Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

z dnia 11 maja 2011 r.

Sygn. akt Ts 228/09



Trybunał Konstytucyjny w składzie:



Małgorzata Pyziak-Szafnicka,



po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej HELIOS S.A. w sprawie zgodności:

art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o kinematografii (Dz. U. Nr 132, poz. 1111, ze zm.) z art. 64 ust. 1 i 3 w związku z art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 1 oraz art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,



p o s t a n a w i a:



odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.



UZASADNIENIE



W skardze konstytucyjnej z 23 września 2009 r. HELIOS S.A. (dalej: skarżąca) zakwestionowała zgodność art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o kinematografii (Dz. U. Nr 132, poz. 111, ze zm.; dalej: ustawa o kinematografii) z art. 64 ust. 1 i 3 w związku z art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 1 oraz art. 84 Konstytucji.


Skarga konstytucyjna została wniesiona w oparciu o następujący stan faktyczny i prawny. Wnioskiem z 12 października 2006 r. skarżąca, powołując się na art. 72 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, ze zm.; dalej: ordynacja podatkowa) w związku z art. 19 ust. 9 ustawy o kinematografii, zwróciła się do Dyrektora Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej o stwierdzenie nadpłaty w zakresie wpłaty dokonanej w dniu 25 września 2006 r. na rzecz Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej. Dyrektor Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej decyzją nr 22 z 16 listopada 2006 r. (sygn. akt PISF-DP/03/152/06) nie stwierdził nadpłaty w wyżej wymienionym zakresie. Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego decyzją z 20 lutego 2007 r. (nr DF-I-139/07) utrzymał w mocy decyzję organu I instancji. W uzasadnieniu tej decyzji, odwołując się do wykładni językowej art. 19 ust. 1 ustawy o kinematografii, organ ten stwierdził, że adresatem wyżej wymienionej normy prawnej jest, niezależnie od swojej formy organizacyjnej, podmiot gospodarczy, który prowadzi kino, definiowane jako miejsce i zespół urządzeń technicznych służących do publicznego wyświetlania filmów.


Wojewódzki Sąd Administracyjny wyrokiem z 31 sierpnia 2007 r. (sygn. akt III SA/Wa 986/07) oddalił skargę skarżącej, a Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z 19 maja 2009 r. (sygn. akt II FSK 147/08) oddalił skargę kasacyjną. Wyrok ten doręczono skarżącej 26 czerwca 2009 r.


W skardze konstytucyjnej podniesiono, że art. 19 ust. 1 ustawy o kinematografii stanowił, że pewna klasa adresatów, określona jako „podmioty prowadzące kina”, została zobowiązana do dokonywania miesięcznych wpłat na rzecz Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej w wysokości 1,5% przychodu uzyskanego z tytułu wyświetlania filmów i reklam w kinie, przed podziałem z podmiotem prowadzącym dystrybucję.


Zdaniem skarżącej art. 19 ust. 1 ustawy o kinematografii jest niezgodny z art. 64 ust. 1 i 3 w związku z art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 1 oraz art. 84 Konstytucji, ponieważ: „nie spełnia konstytucyjnych przesłanek dopuszczalności ingerencji w to prawo”; nakłada na klasę adresatów (w tym na podmioty prowadzące kina) daninę publiczną, służącą finansowaniu zadań publicznych, w sytuacji gdy brak jest uzasadnionego kryterium, pozwalającego na wyodrębnienie tej kategorii z ogółu podmiotów prowadzących działalność gospodarczą; nie nakłada takiego obowiązku na inne podmioty prowadzące działalność nieróżniącą się w sposób prawnie relewantny od działalności obciążonej daniną.




Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:



Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji każdy, czyje konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszone, ma prawo, na zasadach określonych w ustawie, wnieść skargę konstytucyjną w sprawie zgodności z Konstytucją ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o jego wolnościach lub prawach albo o jego obowiązkach określonych w Konstytucji. Zarówno w świetle powyższego unormowania, jak i – precyzujących zasady korzystania ze skargi – przepisów ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK), skarżący jest zobowiązany wskazać akt zastosowania kwestionowanych przepisów, który doprowadził do naruszenia jego praw podmiotowych określonych w Konstytucji. Choć więc przedmiotem kontroli wykonywanej przez Trybunał Konstytucyjny nie jest samo ostateczne orzeczenie, o którym mowa w art. 79 ust. 1 Konstytucji, to jednak uprzednie zastosowanie unormowań stanowiących przedmiot wnoszonej skargi, skutkujące takim właśnie naruszeniem, jest warunkiem koniecznym dopuszczalności korzystania ze skargi konstytucyjnej. Zarówno w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, jak i w opracowaniach doktrynalnych podkreślano, że owo naruszenie winno mieć względem skarżącego charakter osobisty, aktualny i bezpośredni, zaś jego źródło upatrywać należy nie w samym akcie stosowania kwestionowanych przepisów, ale w ich treści normatywnej. Obowiązkiem skarżącego jest w związku z tym wskazanie, jakie konstytucyjne wolności lub prawa, i w jaki sposób – jego zdaniem – doznały naruszenia. Nie ulega przy tym wątpliwości, że naruszenie to wiązać należy ściśle właśnie z ostatecznym orzeczeniem wydanym w sprawie, w związku z którą sformułowana została skarga konstytucyjna.

Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, w przypadku rozpatrywanej skargi konstytucyjnej powyższe przesłanki nie zostały spełnione. Z dołączonych do akt sprawy dokumentów wynika jednoznacznie, że przedmiotem spraw toczących się przed organami podatkowymi i sądami administracyjnymi była odmowa stwierdzenia nadpłaty we wpłacie na rzecz Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej. Decyzją nr 22 z 16 listopada 2006 r. (sygn. akt PISF-DP/03/152/06) Dyrektor Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej nie stwierdził nadpłaty we wpłacie wniesionej przez skarżącą, a Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego decyzją z 20 lutego 2007 r. (nr DF-I-139/07) utrzymał w mocy wyżej wymienioną decyzję. Organy obu instancji uznały, że skarżąca, dokonując w dniu 25 września 2006 r. wpłaty na rzecz Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej, spełniła tylko należne świadczenie, do którego była zobowiązana przepisami ustawy i nie ma podstaw do stwierdzenia nadpłaty, w rozumieniu art. 72 § 1 pkt 1 ordynacji podatkowej. Prawidłowość powyższego stanowiska potwierdziły w swoich wyrokach Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (sygn. akt III SA/Wa 986/07), a także Naczelny Sąd Administracyjny (sygn. akt II FSK 147/08).

W ocenie Trybunału Konstytucyjnego, nie ulega zatem wątpliwości, że przepisem, na podstawie którego zapadły decyzje organów obu instancji, poddane następnie kontroli sądów administracyjnych, był art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. Nr 98, poz. 1071, ze zm.) oraz art. 19 ust. 9 ustawy o kinematografii w związku z art. 72 § 1 pkt 1 ordynacji podatkowej. Jak trafnie zauważył Naczelny Sąd Administracyjny, przedmiotem sprawy administracyjnej kontrolowanej w kategoriach legalności wykonywania administracji publicznej przez sąd I instancji było roszczenie skarżącej o stwierdzenie na podstawie art. 72 § 1 pkt 1 ordynacji podatkowej nadpłaty z tytułu wpłaty dokonanej na rzecz Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej. Do wpłat tych, zgodnie z art. 19 ust. 9 ustawy o kinematografii, stosuje się odpowiednio przepisy działu III ordynacji podatkowej, dotyczące nadpłaty. Rozstrzygnięcie badanej sprawy administracyjnej zapadło w przedmiocie konkretnego unormowania prawa o nadpłacie podatkowej w związku z art. 19 ust. 9 ustawy o kinematografii. Podstawą prawną decyzji administracyjnych w sprawie nie mógł być samodzielnie i wyłącznie przepis art. 19 ust. 1 kwestionowanej ustawy. Sprawa nie dotyczyła bowiem dokonywania albo zaniechania wpłat na rzecz Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej, ale ewentualnej nadpłaty z tego tytułu. W związku z powyższym wykładnia zaskarżonego przepisu, na podstawie którego wpłaty zostały zrealizowane, miała jedynie wpływ na ocenę możliwości zastosowania odpowiedniego (i odpowiednio stosowanego) przepisu o nadpłacie podatkowej w związku z art. 19 ust. 9 ustawy o kinematografii. W konsekwencji zarzut niekonstytucyjności postawiony przez skarżącą wobec art. 19 ust. 1 wyżej wskazanej ustawy należy uznać za oczywiście bezzasadny. Tym samym nie można przyjąć, że treść kwestionowanego w skardze przepisu zdeterminowała wydane w sprawie rozstrzygnięcia w taki sposób, iż doszło do naruszenia konstytucyjnych praw lub wolności skarżącej. Okoliczność ta wyklucza kontrolę zgodności kwestionowanej regulacji w trybie wniesionej skargi konstytucyjnej.



Biorąc powyższe pod uwagę, Trybunał Konstytucyjny na podstawie art. 49 w związku z art. 36 ust. 3 w związku z art. 47 ust. 1 ustawy o TK, odmawia nadania skardze dalszego biegu.