Pełny tekst orzeczenia

346/4/B/2009

POSTANOWIENIE
z dnia 23 marca 2009 r.
Sygn. akt Ts 382/08

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Zbigniew Cieślak,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Tadeusza K. w sprawie zgodności:
1) art. 47 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego (Dz. U. Nr 104, poz. 709, ze zm.) z art. 2, art. 7, art. 31 ust. 3, art. 45 ust. 1 w związku z art. 175 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej;
2) art. 47 ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego (Dz. U. Nr 104, poz. 709, ze zm.) z art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 1 i 2, art. 60 i art. 65 Konstytucji;
3) art. 60 ust. 7 oraz art. 63 ust. 2-4 ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego oraz ustawę o służbie funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego (Dz. U. Nr 104, poz. 711, ze zm.) z art. 2, art. 7, art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 1 i 2, art. 45 ust. 1 w związku z art. 175, art. 60 i art. 65 Konstytucji;
4) art. 65 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego oraz ustawę o służbie funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego (Dz. U. Nr 104, poz. 711, ze zm.) z art. 2, art. 7, art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 1 i 2, art. 45 ust. 1 w związku z art. 175, art. 60 i art. 65 Konstytucji;
5) art. 65 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego oraz ustawę o służbie funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego (Dz. U. Nr 104, poz. 711, ze zm.) z art. 31 ust. 3, art. 60 i art. 65 Konstytucji;
6) art. 67 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego oraz ustawę o służbie funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego (Dz. U. Nr 104, poz. 711, ze zm.) z art. 2, art. 7, art. 31 ust. 3 Konstytucji;
7) art. 70a ust. 1-3, art. 70b oraz art. 70c ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego oraz ustawę o służbie funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego (Dz. U. Nr 104, poz. 711, ze zm.) z art. 32 ust. 1 i 2, oraz art. 42 ust. 3 Konstytucji;
8) § 14 w związku z § 5 ust. 2 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 26 lipca 2006 r. w sprawie postępowania kwalifikacyjnego wobec żołnierzy ubiegających się o wyznaczenie na stanowiska służbowe w Służbie Kontrwywiadu Wojskowego (Dz. U. Nr 137, poz. 980, ze zm.) z art. 2, art. 7, art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 1 i 2, art. 45 ust. 1 w związku z art. 175, art. 60 i art. 65 Konstytucji;
9) § 14 w związku z § 5 ust. 2 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 26 lipca 2006 r. w sprawie postępowania kwalifikacyjnego wobec żołnierzy ubiegających się o wyznaczenie na stanowiska służbowe w Służbie Wywiadu Wojskowego (Dz. U. Nr 137, poz. 981) z art. 2, art. 7, art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 1 i 2, art. 45 ust. 1 w związku z art. 175, art. 60 i art. 65 Konstytucji;
10) rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 26 lipca 2006 r. w sprawie postępowania kwalifikacyjnego wobec żołnierzy ubiegających się o wyznaczenie na stanowiska służbowe w Służbie Kontrwywiadu Wojskowego (Dz. U. Nr 137, poz. 980, ze zm.) z art. 51 ust. 3 i 4 Konstytucji,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej Tadeusza K. skierowanej do Trybunału Konstytucyjnego 23 kwietnia 2008 r. zarzucono niezgodność niektórym przepisom ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego (Dz. U. Nr 104, poz. 709, ze zm.), ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego oraz ustawę o służbie funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego (Dz. U. Nr 104, poz. 711, ze zm.), § 14 w związku z § 5 ust. 2 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 26 lipca 2006 r. w sprawie postępowania kwalifikacyjnego wobec żołnierzy ubiegających się o wyznaczenie na stanowiska służbowe w Służbie Kontrwywiadu Wojskowego (Dz. U. Nr 137, poz. 980, ze zm.) oraz § 14 w związku z § 5 ust. 2 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 26 lipca 2006 r. w sprawie postępowania kwalifikacyjnego wobec żołnierzy ubiegających się o wyznaczenie na stanowiska służbowe w Służbie Wywiadu Wojskowego (Dz. U. Nr 137, poz. 981) z art. 2, art. 7, art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 1 i 2, art. 42 ust. 3, art. 45 ust. 1 w związku z art. 175, art. 60 i art. 65 Konstytucji oraz z art. 6 ust. 1 i art. 14 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmienionej następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełnionej Protokołem nr 2 (Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284, ze zm.), a także z art. 25 lit. c Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych otwartego do podpisu w Nowym Jorku dnia 19 grudnia 1966 r. (Dz. U. z 1977 r. Nr 38, poz. 167). Skarżący wskazuje, że podejmowane przez organy państwowe w jego sprawie działania opierały się na nieprecyzyjnie skonstruowanych przepisach, co spowodowało, że tryb przyjmowania do Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego, a także procedura weryfikacji żołnierzy byłych Wojskowych Służb Informacyjnych były przypadkowe i pozwalały na zupełną dowolność w ocenie żołnierza w procedurze weryfikacyjnej. Zarzuty skarżącego odnoszą się również do braku ram czasowych oraz proceduralnych postępowania rekrutacyjnego do Służb Wywiadu Wojskowego i Kontrwywiadu Wojskowego. Przedmiotem wątpliwości skarżącego jest również niestworzenie przez ustawodawcę kontroli rozstrzygnięć Komisji Weryfikacyjnej w niektórych sprawach.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Złożona skarga konstytucyjna nie spełnia warunków formalnych stawianych jej przez art. 79 ust. 1 Konstytucji oraz art. 46-47 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK), wobec czego nie może jej zostać nadany dalszy bieg.
Model skargi konstytucyjnej funkcjonujący w Polsce zakłada, że przedmiotem skargi może stać się wyłącznie przepis stanowiący podstawę ostatecznego – w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji – orzeczenia, a ponadto, że od dnia doręczenia tego rozstrzygnięcia skarżącemu rozpoczyna się trzymiesięczny termin do wniesienia skargi konstytucyjnej.
Zarzut naruszenia konstytucyjnie chronionych praw i wolności w skardze konstytucyjnej może mieć miejsce tylko wtedy, gdy sąd lub organ administracji publicznej przez wydanie wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia orzekł o tych prawach i wolnościach.
Jak wskazano w postanowieniu TK z 13 października 2004 r. (Ts 55/04, OTK ZU nr 5/B/2004, poz. 229): „jedną z podstawowych przesłanek dopuszczalności występowania ze skargą konstytucyjną jest wymóg uczynienia jej przedmiotem takich przepisów ustawy lub innego aktu normatywnego, które wykazują specyficzną i złożoną kwalifikację normatywną. Po pierwsze, winny one stanowić podstawę prawną ostatecznego orzeczenia sądu lub organu administracji publicznej, z którego wydaniem wiąże skarżący zarzut naruszenia przysługujących mu konstytucyjnych wolności lub praw. Po drugie, formułując zarzut naruszenia konstytucyjnych wolności lub praw, skarżący winien wykazać, że to właśnie w treści kwestionowanych przepisów upatrywać należy źródła takiego naruszenia. Zasadniczo więc, występując ze skargą konstytucyjną skarżący winien uprawdopodobnić, że przywrócenie stanu zgodności z Konstytucją warunkowane jest usunięciem z systemu prawnego normy, która doprowadziła do niedozwolonej ingerencji w jego status konstytucyjny”. Jak więc wynika z powyższego, kontrola konstytucyjności zainicjowana skargą konstytucyjną nie może abstrahować od konkretnego rozstrzygnięcia organów władzy publicznej, a także jego podstaw normatywnych.
W toku wstępnej kontroli skargi konstytucyjnej Trybunał Konstytucyjny uznał za zasadne wezwać pełnomocnika skarżącego do wskazania ostatecznego rozstrzygnięcia. W piśmie stanowiącym odpowiedź na zarządzenie sędziego TK wyjaśniono, że charakter taki mają: (1) rozstrzygnięcie Dyrektora Biura Kadr SKW z 24 kwietnia 2007 r. oraz (2) rozstrzygnięcie Dyrektora Biura Kadr SKW z 6 lutego 2008 r. Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że takie postępowanie pełnomocnika skarżącego nie może być uznane za prawidłowe wykonanie obowiązku wskazania ostatecznego orzeczenia, z wydaniem którego skarżący łączy zarzut naruszenia konstytucyjnych wolności lub praw. Z istoty skargi konstytucyjnej wynika bowiem, że służy ona wyłącznie do zbadania przepisów stanowiących podstawę normatywną indywidualno-konkretnego orzeczenia zapadłego w sprawie skarżącego. Na skarżącym natomiast spoczywa obowiązek wskazania tego orzeczenia. Trybunał Konstytucyjny – działający na zasadzie skargowości (art. 66 ustawy o TK) – nie jest władny zastąpić w tym zakresie skarżącego.
Niezależnie od powyższej okoliczności stanowiącej samodzielną podstawę do odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu, w opinii Trybunału Konstytucyjnego należy stwierdzić, że pierwsze spośród pism wskazanych przez pełnomocnika jako ostateczne w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji – pomijając okoliczność, czy rzeczywiście ma taki charakter – zostało doręczone skarżącemu w roku 2007, wystąpienie ze skargą konstytucyjną w dniu 23 kwietnia 2008 r. musi więc zostać ocenione jako dokonane z przekroczeniem terminu zawartego w art. 46 ustawy o TK. Z kolei drugie z pism, zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, nie może być uznane za ostateczne rozstrzygnięcie o wolnościach i prawach skarżącego z uwagi na jego niewładczy charakter. Treścią pisma nie było nałożenie, zmiana lub uchylenie obowiązku albo przyznanie, zmiana lub zniesienie uprawnienia. Przedmiotowa korespondencja miała charakter jedynie informacyjny, była czynnością o charakterze materialno-technicznym, nie zaś orzeczeniem prawnokształtującym.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, Trybunał Konstytucyjny – na podstawie art. 49 w związku z art. 36 ust. 3 oraz art. 46 ust. 1 oraz art. 47 ust. 1 i 2 ustawy o TK – odmawia nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu.