Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE
z dnia 31 maja 2011 r.
Sygn. akt Ts 339/10

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Andrzej Rzepliński,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Marka B. w sprawie zgodności:
1) art. 16 ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych i ich rodzin (Dz. U. z 2004 r. Nr 8, poz. 66, ze zm.) z art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
2) art. 3982 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.) z art. 45 ust. 1 i 2 Konstytucji,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej z 10 grudnia 2010 r., sporządzonej przez radcę prawnego, Marek B. (dalej: skarżący) zarzucił, że art. 16 ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych i ich rodzin (Dz. U. z 2004 r. Nr 8, poz. 66, ze zm.; dalej: ustawa o zaopatrzeniu emerytalnym) jest niezgodny z art. 32 Konstytucji oraz że art. 3982 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.; dalej: k.p.c.) jest niezgodny z art. 45 ust. 1 i 2 Konstytucji.
Skarga konstytucyjna nie zawiera uzasadnienia niekonstytucyjności przepisów, skarżący szeroko i krytycznie odniósł się do wydanych w sprawie rozstrzygnięć – i to zarówno organów administracji publicznej, jak i orzeczeń sądów powszechnych. Skarżący ograniczył się do wskazania przepisów Konstytucji, z którymi niezgodne są orzeczenia organów stosujących prawo.
Skarga została złożona w oparciu o następujący stan faktyczny. Decyzją z 16 listopada 2005 r. (nr EWU-11377/1) Dyrektor Wojskowego Biura Emerytalnego w Łodzi odmówił doliczenia do wysługi emerytalnej okresu zatrudnienia w gospodarstwie rolnym przed powołaniem do zawodowej służby wojskowej. Następnie decyzją z 26 stycznia 2006 r. (nr EWU-11377/1) ten sam organ zmienił wysokość emerytury skarżącego. Skarżący wniósł odwołanie od obu rozstrzygnięć wojskowego organu emerytalnego, które zostało oddalone wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi z 13 lutego 2006 r. (sygn. akt VIII U 2119/05). Apelacja od tego orzeczenia została oddalona przez Sąd Apelacyjny w Łodzi wyrokiem z 7 marca 2007 r. (sygn. akt III AUa 559/06). Skarżący wystąpił ze skargą kasacyjną, jednakże z uwagi na wartość przedmiotu zaskarżenia niższą niż 10000 zł Sąd Apelacyjny w Łodzi postanowieniem z 25 maja 2007 r. (sygn. akt III WSC 36/07) odrzucił skargę kasacyjną. Sąd Najwyższy postanowieniem z 24 października 2007 r. (sygn. akt I UZ 28/07) oddalił zażalenie na orzeczenie Sądu Apelacyjnego w Łodzi. Pismem z 3 września 2008 r. skarżący złożył wniosek o wznowienie postępowania dotyczącego ustalenia praw emerytalnych. Decyzją z 18 września 2008 r. (nr EWU-11377/1) Dyrektor Wojskowego Biura Emerytalnego w Łodzi odmówił wznowienia postępowania. Skarżący od decyzji tej wniósł odwołanie, które Sąd Okręgowy w Łodzi odrzucił postanowieniem z 21 września 2009 r. (sygn. akt VIII U 3338/08). Sąd Apelacyjny w Łodzi postanowieniem z 21 kwietnia 2010 r. (sygn. akt III AUz 142/09) oddalił zażalenie na orzeczenie SO w Łodzi. Następnie skarżący wniósł skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego, która postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 28 czerwca 2010 r. (sygn. akt III WSC 45/10) została odrzucona jako niedopuszczalna. Pismem z 16 września 2010 r. skarżący złożył zażalenie na to postanowienie wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu do złożenia zażalenia. Postanowieniem z 29 września 2010 r. (sygn. akt III WSC 45/10) Sąd Apelacyjny w Łodzi oddalił przedmiotowy wniosek i odrzucił zażalenie.
Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 17 stycznia 2011 r. pełnomocnik skarżącego został wezwany do uzupełnienia braków formalnych skargi przez wskazanie ostatecznego – w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji – orzeczenia organu władzy publicznej, z wydaniem którego wiąże naruszenie przysługujących mu konstytucyjnych wolności lub praw; dokładne określenie przedmiotu skargi; wyjaśnienie, w jaki sposób zakwestionowane art. 16 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym oraz art. 3982 § 1 k.p.c. stanowiły podstawę ostatecznego orzeczenia w jego sprawie; wskazanie, jakie konstytucyjne wolności lub prawa przysługujące skarżącemu, wynikające z art. 32 oraz art. 45 ust. 1 i 2 Konstytucji, zostały naruszone przepisem będącym – zdaniem skarżącego – podstawą ostatecznego rozstrzygnięcia w jego sprawie oraz określenie sposobu tego naruszenia.
W piśmie procesowym stanowiącym odpowiedź na przedmiotowe zarządzenie skarżący uznał, że ostatecznym orzeczeniem w jego sprawie jest postanowienie Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 29 września 2010 r. (sygn. akt III WSC 45/10). Ponadto skarżący ponownie krytycznie odniósł się do postępowania organów rentowych i sądów w jego sprawie.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

1. Skarga konstytucyjna jest kwalifikowanym środkiem ochrony wolności lub praw, który musi spełniać szereg przesłanek warunkujących jego dopuszczalność. Zasadniczo zostały one uregulowane w art. 79 ust. 1 Konstytucji oraz uszczegółowione w art. 47 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). Zgodnie z art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK przedmiotem skargi konstytucyjnej jest ustawa lub inny akt normatywny, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o wolnościach lub prawach albo obowiązkach określonych w Konstytucji i w stosunku do którego skarżący domaga się stwierdzenia niezgodności z Konstytucją. W polskim prawie ustrojowym przyjęto wąskie ujęcie skargi konstytucyjnej. Jest ona skargą przeciwko normie, co oznacza, że skarżący musi podnieść zarzut niezgodności z Konstytucją przepisu będącego podstawą normatywną orzeczenia stanowiącego o jego wolnościach lub prawach. Nie jest natomiast dopuszczalne kwestionowanie – jako niekonstytucyjnego – indywidualnego rozstrzygnięcia organów władzy publicznej (zob. postanowienie z 22 listopada 2004 r., SK 64/03, OTK ZU nr 10/A/2004, poz. 107).
Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, rozpatrywana skarga konstytucyjna powyższych wymagań nie spełnia.

2. W pierwszej kolejności Trybunał podkreśla, że określając przedmiot skargi skarżący wskazał na naruszenie konstytucyjnego prawa, polegającego na „nieuwzględnieniu wysługi emerytalnej skarżącego określonej prawomocną decyzją (…) Dowódcy Jednostki Wojskowej (…) do określenia podstawy emerytalnej przez Dyrektora WBE w Łodzi”. Przedmiotem skargi – zdaniem skarżącego – jest także „uporczywa odmowa oficerowi realizacji praw słusznie nabytych”.
Analiza art. 79 Konstytucji, a także uszczegóławiających ten przepis unormowań zawartych w art. 46 i art. 47 ustawy o TK, prowadzi do wniosku, że skarga nie może dotyczyć – jak oczekuje tego skarżący – bliżej niezidentyfikowanych działań organów państwowych, gdyż sfera stosowania prawa nie może stanowić przedmiotu oceny Trybunału Konstytucyjnego, który jest „sądem nad prawem”, a nie „nad faktami”. Model skargi konstytucyjnej funkcjonujący w Polsce zakłada, że skarga jest zindywidualizowanym środkiem kontrolnym, pozostającym w ścisłym związku z wydanymi wobec skarżącego orzeczeniami organów władzy publicznej. Przedmiotem skargi może być wyłącznie przepis stanowiący normatywną podstawę tych orzeczeń. Skarżący zmierza do poddania kontroli Trybunału indywidualnych rozstrzygnięć organów stosujących prawo. Oczekiwanie powyższe w oczywisty sposób wykracza jednak poza kognicję Trybunału Konstytucyjnego i dlatego skardze, na podstawie art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK, nie może być nadany dalszy bieg.

3. Nadto, Trybunał stwierdza, że skarga nie zawiera jakiegokolwiek uzasadnienia niekonstytucyjności kwestionowanych przepisów. Argumentacja skargi nie odnosi się nawet do zagadnienia hierarchicznej kontroli norm, sprowadza się natomiast do wyrażenia negatywnych ocen i polemik ze stanowiskiem i sposobem postępowania sądów powszechnych oraz wojskowych organów emerytalnych.

4. Mając na uwadze wszystkie powyższe okoliczności, Trybunał Konstytucyjny na podstawie art. 49 w związku z art. 36 ust. 3 oraz art. 47 ust. 1 pkt 1-3 ustawy o TK odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu.