Ts 101/09
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
POSTANOWIENIE
z dnia 21 stycznia 2011 r.
Sygn. akt Ts 101/09
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Teresa Liszcz – przewodnicząca
Maria Gintowt-Jankowicz – sprawozdawca
Wojciech Hermeliński,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 26 stycznia 2010 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Barbary K.,
p o s t a n a w i a:
nie uwzględnić zażalenia.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej skarżąca domagała się zbadania zgodności art. 935 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, ze zm.; dalej: k.c.) w brzmieniu obowiązującym przed wejściem w życie ustawy z dnia 2 kwietnia 2009 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 79, poz. 662) – w zakresie, w jakim wyłącza on od dziedziczenia dalszych krewnych, którzy udowodnili swoje pokrewieństwo – z art. 21 ust. 1 w zw. z art. 64 Konstytucji. Skarżąca podniosła, że regulacja dziedziczenia powinna – w jej ocenie – dopuszczać do dziedziczenia każdego krewnego, który wykaże swój związek rodzinny ze zmarłym. Dlatego też uznanie przez sądy, na podstawie zaskarżonego przepisu, że jest ona zbyt daleką krewną zmarłej i nie należy do kręgu spadkobierców ustawowych po niej, naruszyło jej prawo do dziedziczenia, prawo do równej ochrony prawa dziedziczenia oraz istotę prawa do dziedziczenia.
Skargę konstytucyjną skarżąca wniosła w związku z oddaleniem jej apelacji od postanowienia Sądu Rejonowego w Kłodzku z 27 sierpnia 2008 r. (sygn. akt I Ns 448/08), w sprawie o zabezpieczenie spadku, postanowieniem Sądu Okręgowego w Świdnicy z 23 grudnia 2008 r. (sygn. akt II Ca 709/08). Sądy przyjęły, że skarżąca nie wykazała okoliczności potwierdzających jej uprawnienie do złożenia wniosku o zabezpieczenie spadku, w szczególności nie należy do kręgu spadkobierców ustawowych po zmarłej.
Trybunał Konstytucyjny postanowieniem z 26 stycznia 2010 r. odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu ze względu na brak uprawdopodobnienia przez skarżącą naruszenia jej praw podmiotowych. Trybunał wskazał, że zarzut zbyt wąskiego określenia kręgu spadkobierców ustawowych został już przez niego rozpoznany w wyroku z 4 września 2007 r. (P 19/07, OTK ZU nr 8/A/2007, poz. 94). W uzasadnieniu tego wyroku Trybunał wyjaśnił, że Konstytucja nie formułuje ścisłych i jednoznacznych norm pozwalających na określenie kręgu spadkobierców, kolejności powołania do spadku i wysokości udziałów spadkowych. W orzecznictwie Trybunału podkreśla się również konieczność realizacji przez ustawodawcę swobody testowania, a zatem respektowania w pierwszej kolejności woli zmarłego co do przejścia przysługujących mu praw na inne osoby.
Skarżąca wniosła zażalenie na powyższe postanowienie, zarzucając mu naruszenie art. 47 ust. 1 pkt 2 oraz art. 36 ust. 3 w zw. z art. 49 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). Podniosła, że – w jej opinii – istnieją podstawy do zbadania, czy zaskarżone regulacje prawa spadkowego w istocie nie wyłączają krewnych od dziedziczenia w sposób sprzeczny z normami konstytucyjnymi. Skarżąca podkreśliła, że zaskarżona regulacja dotyczy ustawowego porządku dziedziczenia, który dominuje w obrocie prawnym. Zgodnie z jej argumentacją, skoro została ona uznana za zbyt daleką krewną i nie dopuszczono jej do udziału w sprawie w charakterze strony, to badanie konstytucyjności zaskarżonych regulacji może być zasadne.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie. Skarżąca nie wyjaśniła w nim, na czym polega przywołane przez nią w petitum zażalenia naruszenie art. 47 ust. 1 pkt 2 oraz art. 36 ust. 3 w zw. z art. 49 ustawy o TK. Nie odniosła się również w żaden sposób do argumentacji Trybunału przywołanej w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia, nie wskazała w szczególności, jakie okoliczności mogłyby przemawiać za zmianą dotychczasowego orzecznictwa Trybunału odnoszącego się do treści określonego w Konstytucji prawa do dziedziczenia.
Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, należało nie uwzględnić zażalenia wniesionego na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania niniejszej skardze konstytucyjnej dalszego biegu.
z dnia 21 stycznia 2011 r.
Sygn. akt Ts 101/09
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Teresa Liszcz – przewodnicząca
Maria Gintowt-Jankowicz – sprawozdawca
Wojciech Hermeliński,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 26 stycznia 2010 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Barbary K.,
p o s t a n a w i a:
nie uwzględnić zażalenia.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej skarżąca domagała się zbadania zgodności art. 935 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, ze zm.; dalej: k.c.) w brzmieniu obowiązującym przed wejściem w życie ustawy z dnia 2 kwietnia 2009 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 79, poz. 662) – w zakresie, w jakim wyłącza on od dziedziczenia dalszych krewnych, którzy udowodnili swoje pokrewieństwo – z art. 21 ust. 1 w zw. z art. 64 Konstytucji. Skarżąca podniosła, że regulacja dziedziczenia powinna – w jej ocenie – dopuszczać do dziedziczenia każdego krewnego, który wykaże swój związek rodzinny ze zmarłym. Dlatego też uznanie przez sądy, na podstawie zaskarżonego przepisu, że jest ona zbyt daleką krewną zmarłej i nie należy do kręgu spadkobierców ustawowych po niej, naruszyło jej prawo do dziedziczenia, prawo do równej ochrony prawa dziedziczenia oraz istotę prawa do dziedziczenia.
Skargę konstytucyjną skarżąca wniosła w związku z oddaleniem jej apelacji od postanowienia Sądu Rejonowego w Kłodzku z 27 sierpnia 2008 r. (sygn. akt I Ns 448/08), w sprawie o zabezpieczenie spadku, postanowieniem Sądu Okręgowego w Świdnicy z 23 grudnia 2008 r. (sygn. akt II Ca 709/08). Sądy przyjęły, że skarżąca nie wykazała okoliczności potwierdzających jej uprawnienie do złożenia wniosku o zabezpieczenie spadku, w szczególności nie należy do kręgu spadkobierców ustawowych po zmarłej.
Trybunał Konstytucyjny postanowieniem z 26 stycznia 2010 r. odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu ze względu na brak uprawdopodobnienia przez skarżącą naruszenia jej praw podmiotowych. Trybunał wskazał, że zarzut zbyt wąskiego określenia kręgu spadkobierców ustawowych został już przez niego rozpoznany w wyroku z 4 września 2007 r. (P 19/07, OTK ZU nr 8/A/2007, poz. 94). W uzasadnieniu tego wyroku Trybunał wyjaśnił, że Konstytucja nie formułuje ścisłych i jednoznacznych norm pozwalających na określenie kręgu spadkobierców, kolejności powołania do spadku i wysokości udziałów spadkowych. W orzecznictwie Trybunału podkreśla się również konieczność realizacji przez ustawodawcę swobody testowania, a zatem respektowania w pierwszej kolejności woli zmarłego co do przejścia przysługujących mu praw na inne osoby.
Skarżąca wniosła zażalenie na powyższe postanowienie, zarzucając mu naruszenie art. 47 ust. 1 pkt 2 oraz art. 36 ust. 3 w zw. z art. 49 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). Podniosła, że – w jej opinii – istnieją podstawy do zbadania, czy zaskarżone regulacje prawa spadkowego w istocie nie wyłączają krewnych od dziedziczenia w sposób sprzeczny z normami konstytucyjnymi. Skarżąca podkreśliła, że zaskarżona regulacja dotyczy ustawowego porządku dziedziczenia, który dominuje w obrocie prawnym. Zgodnie z jej argumentacją, skoro została ona uznana za zbyt daleką krewną i nie dopuszczono jej do udziału w sprawie w charakterze strony, to badanie konstytucyjności zaskarżonych regulacji może być zasadne.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie. Skarżąca nie wyjaśniła w nim, na czym polega przywołane przez nią w petitum zażalenia naruszenie art. 47 ust. 1 pkt 2 oraz art. 36 ust. 3 w zw. z art. 49 ustawy o TK. Nie odniosła się również w żaden sposób do argumentacji Trybunału przywołanej w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia, nie wskazała w szczególności, jakie okoliczności mogłyby przemawiać za zmianą dotychczasowego orzecznictwa Trybunału odnoszącego się do treści określonego w Konstytucji prawa do dziedziczenia.
Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, należało nie uwzględnić zażalenia wniesionego na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania niniejszej skardze konstytucyjnej dalszego biegu.