Ts 294/10
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
POSTANOWIENIE
z dnia 3 czerwca 2011 r.
Sygn. akt Ts 294/10
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Mirosław Granat,
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Roberta L. w sprawie zgodności:
1) art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1962 r. o obywatelstwie polskim (Dz. U. z 2000 r. Nr 28, poz. 353, ze zm.) oraz § 4 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 14 marca 2000 r. w sprawie szczegółowego trybu postępowania w sprawach o nadanie lub wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego oraz wzorów zaświadczeń i wniosków (Dz. U. Nr 28, poz. 231, ze zm.) z art. 34 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej;
2) § 9 ust. 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 14 marca 2000 r. w sprawie szczegółowego trybu postępowania w sprawach o nadanie lub wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego oraz wzorów zaświadczeń i wniosków (Dz. U. Nr 28, poz. 231, ze zm.) z art. 45 ust. 1 i art. 78 Konstytucji;
3) § 9 ust. 2 pkt 2 oraz § 10 ust. 1 i 2 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 14 marca 2000 r. w sprawie szczegółowego trybu postępowania w sprawach o nadanie lub wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego oraz wzorów zaświadczeń i wniosków (Dz. U. Nr 28, poz. 231, ze zm.) z art. 30 Konstytucji,
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej z 9 listopada 2010 r. zakwestionowana została zgodność z Konstytucją art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1962 r. o obywatelstwie polskim (Dz. U. z 2000 r. Nr 28, poz. 353, ze zm.; dalej: ustawa o obywatelstwie), a ponadto § 4 ust. 2 pkt 2, § 9 ust. 1 i 2 pkt 2 oraz § 10 ust. 1 i 2 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 14 marca 2000 r. w sprawie szczegółowego trybu postępowania w sprawach o nadanie lub wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego oraz wzorów zaświadczeń i wniosków (Dz. U. Nr 28, poz. 231, ze zm.; dalej: rozporządzenie). Skarga konstytucyjna została wniesiona na tle następującego stanu faktycznego. Skarżący pismem z 1 lutego 2009 r. wystąpił z wnioskiem o wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego, nie załączył jednak kopii dokumentu stwierdzającego posiadanie obywatelstwa innego państwa lub przyrzeczenie jego nadania. Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie przekazał sprawę do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji celem nadania biegu sprawie. Postanowieniem z 6 listopada 2009 r. (nr Ob.114-138-09) Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej odmówił skarżącemu wyrażenia zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego. W dniu 27 listopada 2009 r. Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie przesłał skarżącemu zaświadczenie Szefa Kancelarii Prezydenta RP z 9 listopada 2009 r. informujące o wydaniu przedmiotowego postanowienia i jego treści.
W odniesieniu do art. 13 ust. 2 ustawy o obywatelstwie skarżący sformułował zarzut naruszenia art. 34 ust. 2 Konstytucji, które – jego zdaniem – wynika z wprowadzenia „dodatkowego warunku dla utraty obywatelstwa polskiego w postaci wyrażenia zgody Prezydenta RP”; § 4 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia ma być natomiast niezgodny z art. 34 ust. 2 Konstytucji, gdyż „wprowadza w ramach procedury uzyskiwania zgody Prezydenta RP na zrzeczenie się obywatelstwa konieczność przedstawienia dokumentu stwierdzającego posiadanie obywatelstwa innego państwa lub przyrzeczenie jego nadania, wydanego przez właściwy organ państwa, którego jest obywatelem lub o którego obywatelstwo występuje”.
W ocenie skarżącego § 9 ust. 1 rozporządzenia jest niezgodny z art. 45 ust. 1 i art. 78 Konstytucji, gdyż uznaje, że postanowienia Prezydenta RP w sprawie o wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa są ostateczne i nie przysługuje od nich odwołanie.
Z kolei pod adresem § 9 ust. 2 pkt 2 oraz § 10 ust. 1 i 2 rozporządzenia skarżący sformułował zarzut niezgodności z art. 30 Konstytucji, który ma polegać na tym, że prawodawca zrezygnował z obowiązku doręczenia postanowienia Prezydenta w przedmiocie wyrażenia zgody na zrzeczenie się obywatelstwa.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji każdy, czyje konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszone, ma prawo wystąpić ze skargą konstytucyjną, w sprawie zgodności przepisu ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie których sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o prawach lub wolnościach albo obowiązkach skarżącego określonych w Konstytucji. Zasady korzystania z tego środka prawnego precyzuje ustawa z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). Jak stanowi art. 46 ust. 1 tej ustawy, skargę konstytucyjną wnieść można po wyczerpaniu przez skarżącego przysługującej w sprawie drogi prawnej, o ile droga ta jest przewidziana, w ciągu 3 miesięcy od dnia doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia. Trzymiesięczny termin na wniesienie skargi konstytucyjnej jest nieprzywracalnym terminem prawa materialnego. W orzecznictwie Trybunału przyjmuje się, że „termin ten ogranicza w czasie możność dokonania czynności proceduralnej, niezbędnej (choć niewystarczającej) do wywołania skutku materialnoprawnego w postaci stwierdzenia niezgodności zaskarżonego przepisu z Konstytucją. Naruszenie tego terminu wyłącza możliwość merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej. Artykuł 48 ust. 2 ustawy o TK przewiduje ponadto, że w razie niemożności poniesienia kosztów pomocy prawnej, skarżący może zwrócić się do sądu rejonowego, właściwego dla jego miejsca zamieszkania, o ustanowienie dla niego adwokata lub radcy prawnego z urzędu na podstawie przepisów kodeksu postępowania cywilnego. Do czasu rozstrzygnięcia przez sąd wniosku nie biegnie trzymiesięczny termin przewidziany w art. 46 ust. 1 ustawy o TK. Równocześnie należy podkreślić, że wystąpienie z wnioskiem o ustanowienie pełnomocnika z urzędu powoduje jedynie zawieszenie terminu złożenia skargi konstytucyjnej (zob. postanowienie TK z 25 listopada 1998 r., Ts 92/98, OTK ZU nr 3/1999, poz. 46)” (postanowienie z 4 marca 2008 r., Ts 223/07, OTK ZU nr 3/B/2008, poz. 119).
Rozpatrywana skarga została skierowana do Trybunału Konstytucyjnego z przekroczeniem ustawowego terminu jej wniesienia. 27 listopada 2009 r. skarżący otrzymał zaświadczenie o niewyrażeniu zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego. Następnego dnia rozpoczął się bieg terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej. Po wykorzystaniu jednego dnia terminu – 29 listopada 2009 r. skarżący, przebywający w zakładzie karnym, wystąpił do administracji tego zakładu z pismem o ustanowienie pełnomocnika z urzędu do sporządzenia skargi konstytucyjnej. Postanowieniem z 16 lipca 2010 r. (sygn. akt I Co 1388/10/P) Sąd Rejonowy w Krakowie uwzględnił wniosek. Okręgowa Izba Radców Prawnych – wykonując postanowienie Sądu – pismem z 27 lipca 2010 r. wskazała radcę prawnego jako pełnomocnika skarżącego. Radca prawny odebrał pismo OIRP 10 sierpnia 2010 r. Zawieszenie biegu terminu wniesienia skargi konstytucyjnej trwało zatem między 29 listopada 2009 r. a 10 sierpnia 2010 r., natomiast 11 sierpnia 2010 r. rozpoczął się dalszy jego bieg. Skarga konstytucyjna została skierowana do Trybunału Konstytucyjnego 9 listopada 2010 r. (data stempla pocztowego). Między 11 sierpnia 2010 r. a 9 listopada 2010 r. upłynęło 90 dni – 21 w miesiącu sierpniu, 30 we wrześniu, 31 w październiku i 8 w listopadzie. Skarżący wykorzystał także jeden dzień w listopadzie 2009 r., co oznacza, że w okresie między doręczeniem skarżącemu ostatecznego orzeczenia organu władzy publicznej, z wydaniem którego łączy zarzut naruszenia konstytucyjnych wolności lub praw, a wniesieniem skargi konstytucyjnej minęło 91 dni. Tymczasem, jak wynika z art. 114 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93; ze zm.: dalej: k.c.), w przypadku terminów określonych w miesiącach, których ciągłość nie jest wymagana (a do tej kategorii należy zaliczyć termin do wniesienia skargi konstytucyjnej), miesiąc liczy się za dni trzydzieści. Artykuł 46 ust. 1 ustawy o TK zakreśla 3 miesiące na wniesienie skargi konstytucyjnej, które – zgodnie z przywołanym art. 114 k.c. – odpowiadają 90 dniom. Mając powyższe na względzie, Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że skarga została złożona z przekroczeniem ustawowego terminu i dlatego na podstawie art. 46 ust. 1 ustawy o TK odmawia nadania jej dalszego biegu.
Niezależnie od powyższego, należy wskazać na dalsze uchybienia formalne rozpatrywanej skargi konstytucyjnej.
Po pierwsze, nie wszystkie z przepisów będących przedmiotem zaskarżenia stanowiły podstawę ostatecznego orzeczenia organu władzy publicznej o prawach skarżącego. W szczególności wydane w sprawie skarżącego postanowienie nie pozostawało w związku z § 10 ust. 2 rozporządzenia. Zgodnie z tym przepisem starosta lub konsul Rzeczypospolitej Polskiej, wręczając wnioskodawcy zaświadczenie o wyrażeniu zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego, zobowiązani są do odbioru i przekazania właściwym organom państwowym polskich dokumentów stwierdzających tożsamość wnioskodawcy. W rozpatrywanej sprawie w postępowaniu nie brali udziału ani starosta, ani konsul, dlatego należało uznać, że w zakresie badania zgodności z Konstytucją § 10 ust. 2 rozporządzenia skardze nie może zostać nadany dalszy bieg, gdyż nie spełnia ona przesłanki określonej w art. 79 ust. 1 Konstytucji i art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK.
Po drugie, rozpatrywana skarga konstytucyjna jest niedopuszczalna także w części, w której skarżący domaga się poddania kontroli § 9 ust. 1 rozporządzenia. Jak wynika z tego przepisu, postanowienia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie o nadanie lub o wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego albo uzależnieniu nadania obywatelstwa polskiego od złożenia dowodu utraty lub zwolnienia z obywatelstwa polskiego są ostateczne. Skarżący niezgodność tego przepisu z Konstytucją upatruje w braku możliwości zaskarżenia postanowienia Prezydenta do sądu, uznając, że dochodzi w ten sposób do naruszenia art. 45 ust. 1 Konstytucji oraz prawa do zaskarżania orzeczeń wydanych w pierwszej instancji, co ma naruszać art. 78 Konstytucji.
Skarżący powołał się jedynie abstrakcyjnie na regulację zawartą w § 9 ust. 1 rozporządzenia, którego treść – w jego ocenie – czyniła bezprzedmiotowym zaskarżenie postanowienia Prezydenta RP. Z tego względu nie przedstawił również orzeczenia opartego na tymże przepisie. Merytoryczne rozpoznanie zarzutów przedstawianych w skardze konstytucyjnej dopuszczalne jest zaś jedynie wówczas, gdy skarżący uzyskał orzeczenie organu władzy publicznej, którego podstawą jest zakwestionowany w skardze przepis. W rozpatrywanej sprawie brak takiego orzeczenia, a zatem skardze konstytucyjnej – jako niespełniającej wymogów wynikających z art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK – należało odmówić nadania dalszego biegu.
Jednocześnie Trybunał Konstytucyjny podkreśla, że obowiązek legitymowania się orzeczeniem wydanym na podstawie zaskarżonego przepisu ma charakter obiektywny, a tym samym jest niezależny od oceny zasadności jego spełnienia dokonywanego przez skarżącego.
Odnosząc się natomiast do zarzutu niezgodności § 9 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia z Konstytucją, należy zwrócić uwagę na dwie okoliczności stojące na przeszkodzie merytorycznemu rozpoznaniu skargi w tym zakresie. Po pierwsze, skarżący nie uprawdopodobnił, że zawiadomienie go o treści wydanego przez Prezydenta RP postanowienia w sposób przewidziany w tym przepisie – tj. w drodze zaświadczenia Szefa Kancelarii Prezydenta RP – prowadzi do naruszenia jego praw podmiotowych. Ze skargi nie wynika, dlaczego ten sposób zaznajomienia skarżącego z treścią wydanego postanowienia narusza standardy konstytucyjne. Po drugie, skarżący nie powiązał podnoszonego w skardze problemu uzasadniania postanowień Prezydenta RP z adekwatnym treściowo przepisem Konstytucji. Wskazanie tu jako podstawy kontroli art. 30 Konstytucji jest wadliwe, w sytuacji gdy zasada sprawiedliwości proceduralnej w postępowaniu przed organami władzy publicznej wynika z innej części tego aktu prawnego. Przesądza to o niedopuszczalności nadania biegu skardze konstytucyjnej w tym zakresie.
Mając na uwadze powyższe okoliczności, Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.
z dnia 3 czerwca 2011 r.
Sygn. akt Ts 294/10
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Mirosław Granat,
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Roberta L. w sprawie zgodności:
1) art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1962 r. o obywatelstwie polskim (Dz. U. z 2000 r. Nr 28, poz. 353, ze zm.) oraz § 4 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 14 marca 2000 r. w sprawie szczegółowego trybu postępowania w sprawach o nadanie lub wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego oraz wzorów zaświadczeń i wniosków (Dz. U. Nr 28, poz. 231, ze zm.) z art. 34 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej;
2) § 9 ust. 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 14 marca 2000 r. w sprawie szczegółowego trybu postępowania w sprawach o nadanie lub wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego oraz wzorów zaświadczeń i wniosków (Dz. U. Nr 28, poz. 231, ze zm.) z art. 45 ust. 1 i art. 78 Konstytucji;
3) § 9 ust. 2 pkt 2 oraz § 10 ust. 1 i 2 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 14 marca 2000 r. w sprawie szczegółowego trybu postępowania w sprawach o nadanie lub wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego oraz wzorów zaświadczeń i wniosków (Dz. U. Nr 28, poz. 231, ze zm.) z art. 30 Konstytucji,
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej z 9 listopada 2010 r. zakwestionowana została zgodność z Konstytucją art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1962 r. o obywatelstwie polskim (Dz. U. z 2000 r. Nr 28, poz. 353, ze zm.; dalej: ustawa o obywatelstwie), a ponadto § 4 ust. 2 pkt 2, § 9 ust. 1 i 2 pkt 2 oraz § 10 ust. 1 i 2 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 14 marca 2000 r. w sprawie szczegółowego trybu postępowania w sprawach o nadanie lub wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego oraz wzorów zaświadczeń i wniosków (Dz. U. Nr 28, poz. 231, ze zm.; dalej: rozporządzenie). Skarga konstytucyjna została wniesiona na tle następującego stanu faktycznego. Skarżący pismem z 1 lutego 2009 r. wystąpił z wnioskiem o wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego, nie załączył jednak kopii dokumentu stwierdzającego posiadanie obywatelstwa innego państwa lub przyrzeczenie jego nadania. Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie przekazał sprawę do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji celem nadania biegu sprawie. Postanowieniem z 6 listopada 2009 r. (nr Ob.114-138-09) Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej odmówił skarżącemu wyrażenia zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego. W dniu 27 listopada 2009 r. Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie przesłał skarżącemu zaświadczenie Szefa Kancelarii Prezydenta RP z 9 listopada 2009 r. informujące o wydaniu przedmiotowego postanowienia i jego treści.
W odniesieniu do art. 13 ust. 2 ustawy o obywatelstwie skarżący sformułował zarzut naruszenia art. 34 ust. 2 Konstytucji, które – jego zdaniem – wynika z wprowadzenia „dodatkowego warunku dla utraty obywatelstwa polskiego w postaci wyrażenia zgody Prezydenta RP”; § 4 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia ma być natomiast niezgodny z art. 34 ust. 2 Konstytucji, gdyż „wprowadza w ramach procedury uzyskiwania zgody Prezydenta RP na zrzeczenie się obywatelstwa konieczność przedstawienia dokumentu stwierdzającego posiadanie obywatelstwa innego państwa lub przyrzeczenie jego nadania, wydanego przez właściwy organ państwa, którego jest obywatelem lub o którego obywatelstwo występuje”.
W ocenie skarżącego § 9 ust. 1 rozporządzenia jest niezgodny z art. 45 ust. 1 i art. 78 Konstytucji, gdyż uznaje, że postanowienia Prezydenta RP w sprawie o wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa są ostateczne i nie przysługuje od nich odwołanie.
Z kolei pod adresem § 9 ust. 2 pkt 2 oraz § 10 ust. 1 i 2 rozporządzenia skarżący sformułował zarzut niezgodności z art. 30 Konstytucji, który ma polegać na tym, że prawodawca zrezygnował z obowiązku doręczenia postanowienia Prezydenta w przedmiocie wyrażenia zgody na zrzeczenie się obywatelstwa.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji każdy, czyje konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszone, ma prawo wystąpić ze skargą konstytucyjną, w sprawie zgodności przepisu ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie których sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o prawach lub wolnościach albo obowiązkach skarżącego określonych w Konstytucji. Zasady korzystania z tego środka prawnego precyzuje ustawa z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). Jak stanowi art. 46 ust. 1 tej ustawy, skargę konstytucyjną wnieść można po wyczerpaniu przez skarżącego przysługującej w sprawie drogi prawnej, o ile droga ta jest przewidziana, w ciągu 3 miesięcy od dnia doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia. Trzymiesięczny termin na wniesienie skargi konstytucyjnej jest nieprzywracalnym terminem prawa materialnego. W orzecznictwie Trybunału przyjmuje się, że „termin ten ogranicza w czasie możność dokonania czynności proceduralnej, niezbędnej (choć niewystarczającej) do wywołania skutku materialnoprawnego w postaci stwierdzenia niezgodności zaskarżonego przepisu z Konstytucją. Naruszenie tego terminu wyłącza możliwość merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej. Artykuł 48 ust. 2 ustawy o TK przewiduje ponadto, że w razie niemożności poniesienia kosztów pomocy prawnej, skarżący może zwrócić się do sądu rejonowego, właściwego dla jego miejsca zamieszkania, o ustanowienie dla niego adwokata lub radcy prawnego z urzędu na podstawie przepisów kodeksu postępowania cywilnego. Do czasu rozstrzygnięcia przez sąd wniosku nie biegnie trzymiesięczny termin przewidziany w art. 46 ust. 1 ustawy o TK. Równocześnie należy podkreślić, że wystąpienie z wnioskiem o ustanowienie pełnomocnika z urzędu powoduje jedynie zawieszenie terminu złożenia skargi konstytucyjnej (zob. postanowienie TK z 25 listopada 1998 r., Ts 92/98, OTK ZU nr 3/1999, poz. 46)” (postanowienie z 4 marca 2008 r., Ts 223/07, OTK ZU nr 3/B/2008, poz. 119).
Rozpatrywana skarga została skierowana do Trybunału Konstytucyjnego z przekroczeniem ustawowego terminu jej wniesienia. 27 listopada 2009 r. skarżący otrzymał zaświadczenie o niewyrażeniu zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego. Następnego dnia rozpoczął się bieg terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej. Po wykorzystaniu jednego dnia terminu – 29 listopada 2009 r. skarżący, przebywający w zakładzie karnym, wystąpił do administracji tego zakładu z pismem o ustanowienie pełnomocnika z urzędu do sporządzenia skargi konstytucyjnej. Postanowieniem z 16 lipca 2010 r. (sygn. akt I Co 1388/10/P) Sąd Rejonowy w Krakowie uwzględnił wniosek. Okręgowa Izba Radców Prawnych – wykonując postanowienie Sądu – pismem z 27 lipca 2010 r. wskazała radcę prawnego jako pełnomocnika skarżącego. Radca prawny odebrał pismo OIRP 10 sierpnia 2010 r. Zawieszenie biegu terminu wniesienia skargi konstytucyjnej trwało zatem między 29 listopada 2009 r. a 10 sierpnia 2010 r., natomiast 11 sierpnia 2010 r. rozpoczął się dalszy jego bieg. Skarga konstytucyjna została skierowana do Trybunału Konstytucyjnego 9 listopada 2010 r. (data stempla pocztowego). Między 11 sierpnia 2010 r. a 9 listopada 2010 r. upłynęło 90 dni – 21 w miesiącu sierpniu, 30 we wrześniu, 31 w październiku i 8 w listopadzie. Skarżący wykorzystał także jeden dzień w listopadzie 2009 r., co oznacza, że w okresie między doręczeniem skarżącemu ostatecznego orzeczenia organu władzy publicznej, z wydaniem którego łączy zarzut naruszenia konstytucyjnych wolności lub praw, a wniesieniem skargi konstytucyjnej minęło 91 dni. Tymczasem, jak wynika z art. 114 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93; ze zm.: dalej: k.c.), w przypadku terminów określonych w miesiącach, których ciągłość nie jest wymagana (a do tej kategorii należy zaliczyć termin do wniesienia skargi konstytucyjnej), miesiąc liczy się za dni trzydzieści. Artykuł 46 ust. 1 ustawy o TK zakreśla 3 miesiące na wniesienie skargi konstytucyjnej, które – zgodnie z przywołanym art. 114 k.c. – odpowiadają 90 dniom. Mając powyższe na względzie, Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że skarga została złożona z przekroczeniem ustawowego terminu i dlatego na podstawie art. 46 ust. 1 ustawy o TK odmawia nadania jej dalszego biegu.
Niezależnie od powyższego, należy wskazać na dalsze uchybienia formalne rozpatrywanej skargi konstytucyjnej.
Po pierwsze, nie wszystkie z przepisów będących przedmiotem zaskarżenia stanowiły podstawę ostatecznego orzeczenia organu władzy publicznej o prawach skarżącego. W szczególności wydane w sprawie skarżącego postanowienie nie pozostawało w związku z § 10 ust. 2 rozporządzenia. Zgodnie z tym przepisem starosta lub konsul Rzeczypospolitej Polskiej, wręczając wnioskodawcy zaświadczenie o wyrażeniu zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego, zobowiązani są do odbioru i przekazania właściwym organom państwowym polskich dokumentów stwierdzających tożsamość wnioskodawcy. W rozpatrywanej sprawie w postępowaniu nie brali udziału ani starosta, ani konsul, dlatego należało uznać, że w zakresie badania zgodności z Konstytucją § 10 ust. 2 rozporządzenia skardze nie może zostać nadany dalszy bieg, gdyż nie spełnia ona przesłanki określonej w art. 79 ust. 1 Konstytucji i art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK.
Po drugie, rozpatrywana skarga konstytucyjna jest niedopuszczalna także w części, w której skarżący domaga się poddania kontroli § 9 ust. 1 rozporządzenia. Jak wynika z tego przepisu, postanowienia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie o nadanie lub o wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego albo uzależnieniu nadania obywatelstwa polskiego od złożenia dowodu utraty lub zwolnienia z obywatelstwa polskiego są ostateczne. Skarżący niezgodność tego przepisu z Konstytucją upatruje w braku możliwości zaskarżenia postanowienia Prezydenta do sądu, uznając, że dochodzi w ten sposób do naruszenia art. 45 ust. 1 Konstytucji oraz prawa do zaskarżania orzeczeń wydanych w pierwszej instancji, co ma naruszać art. 78 Konstytucji.
Skarżący powołał się jedynie abstrakcyjnie na regulację zawartą w § 9 ust. 1 rozporządzenia, którego treść – w jego ocenie – czyniła bezprzedmiotowym zaskarżenie postanowienia Prezydenta RP. Z tego względu nie przedstawił również orzeczenia opartego na tymże przepisie. Merytoryczne rozpoznanie zarzutów przedstawianych w skardze konstytucyjnej dopuszczalne jest zaś jedynie wówczas, gdy skarżący uzyskał orzeczenie organu władzy publicznej, którego podstawą jest zakwestionowany w skardze przepis. W rozpatrywanej sprawie brak takiego orzeczenia, a zatem skardze konstytucyjnej – jako niespełniającej wymogów wynikających z art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK – należało odmówić nadania dalszego biegu.
Jednocześnie Trybunał Konstytucyjny podkreśla, że obowiązek legitymowania się orzeczeniem wydanym na podstawie zaskarżonego przepisu ma charakter obiektywny, a tym samym jest niezależny od oceny zasadności jego spełnienia dokonywanego przez skarżącego.
Odnosząc się natomiast do zarzutu niezgodności § 9 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia z Konstytucją, należy zwrócić uwagę na dwie okoliczności stojące na przeszkodzie merytorycznemu rozpoznaniu skargi w tym zakresie. Po pierwsze, skarżący nie uprawdopodobnił, że zawiadomienie go o treści wydanego przez Prezydenta RP postanowienia w sposób przewidziany w tym przepisie – tj. w drodze zaświadczenia Szefa Kancelarii Prezydenta RP – prowadzi do naruszenia jego praw podmiotowych. Ze skargi nie wynika, dlaczego ten sposób zaznajomienia skarżącego z treścią wydanego postanowienia narusza standardy konstytucyjne. Po drugie, skarżący nie powiązał podnoszonego w skardze problemu uzasadniania postanowień Prezydenta RP z adekwatnym treściowo przepisem Konstytucji. Wskazanie tu jako podstawy kontroli art. 30 Konstytucji jest wadliwe, w sytuacji gdy zasada sprawiedliwości proceduralnej w postępowaniu przed organami władzy publicznej wynika z innej części tego aktu prawnego. Przesądza to o niedopuszczalności nadania biegu skardze konstytucyjnej w tym zakresie.
Mając na uwadze powyższe okoliczności, Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.