Pełny tekst orzeczenia

139/2/B/2010

POSTANOWIENIE
z dnia 8 lutego 2010 r.
Sygn. akt Ts 296/09

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Marian Grzybowski,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Marty Ś. w sprawie zgodności:
1) art. 4 i art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o zmianie niektórych ustaw dotyczących nabywania własności nieruchomości (Dz. U. Nr 157, poz. 1315) z art. 1, art. 2, art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 1 i 2, art. 64 ust. 1 oraz art. 75 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
2) art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o zasadach zbywania mieszkań będących własnością przedsiębiorstw państwowych, niektórych spółek handlowych z udziałem Skarbu Państwa, państwowych osób prawnych oraz niektórych mieszkań będących własnością Skarbu Państwa (Dz. U. z 2001 r. Nr 4, poz. 24) z art. 1, art. 2, art. 30, art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 1 i 2, art. 64 ust. 1 i 3 oraz art. 75 ust. 1 Konstytucji,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej z 11 grudnia 2009 r. (data nadania skargi konstytucyjnej w urzędzie pocztowym), sporządzonej przez pełnomocnika skarżącej, zakwestionowane zostały przepisy zamieszczone w dwóch aktach normatywnych. Art. 4 i art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o zmianie niektórych ustaw dotyczących nabywania własności nieruchomości (Dz. U. Nr 157, poz. 1315; dalej: ustawa nowelizująca), w zakresie, w jakim „przepisy te nie dotyczą najemców mieszkań zakładowych przedsiębiorstw państwowych, państwowej osoby prawnej lub innej państwowej jednostki organizacyjnej albo spółki handlowej, w odniesieniu do której Skarb Państwa był podmiotem dominującym w okresie pomiędzy dniem 1 sierpnia 1990 r. a dniem 7 lutego 2001 r.”, skarżąca zarzuciła niezgodność z art. 1, art. 2, art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 1 i 2, art. 64 ust. 1 oraz art. 75 ust. 1 Konstytucji. Natomiast wobec art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o zasadach zbywania mieszkań będących własnością przedsiębiorstw państwowych, niektórych spółek handlowych z udziałem Skarbu Państwa, państwowych osób prawnych oraz niektórych mieszkań będących własnością Skarbu Państwa (Dz. U. z 2001 r. Nr 4, poz. 24; dalej: ustawa o zasadach), w zakresie, w jakim „przepis ten nie dotyczy najemców mieszkań zakładowych przedsiębiorstw państwowych, państwowej osoby prawnej lub innej państwowej jednostki organizacyjnej albo spółki handlowej, w odniesieniu do której Skarb Państwa był podmiotem dominującym w okresie pomiędzy dniem 1 sierpnia 1990 r. a dniem 7 lutego 2001 r.”, skarżąca sformułowała zarzut niezgodności z art. 1, art. 2, art. 30, art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 1 i 2, art. 64 ust. 1 i 3 oraz art. 75 ust. 1 Konstytucji.
Skarga konstytucyjna została sformułowana w związku z następującą sprawą. Wyrokiem z 20 lutego 2008 r. (sygn. akt I C 1537/06) Sąd Rejonowy dla Warszawy-Woli w Warszawie oddalił powództwo skarżącej o stwierdzenie naruszenia wobec niej prawa nabycia mieszkania oraz naruszenie jej interesu prawnego w toku procesów przekształceniowych najemcy byłego mieszkania zakładowego oraz ceny i warunków wykonywania tego prawa dla osoby uprawnionej. Apelacja skarżącej od tego orzeczenia została oddalona wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z 8 lipca 2008 r. (sygn. akt V Ca 1246/08). Orzeczenie to zostało doręczone skarżącej w dniu 31 lipca 2008 r. Następnie skierowała ona skargę kasacyjną od wyroku z 8 lipca 2008 r., która została odrzucona postanowieniem Sądu Okręgowego w Warszawie z 21 listopada 2008 r. (sygn. akt V WSC 123/08). Postanowieniem Sądu Najwyższego z 16 lipca 2009 r. (sygn. akt I CZ 34/09) oddalone zostało także zażalenie skarżącej na powyższe postanowienie.
Uzasadniając zarzuty stawiane kwestionowanym unormowaniom, skarżąca podniosła, że dokonane w nich zróżnicowanie sytuacji prawnej najemców (lub ich spadkobierców) mieszkań zakładowych, gdzie kryterium podziału stanowi data wejścia w życie tej ustawy o zasadach, prowadzi do naruszenia jej konstytucyjnych praw majątkowych, związanych z możliwością skorzystania z prawa pierwokupu lub też prawa do preferencyjnego nabycia mieszkania.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji, korzystanie ze skargi konstytucyjnej jako środka ochrony dopuszczalne jest na zasadach określonych w ustawie. Doprecyzowanie tych zasad nastąpiło w przepisach ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). W myśl art. 46 ust. 1 ustawy o TK, skarga konstytucyjna może być wniesiona po wyczerpaniu przysługującej w sprawie drogi prawnej w terminie 3 miesięcy od dnia doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia. Trzeba przy tym podkreślić, że zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie Trybunału poglądem, termin ten ma charakter materialny, nie podlega przywróceniu, zaś jego przekroczenie przez skarżącego skutkuje niedopuszczalnością nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu (zob. np. postanowienie TK z 25 listopada 1998 r., Ts 92/98, OTK ZU Nr 3/1999, poz. 46).
Nie ulega wątpliwości, że w sprawie, w związku z którą skierowano niniejszą skargę konstytucyjną, trzymiesięczny ustawowy termin rozpoczął bieg od dnia doręczenia skarżącej wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z 8 lipca 2008 r. To właśnie bowiem rozstrzygnięcie, nadające walor ostateczności wyrokowi sądu I instancji, uznane być winno za „ostateczne orzeczenie”, o którym mowa w art. 79 ust. 1 Konstytucji, wyczerpujące przysługującą w sprawie drogę prawną. Jak wynika jednoznacznie z treści skargi konstytucyjnej, orzeczenie to zostało doręczone skarżącej w dniu 31 lipca 2008 r. Należy więc przyjąć, że właśnie od tego dnia rozpoczął też bieg termin do wystąpienia ze skargą konstytucyjną skierowaną przeciwko przepisom stanowiącym podstawę prawną tego wyroku. Trzeba podkreślić jednocześnie, że bez wpływu dla biegu terminu przewidzianego w art. 46 ust. 1 ustawy o TK pozostawały dalsze działania skarżącej zmierzające do wzruszenia wydanego w jej sprawie prawomocnego wyroku. W szczególności więc dla oceny dotrzymania przez skarżącą terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej nie miały znaczenia daty wydania (jak i doręczenia) kolejnych orzeczeń sądowych, których przedmiotem była wniesiona przez nią skarga kasacyjna od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie. Korzystanie ze skargi kasacyjnej, stanowiącej nadzwyczajny środek zaskarżenia przewidziany w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego, nie mieści się już w pojęciu „drogi prawnej”, o którym mowa w art. 46 ust. 1 ustawy o TK.
Skoro więc wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie doręczony został skarżącej w dniu 31 lipca 2008 r., zaś skarga konstytucyjna skierowana przeciwko przepisom, na podstawie których został on wydany, została wniesiona do Trybunału w dniu 11 grudnia 2009 r., to przekroczenie terminu, o którym mowa w art. 46 ust. 1 ustawy o TK, nie może budzić żadnych wątpliwości.

Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę należało odmówić nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu.