Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

z dnia 22 marca 2011 r.

Sygn. akt Ts 330/10



Trybunał Konstytucyjny w składzie:



Marek Zubik,



po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Marka J. prowadzącego działalność gospodarczą Marek J. PKS Tysovia w sprawie zgodności:

art. 49a ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U. z 2006 r. Nr 167, poz. 1191, ze zm.) z art. 2, art. 45 ust. 1 oraz art. 77 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,



p o s t a n a w i a:



odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.



UZASADNIENIE



W skardze konstytucyjnej z 3 grudnia 2010 r. Marek J. prowadzący działalność gospodarczą Marek J. PKS Tysovia (dalej: skarżący) zarzucił niezgodność art. 49a ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U. z 2006 r. Nr 167, poz. 1191, ze zm.; dalej: u.k.s.e.) z art. 2, art. 45 ust. 1 oraz art. 77 ust. 2 Konstytucji.

Skarga została wniesiona w związku z następującym stanem faktycznym. Skarżący (wierzyciel) złożył wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego w związku z wyrokiem Sądu Rejonowego w Krośnie – V Wydział Gospodarczy z 13 lutego 2009 r. (sygn. akt V GC 188/08). Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Krośnie wezwał skarżącego do uzupełnienia wniosku przez uiszczenie opłaty stałej z tytułu wszczęcia egzekucji świadczenia niepieniężnego oraz zaliczki na dojazd do miejsca czynności i na korespondencję. Wobec nieuzupełnienia braku formalnego – nieuiszczenia opłaty stałej, zarządzeniem z 9 marca 2010 r. (sygn. akt KM 332/10) Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Krośnie zwrócił wierzycielowi (skarżącemu): wniosek egzekucyjny, tytuł wykonawczy oraz zaliczkę na dojazd do miejsca czynności i na korespondencję.

Skargę na powyższą czynność komornika oddalił Sąd Rejonowy w Krośnie – I Wydział Cywilny postanowieniem z 12 lipca 2010 r. (sygn. akt I Co 882/10). Zażalenie na to postanowienie zostało oddalone postanowieniem Sądu Okręgowego w Krośnie – I Wydział Cywilny z 29 października 2010 r. (sygn. akt I Cz 281/10). Sąd II instancji wskazał, że sprawa o zapłatę i sprawa egzekucyjna to dwa osobne postępowania, a pomyślne dla wierzyciela zakończenie procesu nie może skutkować zmianą ról procesowych w postępowaniu zmierzającym do wyegzekwowania przez wierzyciela jego prawa, to jest uznaniem, że dłużnik w celu ochrony swoich praw powinien wyłożyć odpowiednią kwotę. Uiszczenie zaliczki przez wierzyciela w postępowaniu egzekucyjnym „powoduje w orzeczeniu kończącym sprawę rozliczenie poniesionych kosztów i dopiero przy »wygraniu« sprawy zwrócenie uiszczonych kosztów”.

Zarządzeniem z 19 stycznia 2011 r. Trybunał Konstytucyjny wezwał skarżącego do uzupełnienia braków formalnych skargi konstytucyjnej przez nadesłanie: odpisów (w rozumieniu art. 140 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego, Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.) postanowienia Sądu Rejonowego w Krośnie – I Wydział Cywilny z 12 lipca 2010 r. (sygn. akt I Co 882/10), a także postanowienia Sądu Okręgowego w Krośnie – I Wydział Cywilny z 29 października 2010 r. (sygn. akt I Cz 281/10) oraz 4 kopii tych orzeczeń, poświadczonych za zgodność z oryginałem przez pełnomocnika; a także nadesłanie stosownego zaświadczenia z Ewidencji Działalności Gospodarczej, dotyczącego prowadzenia przez skarżącego działalności gospodarczej pod firmą Marek Jarocki PKS Tysovia oraz 4 kopii poświadczonych za zgodność z oryginałem przez pełnomocnika.

Pismem z 31 stycznia 2011 r. pełnomocnik skarżącego uzupełnił wskazane braki formalne.

W ocenie skarżącego, niekonstytucyjność art. 49a ust. 1 i 2 u.k.s.e. polegać ma na tym, że „ustawodawca przerzucił ciężar poniesienia kosztów sądowych z dłużnika na wierzyciela (...) dłużnik nie ponosi żadnych konsekwencji niewykonania orzeczenia sądu”. Zdaniem skarżącego, kwestionowane przepisy faktycznie pozbawiają go prawa do sądu (określonego w art. 45 ust. 1 Konstytucji), zamykają drogę sądową do dochodzenia naruszonych wolności i praw (wbrew art. 77 ust. 2 Konstytucji), a „w efekcie istniejący stan prawny narusza przesłankę art. 2 Konstytucji”.



Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:



Skarga konstytucyjna jest szczególnym środkiem ochrony konstytucyjnych wolności i praw. W myśl art. 79 ust. 1 Konstytucji, skarga konstytucyjna inicjuje procedurę, której celem jest zbadanie zgodności z Konstytucją przepisów stanowiących podstawę ostatecznego orzeczenia o prawach skarżącego. Przedmiot skargi konstytucyjnej determinuje wymogi formalne, których spełnienie jest konieczne do stwierdzenia jej dopuszczalności.

Złożona skarga konstytucyjna nie spełnia warunków formalnych stawianych jej przez art. 79 ust. 1 Konstytucji oraz art. 47 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK), wobec czego nie może jej zostać nadany dalszy bieg.

Zgodnie z przepisem art. 49a ust. 1 u.k.s.e. wszczęcie egzekucji świadczeń niepieniężnych i wykonanie postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia roszczeń niepieniężnych uzależnione jest od uiszczenia przez wierzyciela opłaty stałej. Natomiast ust. 2 art. 49a u.k.s.e. stanowi, że nieuiszczenie tej opłaty w terminie 7 dni od otrzymania przez wierzyciela wezwania do zapłaty powoduje zwrot wniosku lub odmowę dokonania czynności.

Skarżący skorzystał z prawa do sądu (art. 45 ust. 1 Konstytucji), o czym świadczy zarówno tytuł egzekucyjny, którym jest wyrok Sądu Rejonowego w Krośnie – V Wydział Gospodarczy z 13 lutego 2009 r. (sygn. akt V GC 188/08), jak i orzeczenia sądowe wydane na skutek skargi na czynności komornika. Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że zarzut naruszenia prawa do sądu jest oczywiście bezzasadny. Okoliczność powyższa stanowi, w oparciu o art. 49 w zw. z art. 36 ust. 3 ustawy o TK, samodzielną podstawę odmowy nadania skardze dalszego biegu.

Natomiast wzorzec kontroli z art. 77 ust. 2 Konstytucji jest nieadekwatny, ponieważ wskazane w skardze konstytucyjnej przepisy art. 49a ust. 1 i 2 u.k.s.e. nie zawierają norm odnoszących się do drogi sądowej – możliwości dochodzenia naruszonych wolności lub praw.

Za oczywiście bezzasadny należało uznać zarzut naruszenia art. 2 Konstytucji przez zaskarżone przepisy. Po pierwsze, skarżący nie sformułował żadnych zarzutów, które świadczyć by miały o niezgodności objętych skargą konstytucyjną norm z zasadą demokratycznego państwa prawnego. Po wtóre, w skardze nie powiązano zasady demokratycznego państwa prawnego z prawem podmiotowym lub wolnością skarżącego. Według ustalonego orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego przepis ten nie może stanowić samodzielnego wzorca kontroli w postępowaniu skargowym. Nie jest on bowiem źródłem ani wolności, ani praw konstytucyjnych (por. wyrok TK z 26 kwietnia 2005 r., SK 36/03, OTK ZU nr 4/A/2005, poz. 40). Wyrażający zasadę demokratycznego państwa prawnego art. 2 Konstytucji nie może być traktowany jako ogólny i zastępczy wzorzec kontroli konstytucyjności wobec innych przepisów wyrażających bezpośrednio prawa i wolności konstytucyjne.



Z przedstawionych wyżej powodów, na podstawie art. 49 w zw. z art. 36 ust. 3 ustawy o TK, Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu.