Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

z dnia 15 marca 2011 r.

Sygn. akt Ts 44/11



Trybunał Konstytucyjny w składzie:



Piotr Tuleja,



po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Wojskowej Spółdzielni Domów Jednorodzinnych „Barbakan” w likwidacji z siedzibą w Krakowie w sprawie zgodności:

art. 1 pkt 13 i art. 30 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 116, poz. 1203, ze zm.) z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,



p o s t a n a w i a:



odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.



UZASADNIENIE



W skardze konstytucyjnej zarzucono niezgodność art. 1 pkt 13 i art. 30 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 116, poz. 1203, ze zm.; dalej: ustawa o zmianie ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych) z art. 2 Konstytucji.

Skarga konstytucyjna została wniesiona w związku z następującym stanem faktycznym. Wyrokiem z 11 grudnia 2009 r. (sygn. akt I C 1318/07) Sąd Okręgowy w Krakowie – Wydział I Cywilny nakazał skarżącej złożenie oświadczenia woli przenoszącego na jednego z jej członków własność nieruchomości oraz zasądził od niej na rzecz powoda koszty postępowania. Skarżąca wniosła od tego wyroku apelację, która została oddalona wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 16 września 2010 r. (sygn. akt I ACa729/10; I ACz 922/10). Jak ustalił Trybunał Konstytucyjny, wyrok Sądu Apelacyjnego został doręczony pełnomocnikowi skarżącej w dniu 5 listopada 2010 r.

W ocenie skarżącej zaskarżone przepisy są niezgodne z art. 2 Konstytucji, a w szczególności z zasadą ochrony praw nabytych, regułą przyzwoitej legislacji oraz zakazem retroaktywności prawa. Naruszenie tych zasad skarżąca upatruje w braku odpowiednich norm intertemporalnych. W odniesieniu do art. 1 pkt 13 skarżąca precyzuje, że zaskarża ten przepis jako wprowadzający nowe brzmienie art. 16 ust. 1 pkt 1 i 2 oraz art. 17 ust. 1 pkt 5 i 6 ustawy z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2010 r. Nr 206, poz. 1367, ze zm.; dalej ustawa o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych).



Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:



Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji każdy, czyje konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszone, ma prawo, na zasadach określonych w ustawie, zakwestionować zgodność z Konstytucją przepisów ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie których sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o jego prawach lub wolnościach albo obowiązkach określonych w Konstytucji. Zasady, na jakich dopuszczalne jest korzystanie z tego środka ochrony wolności i praw, precyzuje ustawa z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm., dalej: ustawa o TK). W świetle powyższych unormowań konstytucyjnych i ustawowych nie ulega wątpliwości, że przesłanką rozpoznania skargi konstytucyjnej nie może być wskazanie dowolnego przepisu ustawy lub innego aktu normatywnego, ale tylko takiego, który w konkretnej sprawie stanowił podstawę ostatecznego rozstrzygnięcia, a zarazem doprowadził do naruszenia wskazanych jako podstawa skargi konstytucyjnych wolności lub praw. W związku z tym obowiązkiem skarżącego jest dołączenie do skargi konstytucyjnej orzeczenia, które wykazuje powyższą złożoną kwalifikację, tzn. zostało wydane na podstawie przepisów stanowiących przedmiot wniesionej skargi i prowadzi do niedozwolonej ingerencji w sferę konstytucyjnie chronionych praw podmiotowych. W niniejszej sprawie warunek ten nie został spełniony.

Zaskarżony art. 1 pkt 13 ustawy o zmianie ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych jest przepisem zmieniającym przepisy dotyczące zadań Wojskowej Agencji Mieszkaniowej oraz sposobu gospodarowania przez nią mieniem, w szczególności możliwości zlecania przez Agencję zarządzania lub administrowania mieniem lub wykonywania innych czynności wynikających z zadań Agencji osobom prawnym lub fizycznym oraz bezprzetargowego zlecania zadań wynikających z zadań Agencji utworzonym przez nią towarzystwom budownictwa społecznego. Art. 30 ustawy o zmianie ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych określa datę wejścia w życie nowelizacji. Wskazane przez skarżącą jako stanowiące podstawę wniesienia skargi konstytucyjnej orzeczenia dotyczą natomiast zobowiązania skarżącej spółdzielni do przeniesienia własności nieruchomości na jednego z jej członków w wyniku umów zawartych pomiędzy nim a spółdzielnią. Nie sposób więc przyjąć, jakoby zaskarżone przepisy stanowiły podstawę ostatecznego rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie. Wynika to również z uzasadnienia wyroków sądów obu instancji, które wyraźnie wskazały, że obowiązek przeniesienia przez skarżącą własności nieruchomości na powoda wynikał z przepisów ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116, ze zm.), statutu spółdzielni oraz umów zawartych między stronami, nie zaś z przepisów ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych lub przepisów ją zmieniających. Sądy uznały bowiem, że powoływane przez skarżącą przepisy tych ustaw nie znajdują zastosowania do oceny stosunku prawnego pomiędzy stronami toczącego się przed nimi postępowania. Zaskarżone przepisy nie stanowiły więc podstawy wydania ostatecznego orzeczenia o wolnościach, prawach lub obowiązkach skarżącej w rozumieniu art. 79 Konstytucji oraz art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK, co stanowi zasadniczy powód odmowy nadania biegu skardze konstytucyjnej.

Ponadto Trybunał zwraca uwagę, że skarżąca jako jedyny wzorzec kontroli zaskarżonych przepisów wskazała art. 2 Konstytucji, powołując się na wynikające z niego: zasadę ochrony praw nabytych, zasady (określone w skardze jako „reguła”) przyzwoitej legislacji oraz zakaz retroakcji prawa. Jak wielokrotnie wskazywał Trybunał Konstytucyjny, art. 2 Konstytucji nie może w tym zakresie stanowić samodzielnego wzorca kontroli w postępowaniu inicjowanym wniesieniem skargi konstytucyjnej. Żadna z wynikających z art. 2 zasad wskazanych przez skarżącą w niniejszej skardze konstytucyjnej nie przybiera bowiem postaci konstytucyjnej wolności lub prawa podmiotowego, których ochronie służy – w myśl art. 79 ust. 1 Konstytucji – skarga konstytucyjna (zob. np. postanowienia TK z: 26 czerwca 2002 r., SK 1/02, OTK ZU nr 4/A/2002, poz. 53 oraz 15 grudnia 2009 r., Ts 5/08, OTK ZU nr 1/B/2010, poz. 13).

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału, wynikające z art. 2 Konstytucji zasady ustrojowe mogą stanowić w postępowaniu skargowym jedynie pomocniczy wzorzec kontroli, pod warunkiem jednoczesnego wskazania innej naruszonej normy konstytucyjnej statuującej wolność lub prawo (zob. wyrok TK z 26 kwietnia 2005 r., SK 36/03, OTK ZU nr 4/A/2005, poz. 40). Zarzut niezgodności z tymi zasadami mógłby być więc rozpatrywany wyłącznie w ramach oceny sposobu naruszenia konstytucyjnych wolności i praw (zob. postanowienie TK z 26 czerwca 2002 r., SK 1/02 oraz wyrok TK z 13 stycznia 2004 r., SK 10/03, OTK ZU nr 1/A/2004, poz. 2). Sytuacja taka nie ma jednak miejsca w niniejszej sprawie. Skarżąca nie wskazuje bowiem, aby naruszenie wymienionych przez nią zasad wynikających z art. 2 Konstytucji miało związek z naruszeniem innego przepisu Konstytucji gwarantującego prawa lub wolności jednostki. Również ta okoliczność powoduje, że skarga konstytucyjna nie spełnia wymagań określonych w art. 79 Konstytucji oraz art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK.

Skarżąca nie tylko nie wskazuje praw konstytucyjnych naruszonych przez organy władzy publicznej, ale w istocie żąda zmiany swej sytuacji prawnej kosztem osoby trzeciej będącej członkiem spółdzielni. Żąda więc od Trybunału Konstytucyjnego dokonania oceny stosunku prawnego o charakterze horyzontalnym. Takie żądanie nie mieści się w zakresie przedmiotowym skargi konstytucyjnej.



W tym stanie rzeczy, należało odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.