Pełny tekst orzeczenia

238/3/B/2010



POSTANOWIENIE

z dnia 8 lutego 2010 r.

Sygn. akt Ts 275/09



Trybunał Konstytucyjny w składzie:



Mirosław Granat,



po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Ewy i Zbigniewa G. w sprawie zgodności:

art. 6g oraz art. 8a ust. 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266, ze zm.) z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,



p o s t a n a w i a:



odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.



UZASADNIENIE



W skardze konstytucyjnej z 14 listopada 2009 r. skarżący zakwestionowali art. 6g oraz art. 8a ust. 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266, ze zm.; dalej: u.o.p.l.) z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. W ocenie skarżących zakwestionowane przepisy naruszają zasadę przyzwoitej legislacji, a ponadto pozbawiają lokatorów „możliwości podjęcia obrony w sprawie o zapłatę (…) niesłusznie naliczonego czynszu”.

Skarga konstytucyjna została skierowana w oparciu o następujący stan faktyczny sprawy.

Sąd Rejonowy w Kielcach wyrokiem z 29 kwietnia 2009 r. (sygn. akt VIII Cupr 254/08) ustalił, że podwyżka wysokości miesięcznej kwoty czynszu najmu za zajmowanych przez skarżących lokal mieszkalny dokonana pismami z 22 marca 2007 r. oraz z 3 marca 2008 r. jest niezasadna powyżej kwoty – odpowiednio – 428,24 zł oraz 430,40 zł. Sąd Okręgowy w Kielcach wyrokiem z 23 lipca 2009 r. (sygn. akt II Ca 735/09) zmienił wyrok sądu I instancji w ten sposób, że oddalił powództwo skarżących.

Zarządzeniem z 1 grudnia 2009 r. pełnomocnik skarżących został wezwany do usunięcia braków formalnych skargi – między innymi - przez wskazanie naruszonych konstytucyjnych wolności lub prawa oraz określenie sposobu naruszenia. W piśmie procesowym stanowiącym wykonanie zarządzenia wskazano, że art. 6g oraz art. 8a ust. 5 u.o.p.l. naruszają: „zasadę zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa, zasadę sprawiedliwości społecznej, zasadę przyzwoitej legislacji oraz zasadę dostatecznej precyzji przepisów prawa”.



Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:



Skarga konstytucyjna jest szczególnym środkiem ochrony wolności i praw, służącym eliminowaniu przepisów, w treści których zawarta jest wada skutkująca niekonstytucyjnością ostatecznego rozstrzygnięcia w sferze praw bądź obowiązków skarżącego. Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji korzystanie ze skargi konstytucyjnej jako środka ochrony konstytucyjnych praw i wolności jest dopuszczalne na zasadach określonych w ustawie. Doprecyzowanie tych zasad nastąpiło w ustawie z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). Z art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK wynika, iż skarżący ma obowiązek wskazania, jakie konstytucyjne wolności lub prawa i w jaki sposób – zdaniem skarżącego – zostały naruszone przez przepis zakwestionowany w skardze konstytucyjnej. Artykuły 46 i 47 ustawy o TK expressis verbis stanowią, że przedmiotem skargi może być wyłącznie przepis ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego organ władzy publicznej rozstrzygnął ostatecznie o prawach, wolnościach bądź obowiązkach skarżącego. Rezultatem przyjętego przez prawodawcę konstytucyjnego modelu skargi konstytucyjnej jest jej niedopuszczalność w sytuacji, gdy zarzuty odnoszą się do sposobu interpretowania prawa przez sądy.

Nie ulega wątpliwości, że prawidłowe wykonanie powyższego obowiązku nie może ograniczać się do wymienienia przepisów Konstytucji, z których skarżący wywodzi przysługujące mu prawa lub wolności, ale towarzyszyć temu musi przedstawienie argumentów świadczących o merytorycznej niezgodności zachodzącej między zaskarżonymi przepisami a unormowaniami stanowiącymi podstawę wniesionej skargi konstytucyjnej. Należy podkreślić, że obowiązek doprecyzowania treści konstytucyjnych praw podmiotowych, które zostały naruszone przez zaskarżone unormowanie, nie może też sprowadzać się jedynie do – mniej lub bardziej ogólnego – nazwania danego prawa, ale polegać musi na precyzyjnym określeniu zarówno jego zakresu zastosowania, jak i zakresu normowania. Innymi słowy, doprecyzowania wymaga zarówno hipoteza kwestionowanej normy prawnej, jak i jej dyspozycja, związana z określeniem treści uprawnienia danego podmiotu oraz odpowiadających mu obowiązków organów władzy publicznej, a także innych podmiotów prawnych.

Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego analizowana skarga konstytucyjna opisanych wyżej wymogów nie spełnia.

W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę, że z uwagi na stopień złożoności stosunków prawnych do rzadkości należą sytuacje, w których orzeczenie o wolnościach bądź prawach skarżącego opiera się na normie prawnej wyprowadzonej z jednego przepisu. Przeciwnie, organy władzy publicznej, określając zakres uprawnień bądź obowiązków adresatów prawa, zmuszone są do współstosowania wielu przepisów i wydobywania w oparciu o ich treść normy prawnej. W konsekwencji skarżący mogą uczynić przedmiotem zaskarżenia wyłącznie przepisy zastosowane w ich sprawie, które legły u podstaw ostatecznego jej rozstrzygnięcia przez sąd. Warunek ten spełniony jest wówczas, gdy kwestionowany w skardze przepis determinuje w sensie normatywnym treść orzeczenia przyjętego za podstawę skargi w tym jego aspekcie, w którym skarżący upatrują naruszenia przysługujących im praw lub wolności o charakterze konstytucyjnym (por. np. postanowienia TK z: 22 lutego 2001 r., Ts 193/00, OTK ZU nr 3/2001, poz. 77 oraz 2 kwietnia 2003 r., Ts 193/02, OTK ZU nr 2/B/2003, poz. 145).

Skarżący zarzut naruszenia konstytucyjnych praw łączą z terminem awizowania przesyłek pocztowych. Zasady odnoszące się do tej kwestii zostały uregulowane w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 9 stycznia 2004 r. w sprawie warunków wykonywania powszechnych usług pocztowych (Dz. U. Nr 5, poz. 34, ze zm.). Przepisy te nie zostały jednak objęte przedmiotem zaskarżenia i dlatego należało uznać, że skarżący niewłaściwie określili przedmiot skargi. Ponadto, w skardze wskazano, że ustawodawca w kwestionowanych przepisach powinien uregulować: „zasady doręczania per aviso przesyłek zawierających pisemne podwyższenie (…) czynszu”, „dłuższy niż dwumiesięczny okres dla wytoczenia powództwa o którym mowa w art. 8a ust. 5 pkt 2 u.o.p.l.” oraz „skutki niewytoczenia tego powództwa”. Zasadniczym zarzutem skargi jest więc brak regulacji. Trybunał Konstytucyjny nie ma jednakże kompetencji do orzekania w tym zakresie (zob. wyrok TK z 3 grudnia 1996 r. K 25/95, OTK ZU nr 6/1996, poz. 52).

Skarga dotknięta jest uchybieniami, także w części odnoszącej się do jej podstawy, gdyż wskazany wzorzec kontrolny nie jest samoistnym źródłem konstytucyjnych praw podmiotowych. Uczynienie z art. 2 Konstytucji podstawy skargi jest możliwe, dopiero gdy skarżący sprecyzują, w zakresie jakich praw lub wolności statuowanych w przepisach konstytucyjnych zasady wynikające z art. 2 Konstytucji doznały niedozwolonego uszczerbku lub ograniczenia. Wymogu takiej konkretyzacji nie spełnia odwołanie się przez skarżących do art. 2 Konstytucji i wyrażonych w nim zasad państwa prawa. Ogólne wskazanie takich zasad, jako układu odniesienia dla kontroli kwestionowanych przepisów nie skutkuje samo przez się sprecyzowaniem treści prawa podmiotowego przysługującego skarżącym. Trybunał Konstytucyjny wielokrotnie wskazywał, że naruszenie zasad zawartych w art. 2 Konstytucji może uzasadniać zarzut niedopuszczalnego wkroczenia przez władzę publiczną w sferę konstytucyjnie chronionych praw i wolności jednostki, jednakże obowiązkiem skarżącego jest określenie sposobu, w jaki zaskarżony przepis, będący podstawą ostatecznego orzeczenia sądu lub organu administracji publicznej, naruszył jego konstytucyjne prawa lub wolności, samo odwołanie się do zasad przyzwoitej legislacji nie jest wystarczające (zob. wyroki TK z: 10 lipca 2000 r., SK 21/99, OTK ZU nr 5/2000, poz. 144; 12 grudnia 2005 r., SK 20/04, OTK ZU nr 11/A/2005, poz. 133; postanowienia TK z: 26 czerwca 2002 r., SK 1/02, OTK ZU nr 4/A/2002, poz. 53; 17 lutego 1999 r., Ts 154/98, OTK ZU nr 2/1999, poz. 34). Skarga nie zawiera w tym zakresie dostatecznej argumentacji.



Mając na względzie powyższe okoliczności, Trybunał Konstytucyjny – na podstawie art. 49 w związku z art. 36 ust. 3 i art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK – odmawia nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu.