotu (art. 191 ust. 1 pkt 4 w związku z ust. 2 Konstytucji).

2. Wnioskodawca kwestionuje zgodność art. 92 ust. 3 ustawy o SG w brzmieniu: „miejscowością pobliską, o której mowa w ust. 1 (tzn. miejscowością, w której funkcjonariuszowi w służbie czynnej przysługuje prawo do lokalu mieszkalnego), jest miejscowość, od której granic administracyjnych najkrótsza odległość drogą publiczną do granic administracyjnych miejscowości pełnienia służby nie przekracza 30 km”.
Wnioskodawca twierdzi, że zaskarżony przepis narusza zasadę poprawnej legislacji (art. 2 Konstytucji), gdyż, po pierwsze, „nie spełnia wymogu precyzji”, tzn. nie określa praw i obowiązków funkcjonariuszy SG w razie zmiany 30-kilometrowej odległości (w następstwie rozbudowy infrastruktury drogowej lub modyfikacji granic administracyjnych miejscowości), po drugie, „nie spełnia wymogu jasności”, tzn. nie uwzględnia skorzystania przez funkcjonariusza SG z innego środka transportu publicznego (kolei), co oznacza, że faktycznie przebyta droga z (i do) miejscowości pobliskiej może być dłuższa niż odległość 30 km, przewidziana w art. 92 ust. 3 ustawy o SG.
Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego powyższe argumenty nie zasługują na uwzględnienie. Trybunał przypomina, iż w zakresie jego działania nie mieści się ocena celowości przyjętych przez ustawodawcę rozwiązań prawnych. W konsekwencji Trybunał nie może rozstrzygać, czy określone dla definicji „miejscowości pobliskiej” kryterium 30-kilometrowej odległości wyznaczonej drogą publiczną jest trafne, czy też – jak sugeruje wnioskodawca – winno uwzględniać inne odległości np. wyznaczone drogą kolejową. W odniesieniu do zarzutu braku „precyzji” art. 92 ust. 3 ustawy o SG Trybunał przypomina, że dłuższa niż 30-kilometrowa odległość wyznaczona drogą publiczną do „miejscowości pobliskiej” wyłącza korzystanie – przez funkcjonariusza SG w służbie stałej – z prawa do lokalu mieszkalnego w tej miejscowości (wniosek a contrario z art. 92 ust. 1 w zw. z ust. 3). Natomiast zwiększenie ustawowej odległości od miejscowości pełnienia służby do miejscowości, która kiedyś miała status „miejscowości pobliskiej”, nie pozbawia funkcjonariusza prawa do lokalu mieszkalnego w miejscowości, w której pełni służbę albo prawa do tymczasowej kwatery w tej miejscowości (art. 92 ust. 1 i 2).

3. Wnioskodawca kwestionuje zgodność art. 37 ust. 3a zdanie pierwsze ustawy o SG w brzmieniu: „przepisu ust. 3 nie stosuje się do funkcjonariusza uprawnionego do dodatku funkcyjnego” (ust. 3 rozstrzyga, że w zamian za czas służby przekraczający normę określoną w ust. 2, tzn. 40 godzin tygodniowo w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 3 miesięcy, funkcjonariuszowi przysługuje czas wolny od służby w tym samym wymiarze).

3.1. Wnioskodawca twierdzi, że zaskarżony przepis narusza art. 31 ust. 3 w związku z art. 32 Konstytucji. Podkreślając relewantność stosunku służbowego funkcjonariuszy SG, Policji, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej, wyraża pogląd, iż funkcjonariusze Policji i SW „bez względu na zajmowane stanowisko mają prawo do czasu wolnego jako ekwiwalentu za pełnienie służby ponad przewidziany wymiar czasu służby”.
Mając na względzie powyższe wyjaśnienia, Trybunał Konstytucyjny przywołuje brzmienie art. 33 ust. 4 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2007 r. Nr 43, poz. 277, ze zm.; dalej: ustawa o Policji), zgodnie z którym „przepisu ust. 3 nie stosuje się do policjanta uprawnionego do dodatku funkcyjnego” (ust. 3 stanowi o udzielaniu policjantowi czasu wolnego od służby w tym samym wymiarze, o jaki została przekroczona norma określona w ust. 2, tzn. 40 godzin tygodniowo w 3-miesięcznym okresie rozliczeniowym).
Podobnie, § 7 ust. 3 zarządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 5 września 1997 r. w sprawie zasad ustalania rozkładu czasu służby funkcjonariuszy Służby Więziennej (Dz. Urz. M.S. Nr 4, poz. 39) stanowi, że „przepisów ust. 2 nie stosuje się wobec kierowników jednostek i ich zastępców oraz kierowników oddziałów, działów i służb w jednostkach organizacyjnych i ich zastępców” (ust. 2 rozstrzyga, że w zamian za służbę pełnioną poza rozkładem czasu służby funkcjonariuszowi udziela się w tym samym wymiarze czasu wolnego od pracy).
W tym stanie rzeczy Trybunał Konstytucyjny stwierdza oczywistą bezzasadność zarzutu niezgodności art. 37 ust. 3a zdanie pierwsze ustawy o SG z art. 31 ust. 3 w zw. z art. 32 Konstytucji, co uzasadnia odmowę nadania dalszego biegu wnioskowi w tym zakresie.

3.2. Wnioskodawca dowodzi również, że zaskarżony przepis narusza zasadę praw słusznie nabytych (art. 2 Konstytucji) w rezultacie pozbawienia funkcjonariuszy – otrzymujących dodatek funkcyjny – prawa do czasu wolnego w zamian za czas pełnienia służby ponad wymiar czasu służby. Z uwagi na często przywoływaną we wniosku relewantność stosunku służbowego policjantów, strażników więziennych i strażników granicznych, można jedynie stwierdzić, że kwestionowany przepis doprowadził do jednakowego (równego) traktowania wszystkich funkcjonariuszy na stanowiskach kierowniczych w tych służbach mundurowych, w zakresie wyłączenia prawa do czasu wolnego za ponadwymiarowy czas służby.

3.3. Trybunał Konstytucyjny przywołuje na koniec brzmienie art. 108 ust. 1 pkt 3 ustawy o SG, zgodnie z którym dodatek funkcyjny przysługuje funkcjonariuszom „na stanowisku kierowniczym lub samodzielnym”. Wbrew twierdzeniu wnioskodawcy, stanowiska kierownicze i samodzielne zostały wymienione w Załączniku Nr 5 do rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 18 kwietnia 2007 r. w sprawie uposażenia zasadniczego oraz dodatków do uposażenia funkcjonariuszy Straży Granicznej (Dz. U. Nr 74, poz. 491). Można zatem odróżnić funkcjonariuszy, którym przysługuje dodatek służbowy (nazwany funkcyjnym) od tych, którym przysługuje dodatek (sensu stricto) służbowy, co uzasadnia stwierdzenie oczywistej bezzasadności zarzutu naruszenia zasady równości funkcjonariuszy SG (art. 32 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3) i odmowę nadania dalszego biegu wnioskowi w tym zakresie.

4. Wnioskodawca kwestionuje zgodność art. 45 ust. 2 pkt 11 ustawy o SG w brzmieniu: „funkcjonariusza można zwolnić ze służby w przypadku upływu 12 miesięcy zawieszenia w czynnościach służbowych, jeżeli nie ustały przyczyny będące podstawą zawieszenia”. Jednocześnie, w myśl art. 43 ust. 1 ustawy o SG, „funkcjonariusza zawiesza się w czynnościach służbowych na okres nie dłuższy niż 3 miesiące w razie jego tymczasowego aresztowania lub wszczęcia przeciwko niemu postępowania karnego w sprawie o przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe umyślne. Jeżeli okres tymczasowego aresztowania jest dłuższy niż 3 miesiące, zawieszenie ulega z mocy prawa przedłużeniu do czasu zakończenia tymczasowego aresztowania”. Natomiast zgodnie z art. 43 ust. 3 ustawy o SG „w szczególnie uzasadnionych przypadkach okres zawieszenia w czynnościach służbowych można przedłużyć do czasu ukończenia postępowania karnego”. Zdaniem wnioskodawcy, możliwość zwolnienia funkcjonariusza ze służby po upływie 12 miesięcy zawieszenia w czynnościach służbowych − mimo tego, że z mocy prawa zawieszenie ulega przedłużeniu do czasu zakończenia tymczasowego aresztowania lub może być przedłużone do czasu ukończenia postępowania karnego − oznacza nieproporcjonalne ograniczenie zasady domniemania niewinności (art. 31 ust. 3 w zw. z art. 42 ust. 3 Konstytucji).
Trybunał Konstytucyjny przypomina, że w wyroku z 17 grudnia 2003 r., o sygn. SK 15/02 (OTK ZU nr 9/A/2003, poz. 103) jednoznacznie stwierdził: „Konstytucyjna zasada domniemania niewinności musi być rozumiana jako wykluczająca uznanie winy i odpowiedzialności karnej bez postępowania sądowego zakończonego prawomocnym wyrokiem karnym. Nie może być jednak rozumiana w taki sposób, który wykluczałby wiązanie z samym faktem toczącego się postępowania karnego jakichkolwiek konsekwencji prawnych oddziałujących na sytuację podejrzanego lub oskarżonego. Dopuszczalność takich konsekwencji powinna być ″ważona″ nie na płaszczyźnie domniemania niewinności, ale na płaszczyźnie zasady proporcjonalności, wykluczającej zakres ingerencji w sferę praw i wolności. Ocena dokonywana jest więc nie z perspektywy art. 42 Konstytucji, ale tych regulacji konstytucyjnych, które określają treść i zakres praw i wolności, w obszarze których dochodzi do ingerencji”.
Stanowisko powyższe zostało podtrzymane w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 19 października 2004 r., o sygnaturze K 1/04 (OTK ZU nr 9/A/2004, poz. 93), w którym uznano, że „art. 42 ust. 3 w zw. z art. 2 Konstytucji nie są adekwatnymi wzorcami kontroli. Ocena konstytucyjności zakwestionowanych przepisów nie może w niniejszej sprawie dokonywać się z punktu widzenia zasady domniemania niewinności, ale tych regulacji Konstytucji, które ewentualnie dotyczyć mogą naruszanych przez nie – w opinii podmiotu inicjującego postępowanie – konstytucyjnych wolności i praw oraz zasady proporcjonalności. Jako miarodajne w analizowanym przypadku można byłoby wskazać inne wzorce kontroli, np. art. 24, art. 60, art. 65 ust. 1 czy też art. 67 ust. 2 Konstytucji”.
Podzielając ustabilizowaną linię orzeczniczą, dotyczącą art. 42 ust. 3 ustawy zasadniczej, Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że w rozpatrywanej sprawie wnioskodawca nie sformułował zarzutów o wskazanej wyżej treści. Okoliczność ta pozwala uznać art. 31 ust. 3 w zw. z art. 42 ust. 3 Konstytucji za nieadekwatne wzorce kontroli art. 45 ust. 2 pkt 11 ustawy o SG, co z kolei uzasadnia odmowę nadania dalszego biegu wnioskowi w tym zakresie.

5. Kolejny zarzut wnioskodawcy dotyczy art. 45 ust. 3a ustawy o SG, rozstrzygającego, że w przypadku wszczęcia lub prowadzenia postępowania dyscyplinarnego wobec funkcjonariusza (który pisemnie zgłosił wystąpienie ze służby) zwolnienie ze służby następuje w terminie 6 miesięcy od dnia pisemnego zgłoszenia wystąpienia ze służby. Wnioskodawca twierdzi, że wydłużenie z 3 do 6 miesięcy okresu rozwiązania stosunku służbowego funkcjonariusza SG narusza art. 32 ust. 1 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji, bowiem funkcjonariusze Policji, Straży Pożarnej i Służby Więziennej są zwalniani ze służby w terminie 3 miesięcy od dnia pisemnego zgłoszenia wystąpienia ze służby.
Trybunał Konstytucyjny po analizie przepisów ustawy o Policji stwierdza, że art. 41 ust. 3 wyznacza co prawda 3 miesięczny termin, jednak ust. 3a rozstrzyga, że zwolnienie ze służby następuje po zakończeniu postępowania dyscyplinarnego, nie później jednak niż w terminie 12 miesięcy od pisemnego zgłoszenia wystąpienia ze służby, zaś ust. 3b przewiduje zwolnienie policjanta ze służby po wykonaniu kary dyscyplinarnej, jeżeli postępowanie dyscyplinarne zakończyło się wymierzeniem takiej kary. Jednocześnie powołane przez wnioskodawcę przepisy ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. z 2006 r. Nr 96, poz. 667, ze zm.) oraz ustawy z dnia 26 kwietnia 1996 r. o Służbie Więziennej (Dz. U. z 2002 r. Nr 207, poz. 1761, ze zm.; dalej ustawa o Służbie Więziennej) nie regulują przypadku zwolnienia ze służby (a tym samym terminu) w razie wszczęcia lub prowadzenia postępowania dyscyplinarnego wobec funkcjonariusza, który pisemnie zgłosił wystąpienie ze służby.
W konsekwencji Trybunał Konstytucyjny stwierdza oczywistą bezzasadność zarzutu naruszenia art. 32 ust. 1 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji przez zaskarżony art. 45 ust. 3a ustawy o SG, co uzasadnia odmowę nadania dalszego biegu wnioskowi w tym zakresie.

6. Wnioskodawca kwestionuje zgodność art. 99a ust. 1 pkt 13 ustawy o SG w brzmieniu: „funkcjonariusz jest obowiązany do opróżnienia lokalu mieszkalnego, o którym mowa w art. 94 ust. 1, jeżeli został skazany prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne lub przestępstwo skarbowe umyślne, ścigane z oskarżenia publicznego, popełnione w związku z wykonywaniem czynności służbowych i w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej albo za przestępstwo określone w art. 258 Kodeksu karnego lub wobec którego orzeczono prawomocnie środek karny pozbawienia praw publicznych za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe”.

6.1. Wnioskodawca twierdzi, że konsekwencją zastosowania zaskarżonego przepisu jest „utrata przez funkcjonariusza SG w wyniku skazania karnego posiadanego prawa podmiotowego o majątkowym charakterze, a więc mającego znamiona przepadku rzeczy. Fakt ten nie pozostaje w jakimkolwiek związku przyczynowo-skutkowym z popełnionym przestępstwem, albowiem w razie zaistnienia takiej sytuacji sąd – w myśl postanowień art. 44-45 kk – zobligowany byłby do orzeczenia środka karnego w postaci przepadku. [...] Powyższe uzasadnia zatem zarzut naruszenia przez skarżony przepis art. 2 w zw. z art. 46 Konstytucji”.
Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego zarzuty wnioskodawcy nie zasługują na uwzględnienie. Trybunał przypomina, że prawo do lokalu mieszkalnego (art. 92 ust. 1 ustawy o SG) jest prawem podmiotowym tak długo, jak długo osoba, której prawo to przysługuje ma status funkcjonariusza SG w służbie stałej. Jeżeli zatem skazanie prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne, ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe umyślne (art. 45 ust. 1 pkt 4 ustawy o SG) skutkuje obligatoryjnym zwolnieniem funkcjonariusza ze służby, to tym samym były funkcjonariusz przestaje być adresatem (beneficjentem) praw i przywilejów określonych w ustawie o SG, w szczególności ma obowiązek opróżnić zajmowany lokal mieszkalny (służbowy).
Trybunał Konstytucyjny zwraca uwagę na nieadekwatność powołania art. 2 w zw. z art. 46 Konstytucji jako wzorców kontroli zaskarżonego art. 99a ust. 1 pkt 13 ustawy o SG. Do sankcji ustawowej, w postaci opróżnienia lokalu mieszkalnego, nie można stosować kryteriów kształtujących instytucję „przepadku rzeczy”. Po pierwsze, prawo funkcjonariusza do lokalu mieszkalnego powstaje na mocy decyzji administracyjnej o przydziale tego lokalu i – co oczywiste – nie przenosi prawa własności tej nieruchomości na najemcę. W konsekwencji, skoro lokal mieszkalny nie jest własnością funkcjonariusza, to nie może podlegać „przepadkowi”. Po drugie, wbrew twierdzeniu wnioskodawcy, pozbawienie funkcjonariusza prawa do lokalu mieszkalnego nie ma „znamion przepadku rzeczy”, gdyż trudno je uznać za przedmiot pochodzący z przestępstwa lub służący jego popełnieniu (art. 44 Kodeksu karnego), czy też korzyść majątkową osiągniętą z popełnienia przestępstwa (art. 45 Kodeksu karnego).
Z tych względów należało odmówić nadania dalszego biegu wnioskowi w zakresie badania zgodności art. 99a ust. 1 pkt 13 ustawy o SG z art. 2 w zw. z art. 46 Konstytucji.

6.2. Wnioskodawca dowodzi, że zaskarżony art. 99a ust. 1 pkt 13 ustawy o SG jest niezgodny z art. 31 ust. 3 w zw. z art. 32 ust. 1 Konstytucji przez to, że obowiązek opróżnienia lokalu – poza policjantami i strażnikami granicznymi – nie został nałożony na funkcjonariuszy innych służb mundurowych (np. Biura Ochrony Rządu, Agencji Wywiadu, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego).
Trybunał Konstytucyjny przypomina, że sam wnioskodawca uznał relewantność stosunku służbowego funkcjonariuszy SG, Policji, Państwowej Straży Pożarnej oraz Służby Więziennej. Nie mogą zatem świadczyć o naruszeniu zasady równości regulacje prawne adresowane do funkcjonariuszy innych wymienionych wyżej służb.
Trybunał Konstytucyjny stwierdza zatem oczywistą bezzasadność zarzutu naruszenia przez art. 99a ust. 1 pkt 13 ustawy o SG art. 31 ust. 3 w zw. z art. 32 ust. 1 Konstytucji, co uzasadnia odmowę nadania dalszego biegu wnioskowi w tym zakresie.

6.3. Wnioskodawca kwestionując art. 99a ust. 2 ustawy o SG w brzmieniu: „decyzję o opróżnieniu lokalu wydaje się w stosunku do wszystkich osób zamieszkałych w tym lokalu”, dowodzi, iż narusza on konstytucyjną zasadę uwzględniania dobra rodziny i zasadę zapewniania ochrony praw dziecka (art. 71 ust. 1 w zw. z art. 72 ust. 1).
Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że w rozumieniu art. 191 ust. 2 ustawy zasadniczej, wskazany wyżej przedmiot oraz wzorce kontroli nie spełniają wymogów stawianych „sprawie”, która „należąc do zakresu działania ogólnokrajowego organu związku zawodowego” (art. 191 ust. 1 pkt 4 ustawy zasadniczej), legitymowałaby ten podmiot do wszczęcia postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym. Nie ulega bowiem wątpliwości, że działanie w interesie rodziny czy ochrony praw dziecka nie mieści się w statutowo określonych celach NSZZ FSG.

7. Wnioskodawca zarzuca art. 128 ust. 1 ustawy o SG w brzmieniu: „funkcjonariuszowi zawieszonemu w czynnościach służbowych zawiesza się od najbliższego terminu płatności 50% należnego uposażenia” naruszenie zasad poprawnej legislacji (art. 2 Konstytucji). Wnioskodawca sugeruje, że zwrot „50% należnego uposażenia” można interpretować jako kwotę malejącą „w postępie geometrycznym”.
Trybunał Konstytucyjny, uznając racjonalność ustawodawcy, nie podziela przedstawionych wyżej zastrzeżeń natury legislacyjnej. Trybunał przypomina, że art. 120 ust. 1 ustawy o Służbie Więziennej ma takie samo brzmienie jak zaskarżony przepis, a jego rozumienie i stosowanie nigdy nie budziło obaw sygnalizowanych przez wnioskodawcę.
Trybunał Konstytucyjny stwierdza zatem zbędność wydania orzeczenia w zakresie badania zgodności art. 128 ust. 1 ustawy o SG z art. 2 Konstytucji (art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK), co uzasadnia odmowę nadania dalszego biegu wnioskowi w tym zakresie.

Mając powyższe na względzie, Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.